Ke Aloha Aina, Volume I, Number 24, 2 November 1895 — Na Palapala [ARTICLE]

Na Palapala

i Aole e ili ihaiuna o makou kt*. koikoi o na ahe wa .aua no keia niau manao i honniikala nmla!o o keid poo, ak«v e iH no ia malana o «a }.>(«: na lakwu i kakau mai. Ka Nane-huna a Kauikeaouli. KA .NOIAU 01 AKU NO KAKOU E HAWAH, f ! xii. • I E na hoa uhaiaholo o na ouli kupa- | naha, ua lioaa pono ae nei ia jjtakcu na | ukana o keia waa, he "Ako'ako'a" Puj nakea, oia'ka pohakukai, a ka huaolelo | no e hai ae nei, a na ka hnaolelo no e hoololiioh nei i loaa ka .haina oiaio ō ka nane huna. '"Akoakoa"—He hu ana a hoakoaakoa a pējla akn. hana htwa a pela akn. Lae Ko'ako'a. — He ma'ialii, a me na ma'i alapuka e ■ae. Koakoa hooulu ikaika. I na he mau mea i koe aku no kakou", ē 15āa ana ia k'akou mai kko aeo keia huaolelo o ka nane huna i hoikeike maie pono e ihe i mahuahua ae kahi miki ai o ka noonoo a uue ka nialamalama, 0 ka hana i koe a ke Ako'ako'a, Punakt<», a Papaakea. Ina e huiia ke Aku'ako'a nte ka Paaken, a hooEnoa ia 4i ke Aht, e hlo ana laua i hooleahi, he "Puna, kupuno kt* witua me S*e one ~a iiio i mea mau. ' fjng e>waiho waleaku no a pulu iho I ka wai, e lilo ana i mea ole. Ina e wiii ia me'ka wai a pena kku oe, e Hlo ana ī 'ui maiihini.' • -Oia 'hoi, ike iku no oe i ka ui malihini a nalo koke no, no ka mea, hof no hoi oia i kona wahi, pela no e ralo koke aku :ai ke aiai o ka j>una." L l'ela no ka waa ako'i<ko , a"itjlik l iii loa ia aupuni. mamua o kona ku ana ae, i ku ae ai hoi ka hana ; ua mino no ka hoi, i ke kahumu ana mai nei keia oi Ichova meke kino ahi Ko?era ona, e! hamo newa ia aku ana ke Ta ike i ka eieeie, iu ia aku i ka huiumanu i aiai ae e ai. i kikokiko wanawana ako'ako'a ae ana. Oia ke ano o ka puna pena hale, pena pa, a o ka piina i wiliia me ke one a me ka wai he puna mau loa ia, oia ka puna. (Ta) he pena mau' loa ia, o ka hane hiiahila mai kekahi hanauna a kekahi a hiki no i ka hopena o keia ao, «i; mau :ina no ni moo!e!o o ka honua ma rja wani a pau } 1 na no he wahi hana paani keia, ' aoiK no e 3e ana o Pali a me Keaka, e' hanio īa laua ī ke I a. fe ]>tvi e tisai ana no ka huh.-nu o kd (Ta), e mau loa aku ima no ka o keia ha"na| ino maiuna v ka poe i he!u pu ia ma| ka Papainaanao o Hawaii nei. ] A ke pena ia aku nei'ka wai me puna > aiai ae ke kalo, a 6iv iho ta na j

