Ke Aloha Aina, Volume III, Number 5, 30 January 1897 — KUMUKANAWAI O KA AHAHUI HAWAII ALOHA AINA O KO HAWAII PAE AINA. (The Hawaiian Patriotie League of the Hawaiian Islands.) [ARTICLE]

KUMUKANAWAI O KA AHAHUI HAWAII ALOHA AINA O KO HAWAII PAE AINA.

(The Hawaiian Patriotic League of the Hawaiian Islands.)

Oiai ua ikeia ka hemahema o ke Kumukanawai i aponoia i ka la 4 o Malaki 1893 o keia Ahahui, aole ia i makaukau kupono, no ke alakai ana i na Ahahui a puni ka Pae Aina, nolaila, ma ka noho ana o ka Ahaelele o na Ahahui Aloha Aina, ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ke Kau mua i malamaia i Novemaba 28, M. H. 1896; Ua hooholo ua Ahaelele la, e hooponopono hou ia ke Kumukanawai o ka Ahahui, ma ka waiho ana na ka Papa Hooko o ka Ahahui Kuwaena o Honolulu, e hooponopono hou, a hoolaha aku, a e paa ia maluna o na Ahahui a pau o ko Hawaii Pae Alna. KA INOA. PAUKU 1. O ka inoa o keia Ahahui, e kapaia "Ka Ahahui Hawaii Aloha Aina o ko Hawaii Pae Aina." (The Hawaiian Patriotic League of the Hawaiian Islands.) NA KAHUA HANA. PAUKU 2. O ka hana a keia Ahahui, oia no ka imi ana, haawi ana, a me ka hoomau ana ma na keehina apau e paa ai ke Aloha Aina, a e hoohui ole ia ai na Paeaina o Hawaii nei, me Amerika Huipuia. O ka imi ana me ka maluhia, a me ka haawi ana, i na koi kuleana pili lahui Oiwi, no ko lakou mau pono i kailiia. Ka iini ana a me ka haawi ana i na keehina e loaa ai na kokua ana i waihona hookuonoono lahui, e pili ana i ka noho ana hune o ka lahui Aloha Aina. NA LALA. PAUKU 3. He kuleana ko kela a me keia Hawaii Oiwi ponoi o ka aina, e lilo i lala no keia Ahahui, oia no na Hawaii oiwi ponoi o ka aina a me na kupa makaainana o na aina e, i manao hana like a lokahi pu ma ke kakoo ana i na Kahua Hana o keia Ahahui, i hoomaopopoia ma na makahiki a me ke ano o ke kama, mai na kane, na wahine, a me na keiki; a i hoopaa a kakauinoa malalo o ke Kumukanawai o keia Ahahui. Aole kekahi e lilo i lala ina ua kakauinoa oia a lawe paha i ka hoohiki kue i ke Kumukanawai a me na Kanawai o keia Ahahui. NA LUNA NUI. PAUKU 4. O na Luna Nui o keia Ahahui, oia no ka Papa luna nui i hoikeia na kulana penei: Peresidena Nui, Eha Hope Peresidena, Kakauolelo Nui, Hope-Kakauolelo, Puuku, Hookahi Peresidena Hanohano a me Elua Hope-Peresidena Hanohano, a me ka Papa Hooko o Iwakaluakumamakahi (21) lala. O lakou no na luna nui maluna o na Ahahui apau o ko Hawaii Pae Aina, a o lakou apau he Hawaii maoli e noho ana ma Honolulu. E Kohoia lakou a pau ma ka balota e na Elele, iloko o ka Ahaelele lahui, koe na luna nui i kohoia i keia wa e ka Papa Hooko e paa lakou ma ia mau kulana a hiki i ke kohoia ana i pani mau kulana e e ka Aha Elele e noho koke mai ana. NA MAHELE. PAUKU 5. Aia iloko o keia Ahahui, e kukuluia he hookahi Hui Nui ma Honolulu i kapaia, ka Hui