Ke Aloha Aina, Volume V, Number 20, 20 May 1899 — HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. ILOKO O KA HANOHANO. -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune. Hoohenoia no [KE ALOHA AINA.] [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA -:NO KA:- UI SOPAEA. ILOKO O KA HANOHANO. -:A ME:- TOME BAKALA Ka Ilihune.

Hoohenoia no [KE ALOHA AINA.]

tra loihi io no na ia, a na auī ae na makahiki n ka nakn hele ana i kahi o ka poiio, no ka hooko ana i ka'u hoohiki paa, no ka panai ana aku no ke ela o ko'u mau makua i pepehi ia. Nolaila, e na makaainana a me na oiwi ponoi e kun ama hanau, ua īawe-ae nei au i na liooko ana o na hooponopono ana o ko kakou aina makuahine iloko o ka poho o kuu lima, n.a ke ano, e iilo au i makua nana k«kou e hoomaiu. A mai keia la aku, ua waiho aku au i ka oihana powa, a ua kapae loa aku hoi i na lawelawe ana oia ano hana a'u i hoomaa ai no na manawa loihi i hala ae nei, no keia pono a l u i Imi ai. Ke hoike hou aku nei au, o na hooponopono pili aupum ano nui, e noonoo koke la aku no ia i keia auina la, no ke koho ana 1 ;:ce Luna Aupuni heu maiwaena mai o oukou, elike me ka mea a oukou 1 ike ai he poe kupono lakou no ka hookele ana 1 ko kakou aiua aloha. I ka hooki ana iho i keia mau olelo, ke haawi aku nei au i ko'u aloha pumehaua no oukou a pauI ka wa i hooni iho ai ka haku o ua powa i kana kamailio ana, oia no j ka wa i puia mai ai oa leo hooho j hauoii o ka iehulehu, mamuli o ko s lakou īke ana, o ko lakou moi hou, J aole ia he mea mawaho aku o ko ia- j kou kulana &oko m& ka hanau ana. | Aka. he io a he koko n® ka lahui j Irelani, a ua ualua ae hoi na manao ohohi» i komo aku iioko o lakou, mamua o ka puka ana mai o kana mau huaoielo ponoi mai kona waha mai, Ua wehe hamama ia mai la na j rumi kapu oloko o ka halea!lj, me • ka hehiku ia o kona kapu o na la i j hala, a ua lilo iho la hoi kona kula- j na ihiihi i mea ole, mamuli o ka j makemake o ka opio. j I T a lilo keia mau hana a na alii j powa n i i raea ohohia nui īa, a ua j ike ia aku la hoi kela a n;e keia e j kuka au« no fea loaa ana ia lakou be j hfcku kupono nana e hoomalu i ko iakou noho ans. Ua haawi wale ia mai ia na nu ! a ai J i i hoolako la maioko o ua Im}e hoaliu ; mea ai «» ka mc: « nie kona hale ai- j n», kkhi .'H!» a me kona tnau h.!&- j loha o uhaai ai no koua leaiea iho, j me ka naua ole ; >• • i koua u>au j tnākt aini»n»- j Na kv'i ou»u hsu* ku i kt aloha j a me ka i b>>okomo aku ik>- ,