lala kamaheie o ke Aupuni Ako*ako'a 1 e lalawe ae Ia na aw&awe iwaho e lala-j tna ai, i pakele kaleou i ka ino. E pono no kakou e lalama ae, a e' iapa ae i ka lapa a Karisto e koi maa mai nei, e huii na kanaka a pau iona la,- a Nana no e hoomalu mai, e aho ia, ai koke ta aku kahi poo paa, a ua ike no, keoia nei na mea a pau malalo o ka U ma ka Mapa o ke Kahikolu Hemelele, Iona sr 3S:9. *Aka, e moliai aku au ia oe me kā' ieo hooniaikai, e hoo,ko aku au t ka mea au i hoohiki au. No Iehova mai ke ola." Ua piba ola jo no ka lani a rae ka honua, nona no na mea i o!a ai na mea a pau. O ka Puko'a wawahi waa iho 4a «e-» 4 o ke «ke'ako'a ihō ia no iā, 6 £e"Ttt7ako'a o ka Mana a me ke kupaaaha roa n® mea a pau loa. - Hookahi' waa /ohua-aliko.—No ka manawg no/' Ua maopopo ia kakou ka waa, o ka uk2na oluna, be ohua «liko» he i'a hilii ioa keia, a kupaianaha no hoi, • I ka e pae niai ai, a e kaee la ai no hoi i na e leaa ae he keokeo, a kona wa.pono ia e loaa pono ai kona i»oa "Ohua-ahko" aiai a maikai oe ke nana iho. I"tva"hoi e ki'fckic iki se no ka 1a 3 o ka loii no « o kona ar,o a me ka inoa, loU ae »9 a hauh' a haekaeka, a o'kona inoa iho la ma ia wa ako> fce *'Ohuahaekatka." XJa hoopokele loa ia hona wa Iloko 0 ka naoi ālai a Ukolik ■>, o:a " rho 1a ka hoebaa o keia wahi i*a. No ka haekaēka wale aku la no ka nui f aia uo a wanaao a kakahiakanui, paha o kekahi lsf aku, pae hou mai no ua Ohuaaliko nei. * A makili iki ae nd ka ta. o ke kahuli i - ■ - koke ae !a no ia a haekaeka. Ēia kekahi eepa o keia wahl i'a, Agie aia e pae mai me kona maikai 1 ke ao, aia waie no a po, pae mai oia av4 kona inoa a me kona kino maika», ā āQ ae, a maikai ka la, Hle koke kona kino ia hai. O huaolelo Ohuaaliko, ua p!uaoa mua tiuna o kanaka i na ia i aui' aku la t ma e ku mai na moku he mae-; na pee i kau mai, he OhuaaMko tbo ia ia. ! Ina uo maeniae olf, he Ohuahaekaska tho la ia, a he unu pehi lole, a : 0»a na epao na keiki a kanaka, aia no' iloko o na kahu o na Alii, ua kapaia: no kanaka he ohu?, a mau ohu». kahu, ,a pela aku. Na keiki pap?, ohana nui a me na uiakoLko o keia mau ia, na papaa maloo o ka miUona»etc , he ohua no ka poe e noho aku ana malalo o kaht. a pe ia ..aku. . HooUhi w«ta Ohualiko, O hot kahi waa ; O ke aupuni Hawaii no 13, i hov.

Ulo ia i uupuhi P. G., oialioi, fae sjupq- r " ni hoomalu. 1 0 Ohualiko o ka ukana nb waa, ka i'a loli koke o kona īnoa, ke ano maoli o kotia kino, a peīa kiiahaua ia mai ai. 1 : ' O ke aupuni Pi.Oi he wale : no \i no kā hianawa, a : ia no ka wa e noonoo ia" ai rio htri ana tnje Amer!ka Huipuia, ? alfe^!i-" ke ia. ~ " A o naiawaia nui o ua waa W Dole, Kivini, Jones amc Kamika me T 4 mau kaee ohua hou iho, a ia la hookahi no f waiho aku alka wahine Liliuokalani ia ~Kivim g;6 Ica manawa, a pela hoi i oih wale ae ai o' : ' Hookele i Puna ma. ' 1 "A he paa eke t ,a puta.faou-no i o ka nui, a mawaho ae o ria iaau h*etū ' ae la, he nui no hoi ia poe hou kaheiu ma. *' - - »-j Nolaila, o hookahi waa OhoaTi|kft, ho ka manawa wate no. a ? ote s no ka manawa wale, e tftce m"e ka a hana aka .a me ke ano niab!i oW i'a he Ohualiko, ' "He pot 1e loa no konā papahi ai i kona īhoa a me"ka' Kāni kona kine, a o ka ioli koke ho fa' alfte * i phuaekaeka, a pela no 6 "fW- .