Ke Aloha Aina, Volume I, Number 2, 1 June 1895 — Ka Palanala a Gresham ia Kuhina Willis. Ua Hoomaopopo mai Oia ka Manao o ka Aha Kuhipa no ke Kipakuia ana o Kekabe mao Pio APONO IA GRANSTON HE KUPA AMERIKA. [ARTICLE]

Ka Palapala a Gresham ia Kuhina Willis.

Ua Hoomaopopo mai Oia i ka Manao o ka Aha Kuhina no ke Kipakuia ana o Kekahi mau Pio

APONO IA CRANSTON HE KUPA AMERIKA.

(Mai ke CHRONICLE mai o ka la 17 o Mei) Ke hooia aku nei au i ka loaa ana mai o kau palapala hoike Helu 96, o ka la 8, no na mea e pili ana i na hana ma Hawaii, a o ka mea ano nui hoi e pili ana no ke kipakuia ma ka la 21 o kekahi poe ekolu, a o kekahi hoi o lakou oia o Cranston i koi mai he kupa Amerika oia. Ke hoouna pu aku nei au me keia, he mau kope o na palapala hoike i hoohiki ia e Mr. Clanston ma ka la 11 me 17 i hala imua o Mr. Preston, ke Komisina Agena ma Vanekoua. Ma keia ano hoohiki, ua lawa ole ka hooia ana mai no ko Mr. Clanston ano lahui. A no ia mea, ua noi hou ia aku o Mr. Preston e noii hou aku a loaa kekahi mau hoike mai iaia mai. Malalo o keia mau kumu, aole e ao hou aku ana keia Keena Oihana ia oe, e hoike aku i ke aupuni o Hawaii e pili ana ia Cranston, aka, he mea pono nae ke hoike aku ia oe, i mea alakai ia oe no na hihia ano like ina e hoea mai ana. O ka manao nui e pili ana i ke kumu o ke koi ma ia hihia, oia keia: Ua ikeia mahope o kona hoopaa ia maloko o ka halepaahao a kokoke e piha hookahi mahina, me ka loaa ole hoi o kekahi kumu hoopii e kue ana iaia, ua lawe ia oia malalo o kekahi pualikoa i ka mokuahi. A oiai, e noi ana oia e ike ia oe (Willis), ia wa ua kipakuia oia me ka loaa ole he wahi manawa e kukai olelo ai me oi, aka, mamuli o ka ulia, ua loaa iki he wa e kamailio ai me ke Komisina Beritania. Ua olelo mai oe, i ka wa au i nonoi aku ai i ka Loio Kuhina i mau hoakaka ana mai e pili ana no na mea i hana ia, ua pane mai oia, "Ua hooholo ka Aha Kuhina e kipaku ia mau kanaka ekolu i mea e hooko ia ai ka mana hookolokolo mamuli o ke Kanawai Koa." A oiai, oia wale iho la no kahi olelo hoike ana i hai mai ai ia oe, ua hiki ke manaoia, aole no he mea hou aku i koe ana e hoike mai ai. A ua olelo mai kela me ka hoomaopopo ole i ke kuluna ano lahui o Ma. Cranston. Ina ua oiaio na mea i hoike ia, alaila, o ke kukalaia ana o ke Kanawai Koa ma Hawaii, ua pahola aku ia muluna o na kanaka o na lahui e a pau loa, e komu pu ana hoi me na Amerika, a ua hiki e hopuia a kipakuia i ka aina e, me ke kumu

ole a me ke kuleana ole, koe wale iho no ka manao o ka Mana Hooko. "He mea oiaio. Ma ka nana ana," wahi a kekahi mea naauao ma ka hoopuka (manao kanawai), "o ke Kanawai Koa, oia ka mea e kapae ai i ka hooko ana i na kanawai, e haawi ana ia lakou (na luna hooko) i ka mana piha hooko hikiwawe loa, a e kau ana hoi i na hoopai me ka mana, aole nae hoi e hoopau ana i ka pono o ka lehulehu mai mua mai. E kapaeia ka noho ana o na ahahookolokolo Kivila a pau loa, aka nae, e kulike no ia me na kauoha o na ahahookolokolo hou, e alakai ana ia lakou ma ka lakou hana e like me na mea i hoikeia mamuli o na kahua o ka hooponopono ana, oiai, oia no na mea i apono nui ia e na aha, (E nana i ke Kanawai Kivila a Bihopa, mokuna 46.) Ma ka nana pono ana i na mea i hoikeia mai, o kau hana i kue aku ai i ka Loio Kuhina o Hawaii, ua apono loa ia ia mea. Kau Kauwa hoolohe, W. Q. GRESHAM.