Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 8, 19 February 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane. —:A ME KA:— Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane. —:A ME KA: — Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA

Oiai no nae oia e naue malīe ana, j me k» hoolono malie ana i ka owe a ka wai o ke kahawai, ne lioea aku Ja oia ma kapa o kekahi wahi k&haimi nona k«ia wai ana e hoolono nei. Lele iho la oia mailuna iho o konalio, a wehe ae la i se Kaulawaha mai ka hoopaa ana iho i k* iioieu o kona holoholona, i hiki hoi iaia ke inu iho i ka wai s a e ti hoi I na lau nahele. Noho iho la oia naa kapa o ke kahmwai, a kopipi mai la me kona m&n lima palupalu i ka wai, no ka hooma-u ana i kona, pnu, i wahi e hookaawale aku ai i ka ono a ka wai mai kona puu ae, I ka pau ana o kana inu wai ana s kii aku la oia i kana rnau wahi mea ai i lawe pu t»ai ai, mai kona home kulaiwi uaai, e kau ana mahope o ka noho o kona lio, a wehe ae la. no ke kamaū ana iho i ka houpo lewalewa e aaki ana i kona houpo. Huli ae la nae oia e naha mao a m&anei, aohe |na aaea i ike, aole hoi i ioh aku i ka owe a roe ka nehe mai pāha a kekiihl kapuai kanaka o koim mau hoa hahai holohoiona oia auiua la, a i ole, o ka nehe mai pahk hoi o ke o kekahi holoholona hihiu. he neo loa no. Nolaila, ua noho iho la oia īlalo; j a oiai hoi, o kpoa wahi eioomakau-1 kau nei e ai, aia no ia ma kapa po- j noi o ke kahawai, a he kupono loa h(H ia no kooa ai ana, Ua hooko io iho la oi» i lea aiakemake a k& puu moniai e haha ana ia wa, a hikī i k» lawa pono ana o kona waihona mea &i, a akahi " no oia a hooki mai i na kokoia ana e hana ana i ka hou^o, 0 ka maluhilohi o ka hele ana mai. a me keia komo ana iloko o ka olu 6 ka waokele ka naea nana i kono mai iaia e haawi i manawa hooluolu no kona kino. Me ka nana oJe ae [ na paha he mea kekahi mahope e hookolo mai ana i kona meheu, hina aku la oia malalo o kekahi kumu laau e punonohu ana kona mau lala. a haule aku la oia ! ka hiamoe kapu o KioJoptta, mamuli o ka maluhiluhi. Ma keia wahi hoi, e hookuu aku kakou iaia e hiamoe ana i ka hiamoe kulolia, a e Lsna ae hoi kakou i opio a me kona mau' hoa hahai holoholona. 1 ka loaa ana o na io holoholona e lawa ai ko lakou paina ana ; aa hoi aku la lakou a pau no

ktnhftl", me ko laem nūiiH".'ua j paii lo "?akou h pau i kf» hoi no j k&ub«le. ~ t I ko ]»kou hiki aDa ak'i nae i; kauhele, aia hoi, ike ihn la lakou a! pau, aoJe kfk«hi hoihoīe o lakfiu i " b»l« pu •>, oia hoi ka opi > o ke kn- | p»ki!a. | U» hoopihoihc« i» ka m*nao o na j m#a * pau nona, « o ka oi ! « akii l |»ba, o» oo ka ōpio noho kuhhiwi ke k&anaaina hoi nana i pailak» ja| lakou ia kakahiakĀ, ifoko o ka na- ( hele o fcona aina hanau, Me ka pane leo hou nle aku. ua ; iialo koke aku la oia no ka hel« «na' « huli, i na paha ua hoopoino ia oia' em holoholona hihlo, maloko o ka ' nahele. 1 Aole oia i lawe pu tne kona lio' nūnahele. aka, oia.wale no k#»ia e hele nei, mp kona manao e huli ota ma na w»hi a piu, a lakou i helo at ma ia kakahiaka, ina paha aia oia

