Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 43, 22 October 1898 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati Ke Kaeaea o Pelekane —:A ME KA:— Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KE:- Keikialii Alabati

Ke Kaeaea o Pelekane —:A ME KA:— Ui Madelina.

Ke Kukui Uwila o Ainapo

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

>* Oiai !akou e kuupau mai ana i k& boio o ko lakou mau 110 me ka hi(hie nui, us ike pu i» aku la k& btlali o ka xaak& o kft Ukou mau pcbikstsa* A oia no hoi ka wa i oniu »e ai o ko lakou aliliikaua nm i kana pahik«oa no ekolu mmawa, & oia no k* wa n na koa k&ua Jio a pa« i ike ia aku ai e heleiei like iho ana toaijuna iho o ka hokua o ko lakou mau Ho no ka honua. A ua h&awi koke ia aku la ke kauoha no ke komo awiwi ana aku Uoko o ke keena hoahu o na mea kaua o kela a me keia ano, no la aahu ara i na kapakiia 5 ke o-pu malumalu h<»i oia mau la poiuiu o ka noho nnn. 0 ka nanaina o kela a me keia hoa pakahi, ua makaukau ja no ka hoohatia ana aku oaa na ano a pau, ma no ka make a ola paha. 1 keia wa e ku makausau la n& koa, oia no ka wa a Hokekila i pane aku ai i ka opin, me na huaolelo walaeia o ke aloha: E haalele iho ana au ia oe ma ke Kakeia nei, no ka uhai ana aku mahopa o ka meheu o ka mea i ike ole i ke aloha, no ka hookau ana aku i ka hoopai k<ipono maluna o ka mea i loaa ole iamea naoi, a e hoopakele pu hoi i ke ola makamae o kau wahine aloha. Aole au e noho ana, ua makaukau au no kahale pu ana me oe ma ia huakai hookahi, aole loa au e ae e noho mahope nei me ka waiwai ole. E haawi mai i kekahi o kou mau ilo i ao ole ia no'u, a na'u no e kula aku iaia i ka hana e peu koke ai o kona huhu. Na keia mau olelo a kā opio i hookaakaa ae i na maka o Rokekila, hg opio ka keia i lehia ina ia hana o ke kau lio 3 a oia hoi kona wa i alakai aku ai i ka opio iloko o ka pa o na lio i hoolakalaka ole ia. He oiaio, hs wahi keia no ka weliweli, akfl, no kakou opio, o kana wahi iealea loa ia, a pela oia i noi aku ai i kona hoaloha e hana ia pela. Oia kaulona 'pono atu ai i ka'nana %na maluna o kekahi lio ahinahma, i hele ka hulu o kon» poo a me ka a-i a pa i ka lepo, a ua uhi pu ia aku hgi kona mau maka a naiowale pu e keiaamau hulu e kil •wa ana mamua o kona alo: a pela 110 kona huelo, ua halii i ka