■?• hoomalu 'ne ka manawa' wale "![\o,;a o kahi manawa, oia ho ka manawa ae iike ia ai no ka hsohui ana me J?tmeri-; Huipuia. , " j •"'JLJa psu loa ua aupuni nani pei e like me ka pau wale ana o kona j^u wa!e pu no me Uona kfnb iafu^ffirtoa. Lilo kona inoa a me kona a o Ohūaekaeka' akū 1a ka ka nanainl klno,' a ī ka pau ana mai ā kela aoao,īioo^ana ? ia ke kakauinoa. (o : a hoi ke ka; >āfapa-'^ *" *- -Ua pili pono akū lā ia nanāina kiko ekVeka; a!iīhete f loaa mat ai ō ke aupoii Oa ike ke ao holookoa i na tiuajJēst K&ini, aole i u iho pau ae nei iā ano aupuni a kakou. s ' \ ***** Loli hoo no ke kino 6 ohuaekae]te i kakaia manini, a Oia ke kifto ae o Ohuaekaeka, a o ke kino ia e wela ai ka waha oka poe ar i'a, a a kioo liakala ia a ka Peres'dena J lana i pu*a mai ai ta Wilisi e hoihoi i ke s aupuni o ka Moiwahine ī jtiuokstsahl. E hanai la aku ana t ke kakaiatna~ ninl, eia iho Hoko o na Wke •«W oreto kakala i 00l ka Iwi o ua nei, a o ke kapapaTa haekaeka rk>§7o? ka nanaīna eka no o ua wahl 1 * aohe \ atai ae, a ©ke aupuWtj66tilf aina i?,. " * Ffhetu iho no kakou i ka mii «akaia manin?, ua nui ae H ua moakaka ae \a no hoi ke me ka paukuk» o ua fa la aelawalieiuā. " " -

-V -ak.ab aki l h koJ<a liiīii.he ,; vi ■,k :»jka ana ia I.?ialoha. he ku Vu. . \ - ke koiki a K-:ki, he kn kamaa • f .. ; . he oili «aīf ka hoo <- Hlo. n- kino nui U>a r Manini o Mani , kt? .Aupuni R.cpsbalika Hawaii ; ,- : ūo keia o Ohualiko ao- •„ hou akn i koe. o ka hope o na -t.~z 3 r.a : mala'o īho c ka Sa o ka ma"o ;a. c Tiafo ana ke kino. i o~ka inōā e • o a.:a ?a hananaunj aku 3 ia hanauna » ■ ka inoa man ir; īoi oia no k e auj}unj . ,vji i keīa la, sa Kepuhahka HaI na U no 'hoi e ku ana di», ua -1 ;ra. k;< hama pi!i pono i kona ' • -nanmī, manmini, hanini.haninmi, rar k.t manir.ioi haninini i kahe «*-f <rko ona aoao elua ike kaua - r- ; aj ia wr ( rra .ai ia no k-"; 'epo r vt- •..! .1 oKa n-.aniiii, <e nana aku i k? >«■■■ <?ir, i ka >v.,r. : .tii ar>o a mr Uz ,1 ani hookoia. b.e noho kuikahi a noho aloha ne ir-e- o keia au malamalamī •f-non.o ;a nei?. s >oie. A -jehea ka leo pule o na haipu'e o <<a ī"v3neiio oka poe nana i !a»c ma nka i.amaku o ke o!a o .Ki r istO'a:. me na.ipule £> ka iahui, Vi noho kuikahi-anei na !eo hai- • ri'.v- ■ ■ Aole. Nrikeahahoi? \ho no hoi paha -i-ka nuu \ka ei.