Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXI, Number 27, 4 November 1936 — HE MOOLELO NO Ka Hale Hoopahaohao A I OLE Ka Ipu Momi A Ka Baronesa Hila [ARTICLE]

HE MOOLELO NO Ka Hale Hoopahaohao A I OLE Ka Ipu Momi A Ka Baronesa Hila

MOKUNA XXXI GIIU)KA KA KUI

E liele ana au i walio e Ogilivie a e hilalele iho hoi ia oe hookahi--e hoomanao ana a nie ita iini ana lioi no kon hele alm imua o ko Nene, i ko Jakuīma mua hoi a_e kakali mnila hoi ia oe ma kekahi mau ana e ae lioi aoie iioi mai ka Amana li kanaka aku. E noonoo pu' hoi oe, oiai-au e kaawale alai ana «o ke Jakulina e ola nei. Iko kaikamahine a kaikamahine pu iioi a ko Jakulina i hele e ma kela ao mao. *E' kau pu akn nohol rta kaumaha ma una ona ae ai loa aku ana nohoi ke kaumaha oka Nene ina e kau aku īa haawin'a maluna o ka'mea ola i na e heleaku kona makuakane me na alma oka pepehi kanaha maluna o kona ai. , . ,„ n _LaJlimta.fi hoopukala i keia mau olelo kc.nee-pu.maila oi;i i Impo. ia manawa 110 kaiii oka puka no ka hemo loa aria aku i waho. Ua kiei aku la noho o Basīla maluna aku o riji poohiwa o.na kanaka nei - . . . Ua loaa iaia ka hooma.()pf>po ana aole he moa nia ka lima o ka MakaikiLV aole lima. Ua ike aku la'nae keia ika walho mai o ka pu panapana aka Makaikiu malnna oke pakaukau. Ke waihq la nnhoi me ka heie ana a hulali a ua kokoke loa nohoi e hiki ai ia Ogili\ie ka lalnu mai \ na oia e makemake ana. Eia nae o Girofa ke lioomau ia ike kuēmi ana J hope ,10 kalii oka puka, me ke ani pu ana mai hoi ia Basila hemo mna aku oia no waho o kela rumi. , , , , , "Aole anei ou iini e Ogilivie. no kou makaukan anā e hele akn i onn la ma kekahi alahele e ae?" —— _____———- Ua maopopo aku la nohoi ia Basila ka manao o kela am ana mai a Girofa 1 ■ kona lima nei,a ua hemo koke aku la nohoi oia i wah<? me ka hoohakaha hou ole iho Ua lehei aela nohoi o Girofa mamua 0 Basila ia laua i hemo aku ai iwaho. Ua poina pu nohoi o Basila ia laua i hemo āku jii i waho aia he pu panapana unku maloko oka poho 0 kona' iima kahi i waiho ai. aka, nae ua kaili koke aela ka Makaikiu mai iaia nēi_ae. Iko laua kaawale ana ae mai kahi e hiki ai laua ke hoopoino ia mai ua papale aeīa o Girofa ia Basila a piii pu ika paia, me kona nee ana aku a kokoke m* ke kikina oka puka. Aia nohoi 0 Duroka ke kanaka a Makaikiu Girofa i hoonoiio axu ai i»a kekahi Jkuono ke noho maU m« ka makaukaii loa me kana pu e paa ana ma kona lima. Ua manao loa iho la 0 Basila e lalau iho āna o Ogilivie ika pu panapana e kau ala maluna oke pakaukau a hemo mai i waho no ka paio ana me ka Makaikiu. Ua li'uli'u no ia kali ana a Basila me kona manao e īke aku anā ia Ogilivie e hemo mai ana iwiiio, aka nae, lie meMa pu wale no. Oka riakeke mua loa ana i lohe aku ai oia 110 ka uwai ia ana ae o ke pakaukau maluni oka papāhele. , , Aia hoi ua meha hou iho la oloko oka rumi. a liuliu ua lolie ia