Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 13, 26 July 1939 — Ka Paani I Malama Ia Ma Lahainaluna [ARTICLE]

Ka Paani I Malama Ia Ma Lahainaluna

MAHELE 111 HOIKEIKE I Ke Hoomaha ana o ke Kula ame ka Hui hou ana o ua Papa Kula'oia mau la i aui aku. Ma keia e hoike ana lioi i ka akoakoa ana o na poo niamua iho o ka hale kula a ilima o ka mauu a uo ka mea ua nui lie wahewa he kanaka i hoea ae no ka hookipaia ana aku maloko o ka ha!e. Ka wa oia uo ma ka uialama 0 lune 1849. Ua loli maila nohoi ke ano o ke kula? ame na kumu ia manawa. Ma nahelu mua aku nei ua ike a ua hoomaopopo kakou o Analu ke k'u mupoo. Mai ia manawa mai a hiki 1 keia manawa he mau makahiki loihi a eia malalo iho nei, e maopopo ai ia kakou ke kumupoo aine na makahiki. Ma keia ua ike aku la kakou la Rev. Wm. P. Alekanakeio, ke kunuipoo o ke kula e noho hooinalu mai ana i kela anaina i akoakoa aku a J penei ka hoomaka ana o keia nia hele. i Mr. Alekanakeio -He mea hoo . hauoli mai keia ia'u ma keia aui: a la no ka hookipa aloha aua n.ai ia ' oukou apau no 110 liana liookuimi ; 0 ke kula nei a i ku .hoi n.aluna <» ' keia kiekiena no na mak.ihiki lio 1 s > 1 hala a»* «ei a ua aku lioi \ i kekahi hana maik:u loa ma o ke j a'o aua i na opio o Hawaii tui i na | mea waiwai loa uialoko o na kula j

ame na luaki»i mai o a o na paemoku. Mamuli o ka uele ana i na waihona dala. aa kolio mai ka Misiona no ka huopau ana ī ka malama ana i ke kuia mai keia makahikī aku. Ua noi aku makou i ka Moi no ka ae ia mai no ka waiho ana aku i ke kula nialaio o ke aupimi o Kona Haoohano a ua wamo aku oia i lse noi t ke kuhina o na kula aupuni. o Mr, Likeke Liniaikaika (liielianl Armslrong>. ke kulnna, ua apono ola i keia hoolala ana a ua koi malia oia ia'u e lioomau aku ma ke auo lu> poo no ke kula nei no ka manawa. Ua hoomaopopo Hio nohoi au, aoH» he maikai loa o ko u ola kmo i- hoo mau aku ai ma keia Kul n i a n<> lalla ke noi afcu nei au no ko'u hoo ; kuu ia ōiai no ke kaawalo ana alai | no ka manawa o hookahi makahiki, ! m« ka manaolana hoi malia e hiki aoa īa'u ke huli hoi mai ma koia makahiki ae. ] Aka nae hoi, e na hoaaloha mai-; kai, e huli ae kakou a nana i ka pa-: pa hoonohonoho o ka la, ua loho maila nohoi i kekalii mea e pili aiia no ke kula ma keia mua kokp iho. O ka hopena keia o na hana o ka ■ makahiki, he hana i oi aku hoi ke koikoi maniua o ka mea maa mau ' mamuli o ka neUs i ko dala, V» koi la mai makou e oki mai i ko innlion mau hoolilo. t'a Kono j>u ia mni makou o waiho aku 1 kekahi mau, tttmu IUK> »Ui loik lloko tuavi !ui oiiio. i Ua kouo jiu ia inai makou <■ w ailio nku i kekahi mau Staniti ano nui loa iioko o ka hana o sse ku!a. i'a l>:uni nohoi na keiki i ko lakou muhclv o ka liana mt> ka maikai loa, nni o ka hooulu ana i na lako al a nuka hoomaemae ana i »a niahinaiU, ma o ka eli ana 1 «uwai hou, a nn> ka hooikaika ann e hooivua i lakou mau UaoMlna maloko o U lumi kula E puka «tsa kekahi i'aiui o «'iw.« li»» o lakoo <■ ko mo ana i ke kulii kaluuiainilo a o ke ko<>ua iho o ekolu u» hookuhu i,t aku la m» kekalil nuui Kui;« <> K. i.i n)Okuj»uni ui>i. Ks 11«"v, Likoki' I.imuikalk.i Eia au k«- hoiki' «ei i koia r.o k.i ka Moi Kamehapkelia !H komii-hu. ana mai ia'u no ktf ku aua n<»tia ma ka holUe o k«» » v wai hoi \ kokahi lono m<-.- l>MoUa iti oiikou avau ?>ui V »<■ ma* hol in'u <» hoike «kn i K« 1u inau oi. h» t»okole i keia mbun*.'< ! n« hoe. o P4UW * puliM «nn (l'n l««ku IfcnohoJit(i o puka aiin nuvl ko lakou'inan a »»ua &ku 1» ' t,innuiV" s fca olai oia i u«af «i t in m»« 01010 nir ka ;tt(i< 1..-, ka*lt« ivu &ottol. £ oa kanaka na Ima ». »«,< e pnka aua o ln ia Kui.i 'i.ii;! © fco*a ana no ia n~..f 11.■ noluHi int*t iiiaUiUiin v ka uioKuk-.t. > o Kooa tt»nohan»' no ka hova ,»n. ! k# o makamala al ua 1 iii!» IHMIW* « Iw- kuk o i,.

