Ke Aloha Aina, Volume I, Number 4, 15 June 1895 — Ka Uwea Moana. [ARTICLE]

Ka Uwea Moana.

Oia kekahi o na mahele manao ano nui o ka Ahaolelo Repubalika i kahea ia ai e noho nei i keia wa e kuka ai. He nui wale na manawa i hoao ia ai no ka loaa ana he hoomoe ia o ka uwea moana mawaena o keia Paeaina a me Amerika. Ua hala aku nei he aneane 28 mau makahiki ke kamailio mau ana no keia mea, a hiki mai i keia la, ua lilo na olelo ana, me he ao pule lehua wale ia no i ka makani, a nalo wale aku la. Ua hoomanao hoi makou mamua aku nei, ua hoao mai ke aupuni o Beritania e launa kokoke mai i ka mokupuni Neka ma ke komohana aku nei no ka hoopili ana aku i ka uwea moe moana e kau iluna olaila, aka, ua awiwi aku la ke aupuni kuikawa me ke ku hina King a lawe mai la ia mokupuni nona, me ka manao e hoonele aku i Beritania ma kana hana i manao ai e hana. I ka wa i lilo mai ai o ua mokupuni la, ua hoao hou ia i na paha e hiki ke ae ia e hookau ia ka uwea maluna ona. Ua hoole ke aupuni me ka olelo ua paa malalo o Amerika Huipuia. I ka wa e waiho wale ana ua wahi moku pohaku la, aole i manaoia oia, aka, i ka loha ana o ke aupuni he manao ko na Panalaau me Enelani e hana i uwea moe moana maluna aku o ia mokupuni, alaila, hoomaka ke aupuni e hele e keakea, a e lawe lilo, i loaa ole ia lakou na pono o ke kau ana i ka uwea maluna o ia wahi. Ano i keia manawa hoi, i ka wa i ike maopopo ia ae nei e kaihi loa aku ana

o Enelani i ka uwea, a moe ma ka aoao hikina aku o kakou nei, alaila oia iho la ka manawa o kakou e akoakoa ae ai e noonoo, a e kuka no ka mea hiki ke hana, a ke ae mai e kokua ia kakou, no ko kakou nele loa ana i ka uweaolelo moana, mamuli o ka kakou hana pono ole i hana ai. Ua manao kekahi poe, o lakou wale no ka mana a me ka lahui ma ke ao nei, e hiki ke hana ia ko lakou makemake; aka, ua kuhihewa loa nae lakou. O ka mana hoohana e hiki ai ke hooholo ia kekahi hana ano nui, oia no ke dala. O Enelani, oia hookahi ke aupuni a me ka Lua Waihona dala nui o ke ao holokoa. O ka lilo no keia hana, aia no ia ma ka heluna o na miliona dala he nui. O ka Enelani kumuhana e hoonee nei, aole loa ia e hoi hope ana. I ka manawa e paa ai kana uwea moana, alaila, ua palaha pu na houlu ana a kekahi poe e ae e paonioni aku nei. O keia ka mea e olelo ia nei: "Aole loa e napoo ka La ma ko Beritania mau palena."