Kuwaena (Central Body) o Honolulu, oia ka Hui poo maluna o na Ahahui lala apau a puni ka Pae Aina a ma ke Kulanakauhale o Honolulu e noho ai ia Hui. A mai loko aku o ka Ahahui Kuwaena o Honolulu e kukuluia ai i mau Ahahui lala ma na Apana Hookaa Auhau, o na Mokupuni o ko Hawaii Pae Aina, e hoopaa ana i ua mau Ahahui lala la malalo o ke Kumukanawai, na Kanawai, a me ke Kahua hana o ka Ahahui Hawaii Aloha Aina Kuwaena o Honolulu. E koho no na Ahahui lala i mau luna no lakou, penei: Peresidena, Hope Peresidena, Kakauolelo, Puuku, a me na Peresidena Hanohano. E mau lakou ma ka oihana ke kue ole i na kahua hana, ke Kumukanawai, a me na Kanawai o ka Ahahui. AHA ELEELE. PAUKU 6. E kukuluia i "Aha Elele" no na Ahahui lala a puni ka Pae Aina, a e kapaia ka "Aha Elele Lahui Hawaii Aloha Aina" e malamaia i hookahi kau halawai o ua Aha la ma Honolulu, Mokupuni o Oahu, ma ka la 28 o Novemaba o kela a me keia Makahiki, a i kekahi manawa e ae paha e kahea ia ai e ka Peresidena Nui. A mailoko mai o kela a me keia Ahahui lala e hoounaia mai aole e emi malalo o elua Elele me ka hookohu i kakauinoaia e ka Peresidena oia Ahahui, e hui pu ana me na Elele he Umi (10) o ka Ahahui Kuwaena o Honolulu, a o lakou na hoa i kohoia o ka Aha Elele Lahui. O ka Aha Elele Lahui, ka mana piha maluna o na Ahahui apau o ko Hawaii Pae Aina, na ka Aha Elele ma ke kahea ana a ka Peresidena Nui e koho i ka Papa Luna Nui, a i ole kekahi lala paha o ua Papa la i hakahaka, na ua Aha Elele la e hooponopono i ke kulana o na Ahahui a puni ka Pae Aina. Na kela Elele keia Elele e waiho mai i ka hoike o kona Ahahui, ma na ano a pau, a e hooponoponoia hoi e like me ka mea e pono ana. O ka Peresidena Nui a me kona mau hope, oia no ka Peresidena nana e malama i ka Aha Elele. Na ka Aha Elele e haawi i Hookohu Oihana i kakauinoaia e na lala no ka Peresidena Nui i kohoia e ua Aha la. PERESIDENA NUI. PAUKU 7. O ka Peresidena Nui i kohoia e ka Aha Elele ma Honolulu i ke kau o Novemaba 28, M. H. 1896, oia ka Peresidena Nui o na Ahahui Hawaii Aloha Aina lala a puni ko Hawaii Pae Aina. Oia no ke Poo alakai a Peresidena Nui maluna o ka Lahui Aloha Aina, a e hoolohe lakou apau i kona mana. Oia no ka Peresidena o ka Ahahui Kuwaena o Honolulu, ka Aha Elele, ka Mahele Hookuonoono, a me ka Papa Hooko. E kakauinoa oia ma kona ano oihana i na hana apau i pili i ka pono o ka lahui Aloha Aina. Na ka Peresidena Nui e hoopuka aku i hookohu no na Peresidena apau o na Ahahui lala a puni ka Pae Aina i kakauia ma kona @ oihana, mamuli o na hooia i loaa mai na Ahahui mai, i kupono i kona manao. E loaa ka mana i na Hope Peresidena i kulike me ko lakou mau kulana, me like me kona mua i na manawa i kaawale ai oia. HOOHIKI ANA. PAUKU 8. E hoohikiia ka Peresidena Nui penei; Ke hoohiki nei au imua o ke Akua Mana Loa e malama mau i ke Kumukanawai a me na kahua hana o ka Ahahui Hawaii Aloha Aina

