Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 1, 3 May 1939 — Hoi Hou I Ke Au O Na Kupuna [ARTICLE]

Hoi Hou I Ke Au O Na Kupuna

Ua hoopuka ae la makou i kela poomanao e kau ae la maluna, i wahi.e ike mai ai na Hawaii e noho nei ma kekahi mau "hi o keia paeaina a hoomaopopo i ka manao nui o neia mau olelo e kau ae la. He mea oiaio i na kakou e huli ae i hope a nana i ke au o ko kakou mau kupuna e ike a e hoomaopopo ana kakou i ko lakou mau ano ame ka iakou mau hana oia mau la i aui aku. Ma na moolelo o Hawaii nei mai ke au mai o ko kakou mau kupuna e ike ana a ua maopopo nohoi ia kakou i ka lakou mau hana nui oia mau la, a penei; 1. Mahiai.—O ka mahiai oia ka hana mua loa a na kupuna o kakou i hana ai ia mau la. Ua noonoo lakou i mea e mau ai ka ikaika a e piha ai ka opu. Ahe oleio kaulana no ia na ka poe oka wa kahiko: "liuna no ka ua waele e i ke pulu." Ol na moolelo o ka v/a kahiko i paa mau ka lima o kekahi kanaka i ka mahiai, o ke kanaka ia e ola ai ka ohana» a i na he kaikamahine a kekahi mau makua, a i hele aku ke kane a noi la iaua i ka iima o ka laua kaikamaKine, e pa mai ana ka ninau, "Heaha kau hana, a i pane oe, he mahiai, e ae mai ana na makua, a i hoole aku oe, he nele ko laila, Ua maopopo i na makua mea kaikamahine i na i paa ka lima o kekahi kanaka opio i ka hana, aole he wa e noho poioli ai ka a i na Ke j«ilaualeio, alaila e hakahaka ana ka opu o ka wahine. 2, Lawaiai—Oia hana ia na kupuna o kakou, o ka lawaia, he nui nohoi na lawaia I'ike ole a na kupuna o kakou. He poe lawaia wale no na Hawaii. I kohu no ka ai i ka loaa o ka ia, a i kohu nohoi ka i'a i ka ioaa o ka poi.

Ua nee mai no keia hana a i ke komo ana mai nel keia o na lahui e a kaa aku la ka hana ia lakou, hoopalaleha iho na Hawaii, a kaukai ku la ka ai ī ka pakē. Na lakou e hana a wali a komo iloko o na 010 a he hele "wale aku no a kii a ka ala ke hoolei aku a loaa mai a hoi aku la a kauhale hoowali apau a ai aela. Aole nae hoi na poe Hawaii apau kai hana i keia ano hana, aia no he poe Hawaii i makau ole i ka lepo 0 ka lima ame ka eha o ke kua i ke kulou i!a!o. E nana 1 na poe ma na kulanakauhale, aohe wahi e kanu aī l ke kalo, e noho ana no ma na hale hoolimalima, a o kahi e Uii ai i ke kalo a poi paha maloko no ia o na makeke He lehulehu ka manawa i manao ai kekahi poe e hoolimalima i kekahi mau aina, a ma kahi nae hoi o ka hiki he ole malaila, Ua lawa keia hoakaka ana no na kupuna o kakou ame ka !akmt mau hana I ke au kahiko, a e huli a< kakou a nana i kekuhi Hui ! luoiieeniua o na HawaiL a i kuku!uia ma kekahi uuui mahina kakaikahi wa!e no i ha!a ae nei.. ! ke ku ana o keia hui a i hookumu ia e kekahi mau Hawaii kakaikahi ia mau !a, ua pīī mahuahua ae ka ikaika o ua hui la a hiki M'ale mai!a no i keia manaw-a E nune iho ana paha kekahi o na makamaka he!vihe!vi o Ka Hoku 0 Hawaii, heaha iho la ka pomaikal o keia hui o ke kuku! ia ana a aohe he niea loaa mai ia makou Faa nA !)v>ftkdka ana no keia hui o Kuliana leki o Kona ka mea nana i hoo lala a kukuh? i keia hui me kekahi mau Hawaii kakaikalii * ae ! ke ku ana <> keia hui, ua hoomaka koke no lakou e hoo!a!a i kekahi hana hoonee mua, a o ua hana la a lakou i heohana ai oia no ka mahial ana ame ke kanu ana 1 W kaīo ma!\tna o keka!ii mau aina waiho wale Mamuli i> ko lakou hana ana i keia hana !ne ka ma Hi«* a knnu »i ;\m, ua komo mai !a na agena o ke Ku!a Nui o Hnwnii a kokua ma i> ke kuhikuhi aua 1 ke ano O ke kanu anh i ke knk> Ua hoomaka keia |>oc i ke kfii2\u ana i ke ka!o ma kahi e kokoke ana i ke Ku!a o Kapiolaiu. a maht>|X 4 n>al nei ua !oaa aku !a ka ae lh ana no ke kanu «na i ke ka!o ma!una o kekahi aina aupuni ma \t*aiakca waena, a Ha !aki»\i k< n\a!ual me i nel a ke kanu moi nei i ke k»h> maluna o ua apana aina !a Aia ma W!\i u eloiui

|poe iia Lkou e iuulxwa au i kela tune ke «wa. ji .ke kalu, . 1 j Ua. ouuau ktw poe w k* \>a iu«uLu W kti<l e 1kv ! |hoiia oku ol i ku lakwu iw.ua Uv liovp<ikcIc āii$ 1)0 |i ko lākuu iuau uhaiM like ale. 1 A koh" i*>uw U*w L k*JU wiek» e LiU «e k | i ke uu.o ua kui>uua. ,> Ae uuhuu ke |iuokou i ko uiokvu huwuuukeu 4>«flfcika ule m Jv4m*U jUu koua hwuaU uu»i i kew l)4Ua o ua iWiŪL uo i u* u$«o Aa i m ***. pu uo i aoo IW, uu upuu I aku iloku v kc«tt ivaua Uv k«* hgoalt,.« |liuu aua i ii«Ji a, uu u kiikuu.. | E, IIL iiuhoi a keui uiau I lo.WiiU kakalk»»jS i i iuca e liix>ala u<; i ku uuumo o ktdL»lu psjpc uko* aku * ,haua gk i keU uo k$» ,Wuao i t* e ku ku.u &c i*a!u 4 Lui iuui jLckaIu uw.u t «ku . Iiuua, ituu^, ( e »u*uik»uka iue kd ole, ® e. olu uo auuutu i Liihua o Līl luiu ou*. oku ai. hvn>lalwx aku U Liiwua kuu u* \%JLu Lkv