Ke Aloha Aina, Volume III, Number 24, 12 June 1897 — HE MOOLELO HOONANEA -NO KE- Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. -A ME- Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo. Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA -NO KE- Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. -A ME- Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo. Hoohenoia no KE ALOHA AINA

0 keia mau oleloao maikai a ko laua kahu hanai. ua lilo ia he ( mea e hooi aku ai i ka malamala*ia o ko laua mau houpa, a nona hoi ka mea kakau e hoonipoaipo ae nei me keia mau wahi lalani mele: Naai wale ka ikena aku, , I kc kula o Mokuieia, ī ka waiho kahela ae» 1 kft lai o Waialua. I ka wa i hooki ae ai ko laua kahu hanai i kana mau oltlo, ©ia no ka wa a na opio i huli hoi koke aku ai ne ko laua rumi moe i hookaawale ia, a h«lo ae la ka laka a paa, * pau ae la ka hoomaopopo ia ana aku o aa nana-oia po. Oiai laua e kunpau ana i ka holo nui mamuli o na hookokohi aaa a na makemake pakaki iloko oko īaua mau puuwai pakahi. Ua poina ae la ko laaa mau hooenanao ana i na mea a pau. a ua nalo pu aku la hoi na h*oma«ao ana no na la i hala kahiko loa, mamuli o ke komo ana aaai o na imnao ulumahiehie o ka noho aaa ipo. I ka. lawa pono ana aku la o *a ikoi a ka makemake, ua uhai a kolo aku la laua ma ke ala ana, elike no hoi me ke ano mau o na ipo akahi a hoohui ia ae i hookahi, pela no hoi laua nei i keia wa. Mameli o keia uhaiaheio ala a laua «a haule ake ia laua a eiua iioko o ka hiaaooe kuhpolipo, a i puoho as mamuli 0 ka hele maoli la ana aku e ks laua mau kabu iaweiawe, e boala maoli. Akahi no laus a a!a ae, a ike pu ae la «o hoi, eia ka ua awakea, a hoominao ae ia mamali no la o ko laua aia ioihi i©a. Oke kaikamahme «>'sī, aole ona cr a kemake e haalele koke iho i ko Uua wabi moe, mamuli • ke komo ktn« n aoli ana aku la o ka h#na a ke aloh» iloko o ko !*ua nuu kmo. ; Pane mai !» oia i kana mau ka«wa| wahiee punakele, e hoomanawaaui mai e o ! u »au hoaloha, no ka mea ua lawa \ •!e ka manawa maua e hoolnolu ai,' 0 ka'u waie bo ia cl«a, e hoi aku a 1 e hpike ak» i ko kakou i>oe, r hina aku ; Ina wiea a paw e oiuolu n ko «oho ana. eiike me ht ma la. an no wau imua o ko lakou alo i na wa a p*U. Mc keia mau olek>, haule bou aku h aua hianu e hou, a aia ks ra!rna i ke ahmhi. Ac n.»iai k« ar>» o na opio e!ua i ka hōlo nui, r ua pnina ka hoi>manav> ana in» me* ai, .ks mea i e j,h>»o 8? keia noho an« 1 ka m* hoi * na kii'*.* wahine ! aku •! nui l '.iu« h>ki < . " 'u r.ci. jv K 1 . * kamakāKMiiu -1 e Im ni' iāua oo kf ano o k* noho hana okf k#«t s we wjhinr, » eia hri l*u» e nōke» jdi !k* aka bo ke ltu» kak* .'P'o 1

