Ke Aloha Aina, Volume II, Number 38, 19 September 1896 — HE HANA KUPONO OLE. [ARTICLE]

HE HANA KUPONO OLE.

Mamuli o na lono i hoea mai ijrau? o ms <ou, . a i hoike ia mai hoi me ka ouio, ina aole iā, he mea hrx>punipuni, ua hlo i» i mea hrfhaeha i ko makou / noonoo, nu o ka ke Aupuni 'iwioa 'ia i laweiawe ai ma na .Kula Aupuni la o ka Apana o . Honoiulu nei, a peia pu no paha me na Kuia Aupuni a puni ka Paeaina, ma o ke koroo ana o na Kauka iloko o na Haie Kula, a wehe i ka lole o na haumana a ku olohelohe, nie ka nana ana i ko lakou mau wahi hiiahila, i hiki ai ke hoohuoi ia kekahi haumana no ilea ioaa i ka ma'i lepera, a ano le ae paha. | He hana hoohiiahiia maopemo k» keia a ke Aupuni i haoa

ri, m««MIaW Iwt«ts'*ate I» kāM* oo» lttHi «M.lea mahuimu* ōhte leo lakoo mu mafei& v il haoa sa ao& kek» li bana t ku b)e i feo lakou mikemake m« o k*isui a»ā al$ "m' hookomo i na kikokobu o ka_j naiiaa-ak-he na'» a*fia-haqiSssl ;o' ] ke.K«li//: :; e : ; ' j AoJe hoi ow «rfrle no kekahi kumu o ko kamailio ana oo keia mea, j aka* oia maolioo ka hoao anii e hoohaahaa i ko kakom ano (imoli, ma o ka weheiaana lao |ka lole O na ke£l Hawaii maioir, na hapa Pake, na hapA a koe na keiki haole a «*e na Pukiki, aole i wehe ia kb lakou . nueu ioie, j . 0 keia ka makou e ninau oei i ke Aupuni, heaha k« kumu o ka «ehe; ole ia ana e ko lakou mau aahu f no ka manao ia anei, no ko lakou keokeo ana, oia ke kumu e pale ia ae ai ka wehe ia ana oiohe* iohe e like me ko na keiki Hawaii maoli, a, i ole no ke kulike anei o ko lakou ano me ko ka poe nana i hookumu i keia Aupuni hou e -ku nei" i keia ia ? Ina ua manaoia, ua koine ka hoohuoi iloko o lakou, aia he ma'i iloko o na haumana Hawaii, e pono no e hana like ia iwaena o na haumana a pau, me kanana c4e ma ke ane o ka ili o ke kailaka, ioa h« haole, Pukiki, Piike a pela aku, i oie ai e uiu mai na mi* nao hoohaiahaia lioko o ka manao o na makua mea keiki a pau. 1 na he hana ku i ka pono e pono no o na Kumukula pu kekahi e wehe pu- ia ai o na iole e like ae la mei ko na haumana e hana ia mai nei iioko e na Kula Aupuni. He oi loa aku no keia o ka wa hana ina mea ku i ka hoohiiahiia, oiai, 1 ka wa o ke Aupuni Moi, ua hoao no keia pot e hana pela, no ka mea o hkou no na Poo Aupuni o u wa, a mamuii o ke kuiike ole e na manao o ke poo o ka mana hooko me ko iakou, ua h'We wale ia mau manao ino, o keia poe e noho nei 1 keia wa, ma kahi o ka mana hooko. I keia wa, ejia lakou ke iaweiawe hou rai nei no ina hana kahiko i naiowaie, a ke ho< a mai oei me he mea lj, ua hookumu kahiko la a paa loa iloko o lakou, aohe mea nana e hoololi, a no ia paa o ia mau manao liii, ua hiki mai ka wa e hooko ia ai ia mau manao, oiai, ke ike kumaHa nei kakou i ka hopena i keia la. Eia no hoi kek?hl, ke o mai nei lakou ina haumana me ka apono oie o aa makma i ke a hana maiu a aa Kamka, me l:a oiek> oJe ia aky o keia