o ko Hawaii Paeaina, a e hooponopono no wau i ka Ahahui e like me ke Kumukanawai. A na ka Peresidena Nui e hoohiki aku i na Luna i kohoia e ka Ahaelele a me ka Papa Hooko. NA OLELO HOOPAA. PAUKU 9. E ike auanei na mea apau, o makou o na poe no lakou na inoa malalo iho nei, ke hoopaa a hoohui nei makou ia makou pakahi, ma ka hoohiki ana e lilo i lala kupaa me ka oiaio no ka "Ahahui Hawaii Aloha Aina," lala o ka Apana o...............Mokupuni o ...............a e kakoo ana me ka manao hana like a lokahi pu i na kahua hana e hoomauia ai ke Aloha Aina, a e hoohui ole ia ai na Paeaina o Hawaii me Amerika, a e hoomau aku i na koi Kuleana pili lahui Oiwi i kailiia, a me na pono e ae o ka Lahui Aloha Aina. PAPA HOOKO. PAUKU 10. O ka Papa Hooko oia no na lala he 21, a me na Luna Nui o ka Ahahui Kuwaena o Honolulu i kohoia e ka Aha Elele Lahui ma ke kau mua o Novemaba 28, 1896. O ka Papa Hooko ka mana hooponopono i na Ahahui o ka Paeaina, oia ka Papa nana e noonoo i na hana apau, koe na hana i hooholoia e ka Aha Elele, a i ole kauohaia mai paha na ua Papa la e noonoo, e loaa ka mana iaia e hooponopono i ke Kumukanawai, na Kanawai, a me na rula o ka Ahahui me ka apono ana o ka Aha Elele. O na hana apau i hooholoia e ka Papa Hooko e paa ia maluna o na Ahahui apau. O ka Papa Hooko ka mana e hooponopono i ka Waihona Hookuonoono Lahui. Ua lawa na hoa 9 o ka Papa Hooko, e malama i ko lakou halawai i ka manawa halawai. E loaa ka mana i ka Papa Hooko e koho i pani ma kahi o kekahi Luna Nui o ka Hui i hakahaka, a e paa oia ma ia oihana a hiki i ke kohoia ana i pani ma ia noho e ka Aha Elele, koe nae ke koho ana i Peresidena Nui na ka Aha Elele ia mana. KAKAUOLELO. PAUKU 11. (1) O ka hana a ke Kakauolelo, oia no ke Kakauolelo Nui o na Ahahui a puni ka Pae Aina. E malama oia i na Moolelo o na hana o ka lahui Kuwaena o Honolulu, ka Aha Elele, ka Waihona Hookuonoono Aloha Aina, a me ka Papa Hooko. (2) E malama oia i Buke Kakauinoa no na lala apau a puni ka Pae Aina me ka moakaka kupono, e hookaawale pono ana i ke ano o ke kama, na makahiki, ke one hanau, a me kahi noho a me na ano e maopopo ai. {3) E malama oia i Buke Hoohelu o na loaa a me lilo no ka Mahele Hookuonono, ke kakau inoa ana i na Likiki, ka pane ana i na leta, na Hoolaha a me na kuahaua e kakau inoa ia no ia e ke Kakauolelo Nui a i ole kona Hope paha. E kakau hoike oia no na palapala a pau. E loaa ke kulana i ka Hope Kakauolelo e like me kona mua i na manawa apau e kauohaia aku ai e kona mua, a i ole e ka Peresidena Nui paha. (4) He hana na kela a me keia Kakauolelo o na Ahahui lala a puni ka Pae Aina, ka malama ana i na moolelo o na halawai, ka malama Buke Moohelu waiwai no ka Mahele Hookuonoono Aloha Aina, ka malama ana i Papa inoa