Me na kamakamaiiio malieana hoea aku ia laua imua o ko iaua mau hoa, a hoike aku ia i na olelo a ko iakou baku opio, a ua iiio na hoi ia he mea msilcai l ko iaua mau hoa a pau, no ka olelo a ko iakou haku opio, Ua hookomo la «o hoi iloko o ko iakou nmu houoo na manao ohiiahiia, pehea ia lakou e hana, ina lakor e makemake«nu kekahi mea. ; Aka oiai no aae iakou e.nane anā peia, pa-e mai 1a ka ie# o ke kamaaina rhea h«ie i ka i ana mai: E o'u mau hoaioha mai hopohopo a kuihe ka manao, no ka mea, o keia mau mea ai a pau e waiho wnai nei imua o to oukou alo, iio oukou ia, aole no kekahi poe oko'a aku. Elike nae ke kauoha a ke oukou baku opio, oaa mea a pau maiuna e keia aina, ua noa la oukou, aoie mea nana e keakea, a pela ih» ia e hiki ai īa ®ukeu ke heie a ai maiuna o keia papaaina, i lako me na mea a pa'a « oiuolu ai ko oukou mau manae pakahi. A oia no hoi ko lakou wa t ulele iho ai maiuna o ka papaama i heie a ohuohu pon* i na mea ai o kela a me keia ano, i kup®no oie hoi no iakou ka poe i ke kuiana haahaa loa. A oia ao hoi ka lakou i h**wi ae ai i na ieo kahoaho* o ka mahalo maiuna o ko iakou haku wahine opio, ka mea nona ke kuleana a lakou e ai hoonuu nei i *a pono a me pomaikai oia au ana mai o ke kai ioa. Ua heolawa iho I* iakou i ko waho ia loko, e hoopiha ana ī ka i«a o ka inaina, a hiki i ka w« i piha aku ai ka waihona o ka opa. I ka pau ana no o ka ai ana a kekahi poe, ua haaieie koke tho la iakou i ka haieaiii, me na manao i heie a piha i ka hauoli, a hoomaka hou aku ia iakeu e heie ma kela * aae keia wahi e ua wahi aina kam#h*o aia i ke kai, A ua hooliie nui ia bot ko lakou maaao, m ka ike ana ae 1 kela a me keia t»ea e hauoii ai ka manao, e iaa ka leo naheaahe o na manu e pa-e mai ana, ka uiiuii iipolipo. o na iau iaau, ke aia kupao» o na pua, a ane kaoiuoiu mai kai ® ke *ra • ka noho ana Oia mau mea a pau, ua lawa ta ho ka manio oka maiihini e hoahihi ai kon* naau i ka aoho ana nia'una o aa aiaa aia, ana hoi * «t lakou a pau e hoopoina ioa ai i ka nooaoo ana no kt laklu aina a »e lea ohana poaoi, koe aku paka ks poe he punua pee poti ko. ke aio. I ke aia ae e* na opi# hoeha puu w*i mai ko iau* kuupau ana.i ka holo nm, ike iho 1« laua eia ka !a ke iho *k* aet m* kei* aoao o Lekua, s < k«u mai *n* h«N na hiohion* o ka p« maluo* o k* *in*. Oi* ko iaua wa i koeuo īho ai I ko iau* mau ioie poaoi, no k* kele *n* aku ie hut e e pama pu me ko Uu* k*h« haaai, a «īe na aiea hei * pau i piu t ko k>* kaikaii'iahiae a'n *o*o. O kekahi poe, aoie i hoi «nji, n« ka me«. aia no iakou iioko o na t*iu »a!«i o u* *ina aia kahi i w*iea a», nt*aiuh e k* m»ik*« * nie k* oiuolu o ke ē*„ Ve k«»u aiu oko iako« nuno o'e e ho k* ha!e*!ii, eiike «« ko Ukoū an» i ka !• mua V* k*«'e ? e koke iho 1* «i i i*v)* *sbi me-e, * he'e *ky U no ki mi p* sn* tet k% , > i*u* «t*o kon,

