Ke Aloha Aina, Volume II, Number 26, 27 June 1896 — He Moolelo -O KA- HOOKUMUIA ANA O HAWAII [ARTICLE]

He Moolelo -O KA- HOOKUMUIA ANA O HAWAII

l kakaoia a * P J FC Pokuea, mamuli o ka M >olck/ i Hawaii i paiia ma Lahainaluna i i - * M. H. 1838, a ua paiia a hoo- — I nupouu ia trtc ka Hakpai Pala '|>ala Aupuni m-' Honolulu 1858. Alaila, hoomaka ke kahuna i k* wehe aoaona puu no-a. Me ka h» ana aku oke kahuoa 1 kamaaina 0 ka bale: Ea. auhea onkou nana ka ma'i. I wehe au i ka puu mua oia o Hawau a i loaa ka "o-a ma la puu, alaila, ua hala ka'u ike, aoht be ma'i na ka anaana ko īa nei, a pcl« no ka puu elua oia o Maui, a ina kia ma ia puu ka no-a, ua hke no u oie i kela puu o Hawau. Alaiia, pau ae U elua puu i ka wehe u a koeekolu puu, oia h i o Molokai, o«*hu a me Kauai, aole i loaa ka no-a ma la mau puu. I ka wehe hou ia ana aku o na puu , t-kolu i koe iho a loaa iho lft, i ka puu o | I Molokai, alaila, olelo kaei\p aē la ke | kahuna imua o ka poe nana ka ma'i. Ke ike mai la oukou, ua loaa ka no-a ' a kakou ma ka puu i kapaia o okai. Nolaila, ea, auhea oukou ka poe nana ka ou'i, ua kupono i ka'u ike he ma'i anaanaia ko ia nei, a ke lawe neij au e hanji ia ianei ke oono ia ia oukou «a poe nana ka ma'i. Alaila, olelo ka mea nana ka ma'i, e hana oe iaia nei e l>ke me k)u ike i ike iho la 1 ka mea mai o ko'u ' hoftoha maileaL I kahana ana o ke kahuna**a loa» keola i ka mea mai, a piu ae la ka pilikia, ua ha'a ka puu pilikia. a loaa no hoi ka ukuia o ke kahuna ma na waiwai ka ukuia ana o na kahula o ia wa. He mea peno pone no i ka mea kakau ke hoike aku i na manao ano nui 0 keia oihana o ke kahuna lapaau ma keia mau Paemoku, oiai, he okoa na lawelawe lapaau ana a kela a me keia kihuna. . ' Ina he kahuna kuni ke kahuna, alaila, hana oia 1 ka meae pono ai o kana r.;h»ka. M? Im puu-ihil» a me ka puu no-a wale no e alakii ai 1 ka hookumu nna o ka lakou oihana lapaau. Ina hoi he knhuna haha mai|paaoao alaila, o kona mau lima wale no ke kumu alakai o kana oihana lapaau. A ira no hoi he kahuna a .makua, alail*, maloko o na ninau ka ktkahi poe kahuna, a maloko o ka apu awa ka kekahi poe kahuna aumakua. O keia wale no ka papa kahuna o keia Paemoku mai kinohi mai, aole 1 hoikeia ma na moolelo kahiko o Hawaii nei, he papa kahuna hoonohonoho akua unihipili kekahi (makani) i iktia, a i olelo nui ia ia wa, | aka, he papa kahuna maoli wale no |o ia »a i ike i; kalapaauana. 1 He papa kahuna okoa ko na 'Lii a he papa okoa no hoi ko na makaai— nana, a ®ole he mau hana wahahee i hoopunipuni ka lakou i hookumu ai i kinohi, aVa, he mau lapaau ana ka ia mau kahuna ® ia wa i ku i ka oiaio a mt ke ola. Oiai ma ko lakou ike i ka oihana lapaau i pii ai ko kakou lahui

Uoaka i ke «u o ko kakou mn kn~ paiM kabiko eobbo aa* m Pae moku o Hawwi od v Eia «ho malaloelkeia nokA*y mae aoo oaa'i, ane ko lakea laao i laweiai weū o ua knimm ou W. —~ N»hu:—Hiaahioa. Kowak Nalulu:—Wai, Lomkwpi : \ Hu'i:—Lōmilomi. 5 ~ i Maole:—Puakiīa, liima» Muoba!a. i Puho:—Eieku. * Umaumanaha:—Ai, Wai, Lepo, Ko. Haoa:—Poho, Lepo, Aipuulaoi. Puupau:— Mi ». g »«*»***<* Alaala>—P, p*io, Moohala, Aaiuifeti. Kakio:—Molehei, Moo&aia, Aahohu. Maihehe:—Newa, Ki, Popoia Pupule:—Aw. Kaiomana, Laupiii, H*'i:—Populo, Kukui* Hua, Paakau Poonaha:—Noni, Paakai, Kaheā, liima. Kuli:—Kohuuiu, Waipopolo. 1 Opeāhee:—Pohakuwela, KolL iewepaa:— Hookomo i ke kofco, P<hu:—Puholoholo, Oh«o:—Aolelaaa. . Hano>—A»a. pop» ma* waho. ■ ■ Pap^ku:—Waiki. Leii»»la:—Aole laaa. Kauma^kaohu:—Apu Kalo. WawaehaikaL>—Apu Kaio, Weiopua:—Pua Ipuawaawa, Kamanomaoo. Neheku:— Kopa hoioi malalo. Kumukna:—Apu Kalo. Haikaia:~-Hua Kukui, Nont Kakaiowi: —Ninau waie no ka iaaa. Hoakaku:—Apu Kaio. Uhakolo:~Pak>la Kulu:—Luao holoi malaio. Hoku:—Adu Kalo. Poupaa:—Apu Kalo. Paliku.-—Aoie iaau. Pe-a:—Aole laau.