Ke Aloha Aina, Volume I, Number 4, 15 June 1895 — KA GRESHAM I HANA AI NO HAWAII. [ARTICLE]

KA GRESHAM I HANA AI NO HAWAII.

Ma ka nupepa "Call" o ka la 28 o Mei, i ike iho ai makou i kekahi mau manao mahalo, no na hana a ke Kuhina Gresham i hana ai no Hawaii nei, a penei kekahi mau hopunaolelo. Oiai o Mr. Gresham he poo no ka aha kuhina o ke aupuni o Amerika Huipuia, ua ili maluna ona na hana a pau, a me na pale ana aku i na hoinoia o kana oihana, ka mea i hiki ole i kekahi kanaka ma ia kulana ke hana mai mua loa mai, no ka hooko pono ana aku i ka oiaio a me ke kaulike, no ka pono o na aupuni a pau, na lahui a pau a me na kanaka a pau loa. No kona noho loihi ana ma ka oihana lunakanawai, ua loaa iaia ka ike pono, me ka hoohewahewa ole, i ka pane kupono a me na haina kupono no kela a me keia ninau e hoea mai ana imua ona, a o kana mea e hooholo ai, ua ku no ia i ka pololei a me ka oiaio maoli. Ina e komo kona aina iloko o kekahi kuhihewa, alaila, ua manao o Gresham, o kana hana pono e hana ai, oia no ka hoihoi ae la ia i kona kulana pololei, ina no he mea ia e hoopoinoia ai ka pono holookoa o ka lehulehu. O keia kekahi kumu hoino ia ona mamuli o na hana pili lahui, aka, aole loa oia i kapae ae i ka hooko ana i ka pono oiaio ana i ike ai, a i koho ai oia ka pono. O keia ka mea nana i koi aku iaia e ike pono, he maka no a he maka, i ka ninau nui o ka manawa e pili ana i ka hoohuiaina o Hawaii. Ua hoomaopopo pono oia me ke akahele loa, no keia ninau, mamua loa aku no o kona lilo ana he hoa no ka Aha Kuhina. A mamuli no o kana hoakaka ana aku ia Peresidena Cleveland, oia kana hana pili aupuni mua loa i hana ai, a ua unuhi mai la oia i ke kuikahi (apuka a Kakina ma) mai ka lima mai o ka Aha Senate, ka mea hoi i hoopahua ia ai o ke kuikahi hoohui aina i hoolala mua ia ai e ke Kuhina Aina E mua Foster. Ma ia wa, ua hoouna ia mail la o Komisina Blount, i na mokupuni o Hawaii nei, e huli i mau hoakaka kumu oiaio. A mamuli o ka hoike a Mr. Blount, ua malaelae ke ala no kana koi kaulana, e hoakaka ana; e pono e hoihoi hou ia ka Moiwahine o Hawaii ma Kona kulana maoli, oiai, mamuli o na hana a na luna aupuni o Amerika Oia i hoopauia ai. I ka wa i hoomaopopo lea ai ka Ahaolelo Lahui i ko lakou manao, ua ae aku ke kuhina Gresham no kona aupuni iho, aka, aole loa e hiki ke ike ia, ua hoololi iki ae oia i kona manao maoli, e like no me kana mea i koho mua loa ai, i ku hoi i ka pono a me ka oiaio maoli ana i ike ai. O keia ka manao paa o ke kanaka Amerika kaulana W. Q. Gresham, a hiki wale i kona make ana aku la. Ua ake mau oia e hooko i ka pono a me ka pololei i na wa a pau loa.