Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 6, 10 February 1900 — MA KE KAUOHA. [ARTICLE]

MA KE KAUOHA.

? NA RULA MALAV) A OLA A ti\ I ' PAPA OkA.NO Ka aPaNA J 0 HONOLULU.

| E pili a © mni a no m R-.l« J |f ; Jo iho nei malok> o kh ■■Mh-Keie u | s i hoakuk i i* j | E hoomnka ar » m» b Aebi mi j kilii k >,ii..li»»! -4 <-> K.i .viīi 1 A'k > | t ve k-oiioke una i k«o k ni Kikina t»,| (•"' fe«hi H oui lu o. ktiu»l»»io a e liolo j 1 ' «i/i īuka tu» kb Aianui W.iio'io."»*'<> j ī lioe.i i hliinui oao k.;ih k ) o Jc i j ! Hui Aiah-o o Oahu, a mviiail i «k.i f nr-i ua aiMnui '«nki Hui■ o ;' Oahu a h.*M ī k . Iniu > pale o •*!<- i' n (nHil ila aku hoio iuk» > kn p i.hi o MoKaUea iu« ke j aiaaūi K.bliiii a hiki i ka *p«hu ho- | •) «iiona aat, nm fee poo mak i u ke J ' kualtpft o Mok »ueu. h uiai&ila hku m<i ki iaim pololei a h >e» i ka hoat īiona «aa m«luna ne o ka p ilena I ekau o ke alauui Waie h ta»w >ea» 1 k >"U aku o ke alaaui Wale a hoea l i ke »UtOui Nuu;ttiu, a iiīalaila asa mi ke i*ina p >lolet a h »en * na o k® HifcDUi o M»no«, a mHlaila hk i usH aa iaiua pol iei a hoe t ī k - k bi o ke Hlnaui W ti«lt« a tu« Ka pihulu, a maiaila «kd ih<i 1 kai ma alauui liapHhulu a nie k* alanui , Caai|tbrll h hoea l ke alanui Mon- ! j»arr <t, a maiaiia hku uia ka | polo:ei e aaoe «na inalun» akj o k•; ! i.ekiena »ku o Leahi a hoea i ka ae , ' Kai fua ka iaißa k<*il>oi, a malaiU * uku a uiki i kahi i h .oaiaia ai. ' K ANA NO KAUHAi.E A ME NA PA-HALJE WAI UA. * Ma kahi o d» kowa ou.w .eua \ o pe liiie i emi iho uaalaio o umi- ; |jnjroaßJaiima kapu«i e hoohf»l.) ia vr*i iu«l «a k tupuk • o aa kauii»le l ua iihi o ia mau go-wa maiok . hawai paa paki wai ole. a e ban ia i hiK- ai k« hookah© iii na wahi hook he kupono e kahe «i m& , U \ auwaha o ca alanu: a alaololi hou j - •« iU4 aa hoo'Kui » p'l'pu hhi u j - ke kaupeku o kekahi h*le ma leihi o ke alaoioii » aiahele (.«aha i H&v ke akea, e pili no uj«1oso o ia rui-t huukc»hi. I KOWA NO KE EA MAWAENA O NA KAOHALK. 2 K hanaia i kowa uialaelae o ■» aii kapuai m,.flrat;aH o n« kauhule koe waie ao na haie i pin pu -ke »lo iua ke alaloa, Aoie e kukuluia keiiahi hale mHlalo mai o eiima kapuai mti ka uaien>* mai o ka ama Uoe wale »o na hana i pUi iue aUloa. O ka huaolelo "K}»t)haie" j iuatOKOO keia I'huku e iKK'iuHop.s- ' Ke ano u»a k<» i»hu» ana m u 3 rta hiiuu, ua l«nfti Su'i, na haU- 1,1}it h ;uO 11h k( o f¥Rie e ae .» pau ; K A M Ai,A M »a },AMA A WK NA PUKA MAKANI O NA KAU-; HALE, 8. O &ela h me Keia keena i ma ; iii<oia iio ka noh » »ua o ke