Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXI, Number 26, 28 October 1936 — KA HAILOELO AME KA PAPAHELE A SARAH 'KELA HULO' CUNNINGHAM [ARTICLE]

KA HAILOELO AME KA PAPAHELE A SARAH 'KELA HULO' CUNNINGHAM

>Tā ke ahiah? Poa'oHi nei ? hooma«a ae ai ka moho elele kenekoa Uinningham ma kana hus!;ni haielelo no Hilo hema wa H».V'a!au ona poe i Jche t k©na mau manao hooanaka e pili ana i kona papahele e lilo ana ia i mea nann mana koho e hoomaopooo ai i ka pilik'ia mael! o ke kalana o Hawaii i keīa la. Ua haioielo oia ma Hena vu rna Pepee«€o Kalaoa ame _ Papa'kou. Nolaila, eia oia iloko o ke ku'ana kaabnle e nea nei. no ka panina hope'oa o ka lohe ana aku i kona mau manao, pili ika pano, aiae ka pomaikai o ke lEalana o Ifa— wal'. . ■. 1 lloko o kana ha'olelo. he elua mea aho nui loa, ka ninau mobo! e pili aha i ke!a olelo ae !.ke i hana ia e 'na rroho kenekoa i hala, ua hoeholo iakou 5 ke a kui kahi, e haawi ana ia Hawaii komo hana he hookahi kenekoa, aia Hawaii hikina he hoo'<ahi kenekea, a ua hana ia ia hana, a hiki i kela kau aku nei, i ka holo ann o I>r. S'!va, ua kamailio nui ia keia oielo ae Jike, ma!ura o ke kahua kaiaiaīna, a ua hooko ia, eliki me ka mea i hooholo ia e na moh& kenekoa i hala, a o kekahi eia alakai j booikaika i a k umu hana, oia no ka mea ha&ohano Kiwin» i kala.

I keiala wahi ana he elua moho kenekoa e helo nei ma ka ao?.o Lepupaliwa, he mau meho laaa »o Hawaii hikina. no ia kuma a», e noi aka nei ina muna koho o Hawaii kemo hana, e iawe i keia kamu h"na a noonoo, e malama ka!fou i ka ae like kaikahi i hana īa e na makua o Kakon i hala, p

1 mano wnu eay like maikai loa jkf:la.a.e ha.omiu iu ia kulan». wau ka moho \ :-w !iko b\ me k« kanawai msi l!awaij hik! mai nolaila o wau maoll no ka moh* a oukoa e l>ohŌ ai mai Hawaii hikina ney. Aōle i au e hoole ana i k<? kuleafia o ks j Kabi aoau moh«> e ae, aka &e ku Jjei au maJka ao o o*Wla olelo popholo e ana, ka eWlo j keunimana, a oia ko u kahua e . ku nei.

j Olaio he nai walu na hukn epa ji kemaino' fa.no'u. aole he pololei jOja tnau olelo, ua hoike ac o Mis. jCorrea i kuu ahaenae i ke kii o .k* Pekieikena Raosavela 1 lo'u manawa i waiho aku ai i ka haie lcta. Aoie au malaila i ka la i hoihoi ia aku aī ka haie leta malnlo o ka Mr. Div,ne h®oponopono ana, na ka hope luna leka oka haie !eta o Hilo i hoih«i ka hale leia malalo oka Divine hoomaiu ana. No ,ka mea e waiho ana au i fca ma'i |ia mau la. K pfli ana i kii aole a« i hana la mau haua hup#, j heaha ko'« mea e.hoino ai 1 ka jPe!ekiken&, «iai, aole oia i hana j wale mai m'u, nelaiia oaai 4 ]awe i 1 Keiamau o'elo i .n'ea Eu.eukou e kal'ele nui ai. Ko'u kulana, o sio he wahine au, aua ole'o ae kekahi ona poe; no oka aoae kemokaiaka 'o ko I tt pruhi o «auhale, ea hoolohe oiaii oukou,J Ka manawa o Els : e Wii'koki ō Kauai, i holo ai ua kipehi ia aku nia me keia m<u eleio, ena ooe haikio Ka noonoo, aka, i keia b, heaha ka mea e ike ia nei. ua hoike ae ka moolelo o ka hale kaukanawai o Hawaii, he wahine »aka«kau ioa kela, a he mea pono e hoihoi hou ia {aku oia i ka hale kenekoa, a ina aole au e kahihewa, e feoi hea mai ana oia 1 keia kau ino, ikahoi ha pela no keaha «ukou e kanalua nti no'u ma ka h»a o Ka l*au e ike ia ai, nolalila e koh® oukou ia'a, a e hooko aku au i ko oukon «akeenake, ma ka hana ana i ko eukon pono me ka uh ole.

H#okahi iini pookela ]oa e '.«-'ai]h© .nei iloko o k-iu puuwui. i: a au e lahak 7a ana, e houo ana au e..fcQpka.»kiPhi f i na moh© luna - ma'kaaina o kalana, rna ka hukl like ana, i hana like ai tt>ūkou apau f i ka pono ou e Ilaw&ii O ka ninau mua toa a'u o m9keraake ai c kuiīK« makou ou dq <ca 01x13,11 c pili ana ina kala a«hau e ohi ia nei e ko kakou kalapa ame ke keona auhau e> hoiM ia.ro u l na kala i ohi !a i mau k&u aku nei ame na kala auhau ma Ke:a mua at<u nu ka h«oke*e ana i ko kukou kalana aoia ke V.aau e nel« neī aa lia hana ika hanp. oie mamul' c ka lilo o na o l%ako« i ka fcukihsjvi hoi n?Je na keikī o Hawaii aole manu o k& apua. Xo!a'ia hē mea inno e loaa i mea nana e hoomaali.i na manao uiImi iwaena o na Ikane, a eia au i keia la me ka makaukau no ia apana hana. Keia !a he moho kenekoa n.>i, aka, a puka aa li!o au i k;iua na oukou, aole ninau Kemokalaka. aka, o ka ninau, pehea e pono :a 'ko |tasou kalana ame ke ke-i.kole holookoa. . Lohe oukou _m E]e(e S;mud W. King aole o ka ninau aoao ka mea e Ipaa a". ka pono, o ka ninau hana me ka makaala, o;a ka ».ta nui iloko o ka hale kaukana'Aa! o Amelika huipuia. Ina plla maikai ,iā aLe Kemokalaka ia pila, a kokua na poe LepuLalika a ina he pila l,epubaiika ia, ko-: kua na Kemokalaaa. no keaha. 1 n3. fc.i oiia aale lakouehana' ana no ka pono o ka aoao Kejo-' kalaka. aka. .io ka ka haleoko'a. Kplaila, mamua a«*o ko'u hooki ana.i.kau kanaa 3io ke noi akul n3i au ia oukou a pau a hi ti : ka la 3 o Noemapa Koho pololei ia 1 Sirah (Kela Hulo) Cunmnyham. 1

Mai poina e heluhelu i ba Hoku a e ike i na mes hou oke ao ne'.