no na lala o ka Ahahui, me ke kakau moakaka ana i kahi noho, na makahiki, ke one hanau, ke ano o ke kama na poe o-o ole, ka lakou oihana, a me na mea e kauoha ia aku ai e ka Peresidena Nui, a e hoouna ia mai i hoike no ia mea i ka Ahahui Poo ma Honolulu. PUUKU. PAUKU 12. O ka hana a ka Puuku, oia no ka malama ana i ka waiwai apau o ka Hui, na Dala, na Palapala waiwai o na ano a pau. E malama oia i Buke no na loaa a me na lilo, aole e ukuia kekahi mau dala eia mai ka waihona aku o ka Hui, ke ole e kakauinoa a aponoia e ka Peresidena na kikoo dala, na bila aie, a me na hoolilo e ae i hooholo ia e ka Papa Hooko o ka Ahahui. E ae wale ia no ka Puuku e paa ma kona waihona i na dala he Elima Haneri ($500.00) no na hana kokoke o ka Hui, a o na dala oi aku e waiho oia iloko o kekahi Banako malama dala ma Honolulu ma ka inoa o ka Peresldena Nui no ka Hui, a e hiki ke kikoo ia i na manawa a pau e kauohaia ai e ka Papa Hooko. E haawi ka Puuku i Bona hoopaa ma ka inoa o ka Peresidena Nui, e like me ka huina i hooholoia e ka Papa Hooko, me na Hope kupono i aponoia e ke Kakauolelo Nui, a e hiki hoi ke hoomahuahua ia ae ka huina i na manawa apau a ka Papa Hooko e hooholo ai. WAIHONA ALOHA AINA. PAUKU 13. Ka hilinai ana o kekahi i kekahi malaila e loaa ai na keehina hana holomua o ke kukulu ana i waihona Hookuonoono no ka lahui Aloha Aina; Aia iloko o keia Ahahui Hawaii Aloha Aina, e kukuluia he Mahele i kapaia ka "Waihona Hookuonoono Aloha Aina" a he mahele hoi iloko o ka Ahahui Aloha Aina Kuwaena o Honolulu i hooponopono a alakai ia e ka Papa Hooko o ka Ahahui, a e kukuluia aku ana malalo o kona Kumukanawai a me na Kanawai e hooponoponoia aku ana e ka Papa Hooko. NA KANAWAI PAUKU 14. Ua hiki no kela ame keia Ahahui lala, a mahele paha iloko o keia Ahahui, e hana a hooponopono i mau kanawai ame na rula alakai i kupono i ua mau Ahahui la, me ke kue ole nae i ke Kumukanawai o keia Ahahui. O na Kanawai apau na rula i kue i keia Kumukanawai e lilo lakou i mea ole. NA HALAWAI. PAUKU 15. Na kela a me keia Ahahui lala, a Mahele paha i loko o keia Ahahui, e hooholo a hoopaa iho i manawa halawai no ua mau Ahahui lala a mahele la; e lawa no na lala Eiwa (9) e noho e malama ma kekahi halawai hana o na Ahahui lala a Mahele paha. Na ka Peresidena Nui, a me na Peresidena o na Ahahui lala a Mahele paha, e kahea i na halawai kuikawa ana apau. HOOLOLI ANA. PAUKU 16. Ua hiki no ke hoololi a pakui a hooponoponoia kekahi wahi o keia Kumukanawai, e ka Aha Elele e noho ana ia wa, ke hoolaha ia mai ia hoololi pakui a hooponopono ana, a ma ka halawai hou ana o ua Aha Elele la, e apono loa ia ai, a ia wa e lilo a e paa ia he mahele no keia Kumukanawai. Aponoia ma Honolulu i keia la 20 o Ianuari, M. H. 1897. Na ka Peresidena Nui. JAMES KEAUILUNA KAULIA. ENOCH JOHNSON, Kakauolelo Nui.