kanaka ; houlnko ja ine oi\h i»uk t uaci£aui, ; ip e eiui iho uialalo o ewaju kapu ; «h Uuinalia e t ik ī«i ks f j , le jh ke koiuo H«a uiai o ke t<a o w«}u> «>' kela a un 1 Ue a 100 kapuai ī hunmh i ffctM o k» imii«bele o ua j k « ii-ī i i, h e kuiuo o!o i* j u« »«bi la eki put» e noho »na 1 \t* U u»« n«* a psu, a »o!e: hos r< emi iho m*l*ī ! o k 4 hoo*»bi ■ 3j*P«luk O kf a«e » o ua maka- _ lii i« I tuk hooni-e ia <« kupouo : ka hm>kon»«> aOa. j KK KUWA A HAKAHAKA MA- \ LVLO O NA ivrtO -iAI,K. | 4, fe, fo«a i k«uu««k a |Htu h« ] iMiiMiwiiMaiAilu

i'WnK'alua iii hi »>r-rik>t nn k«> nn io hUa ii ne ea .niw.em. t» uh kn « o iea pipnhele a ra° ke k*hua u«a o kaiiihonun, a e loaa h >i be m*»u waki namnma knt>o;rO hoc>kf>mo ea mnioko o ka . pwia.mawah.o e hiki ai i k»- e. ke h'»lopu ii me ke ol»* ia, uk», inn ma Kekahi wahi a:jle<e hikt me ka hooku» obi;t i k j Kiihna iliwai "groond w4?f lev-i," Hoit e ona ,kowa h-»k>.iii ki, nk , i ki panahelw ilii'u wiii ■,« mn p.u'ii'#, a i p'ilama pun » ia P;>b-t. NA PA-HAIiĒ, NA KAHUA WA)HO hamama, ETC. * 5, Ns Pnh.le, na k hu,t wuino h msma, aa alnoli a n e na Wrthi waiho waln a pau malok » mnwa ena pnha o nn kauhale. kahi hoi * ka wai e Uw^lawvia'ana. no k t ho loi o ke>a n me kein ano e hookahu* a hahau puna ia a palaina puna ia a paa p iKi w.n ole |me kn hookahe ana ilok<> o na puk* book<he wti kupono i hookui me ke painu bookah° Whī ino a l«a hookiu Wii ino piha, a aole hoi e hani ia Ke k»h; pvtpabele laau a pani pukapuka hakahaka paha maluna o ia w »hL PAPAHELE PAA O KA WAI. 6 Na hale a r»au na mea ī k« kuluia, na keena a mahele paha oia ano kahi hoi I lawelawe ia ai o <ta wai i manaoia p.tha e hoob«na ma ke ano e mau ai ke kawa u o ka pipahele a mau paha, e hunaia ua papahe'e la & mau p»pa hele paha me ka pa» loa e paki ole hi a puka ole ai paha ka w,hi me ksbi h iokahe w»i kupono e komo ai i ka puka hawai no ka hookahe Biia a knmo iioko o nu'ua nn kio wai a paip»i wai inn; a o ka hooiaio ana i k \ p ,a o ia r»apa hele e hana ia m» ke ano e kupono ai ī ka manao o kjj P«pa Ola. 7. Aole e hoob«uaia kekahi h-tle a ano hnle e ae paha ma ke ano he wnhi noho no ke kanaka.i ia maluUH o ka aina e lana ana ka wsi inaUlo D3,\i o utu;kum mawalu Imha aial ka ilihonua iho. a aole no hoi e noho ia kesahi ano hale a ono Uaie e t»e pah& i kukulnia uialuu.i o ka aiua i hoopihaia me na opaia, a mea k«biko i ku.la ia, a i hoikeia e ka Papa Ola ma ke ano he aiea ea ino a hoohaumin. E PILI iNA I NA LUA HALE LHLII A ME NA LUA HOOkiowaiino. 