lepo, aka, he īiiona makaila, a Be Ikaika lua ol«. O kona wa i lalau aku ai i kekahi keula ili uui e kaiewa ana lluna o ka pa, a me ia kank iL oia i komo aku ai iloko o ka p», a hele aku la iwaenakonu o ka pa, rae ko - na akeuoi e haoa i na mea a pau e hookoia ai o kona makemake, Me ka mama i loaa 1 W'na ©ao wawae ke holo, a xne ka ikaika hoi 0 ka io uala o kona matt lima ke kowili 1 kana kipuka iii malnr»a o ka lio ahiaahina. A me ka hala ole, ua noh'o ponō aku la ke kipuka ili a ka opio ma ka a-i o ua lio ahinahina la, ka n;ea hoi nana i hooi ae i a me ka puiwa launa ole mai. Aka nae, oia mau oni ana, a me ka pakaawili ana io a ia nei, he mea makehewa wale no ia, no ka me», ua hoi hou mai ka ikaika hoo- ' iloko o na aakoko o fee Keiki- ! alii a oi aku mamua o ka manawa ana e noho pio ana. A oiai hoi oia e kupaka ana, o kena wa no ia i pili aku ai ma ka ao- ! ao, a me kalilkiwawa nui oia i lele : afeu ai a kau maluna o kona hokua me ka palamimo nui. | A oia no kona >ya i hookuu ae ai 1 kana paa &sa i ke kaula &na e paa nei i ka a-i o ua lio la. A. i keia wa no hei i hookuene ppno iho ai ua-leelki'opio la iluna o ke kua o ua liu la. - Na keia mea kaumaha e kau ana maluna o ke kua o ua lio ala, i hooi ae i kona huhu nui me ka weliweli pu hoi, e hiki ole ai ke manaoia e pakele kahi mea ola kino } kona huhu nuL A elike me ka weliweli o keia iuau hana a ua lio la, pela i komo Jtoke mai ai ka manao liopohopo iloko o kona hoaloha, a hOomaka aku la oia e kauoha i kona naau alii koa, e kp*QO iloko e hoepakele ae saia mai ke kua mai o kela lio ahiu, a kona hoa opio hoi e pupue la i ke | ki o ka paila. i Aka, mamua ae nae o ko lakou ! komo ana aku iloko no ke kokua i ana, aia hoi, ua hookahaha loa ia ko . lakou naau i ka ike ana mai I ka j ieea i kauoha ia mai ai lakou e alu-

' alu aka. ua lehal akula oi» malujna o jc& pa. uona kt kiekie o 20 a roi anana. A īloko o ka imo ana a ka maka, i o» iuio aku la oia i ke «hu a ka ino j « kamoe poioiei aku ana mahope o ke aliī puwa a nie kana pio pu boi j I keiii wa i puka mai ai ona ko | hoeiio mai na koa ame na ahikoa pu ho!, me ka puana ana ae hoi me jko lakou noau leo e ana i ka lewa: Lilo ka opio e! ka opio e A oia no hoi ka wa e kela a me ke< ia i hooma-lo pono mai ai i ke kaulawaha oko lakou mau lio, no ka j hai ani aku mahope o ke alahele a | ka opio i nalo muaaku la. | Elike me ka manao maikai ī le]aa 1 ka haku o ke Kakela, e aahn keia a me keia i houa kepakiia a me kana mau mea kaua, a e hahai koke aku i ka opio i ole ai e poino kona ola. Elike me kahikiwawe i loaa i kela ame keia, pela na mea a pau i heaiele iho ai ia wahi me ka hookaulua ole, a o ka nakefce o na mea kaua. a me-ke {>ohapoha o na kapuai wawae lio ka mea e lohe ia nei, a iwaena hoi o keia Dohai, »>ia*»o ka haku oke Eakela, te hookolo la mahope o ka meheu o ka opio ana i minamina ai. 1 Hala ae la he manawa īolhi oko | lakon hookolo ana mahope, aka, aele nae he wahi moali meheu ī loaa ia lakou a pau, No keia nele ana, ua puuluulu ae la lakou nialalo o kekahi ululaau, a hoakoa ae la i na opala wahie e loaa ana ia iakou, a puhi ae la i ke ahi, ī kumu e ike oliai ai ko lokou hoalohaopio. O keia ahi e uia wena nei o ke kuahiwi, ka mea nana i hoopioioke ae i na manao o ke alii powa, oiai no hoi oia e k:uoe inalie nei me kana pio no ka hoea aku i kona punana a ka ehaeha a me ke kaumah» i noho ai, N» keia mea i hoohikilele ae i kona manao, a hoomaopopo iho la oia, ua ike !a oia ame kanā pio, a •ii paha o'& Jce uh ia mai nei ran-ho-e. 7 *

O keia no hoi ka wa i ouhi ae bii o'a i kana o-le, a wawalo aku la kona leo ma na wahi a pau oloko o ka ululaau, a i panai pu ia mai no hoii ena leo oka o-le a kona mau koa omokoko. A iwaeua hoi o keia 'mau panai leo &na • na o le, o kahi aliikoa pahaahaa kekahi e kukai pu nei ma Ea leo hone o lea o-le.