mau bazM limauui ft db a ke Aupuiu c &oohftft£; eei. A oiai hoi, o na keiki a pau i lUo i ooe haumana na kekmhi Kn«Hikttl9 m man KuiMtkūfii pāhau eōia la i&kai*r ga~Pcft~kcT lakoiLgJa e4ia-Ka« uka, ua manao makou, aole Ice hookahi, a ina e ioaa aoa hoo» kahi, alaiU, mai kekahi aift» > mamao aku ia mai na paiena aku o Hawaii nei. Noliula, mamuli o keia mau hana a ke Aupuni ma o ka Papa Hoonaauao la, ua ma-| nao makou, he kuleana ko ma-j kou e kiiinailio, ua hiki mai kol lakou wa e hooki ai i keia mau hana pohobb, ma o ke komoi aulu ana o n& Ka»ka-e-wehei ! ina aahu o na haumaha o na , keiki a lea poe mea keiki, oiai, ( ua like no ia me ka powa i ke ola o keia poe keiki, me ko lakou piha pu i ka maka'u no keia mau hana. E ulu mai auanei na manao nunuha iloko o na keiki, a hoomaka 'akou e hoohlo i ko lakou makaaia i mea a haaleie iakou i ka hele ana i ke kula. hele auwana aku lakou me ka ike ole o na mak .:a i keia mau hana a ka lakeu mau keiki. pee iakou me he poe hihiu la, a o ka hope, oia ko )akou uhai loioa ia e na makai, a hiki i ka hoōpaa ia ana o keia poe keiki hewa ole» iioko o ke Kuia Hoopoioiei o Keeneula. Alaila, e manao kakou, nowai ia hewa, no keia poe keiki anei i ike mau ia he mikiala pinepine i ka heie i ke kula ? Ke hoole nei makou, aoie no lakou ka hewa, aka, no ke aupum no, mamuli o keia mau hana a lakou e hana mai nei i keia mau la. He oi !oa aku ka pono, eho* oki loa ia keia m»u hana, i ole ai e lilo ka imi naauao ana o na keiki Hawaii i mea hoomaka'uka'u i ko iakou uoonoo. a hana iakou i na mea kupono oie i ko ka makua manao. O ka makou keia e nonoi nei i kp ke aupuni kaupaona kupono ana no keia hana, a e hoopau koke i keia hana hilahi'la oie, i ole ai e 'lilo ia mau hana, i mea e woia i ka inoa o ka Papa Hoonaauao. O ka pono oi loa aku iakou e hana o iiīii' mii auanei na manao ooioku iloko 0 na makua mea keiki, a hana aku lakau i kekahi mau hana kupono oie, maluna o ka poe nana e hoao ana e hoohaahaa 1 ka maluhia o ka lakou mau keiki. M* ka po Foaba a ao ae PoaKoia o: ika pale i ua loaa aku kekaki k«-1 naka nuilaio ae nes o Kamaaawai, e [moeaoa a* ke kowa o.kekahi ela maiß, a o ka»u paba o koa» mp* $Aā maiaila. ota eo ka labi i ka wai hooMinle nioo t iM aolai īke k,iaa t*.o«ha Ja «ke kaoipi wiku

Awha Aima pono o kona mu 'k&iMk **i HwwH * m 1m *mi \HMmI , ' A no ka pom%ttaii o ko m* ko& mau makamaka heMM&i, ua kiwe maimakou abo*kca*u t ka nui o na poe l hek a paa i ko lakoM mW«t*roaaiaaa* hma, a e m&em&A puai» hoi makoa i ieeinima l au» m o ka heiuna o kela a me kda mok*b puni pakahi, a p&&eit na hoooohouoho ana i &ta ma ka makou hu)i a im« ana, i I f*oti pooo' i* hoi e makou ma ke aiso he ha* na no ka pono o ka lehulehu. O Uahu ka mokupuni heiu ekahl, i paa ko iakou mau manamanaiima i ke kuau o ka peni a ka Luna o ke kanawai kuni iima, a hiki i kahi kanaka kuewa haahaa loa, e komo ana na ano iahui like ole. a no iakou hot ka huina kiekie loa i ko na mokupuni e ae, he 3,577; oia hoi no Honoiulu 2,348, £wa me Waianae 859, Waialūa 45, Koolauioa 13, (o ka heiu ekahi keia o na apaoa i kupaa maho* pe o ka Ke Aloha Aina mnu ao ana, ao na wahi ohua-a*Hko waie ae ia no kela i beii ka upena lau a ke aupuni Repubalika, mahalo ia Kooiauloa,) Koolaupoko Ekahi 161, poko Elua 151, hoina a pau 8.577, O ka heiu elua, oia o Kauai; \taimea 980; Kawaihau 631; Hanalei 864; Ko!oa 268; Lihuie 247; Huina O ka heiu ekohi, oia no o Hawaii; Hiio Hema 486, Hamakua 611, Kohala Heot tS/ Kohaia Akau 386, Kona /Vkau 449, Kona Hema 58, *Kau 9, Puna 59, Huina 2,076 A o Maui ka helu eha, a oia no hoi ka mea haahaa io*. o>al hoi, Wailuku 129, Makawao 6,| Lahaina a hiki i Moiokai 18,j Hana 43, iiuma 196. O keia ka mokupuni hookahi i kali i ka heie uluulu ana e kuni i ko lakou mau manamanaiima, a o na wahi mea wale no i hei i ka upena kuu # a ke diabolo, oia ka poe hana m?.iaio o ke aupuni e ku nei, na poe o ioko o kekahi mau mahiko, a me kekahi poe kakaikahi mawaho ae, a o ka nui hoiookoa mai keia a keia kihi o ka aina, oia mau no la |kou i ke alopali. | Mahab la Maui o Kama, no \\ea mea, ua akaheie ioa iakoa i i ka moni ana i keia hua ale a ke aupuni oehaa o Hawaii,a ke |Mla a pau, e ioaa no ka huioa oui o 8,889.