8 Aole 6 hanaia kekahi lua nale liiiii, kio a lua hookio wai ino pabfc maioko o Honol»tlu nei ma keia hO{»e aku ma ke<ahi w'ahi tn«lalo «nai o kunnim»» k»puai m»<i kekahi knhnwai, loko. puimwai, lua whi h wai raip«ūM p b:i, h a»»le mv. m Lliiuai o eiua kapuni umi ks u-.leu'i mai o p*ha!e; a »»ole hoi e? eli ia o oi aku mamua o eoiio k»pttai hohonu, a aole no h >i e hoo kahuiia ma kahi e manlahi ole ai se ka a u»t a bootuß«m»e «n.t psh«. 0 I wa e m»nao u ka P«p* Ola hamea pouo e haea !a na paia h uie lala o kekahi iua hnle liiiii, ki'o a lua h.M>k»o %v*i ino ms ke ana holookoa a hsp-i pahī um ke #»o p»»ki wa» &U, i hiU »i ke *.'•■ ol« aku UoKo o ka lepo o kahi e hoiipuni aui i u.h ī«a Hilii» ki'a a lua hooklo wai ino p*h«, * e hooU wa ta mo ua puk» e* booauhs ku IKVUO. 10. A:\le hoi e kuKuluia kekahi haW a uhi «»aluuialu p«bs o>«luua o k«k«hi 1*•»*»». «ī' o.» h J a hookio w«i iu « pah", aia a u«u* uiua i* e Ag«na k«|K»i»o « ov*io k ■ P*p* OU, * «potto o>» k«» aao ua kat»k«

n.au rula a tue se ola 0 ku lehu | ltho. ' '" ' ,| 11. O na lua liilii, ki'o a lua•: wai ino a pau e ku nei a i : hana mua ia maloko nei o Hom lulu a i lilo ho: ī mea ino wale, a ma na ano a pau e hoopoino ai i ke ol*, a . ke«k«a hoi ike ola kiiio. e hook«a w*iei», a kukulu hou U, a i ole e ho.Woiiia a k'ilike me iu mea ī rMnkema.keia ma keia mau. ,r:iU a. | me ke ola o ka leholek > e li <e me j 1?m k-ihik'ihi n ka Papa Ola a o kma i Apena paha. | I*2. Na ka Pap Ola a i ole na j kon.i; pde-Ag3na k »uoh't e ka ia a ; hooiuae'nae paha i D:t lua iiilii, n ' i ki'o a lua hook owai ino a pau i bopn>aopopoia 'ue ino Ka tn, a i ka wa paha e makemaiee ia ai no ka pono.o ke t»la o k t lehuleiu, m »Ulo o na lilo o ka ona a o k i mea p ha i e n.>ho atta nia ia wahi. . j 13. Jloko o n*i U he i mahope iho o ka hoouanaU aua o ; ka oihnna huwabv hookahe wni I ino o ke aupuoi e hoopiu ioa ia n« | lna liiiii a me n.; lua h »okiowai ino ! ma n& Weihi m» uh pa'ena m&loko o ■ na auwaha hookahe wai ino, a e [ h iopliu loa ia nn hale l.ilii koe wale no m» na mea i «e.mauiiiā e ka Papa Ola no ki hoOloli aua ae ma | ke ano he keena liiln hoopau pilikia [ ī aponoia a hoohuiia u»e ka auwaha hookahe w»i m i. 14. Aole e eli ia kek »hi lua liilii lua hookio wai ino paha a i ole, malaiha m m lUIO tnai o umi kapuai mai kekahi hale noho a hale nobo j ia e kai\>ikfl, hale kuke. a i ole § kuko ia paha. x 15. Aoie e mnlama ia a eii ia kekribi iu« liilii a lua hook o wai inopaha maloko o Kekahi wahii 1 kaawale mai na'kuuiu'a pau e akeakeaia ai ke kom » a hoea nnaUhi I pnao