Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 34, 20 August 1898 — OWAI NA HIKIMUA O KE ALOHA AINA? [ARTICLE]

OWAI NA HIKIMUA O KE ALOHA AINA?

-- = _ * " Se mea lihaliha a kn no hoi j ka waiolila na olelo a kela kilo aupuni o ka moaoa Pakipika, oia hoi o G W Pilipo, ka mea hoi i kapaia e kona mau hoa Lunamakaainana, "ka Li Dna o Kona lAkaa." Oiai, ke kumubana kuikahi Panailike e noonoo ia ana, a iwaena o ca leo apouo o ka hapanui o na Lunamakaainana a I me na Alii oloko o ka Hale Aha-1 olelo, oia ka wa i ku mai ai keia ! kanaka a hoike mai Ia i kona manao aioha aina oiaio, ma keia mau olelo kaukna loa a hiki 1 keia la no 20 makahiki hoi a oi ka wa ana i olelo ai pela; •'O ke Kuikahi Panailike ke keehina mua o k» ho.ohuiaina," a hoohalike hoa ae la oia i ua kuikahi la me ka ihu o ka Elepani, i kinohi, o kona ihu wale oo ke koiuo. mua aua, a mahope mai kona kino, a me kona mau wawae mua, a o ka hopē. oia ke poholo ana o ke kino nui o ka 'HEiepani ilo.k.o t a-.lilo holookoa ka IhalenokaEiepani, | O ke knikahi Panailike ka ! Eiepani uui a kela kanaka Aioha I Aina oiaio i hoike kahiko ai, me ! kona booikaika pu aku, mai no- ! ho kakou a kokua i keia kumuh? {ua popopo, a be hoohuiaina j maopopo. j Kū mai kekahi poe Lunainaj kaainana a me na'lii oloko o ua | Hale Hanohano la, a noke i ka }imaoui, e nui ana ko kakau pomaikai, a e loaa nui ana ka haua iaa mea a pau, e nui ana ke dala koiao uaai iioko nei o Jsa | a pela.aku, a oiai hqi e kamailio uua o Thos. iN'. Birch o Wailuku ■ ma ke kakoo ana mahope o ko. x kuikahl, a i ka pau ani q koua

kanif»ilir> aDa, ua ko ae I» u& kilq l"«la.iu īa o i» r&kipj'ka ' a kam&Hio !lio T» 1 konalioa paio ; -- +•- peuei: . ;c : "lauei tf© alob» fun^|a, v Jjoika_ iho," aole i»a ke kamaii]o waīo' ao e akuHa ai ka oialo» ak|u Jgft, ka Lauo pu kokuhi. I " aua 90 o koja rnau olelu * . keia kauaka uoAuao o Hawaii, ua muopojpci o I'ilipo ka liikimu%_p ke alolmaina, ma'o konaike ioua «oa, e komo mui aua o Amerika a lawe ao ī keia aiiia, ma o kela Kuikahi r»uailike ,aa& i olelo ai he popopo, ahe elepam lioi. " ~ I keia la.ua iioea mai ta ua hooko oiaio ana o kela mau olelo a ke enua aku uei hoi kakou ihope me ke kahaha o ka naau, no ka loaa o keia haawiua kapanaha maluua o kela kanaka kauiaua | loa iloko o ka lahui HawaU* a makou hoi e oielo nei, o ka mai kua mua ia o ke alohaaina, i kue | aku me kona ikaika a pau, ike ke£hina mua loa o ka Uoohuiaipa oia ke kuikahi. He mha, oiaio no hoi, ua hala aku la oia ma kela ao mao, me ka maopopo mua oie laia oka la . e booko ia ai, aka, o ke kokoia --I 1 • -v _ ana nae o Ke au o ba manawa, ua nee malie mai no ia me k'o kafeou lioomaopopo ole i ka j)ololei oia mau olelo, aka, ua kokolo nae ke aa oia mea, a hiki i ka la mua o ke kipa aua ae o kapoino imua 0 ke alo o ka Mol Kalakaua, i ka la 30 o lune, 1887, ola hoi ka hookahuli K'uLunkanawai a keia poe i ai mUa ai a momona I ka waiwai ona pomaikai ake Alli i imi ai. O ka hoomaka mua ana keia o ka iha o ka elepani « komo mai iloko o keia Paeaina elike me ka Pilipo i wanana ai, a peīa no i nee liilii mai ai na hooko ia ana o kana mau olelo a hiki i ka 1§93 ka wa hoi i hookahuli maopepo loa ia ai ka aina aiae kona nohoalii, oia ke komo kino ana mai o ke kino pepeekae o ka elepani iioko, a koē na wawae hope i keia la e poholo holookoa ai kona mau wawae hope, a kaulike no hoi me ka wanaoa i ko lea ia. Nani ka pololei o ko ke Akua wae ana I keia kanaka i ICulu« kuhi Puuone, a i Eakaolelo kaulana eo ka lahui Hawaii naj- waliwali, aka, na mpe nae oia i ka moe kau a . maa imaolelo, ke makamaka uei no ia me he mea la, ' akalii no a Iwea mai Oka Hakou. ia e mahalo aku, i ka noeaū oia kaaaka; aole h<u oia wale, aka, o ka makua kekahi nana i kukulu a i hookumu i keia pepa, kekahi o na kakoo ikaika loa i ike mua i keia piiikia e hoea mai ana ma--1 hma o keia iahuikanaka, a be {mau inoa poiua oie ko laua a j kiki i keia k; uoiaila, o Piiipo j a ua «U&a t loa, a Ue Uoj3Q k^ou. : '« /•!'' ' vs-