- >.3 opM i-ka manini. a'ne noho'•aa.oou īepo keia noho ana o na hai-•y-ie ■jh\Kihu mai nei. fi. nune nei'hoi i keia wa na -Eva- ; teno :> Hawau nei, (e nana aku i na vn, "-•lli, IX. 1 E;a no kela mau heiu ae la ke ano :tnoi( > nono'na kekeue oke kalai l?,va.TiehQ ana, a oia.poe no iioieo o k EvaTiiiio ka poe nana e ka!ai ka aina ?iei. • Oka eepa o keia wahi i'a, e iike me ia ā hoikeia ae !a malnna, lka po oia e hiki mai ai, alaila, paa kona {noa laia a me kona oiwi kino lauī, aiai, liko'iko, a pela waie aku. a ■ . '■: b S);o at īio ka-manao ehoanu i ka ih ; K.a wanaao a kakahiaka nui .paha, 0 ke kumu u keia klt po ana iaia i ioaa' pono kona inoa a me koAa Kao. : ■■ .' Ke <>ii) oiaike.ao, ma kona iuoa a <ona kino lepo i I'aioaia. he hanu ola iloko o wahi i a - OhuaUko i ka wa awakea oka Ina ;joi e baa aku ana ia oe e papa- ■*'' --2. ana i kona.inoa a me kona kino, ! r.3>,e ia oia, aohe hanu ola iloko ona. •"' e K - f - ka Lanu oia o. ua wahi kno ra ia. aahu piha nans i aahu aua luo pu no ka inoa. o -»iMiKaeßa ka inoa o ua wahi i ! a ■upiiiaha la. K . inahe n-> na hana a ke Akua L >c s a ke koi ia rna) nei no hui e ninau iho: N■: Aeaha i kii po ai oia ī kona moa •*i me Kona kinor

No ka mea, oia ka nui o kona hilahi!a . piai hoi e alualu ana ke kee iaia oiā hoi he-ku'ku-e oia Ina oia e hele aha ske a©. e okupe pinepine ana oia 3 a nuī loa" hoi, ka hilahilahila, a in,a hoi ika poe okupe ai t aoie e hooomaopopoia ke īno o ka wawae. ; 1 Ke i tnat nei ka Haku, aole he okuue oka heie*na ike ao he ma!ama?a ma hoi, a ke'hele ia hoi ka po e oku-pe-ana iaT wa. Joane 11:9110. Nolaila, h£ wahi i'* ok>sgekupe ka hoi keial I _ oīēTmaau no hoi o ka po!~: Aa ka heiu xjii keia 0 Ohualiko hele po keia, he pio wale oia ke lieie i ke ao, a pela no 0 Pueo he ; io no hoi oia ikeaō & po |toaa k";na mea e aiapo ai. i Ua ike ae nei kakou maluna, 0 hooahi waa, o Aupuni Moi ne ia i 1o! koke i PI Gi, oia hoi, i auouni no ka ■■■ manawa. O Ohuaaiiko ka ukarta oluna, oia na ' lawaia a me ka lahui ppakahehi, ©ia hoi aohe hookupaia, p ka hoohiki wale 1 no e hele i ka hana, 1 A peheaka loaa ana 0 aupuni G:a Repuba!ika ae nei? He kaee mai no hoi i ke kuniahi i ke awakea oka la 37 0 lanuan iSy3 i halaaku me.kana mai'. haaa poina ole i ka Lahui Oiwi o Hawaii nel ka I'aie"sāidō _ ōlsa - Pakipika nei. oka pula no Iwi e kuehu aj, na pualikoa elua o kai a quki nei no hoi. ku . a moe ihe no hoi okapo a me ke ao .o na pualikoa A hana ku ika malamalama iho la no ia la? A pehea hoi e ae a: ka hana ake kuku-e, he.hele po hoi ua wahi ia uei. . Ka i u-t hui oka ka Haku hoi i hai ae la maluna he okupekupe no hoi ka naan o ka po, Auwe' oka mea no ka *"ia e okupekupe nei, E oieloia ae ana Ia hoi, ua loaa aku ia no ka mana hookuli ia Hawaii. Maui '* •' ■ • ! a me Kauai. A'o aku nei ka ke poo o ka Papa Ola, a he kalakalaka ka Hawaii 0 ka uhiu ana ae, a ke i aku oei ka poe makaikai: Ria ko makou pasi ia }1 ua ae ia rnakou, aokahui ae la no ka ia.o ka poe o Hilo, a iuai aku la ika eielo hoa hulo.