ma kekahi mau wahi o laila. Uft aloalo hele aiu U oia iloko o| na laau loloa e ulu aiia, a hiki i ke komo pono aoa aku ona, wialalo| pono c kekalil kumu laau nui e ku 1 ana, a malalo ola kumu laau 1 hoo-; lono aku ai kona mau pepeiao i ka I owe mai o ka olalo o ke kahawai ej gabe ana o ka wai. ' ' A ia wa i ku 3ho ai'oia malaila. e : nana ana mao a maanei, o kona ite ' wahi maaloalo kanaka mai i!ofto o! ka hihipea o na laau e ku mai ana mamua o kona alo. Aka, aole loa nae hookahi m&& kino kanaka ana i ike aku ai, aole lioi he mc a okoa ae, aka, o ka ieo hi/ue wale i o o na manu e katii ana iluna o na laan, a rrie ka leo owfi] nehe o ke kaliawai. Mahope o korja kakah malie ana no kekahi mau oainute, ua hooholo iho la oia i kona manao, e iho oia no lalo o ke kahawai, kahi hoi a ka leq hanehane wai ekahea mai la īaia e iho aku no ialo, malia paha, aia ilaila kana mea i imi aku ai, aole pftb«. No keia mea, ua hooko io aku la oia i aa lana koi a kona inanao, a pela oia i hailele koke iho ai 3 i kahi ana i.ku hoomaha iho aj i na minute mamua iho, a kamoe pololei aku 3a.no laJo o ke kāhawai. , Aole no be man meheu i loaa koke aku laia, akf, aole nae oia nele ana ka mea nana e hoopnu mni I kona'imi ana. No ka me», ua j>aa kona maiuo e hele ana oia e huli i ko!a hoaloha hou ona, a hiki i kona r>aa ana, a oia no kana e hooikalka iiei, aia 110 ka pahu hopu o ka leaa. Noho iho la oia ilalo, a kapipi mai la i ka wai iloko o kona inau lima, a inu mai la, no ka mea, ua hele kon- i.uu a ma!oo i kn o'no h ■ ka wai * ! i ga pau ana o ka»a iau wai ana, I ua noho iho Ja oia hoomaha īki, a j no kona manao no, e hoomau 1 hana. na ku koke ae la oia iluna, a

_ _ i f> - koli» īih 1 1 Ja, iii ■ r>e t ■■ * ■ :■ ~,m kēl -.hi e 1 >aa rt'<u aiu i»u m * ke a s hu»k«i hele. O ka j;a ko!oli > nmi a kt uh*-ahe u;.,kdJii oiauiiia iiiai o kon» a!o, m>i kiiiiH w tbi m Le'e aku uei, k» iuca uaua ts lio.)!vt tU> nei i ka <vi)& o ka la nn k*u w.»hi Hnft e o«e »ka H€i m »u«. A oini i'« iiae oia e hooninu aku ti#i i ka hele *na iluko •; Uau loioe, ti« ike aku lā oia i kf ku mai 0 kekahi lio me ka noho e paa »na maluOH o kona kua, a e ai jana no iioi i ka weuweu elike ae ke auo maa mau. Ua hoohauoli nui ia kona paanao, 1 kona ike ana aku, ua hoeft rcmi la oia i ka hopena o kaua huakai hej«, I k» u.eei boi ana i naku mai ai iloko o ku hihipea o na laau loloa e kikep» ana «oa kela a o»e keij| aoao o kona alahele i huli tnai al. iaiiinaei. hookokoke. loa aku ai

r»a kahi » ke keiki opio o ke k»pakila e hiaoaoe ana, vja puoho ino ae la oia mailoko ae o Kona hiamoe kulipolipp ana, a nana ae ia saao a maaaei, elike m& ka hiki i ka ikea koaa mau mak» ke kiiohi aku irja kahi mamao. Ua hoohikilele nui ia nae oia, i kona ike a'na mai, i ka mea a koua naau i hoohihi ai, e ku aku ana iniua o ka mea e nana aku anft, a oia liol kana ,i j)ane koke mai ai: E knn hoaloha oiaio, ka mea hoi nona keia m»ti kapuai I uhaiaholo mal ai 'mahope o kau huakai hele, mamuīi o ko'u palaka ina ma ka hele ana, i ka nanea a rac ka oluolu ona ei oloko o feeia ululaam, aa heopoina īa ae la ko'u noonoo, no kahoianai koū home e kuu hoaloha. Nolaiia, mamua ae ououhoahewa ana mai ia'u no ia mee, ke nonoi aku nei i kou nnu kala ana no ko'u auwana ane iioko o na laau loloa o kou home kuahiwi, malalo iho o ko'u mau manao ponoi, aole hoi mamuli o ko hai makemake. Koe wale no keia, ua hooluhi akn auiaoe, a ua hooi «ku boi i n* hoonauuiaha ana 1 kou manao e kuu hoaioha opio, mamuli o ko'u hele ialau aua iioko o keia ualiele laau loloa. i kauiaaina ole ia'u mamua, aKa, ua ka oluolu o kona mau ea i hoolilo ia'u i aiea ke.maaina. Aka, ua pane koke aku la ke keiki opio me keia mau olelo ku i ke aloha oiaio, elike me ke ano o ka mea i piha kona waihona lioahu puuwai me na, waiwai makamae i loaa oie i kekahi pue. Ua hookupiiikii nui ia ko'u puu* wai mamuli o kou nalowale ana mai ka huikau «ai o k > kaua mau liOahele luai, mai ka aina au i haa- * • ,Jele aku ai mahdpe, a lmhai uiai la ljoi mahope o kau huakai hele, no ka manawa ana. E in-ho aua hoi malalo o ka'u malama ana, a hiki i ko oukou wa.e huii hoi aku ai no ko oukou mau home penoi, ka hoopilikia ole