kekahi K«a Pauma Wai Ino j ia Wuhf. v ! Aoleekukul» ia a m»lami! ; ia h le liilii e uhi suh a pai ' lualuha iho o kek ihi !u i I : ilii 8 l«a hookio wai ino pah. l * malalo «e o ua hale liilii !a, aka, aku waho uib kesabi o ka haie ī hiki ai ke nana la a nt« ke ka a hookaawale ana i k t nk »na o o ua jlua hookio w*.i mo īa, a lua iiilii paha. Aoie ho >kuuia ka o kekahi lua liiiii a lua hookio w.ii inu paha e pii a oi ae maluna o uiniktim«mHWrtlu iniha iho ok* ka'e, a i oie k& hookuu aua paha e pii a bu ai*i»na o ki ili honuM. j J7, Aole e hana ia h maUma ia Nekahi h»a h.»okio wai ino a lm\ j liiln niH kekam wb!v< ole | e Uaal he paia p*a paki w-ii t>te e I paa «» ka lepo o waho a ine ka uk»»f na o loko o kt !ua wni mo ai ! !'i« hilu pihn, a e hool tkoia nu'ot\a } ohi a' p-iHi paa pnki wni oto nn» onn ! w hī p īii \>uk\! hoohol> uia kekahi j w hi uh a\i U i n?ki ke j naua ia a uti# ka hooka«»'»le I i ka Ujkatta oloko I £ loaa ī ua lt>« hoofc\v> w ti , ino, * iu» liilii pah* np*u h>s he j paipu hao w»i hooo>«hs m o ebs | intba»okomoia na kui m# k*» ktp*u j a paipu hao k«ok«o paha it\e ke | hooM •• Unna o ka !ew«, » Ina ua } *m\ \bo »•!*!(> o k*i,u*t ! k# kowa »at 'h*U u ) p KwkWkWa ® o »lona o ua p*tpu h «»«- i!«nt āe r> k*ujv>ku oV* 1 «*k»V īo»* io IM «iloko o k* $al*&*o **>»»» ,y*j*

E ho'Uiiōe n knkalu uolulm unipn hoomahn e.i „a pnvi. 33 ioaa i lua liilii a pau na nohoana kupono me na nsni 1 hoohaoaia ca« na Hjpj no ka uhi ana i ka waha o ka nonoana, a« paai īīīau ia i'ka w» e «*io<>hanA olei* ao.s 19 Ona wnhi ku'i a p«n Ika lti** h >ok'o wai ino a lua hihi pahii e Imna ia rue n* na-pu han wil, k<>pau a psip<i pnhnku hinnMnu o k-e ailo paipti hooftah> wai ino. Ona trahi hHiiaw ii s p«vi e hookni ia i 'ni liih h mkin w.i in.o a lus liili! pahn a lolh i na anw h » hook>»he wai mo ma n ra p ipu hooKU<i'a ]o.i r>m wai ki' la. 20 K hoomiemwp ki»ke pono ia na lua hor>kio Wai ino n pnti i.keia wa, a nmhopp i hooknhi iloko o kela a me keia ehn mahinn, a p lu ia 5 ]rn mea h'->cinPf»maf> ph, e mahio o mnnawa ī ke aa me kei p- le me k • niea honmiemae n k» P«pa 01 < e kauoha ai ft na ka nna wniw/ūe ukij nf| lilo oia a lu mea hoomne naae en an*. 