aku ; la ka leo kapalili. "E Jakuiina-eia au ke liele aku nei i«u la:" Ua lohe ia aku la ke pahu ana ae o kekahi mea. Ika haule ana iho 0 kti pu panapana a Girofa iluna o ka papahele ua lohe pu ia aku la nohoi ke pahu ana iho o ke kino o Ogilivie. Ia manawa i leiiei aku ai o Girofa no kahi 0 ka puka me kona nana ana aku iloko oka rumi. Ua nana pu &ku l'a nolioi o Basila iloko oka iumi, a 0 kana mea oka iks ana aku, oia 110 ke kino 0 ka elemakule 6 lauwili ana a e kokoke ana lioi kona lima'wiwi maluna o kona umaunla, oiai lioi e waiho anri kona kino iluna o ka papahele a o kona poo hoi e kau'ana maluna 0 ka paepae o ke ku e koo ana i ke kii o ka Nene. TJa kau maila nolioi ku nana oua a Girofa maluna 0 Basiln, me ka liele ana nohoi o'kona mau umiumi a kuku. Ua ku iiio la nohoi o Basila me ka ekemu ole-ua pioa nohoi kona puuwai ame kona inau noonoo no na mea i hoohana ia e Glrofa. Ua liiki loa i Jakulinake. kanu aku i kona luaui makiui kane' me ke kali ole ak.u 110 ka liookuu ia mai mailuna mai oka amana li kanaka. Ua heluhelu maila nae ka Makaikiu i ko ianei noonoo a pane maila. "Ua uku ia oe no kau mau hana eka Monasua 'o', Amerika, 110 ka lioopakele ana ae i kuu ola. Eia'nohoi o Basila ke nana la, e noonoo ana no kana mea e pane aku ai. Ua kau aeianohoi ka.hi kanaka pokole i kona umauma a kiekie. Me kona paipai ana iho maluna o kona umauma a pane maila. w O wau 110 o Girofa!" ■ '. Mahope oka makaukau ana a Jakullna he manawa loilii mahope iho ok< kanu ia ana o AmolK>rose Ogilivie, 110 ke kau ana aku malun a 0 ka mokuah me B«sila no ka holo ana akn 110 Amelika, ano Woroeesteta ? ua huli papu aku la oia imua o Basila, 'me ua lehelehe i hele a ulaula e like me ka Basila 5 ike mua ai malok'o 0 ka rumi aim 0 ka "līale īloopaliaohao." "Aka, e kuu mea aloha. "ī kekahi 'manawa''kup<«\o e pono no wuu e lioik» | aku ia oe-i n.a mea apau au i hoolohe ole mai ai. Ile nui a leiiulehu na u m a'u e hoike aku ai." ! A e like me kona ano imia, ma keia hon» una i pii ae.al 110 ka hale o luim mai na rumf ae malalo oka iionua a hoike aku ika wahine opio, np k( kupono loa 0 ke kapaia ana o Girofu īua ko inou o l, Girofa ka 'Nui," ua pa; nohoi kona nianao e liki me ka wahine opio. •M'a kukaioielo pu au me Kauka Marasaea no kekah mau manawa lehu lehu, waiii a Basiia i pano aku ai, "aole he mea liou aku i kae au hoike mai. ai. Aole 110 e kala ke kauka i maopopo nnia ai ma o kona ike mua aua i kou luaui makuakane, aoie oia i loohia i ka ma'i 1010 aka ua ku a hehen . me kona naua ole ana ae i ka ike a kekrhi mau kauka e ae. Ua liooko o ;u : o Kauka Marasaka i na mea e pili nna ! kou makuakane mai kona manawa < noho ana ma Asama, a pela kona ioohia ana i ka ma'i piv.t o ka laiiui Noyas. iioko o kona koko, a Ipela nohoi me ka hoopunana ana nuiluna o k*o kTis* makeoka luaui makuahine mamua 0 ka'liiki ana iaia i ua'niomi ana i