ko o na aln a me na makaaiiiana ponoi o Ireiani, e boololie i«ka leo o lakon moi hou, ā me feona mau kanawai i ka wa e kukalaia mai ai e ka eaoi hou. I ka "Va e konno aluka nei na men a pau o ka paahi, ua ike pu ia aku la hoi ka maalo ana ae o kekahi wahine opio i pua kona mau maka i ka uhi ia i ka mea eleele, kamoe ae ana lioi kona inau kapuai no kuhi a kona mau maka e au ana no kekahi no kekahi mea nui a kona puuwai i hakukoi ai. E ukali la ana kana huakai hele e kekahi wahine, a »me he rr.ea la, 0 kana kauwa wahine no. paha ia ma ke koho aku. v Aol;> 1 hoololi ao ko laua mau kapuai wawae i ka nee ana aku imua, \ oiai ke alahele e hoea aku ai i ka laua wahi i manao ai, Ua Lele a le i Kohala I ka nuku na kanaka. Aka, oia mau keakea nae a pau e alaī mai ana nuiiuua, ho'6ie wale iho la nō īa i k* manao o ua mea kino la i uhi ia nie ka n ea eleele, aia no ka pon<) a hui he h'o a he alo. E komo iho ana paha iloko ou e ka mea heluhelu na mnnao hoohuoi no keia wahine i uhi ia me ka uhi maka «'leele, a e nee aku la hoi kona alo itnua no ka mea ana i ike a hooms >oopo ai tna kona aina hanau 1 ka Ii t> ka moi o Wale i kuahaua ai i na inakaainana no ka lakou ha- | na pono e k-je aka ai ī ke alii powa. j Oia hoi ka wa mua loa a kona kiionoi me ka opio i ike a hoolauna ran« ai nja ka imo maka unn, a j koe hoi ke kukai olelo ana, e hiki , ai hoi ke kama&ina ma k t papa leo [ ana. j Aole no ia he wahme e aku, aka, j o ka ui Sopaea no ia, kekahi mea j j hoi nona kekahi mahele o keia mooj lelo e nee nei, a eia hoi oia maloko o ke kukuakauhaie alii o Dubelina la mau makahiki, mamuli o ka inaKemake ole o kona iuaui i ua kana a koua moi puuwai alunu, Nolaila, ua ku ae la iakou me na maaao konakona o ka hoowahawaha, a h«aklo aku la i ka aiua hanau, a kaiuoe mai la no ke kulauakauhale aiii o h*eiani, kahi hoi o ka j uui a me ka iehulehu o ka ohana a j uie na pilinoko ponoi o kona luaui j makualiiee, ma o koua mau kupuna la, ' A pela iho la i hui ai k&kou a ka | mailio hou uo ka nee «ua aku o ke , au •> ka uioolelo iuiun, kahi hgi e : hiki a i i v i kakou ke īke aku i na : hu» o ka ouina o ua kui ■ tufi*;vn, ii * ua mau ui la o na Hilai n* o \\ aie. j I aku ia no ua wahiue , U o ku lihiuiaka eleele i koua uee , ana hnun, uj*» ka hah*i pu :* aku . no # k asa kauwa mahope, ā iiikl i | j ko lauii w» i kokoke loaaka ai a.a , i kahi a ka opio a ui« wakuA- ,

