Ke Aloha Aina, Volume I, Number 2, 1 June 1895 — O KA PONO. [ARTICLE]

O KA PONO.

O ka pono, ka oiaio, he ano like, laua a elua ma na ano a pau. He mea e hoohauoli ai i ka manao o ke kanaka, ka ohana a me ka lahuikanaka a me ke aupuni no hoi. No keia ano, ua lilo ka pono i mea ano nui iloko o na hana a pau loa o keia ao, a me ko kela ao aku, a no ia kumu kakou e hooikaika mau nei iloko o keia nohona luhi, inea, hune, popilikia a make no hoi no ka manaoio i ka pono. Ua lawe ae o Kauikeaouli, ka ekolu o na Moi ma ka inoa o na Kamehameha i keia huaolelo pono, i makia no kona au noho aupuni ana a ua hoopaaia ia huaolelo pono, me kekahi mau huaolelo e ae a hookomo pu ia iloko o ka hoailona o ke Kalaunu o Hawaii nei, a oia ka kakou e ike mau nei me na hua palapala moakaka loa, e olelo ana: "UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO." Ua hoomaopopo ia mai ia Kauikeaouii mamuli o na ulia poino i ili mai maluna o kona aupuni a me kona lahui iloko o ka A. D. 1843; a mamuli hoi o na hana i hana ia i loaa ai ka hoi hou ana mai o kona aupuni a me ka nohona lanakila mai ia Beritania mai. Nolaila, ua loaa iaia ka manaoio maopopo, he mea pono loa iaia e hoolilo ia mau hopunaolelo i Moto no kona au o ka nohoalii ana no Hawaii nei. O ka pono oia ka mea e mau ai ka hanu, ke ea hoi o ka aina, ka hanohano a me ka waiwai o ka lahui nona ka aina. Aole anei ua pololei a oiaio keia olelo Moto a Kauikeaouli? O ko makou manaoio, ua pololei maoli, a ua oiaio loa, aole he mea nana e hoole mai. Aka, he hoole mai nae hoi kahi poe i ka oiaio o keia mau huaolelo mamuli o na hana i ikeia iho nei iloko o keia wa e noho nei. O ka makou e hoike aku nei no ia poe, he hoomaloka, a i ole, he ai-a hoole Akua, a hoole pu hoi i ka oiaio o ka mea i kapaia he pono. O na hana i kukuluia maluna o ke kahua o ka pono, e onipaa mau loa lakou, a o na hana kulanalana, he hoike mai ia, aole lakou iluna o ke kahua o ka pono i kukuluia ai. O ka hopena ka mea nana e hoike mai i kona kahua i kukulu ia ai.