Ke Aloha Aina, Volume V, Number 5, 4 February 1899 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. Iloko o ka Hanohano -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune. Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. Iloko o ka Hanohano -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune.

Hoohenoia no KE ALOHA AINA

Aia ma na Hiiana o Wale, e nolio anakekahi kanaka waiwai i lako i na uluwehi o keia noho ana, a aia hoi malalo o kona malu, he mau tansani o na paahana e noho ana malalo o kena hanolmno, a ua pohai ia hoi kena home e ke ala like ole o na pua e haiamu ana ma na wahi a pau o ke kakela o ua kanaka waiwai la. I loko o kona mau la opio e ka noho ana malalo o keia kulana kuo noono, ua mare iho la oia i. ka wahine, a ua hoohauoli ia hai ka manao o ua kan&ka waiwai la, i ka loaa ana o kona kokoolua o ka noho aoa malalo o ka laua home kakela. I ka hala ana o kekahi mau wa loihi o ko laua noho ana kanea wahine aia hoi, ua hookupilikii ia iho la ia» manao o ua kanaka waiwai la mamuli o kona ;ke ana iho ua waiwai ole loa konia. male ana i ka wahine ma oka ioaa ole ana o kekahi keiki mailoko mai oka puhaka o kana wahine. Ua* lllo keia nele ana i naea ebaeha loa i kona manao. a ua komo mau, aku hoi oia malokp o kona rnmi mehameha, e nonoi ana me ka ehaeha o kona naau, 1 ke Akua Mana Loa, e haawi mai i hua hookahi mailoko mai o ko laua puhaka,

0 keia uonoi mau ana ana imua o ka Mea Mana Loa, ua hoololie ia »ai ia ia mohope mai o koua nonoi pinepine ana me ka «l»eba, a iloko o ka wa i maopopo ole īaia« aia hoi,. ua mai la na kaulona o ka \ niea liapai keiki oaaluna oJ kana wabine. N» keia mau mea i hooi aku i ka haaoli iloko o koUua maa punwai pakahi» me ka haawi pu ana aku 1 na hoomaikai palena ole no ka loaa ana o seia haawi hauoli malunao laaa, a oia hoi ka laua e noho ana e kaka pu maloko o kekahī ruxai mehaoaeha oloko o ko laua hak Eakela 1 k« kokeke ana niai o na la e ban«u ai o ksna w&hine i ke keiki, ua hookuu aku la oia i m hana a "pau tuala!o o kona maiu, a ua kau- i ohapu aku 1a hoi 1 na kanak% a pau e nobo ana makio 0 koua niaiu, e noho lakou sloko o ka noho »na ! iwipwle, no k« uouoi uua aku i ko na lani lokomaikīU» <? 1 n km ■ u kc> l.;Uou bftku «ahiUe', '■ 0 j h«aw» ta mai i hua momi msksmtc no iotoo ko lakau Kakela, ;

Ua hio keia mau hana maikai a ka lfoku o ua Kakela ala, i mea aloha nui ia e kona poe kanaka a me kona mau hoaaina e noho a*na malalo o kona malu, a i ka nana maoli aku no hoi i ke kulana o ua Haku la o ke Kakela, me he mea la, oia maoh no ka moi ma ia mau wahi a pau. Hiki io mai la na minute o ka keiki ana maluna o k&na wahine, a oiai hoi, iloko o ka wa ,j;o ( kole wale no, a aia hoi oia malalo o na hoomaemae ana a na kauwa wa hine o ua ha\f.la. I &a pau ana ae onahoomaemae ia ana o ke kino.o ua keski la. aia hoi, ua ike maopopo ia ae la kona ano, he oia ma na ano a pau. Kolaila, mamuli o ka manao mai kai o ua Haku la o ke Kakela, ua kauoha koke ia aku ke kahanapule no ka hele ana mai e ho'olaa i . kana ■ kaikamahine iloko o na hoomaemae RariBtiano ana, eiike me kana mau leo pule i ncDoi mau aku ai ma ka paepae kapn o k > ke Akua nohoalii. A el'k" to.» kon makemake, pela i hoea knktt mai ui ke kahunapule a hana iho la i kana oihana eehia maluna o ua kaikanmhine lf, me ka papah' pu »na ihi) i kona inoa bapatema, Ka Ui Nohea Sopnea, o na Hilana o Wale.

