Ke Aloha Aina, Volume V, Number 10, 11 March 1899 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. Iloko o ka Hanohano -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune. [Hoohenoia no KE ALOHA AINA.] [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. Iloko o ka Hanohano -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune.

[Hoohenoia no KE ALOHA AINA.]

Na keia mea i hoano e ae i kona noon6o, a no ka hiki ole laia moe hou aku, ua a'a loa ae la oia iluna, ulu io mai la na hnomanao ana īlokoona no kana wahi keiki kamakahi ilihune a me kana wahine pu hoi. A me kēia mau manao 1 uhaiaholo aku ai oia ma ke ala a hiki i ke ao ana, e imi ana i ka oiaio o na mea paahana iloko o kana moeuhane i loaa ai. Ulu mail& hoi ka manao ana iloko one, e nonoi aku oia 1 ke alii powa e hookuu mai iaia e hele e na na no kana wahine a me ka laua keiki, a e hoi hou mai no oia iīoko o na la ekolu, ke ole oia e haīawai me na poino ma kona alahele huli hoi 1 ka home. I ka wehe io ana mai 0 ke alauia 0 ka malamalama, ua haalele koke iho la oia i. kona wahi moe, a hele| loa aku la oia e hui me'ko lakou ha-| ku alii powa, no ka nonoi ana akir iaia e hele e nana i ka noho .ana o kona ohana. rie mea oiaio, na halawai io aku la oia me ko lakou alii, a iloko o na manao ulumahiehie, ua hui ae laua iloko n ka hauoii, a me ka leo 0 Ka hoaloha i ka i pane mai ai ua alii powa nei me keia mau olelo: Aloha kakahīaka nui oe ekau ho aloha maikai, he mau mea hou ano nui anei kau i lawe pu mai la me oe, no ka pono a me ka hanohano o s ka kaua oihaea e paa nei. Ae, e kuu haku a hoaloha oiafo u keia uka waokeie, wahi a ua Bakala nei imua o ke nlii powa, ine ka pane an« %ku me keia mau oleloj Ma keia po iho la,*moe īho la au ma ko'u wahi moe, aia hol, ua halawai aku 1.& au me ka uhane 0 ka'u wahine, a iloko o na kukai olelo ana o ko'u uhane me ia, i hoike mai ni oia ia'u, o ka maua keiki aīoha, he pio ota na k» inaina o kela aioi puuwai 'okoino. Ma oia iloko o ka halepaahao i k<?ia wa a kaua e kamailio nei, ioa he oiaio ua holke a ka moe ia'u, e a' aua sae ka hoomauawanul īloko o ka inea. A oiai, o ku mea nana i liana i keia nieii, aOiO la na k<» <r,c:i okoa aku. ak.'i, mī k;i moi no ka ' 1 k. v alu;'!u !H Ī e 1 > «..U' 1 kov , uohoalii i iv.va

A tne iamaumanao i hoea mai la au imua.o kou alo, no ka nonoi ana aku ia oe, no ka helo ana e hakilo pono, iua paha he oiaio keia mau hoike a ka moe, a e hoi h©u mai no auiioko o na la ekolu, 0 ka r u hana i makemake ai e noho iloko o keia mau la ekolu, oia no ko'u hele\ina e hakilo pono i na kahua knpono a kakou'e 'kii ai, a kaili mal i na wahi hoomoana o ka moi, me ka nui ole o ka hana.. 0 keia mau 01010 a ua Avalu Bakata nei imua o ke alii powa, ua lilo ia lie mea uui, a me na manao maikai ua panē maila ola tne keia mau olelo: E hoouna koke aku ana au ia oe me hookalii baneri jpoe koa kau lio i naakaukauno ka hakaka no ka ukali pu ana aku ma kau huakai a e kali no lakōu ma kekahi wahi kupono aū 1 manao aī, malaila Jlakou e noho ai no ka loaaana mai o na hoike mai a oe mai, a ia wb koke no lakou e koeno aku ai iloko o ke kulanakauhale, a wawahi i kela halepaeh to a p. i na iiai a pau e hoao mai ana e kue. F w,kī e kuu honīoha maikai, a e hahai mau no nahoopomaikai ana ana a pau mahope ou 1 na wa«, a pau au e lawelawe ai i k>* henohano no &a moa a kana e paa nei . Mahope iho o na kukai oielo ana ua haawi koke ia ae la ke kauoha no ko lakou paina kakahiaka ana, a iloko o ka manawa pokole wale no, ua mokaukau na mea a pau. A oii ho hoi ko lakou wa 1 kuene llke > ai maluna o ka papaaina 1 lawa i na {kohi kelekele a ka Puukolu, a iloko hoi o na manao &auoli, i haawi ae ai lakou i na kike hiaha no Ke ola o ko lakou hoa e hoi aku ana e ike i ko pono 0 toua ohenana 1 hoomaewaewa ia, mamui 0 na inaaao lokomo 0 kft moi puīiwai lokoino. 1 k* pau ana no o ka lakou paina ana, aia na lio 0 na p'oe 1 wae ls, 6 ku mai noa me ka makaukau, i hoolawa piha ia me na lako kaua nb ke pale ana aku i na enemi. I keia wa no hoi i kukai aloha pu ae ai lakou, a o ka wa no hoi ia 0 na mea a pau i kauoha ia i kau ae ii maluna oko lakou mau lio, a kaaaoe polulei aku la no kelulanakauhale alii o Wale, kahi hoi a ua irahi Bakala nei 1 akenui ai e hoopateie mai i kana keiki i hoopaaUao hewa ia, He meg oiaio, he kauaka naauao a hoopono o Bakala, aole hoi ona makemake e hoipomo wale aku 1 ka poe noho malie, a i mskt>make ole hoi i na hana pakaha a ka moi. I ko iakou wa i puka aku ai waho o keUahi kula malAeīae, e ike aku ai i k« kulauakaului'e ulii o W.,n\ huii hi' la oia a pane ]a i kona mau hoa iuo koia iiuiu oleiO; Auo, 0 o'u msu hoalohu Koko o a wo k* 5 ahi, keileneikai ka waiho u.oialo tuft: 0 ke ku-

lanakauhale, me ko lakou m&u kaupoku ē ieu kilakila ae la, e oni la ika lewa, he n»ni a he ktlakil«| ko lakou mau hiohiona. Aka, aole nae oia ka mea nui iloko 0 ko'u puuwai, 0 kela hale wa[e no, e oni kalalea mai lakona mau pūoa, kela hale hoopailun o ka-imi-hala, kahi a kuu lei aloha *he keiki L hoopaa hewa ia. Noiaila, ma keia wahi e kali maUe.ai oukou no ka wa e ai, a e hoi mua ae au iloko o ke kulanakauhala, e hakilo pono'<ai i ke ku" Una kaua a kākou e poipu ai inaLuna o na kiai oloko o kela halepaah^o. Ma keia wahi no hoi i noho. iho ai na koa 110 \a hoomaha ana, me ka haawi pu ana'hoi i wa hoomaha no ko lakou mau lio, elike me na olelo a Bakala, ko lakou alakai, ka mea hoi nona keia mau manao e alakai nei īa iakou iloko 0 ke oko.oke o ke ahi.