Ke Aloha Aina, Volume III, Number 43, 23 October 1897 — AHEA NO LA HOI HOOPAU AE? [ARTICLE]

AHEA NO LA HOI HOOPAU AE?

Ua nui a lehulehu na manawa a na nupepa Hawaii a ko na haole pu no hoi i a'o aku at i ka lahui, māi noho a malama i na akua kii o ke au naaupo, no ka mea, m Hala 'ia mau la o ka noho kuapaa ana malalo o ia mau hana, a eia ~ kakou h ke awakea lo> o ka malamaīama 0 ka por»o kar s t<ano, i jaweia mai a hoolalia ae iwaena o ko kakou mau Paemoku nei ( rto 70 makahiki a oi, o ka hookuonoono ana o ia pono. A e like me ka hōhola sna mai o ua kukuna !a maluna o ka aina, pela iho la i loaa ai ja Hawaii Uuku, he wahi kiko a kulu inika hoi o wahi puu one iwaenakonu o ka moana Pakipika, ka haaheo ana ma ke komo pu ana aku e helu ia me na āupuni nui o ka honua, ma ka a me ka holomua o ka noho'na ulako lako o na kan^ka t a pela hoi ma na hana ! ike ole ia i na mākahiki mua o ka pahola ana mai o ka malamalama o ka uaauao, a oia aiiei hoi ka kakou mea e makemake ai e hoi hou aku e ai i kb Kakou luai i kiloi kahiko la ? Manao makou he hana kupono ole loa ia na kakou e hoaui hou ae ai imna o ke akea, no ka mea, he lāau makē ia ua holiolio kona mau iwi, a 0 ka kakou mau laau i hanaia a ike ia no he ola iloko o na lau nahelehele o ko kakou aina ponoi, ka mea hoi a makou i apono ai, ua kupono no ia mea f ke malamaia īlok© o na ohana . Hawaii ā pau. O ka hoomanamana a kekahi wahine kahuna i hopu iai ma Kataoilii!i, i ka po Poaiua nei, īloko o ka hihipea o na laau 'ooi o ka latana, ua heike m'ai ia i na hana e hoehaeha i ko makou puuwai, a oia oia ka makt>u e a'o nei, mai hana i na mea e hoomau ia ai ko kakou hookaei'a ana e la Kou nei, a ke hoike nei hoi ma kou 1 keia malalo o na lono i laweia mal io makou nei, a maloke hoi kekahi o ka nupepa puka alaula o keia la, a oia iho keia malalo nei; (< Aia iloko o ka ulunahele 001 o ka !ariatana/ ma ka apana ae nei o Kamoiliili, kekahi ka huna wahine. nona ka inoa o Makakoa, a me kana kane pu hoi, a ua olelo pu ia ae hoi, ua kau ka weli o . ka makau i na poe.a pau e noho ana ma ia wahi, mamuli paha o na olelo hoonuinui wale a kekahi pge he hiki iaia ke hana ma ka pule ana i kōna akua kīī pohaku o 200 paona ke kaumaha, a ke kena ©ia e like ine kona* ma« kemake, e hooko 10 ia ana no ka hala ole. Ua hele aku no hoi kekahl poe o ia apana a fflc ko kekahi

wahl e ae, no ku Upaauia mai e la a ola, me ka mana«to no aia he ola iloko o ka'na mau huaolēlō a pau e feoopuka ai me ka hala ole, a pela iho la' i hiki ako ai hc helnna nuf c na poe ma'i I ana la. He pule f hala ae nei. ua hooholo iho !a o Cnartes Chil ltngwortfci p ehoao no Oti ēhopu i keia Makakoa, ka wah'me kahuna hoi nona na makahiki tie 60, e like me kana mauolelo kaena i hoopuka ae ai ( e pili ana i na makai, a penei Iho ua mau oielo !a a makou i lohe ai mai kekahi mea mai: m E ae ia lakou e he!e mai, aole lakou e ola loihi, mahope iho o ko lakou hopu ana ia'u." Hē ffira ja mamua aku 0 kona hopuia ana, ua make !ihe lft kekahi ma'i a ua wahine kahuna nei i hana ai. ! I ka Poalua nei, ua loaa aku he keiki malalo o ka lawelawe ana a keia kahuna, ua wahiia 1 ka huluhulu, me ka hana e lile menakauoha a keia kahuna, a oia mau kauoha an£ a pau, ua hooko wale ia no e ka oha na, me ka manaoio e loaa ana he paiekana maluna o keia keiki, a hiki I ka wa i hopuia iho Ia keia wahine a laweia mai la i ka halewai, maialo o ka lapaau laikini ole, O ka mea nui wale no e oana ia aku ai, oia ke ko ana o ka wanana hoopunipuni akeia wa hine pegana, e make ana ka poe makai, nana oia e hopu. kupanaha no paha hoi keia afl" hana, e pono e hoopau loa.