ii! \ ioa ai. Ua imni pau mai oin ia'n ina mea apaiu e like uokot uie kuu i i»iuti aku ai." Ua minoaka maiia nolioi ka wahine opio, me kona ike ana nae ua lanakih 0 Basila, Ua pane maila nae oia. "Ua loaa pu aku anei ia 00 ka ike pehoaJ kaa uuii ai muialo o'u na momi o līanileqinaV A i na hoi au i halawai sk>; me Manalona ma ke aianui malalo, uiawaho ae ou!" "Aoie 110 wau i iini e lohe a maoi>opo i kekahi keia man mea. K iioiil aku no wau ina mea e pili ana ia mau mea, a i keia a no, A i oie, aole ).« .lakuUua « kau pu una me oe maiuna o kou nioku I .*" Mauiuli o keia mau yle!o liiKiMuinui k ka wahine opio, ua luwlohe aku mBasila. a ua loaa aku no iaia ka lukmiaopopi) ana ia uuumwa, ua Lu io 1 ; olelo a ka waliine opio. "Ua hoalei aku o }xipa t na uioml nmhiko o ka ulu paina 1 ka.wa a Giio:, j hoao ae ai e alaui i kona alahele maioko oke alaimmi makUo * o ka ,hon> Ke houinanao !a ao tk> ke kial ana o Uiioi'a iaia. lle nnui ala eae no keka ona e hoaa aka ai iioko o koiia nnui. aka, ua pakele ae oia, a ua nalowuleaki iioi na momi <> UaraU\piiua.. Ua maopojv> 110 ia'u ma kela po ua nalowale 1 ; moaii, oia h«>i aole me ia koia mau moini. l'a ioan aku na'e ia''u maloko ol; uin iwina. Ao na mea o pili ana ike Alanui uiahilo'inai hiki uo ia'u ke ho pakeU' ia Manaiona mai ia (luiluume ame kona mau luia mui', Uke me a'u i hoopakeU* uku ai 1a ae. e kuu Basiia aloha, a ua iiiki loa U tk« k« lKH»iali i I« Manalom uuuiao no ka Ipmwl ana mai la'u i na inemi, « « Uunu Uoi iu.i kei | hl walii m«wal\o o ka hale a ina kahi iaoi v iiiaa ui i kuu umkiukaue, i na 1» na'\i ponol uo e popehi tala. E ike mai oe e kuu alolia, owuu pu ki-kaiu | komo kela manao pepehl kanaka. Ua iini muoll *nei ue au ko'u Uul pu ai; aku a nolio pvi mo ma Woi iH est viaV" hoike muu nae au ia oe, aole au eae ana ia ihi v lukipukapuka i» u 1 na uim « p!lti ana i m ununl o a i oie e pili «na i ka li Hooji!iahao'\ IV !w!» mHI \ k 1 i k.i panin \ o k i ia m »»U 10, ake m i k nau* t auuUt l kei i mo,sivSo i kii'u ho liU.ukai i uu uiuiiiiol "v k«S.i nuH."l<p!o. K ia aku ana no he uuhileio liou uu kvia uu«a koke Jh » Ka HotMm«

I 5;o)fyo, Oet. 2!>. Iloopoino ia Uy hale kuai ma Sh;inhī e na makai Pakē me ka luw»> t;i ;uk! akn u T;tke(l;i i waiwai.pk» na !ako;i oka iuea iionn kela liule kuai y eiilan» Tuuaka. ua haowale ia «ku na waiwai g luko u kona liale kuui. i ()< f . 'l'.i. Kn al,ii kr knlan akauliale <> Nankin;' a kue aku i ke koi a lapana nie ka lioike pu aua akii a*)le rr kakau Inoa aku Jia Take 1 kek'ahi olelo kulkiilii. Ilia e a!il ku'e Iniii kekahi ;ni|>,uui i keia lahui pake aiaila eku aiui Jakou nAie ka haawi pio ole no Ua manuwa Ik)pe loa.

Taniakiichi, Oet. 2H. Vau he hale kula kiekie o Yainakueiii i ke ahi. Ua lele mai ka piuili koa J2 e kok.ua iua hawinanu no % Aa hoopakele ana i Ua pnlioio ;ina o ke ahi a u.i lanakiia lakou a plo kela ahl.