21, I hwai ker> »u a pohaku iepo hmuhinu na paipu o na waiu hookuu wai a h >okfthe. ino paha. Ina he han a kepau e oko moia na k i'i me ke kepau hoohee a Ina hoi he Jepo hinuLinu "i hoopaaia na ihi'i « paa me k?» booptpili, (cs aent) a laumnnla tahl īn»loto O fta ku'i, a o n» puka ho i kahe wai hamtmn, paluina punaia a p«ki w«i ole. 22. Ika wa e hailele ia ai a e hoopAU loa ia ai fra houhana ia ana 0 na iua hookio w.ii inoa me na lu* I'.ilii a pau, e ka knkeia a pau ioa hoi ka wai a me ka ukana pu oloko, a e lu iame ka meahoo i.aepaae ea. a e hoopih-i ia me ka lepo, one, lehu a rnek niaemae e paha, a e bo-)kj»wnleia ae ka pale papa laau elKopuoiana i na p,ii«, «ole hoi e emi ika eha kapnai mai ke kn r e iho oluna o k* ih honua. Aole e h .hao ia na opala, na m«.i khhiso i kiloia • me na mea maein»e oie e ae no ka h<>op»haana i na iu« liilu a lua hookio wai īao p*b*. iē On* kauhale a ,me n« wahi a p«» e hooko ole ana i na m*a i kuUikuhu»* i «»%keuiaktiiH e keia uiau ruU maluna ae, uia keu ke hoikeia ak>j nei mn k-; ano hs,mt-a fr. - >vsl e aku i ka hoopuino mai i kn ol?» o k? lehulehu. & PJU ANA I NA OPALA EAki^a 24 ® laweia Naa op.nU ēna kaa « fc« IHipi Ola me auh»u ole ma!>ikn o mao oia hot 1 k?ia Aln'uii m,«nik<, Ali-inr AUpai ina kn mklha, AUnuiLUihH ! n»H kē k« iu<)han() ( a o ka Hni kai n<i i hoi ko m*U> 1 K hookVo & hoo--1 makaiikiu on* tm s a ■ noho h*te lioOilmalima 1 a i n\ o 'ka a}>ana o kihi \ iawo »: ■!i m«» k.-* v>!t\ i i»a |i-.hw hol >- ' wa* a na hahao opil* e ao!e f oi aku mnmua o uunVumawvf!u k»pu*i kupik* nu .a « h\x>saI kopu la iiu» n» p*a, * * kuku- ! lu, a « w ahnia \w*h>i fiu n* wahi a ' m* «a % p»m n ka r«4.va , Ola t? \ v k,\vxv hA uuai *i i pm 4o* U mMI h o U { on» K uaaUiua ra*uu v e t U i.vuu» U l«« 14 Ut£ft ilsv>a4 us 4,k\t u m*lun»« on*wa a pau ela u o na op*U. ' W W i otu>ki:a * l,» <? u» p* li^v 4 U

oKKiki ja o un knuiulaiiiu a lianalepo a opala nloko o na aole e lawV ia ena kaa _o Papa ! Ola 27. Ona opal» a men kihiKO i krola i'j i ma<'pnj>ri he hopena p>>popo a ualaho, e oHī a hoako»boa ia e ka oue» hale, a e ka poe paha e noho arta i ua mau hale 2a 1 kela a me j keia 1 •, a in», aia maloko o na uale- | na i hoikeia maloko o ka Pauku 24 i al»«]]a. e h<»okomo a e hahao :ia iloko o na.iūoea waiho opaia i hoakaka ia ma ka Pauku 25 no ke ku ia .ana m-i e oh), a inA ua kaa mawaho « < ua iMU Ja, «laila, e imū : ia i j ke ahi, a i oie ē lawp. a hookiawale jia .UA opala la. x j 2K Aoie ]oa e lawe la j »m» ka ana i k i pa Aahua inle a «pni.a aiua. e ae piha. Aoie loi» tt lu a waihoia *ekaHi opala cqh kekahi w»hi i loaa k|_kuieiioa oaai ka Ola mai. UNUHĪ 14 MAĪ O KE *!<ANAWAĪ KAKĀIUA. t 0 kela a me keia roea e kue »na i ruU P4p* Ola m*hoDe iho o konahooalia ia ana, elike me. la ma kji hope malr\na ae, e hottpai ia «ole e pi aku i na cU3a be hookhhi hauen.'| (Kakauinoaia») C. B. WOOD, ; Peresdeaa 0 ka P^-pa^Ola.