I kona mau la opipio loa, ua kaa kona hoonaauio ia ana malalo o kana kumu ponoi, a ofa hookahl wale no hoi ka mea i īke i kona mau helehelena, mawaho ae o kona mau kauwa lawelawe, a maloko no hoi | oia o ke Kakela e ao ia ai. i Ua pii pu ae koaa nu'", & ua pii pu ae no hoi me kona nani i nn la & pau, a na keia mau hioaa naaewa o ka ui, i hoopili paa aku 1 ke uleha iloko o kona makuak&ne, i ni wa a pait sna e kilohi aku ai maluna o aa ī> na bek'heltna waiauuhea o kaua kaikauiahine kamakahi, Mamuli o na hoonaau&o maikai, ia aoa o keia kaikamahine e kana kumn, me ke ao pu ia hoi, e aloha aku oia i ka poe ilihune, & nele ine i kona naau a pau, oia kana i heopaa | mai> ai i maloko o kona puuwai 11 ua wa a pau me ka poina ole. 1 ka piha ana o na makahiki ho 17 o ua kaikamahine uei, ua lawa oia me na »ke e hiki ai ke oleloia* oia kekahi o aa loea ma ua palapaia hoooaauao i ao ia aku e kanakumu, a o k%©iJoa aku paha o kana mau palapala i ao ai» oia kona ike maoli a&a i ke aloha l ka Uihune a o« 5 « i hoopilikia ia maiaio o ka pilīkīa noho ana mai kī« | nohi uian | Oiwi hoi k<ml uoho | ana uako o ka ukioiako a uie ka j hanouauo akona mau wakua 1 iuu j ai, o « aa hoi k& wa iike loa a k« | kahi opia :Uhuut% e lukoko u)e ka pv>loii o koua aeho ana, a n««a hoi k#kāhi to*h«lc o keia. aanea a kakou e luakaha pu aku ai; Uokw o na wiliau o k* «Ueka. j

Aia ma kekahi .aoao o na o Wale, e noho ana o Tome, me - 3k:na mau makua iloko o ka a me ka nele i na mea e pono ai o ko lakou noho ana, a ua nele pu hoi lakou i na e hoopiha ai ''.ko. lakou opu, mam li o ka hao ia ai*a o ka waiwai o kona makuakane j>onoi, a hoolilo ia laua He mau,kuevj;a , e anee hele ana ma kapa ua mau Hilana 1a.,. .. .. 0 ka makuakane o ua wahi Tome la, he koko alii kiekie eia no Sekotia, a o kona makuahine hoi, he hoahanau ponoi oia no ka Moiwahlne opio o Wale. Aka, mamuli o ka manao makee o ka Moi o Wale, ua hao ae la eia i na waiwai a pau o ka wahine opip, a va bot>]ilo aku 1 a iaia i mea kuewa a ilihune haalele loa. ' \ Aole hoi oia wale no kana i hao ae ai 1 kona mau waiwai, aka, o kana kane pu no hoi kekahi, u$ komo pu laua iloko o keīa o ka pihkia ia. A pela iho la kakou i ik« ae la i ke kulana pilikia o na makua o kai hi Tome, mnmua o kona hoea ana wal i keia ao malanmlama, a i maopopoole ai hoi r knhi op : o no?a kekahi hapa o keia moolelo ka hoone." ana aku oke oka o kona noho āna aTsu me kona makua i *»a la e lioea mai aua. . T" -E" 1 na la odio loft o Tome, ua haa« lele iho la, kona luaul makuakane iaia me kona makuahine, a kamoe u aku !a hna huakai hele no kona *:«ia,J&a l iuahine ma S.kotia, no ka' hel- ana e hooponopono i konā mau waiwai ponoi. i hooilina ia.eai ma-, Uma. ona mai na kupuna a me na, ... |