hoi lak»u a pau e kali m&i ana no laua koe aku qo *a poe e «uaoa lā mamuli o ke lakou manao iho. Ua hoonanea ia ko lakou paina ahiahi, me na olelo hookaau roai na kbeiehe mai o ke .Keikialu, a ua li!o hoi ia i mea e pipili ai ka naau o keia poe hou maluna ona. Ua. koolilo nui ia ko latcou wa ma na kamakamailio ana, e pili ana i ke kulana a me ka rani o kew aina, a lākeu e nohb nei, a oia hoi kf> lakou a pau i apono lilee mai ai 1 ka oiaio oia »au olelo * ke Keiki'alii a lakou e hoolohe nei. ■' I ka pau ana 0 ka lakou paina ana, hoom!top«po ia iho la'he ehiku p«e i nalowale, mailuaa aku 0 ka papaaina, a o liekahi 0 lakou, 01/no kekahi ona kauwa wahme pilikino paa loa o ka Meiwah'ne, ka mea hoi nana j kuhiku- j ht a i alakai pololet oaai i ka moku • kej kaikamahmealii ma ka aina o ka mea ana i aleha ai. A oiai no nae lakou • noho hooluana ana eia 110 ki wa i iohe koke ia aku ai na leo hauwalaau e pa-e mai sna mawaho o ka pa, a oi'a poe leo, aole īa no ka poe okoa, aka, «0 ke koena aku ia o ka poe 1 hele makaikai ai mai ka halealii aku. 0 keia p»e 1 h#i mai 1», ua lik« ole ka lakou wahi i hele ai, a pela »o hoi i kulike. ©le ai ko lakou hoi ana mai no ka iialeaUi. Iwaena • keiapoe i beleai, 0 kekaki • oa kauwa wahme a ke kaikajn*bi-, ne alii k«k«bi i be!c pt», eia *ae, i keia wa a keia poe i huli hoi mai la, aole' oia kekahi i hoi nai. Oiai keia poe 1 hiki iho ai mawaho o ka rua»i «iaa a ko iakou hak« wahme opio e ooho ana, ua kukuli iho 1« l*kou a pa« ilalo. a haawi akn la i ko laleou, mau hoomaikai ana no ko lakou hsku wahine opio, me ko lakou maa mau t k« lakou aiaa hanau. 1 k* wa i ike mai at 0 ke kaikamahitic aui i keia hana a kona mau h«a auka', a kahea mat la me ka leo e hiki ai ia lakou ke loke maopopo. E ku koke ae iiuna !uc ka awiwi, 0 ka mea a oakau e hana mai la »muji o k»'u alo, he mea la na'u i apono ole ai e ha«a mai oukou pela, No ka mea, u* haU aku !a īa mau la o k* «ukou hana ana peia» oiai oukou e aoho ana m«Salo 0 ka malu o kuu ut»u makua, a 0 ko i«ua lc« nci ka ■ maoa maluna q oukou la omu ta» «a ka aiaa h»na«. M<» k«t« aina, a nt na wabi e ae a ««k«w e hele aku ai, «wau k« nna«« maluoa • oukou a pau, na b« mea a p«« a'u e makemake ai. Nelaila, tnai keia !• «ku» to!t o*a makemake e ike hou aku i kelaW «no lian* • kftt * e tt*ni mai «ei i»»oa o'ti. Oiai hot, e na h»«i hoohaaliaa i ke 1 k*!»ra • ke kanaki*, « ia # īlioepau U x a t» mii «?«, 4 «» % * • \t hō» akii i lek*fc 'n mikou e I»*n* an* I j Leki, *«a ta * miu tu- , oie >kv ke ka«ak« «eho. j««a uu keu a<\ m««uU 0 ke'u j«ō« *e w o*kv>m a *ac ! o«, bf ho ( li!«kiI i!«ki \ v « mt ka*c 4 a h*cttUiii»a , uo m *:< Kuels« eV* mea&i. ( * 1

E hoomanao iho, 0 ka'u mau olelo a 1 p«u e kam«itio nei imua o oakou, 0 [kou mantfo maoli no ia, aale hoi he mea nana e hooloii ae. ! ka pau ana 0 keia mau olelo a lakou haku «pio, ua haalele iho la lakou i ko lakou kulaaa mua, a lakou i haawi iho «1 no ka hooh««ba« ana aku imua 0 ke alo o ko lakou haku opio, ka milimili hoi a lakou i pailaai mai ai maluaa o na ale kawahawaha e ka m»ana kai hpolipo. Komo aliu la lakou īioko o ka rumt aina, kaht a ko iakou mau hoaloha e noho ana, me na manao hauoh hoi e o»i kapa ili ana iloke o ko la«ou mau Ipuuwai.