ia ma na mea e oluolu ai o lea n> ho j fi e hauoli ai o ka oi»toao. | A oia mau haawim mnkamae kn\i i upa ai, e kau oAai 3a o onkou a pau. i mea boi e sau oljb mai iti iia alioa o ka ia lualun» ibo o'u » lilo au i mea iii'» iiuua, o kou maka, a me ka a,aka 0 ka mea nana ka&ou ; bana. 1 Nolailu, © kou iialowale ana I ka uiaka uiai o ko kaua mau hoa> |loha uiai, ua lilo īa i mea hoehaeha | i ko'u manao, a ua biki ole hoi ia'u : | ke kali hou aku no kekahi maU miI nute, no ka hele am mai e hooko i ka mea a ko'u puuwai i iini ai e. hoopakele, j O keia naao nahelehele e hihipea mai nei ko lakou mau lau, a me na laau loloa e kimoe m&i nei ko iakou mau lala, lxe wahi keia na'u i alo hook&hi ai i ka hapanui o ka mßnawa, a i kekahi wa no hoi me kuu kupuuakau© pu no hoi. A pela au i manao ai, e loaa ana 110 oe ia'a ma keka.hi o keia mau wahi, koe wale no paha, ina ua halawai oe me na ulia hiki ole ia 06 ke pale no kou ola iho, a oia ka mea e loaa ole ai oe ia'u ke imi ma keia mau wahi a pau ke imi aku. a hookolo aku paha i kou meheu. , O kw mau olelo hoowaiohia puuwai a ke keiki opio i pane mai il, ua like it me ka pokb pahu e wawahi ana i ka lunaikehala o ke kanaka opio o ke kapa kil». A oia hol kana i pane mai ai me keia mau olelo, e biki ai ke hoonaue ia kona puuwai palupalu, e ka wai meli o kaua mau huaolelo. O na kokoia o k« au o ka manawa aole ia he mea e hoopilikia aku ai i kou manao, no ka mea, o ka heluna manawa o ko kakou ilw> maluna o ko kakou makuahine honua, he neea hikī ole ke pale ia na ku;a a me tu aUlai e keakea raai ana mamua o kona alo. A o ko kakou pono wale no, oia k*hoomanawanui e auamo i na ehaeha a pau o keia noho kino ana, «ī oi loa aku hoi mamua o na mea maknmae e ae e waiho kaheH ana maluna o na kuli l&ula o honae noho kuahiwi nei. ĪKe hauoii uui nei no hoi au, mauiuli o ka loaa ana ia'u he manawa

fjQoluo,lu f noai, ip* t o home kulaiwi mai, kahi lioī ana *li6&he ma&ani malie e kipehi ana % tn*ifina okn Lokowai o iua Konāe ] Kakei» alo3a«. Ak«, e hoomaiiao oe. mai keia hora aku, e;a kaua a e]u& ke nakiikii paa nei iko kaua noho ho iloha •na, oia hbi, ma oe e kon;o iloko o k<kfthi pilikia i ike ole ia, alaila, na ka wini oi o ka'a pahikaua e hoopa'keie ae ia oe meiloko mai o kekahi imau hoopilikia wale ia oaai.