kane hookawa e kau ana maluna.o ko ]aua mau lio, ka a.ea.hoi nana i hooliul; mni i ke poo o ka opio no ka nanjv aua mai i keia mau niea elua e nee «kn nei imua o ko laua alo. A me na helehelena i hoopihoihoi ia, ua kauiono pono mai la ko ka opio maū maka maluna o laua, me kona ake nui hoi e nmau mai, no ke aha la ko Uua kumu nui o ko īauā ake ana e nee mni imua, oiai hoi ka lehnlehu e hele aim a hookeke imua o ko laua mau maka. A mamua ae hoi o ka puka ana mai o kekahi huaoleio mai ko'na waha aku, no ka wa i wehē koke ae ai o ka wahine opio i ka uhī eleele e huna ana i kona helehelena, a waiho wale aku la ke kiionohi a ke nloha, e hiei ole ai i ka | makeinake ke ana iho. * 1 ka wa i komo pono aku ai nā hiona maka o ka waluue opio imua ponoi o ke alo o kahi Tome, oia koke no ka wa i ooloku ae ai tia hoo - manao ana iloko o kona puuwai, no kekahi wahine i ano like loa me ko ia nei ma kona aina hanau. a oia kana i pane mai iti penei: Ke nana aku nei au i kou mau onohi maka poniponi, ua ano like j no ia me kekahi pua nani lua ole I (ualoko o J£3 kulanakanuale alii o j kuu one hanau, ka mealioi nona na awihi maka ana, he momona ia'u Re hoomanao ae, a mai ko'u ana iaia a liiki i keia la, ua iike kona aka ia'u he hoahele, a moe pu no'u, ma ! na wahi a a'u i hele auwana ai : no ka īmi.ana, i kahi o ka hj.njhauo | t> loaa ai. : V a kaahope ae neī ho mau mai , kahiki, a ke kaalo aku nei hoi ka ; hniiia o na makuhiki ma kahi o ke j kulana o na odio i ho^uluwehiwehi ' ij» me ke ola, ka ikaika a me ka ma- ] naolana, e hooi ia aku na poiuaikai ! o keia noho kmo ana ma ka aina j malihini, mamua o ka anee aua ma ' na kapa alanui o ke oue oiwi iloko o na ehaeha o ka popiīikia. i Ano. ua hoea mai'la he akaku uo ! kekahi kii wahine ui i lioopuui ia ! me ka nla ohelohelo, a'u lioi e hoo- | manao w ;i 3e ae la no 5 oia uo paha 1 kei« a'u e i'- e nei iloko o ke:a euau i mmuie o ka iiihia, a mamua $e o ( " ! ko'u hooki $na :ho i ka'u mau olelo ' haawi aku nei au i na | puih al iha pu ana me kou mau he- | lehelena malihini. | I h wa i hooki &e ai oia i kaua ; kamaōi < aun. oia n3 wa i lele • koke ihe ai m aīuna Uvo o kona Ii s \ | a haawi mai U <n» i na kuuou hool aw me k& manaoheohihi i j « konu> pono !oa aku la iloko «kaiw;hilo. hoi © kāna&ā ia *i oa e;*nao hooMM o ke aloiia , 1 ka ii.\\ i &a ipo, «Uke kei» uuu , op.o € i. u Im *& Uua uiau oi4&«u i j W«ilu«u I A o .a i',o hot k* o u* ui I *i ,i k« ; U4UA o kikki 4 lom» * a A u* i£oakikā c

, ka ine-a i mua oloko i J£a nui ua pane aku ia oiia^penei: He oiaio, lie mea mūa oe i uaa aiua.ilpko o ko'u pau kiionohi, 1 ka wa mua loa o ko'u mau onohi mnka i xke ai ja oe» ma kekahi wnhi, h« ruau makahiki i kauhope aku niahope. A mRi ia wa mai a hiki ī keia h, ua sila paa ino la au i ko'u manao A e aluaīu au.mahope ou ma na wahi a pau e hiki ana i-»'a Ue ike iihi hou aku i kou mau helehelena.a ke j lohe paha i kou w hi : noho ai, ina ( eia no ke koe nei ke ola uhane iloko o kou kino eliae me ia a'u e ikemaka nei 1 keia wa. Nolaila, ke hoomaikai nei au i ka lokomaikai o na lani, i kona alakai poloiei mai nei ia'u mn ke elahele a kaua i upu mua ole ai, maanei iho la kaua e kakau ai i ka Haua aelike no ka hoopaa ana ia kana e lilo i mau mea e hooko pono ana i na kanawai o keīa noho kino ana. Ano, mai keia la aku, ke hoolaa nei au i ko J u kino .nau mai keia wa aku, ehke me ka hoohiki paa a ka iini i waiho mai ai iloko o tuu puuwai, a ke kuiike hoi keia noi elike me kou makemake. I ka wa ī hoopau ee ai o k:s ui Sopaea i kana kumailio an,i 4 oia no hoi ka wa i puili mal r»i u Tome i ka poohlwi o ka mea a kona naau i iini ai, i ukali ia hoi e ke kauwa wahine a ke aioha, a hele poloiei aku l.i imua o feona makua hoekama. . .