ma o ke noi a Kona Hanohano. Ao le i haupu ae ko oukou kumupoo hoea mai ana au i kpia la; he mea oiaio i>u īiolioi ua 'liookahalia īfi. maī au no ka loaa ana ilro i ka ike amrk<i hoomaopopo an.'i 110 ko'u holo mai ianei. Mamua hoi o ko ou koii ku ana ae iluna e na kanakā opio a loaa aku ko onkou mau paīnpala hooia no ko oukou puk v T ana. | ua makemake au e hoikp aku i ko-' kahi mau 01010 no ka lioolana an» t ak\i ia oukou ma o ka law<?la\ve an;t j i ka oukou hana no ke ola. 1 īla hooikmka oukou i ka hana ana nia keia kula nokekahi mau makahiki lehulehu. He hana koikoi nohoi i oi aku mamua o hookahi alaheie. Aia lio nui na hana i hooikaika kino ia ai e oukou. Ua paeii iho oukou iioko o ka lepo paakiki, a iioko hoi ka ia ikiiki, ua liana pu-nohoi ouliou maioko o na maiuna ai, a pela iiohoi me ke kahumu ana. ame ke a'o ana i ka oihana waiwai nui, ma o ka hooponopono ana ia.oe iho nui 0 ka hoohana ana i ka oleio a ka . iahui, no ka mau ioa. A e luki kupono ai hoi ia oe 110 ke alakai an;i 1 ka lehulehu ma ka lukou mau iia ,

j uu iko. ka iakou mau oihana ame jko iakou oia ana. t a :«'o {iu iu uoj l'.oj oukou i na loina o ke auo ma- ' kaamana maikai. l'a a'o i>u ia nu- ! iiO) oukou i ke nno nui o ke aupuni ' inaikai, ua hooiiiakaukau i»u ia noj lioi oukou no ka lilo ana i mau kaj kuna no ka Euanelio, i mau kumn, | i maualakai no ka leimlehu a i mau | lunanui no ka lehulehu, Eiā o i.a haiualuna ke kau nui aku nei i k;t manaoiana maluna o oukou 110 ka haua ana i kekahi haawina maikai a mfe ka hoohaun ana i na kaleiui i ioaa ia oukou. Ma na walii a oukou e iiele ai a maloko o kekahi kahua hana o OuI kou <• iioohana ia ai, ke manaolanx i nei inakou e hana i na hana e hoō- ! nanoinuio ia ai ko oukou mau inon. i l"a hooana .īku o Lāhainaluna i kekahi iiiau kaaaka opio maikai a i iiunā aku hoi me ka holopono »ia ' ua wahi i hilinai ia ma na wahi a t-au o aa niokiiimni. Hia lakon ke • paa nei i ka hae o ke aloha ame 'ka hiiinai ame ka wiwoole; eia no I hoi ke hana nei me ka hoomana a I inii ma na wahi nn hanu ha ann- n'm wahi mamao aku, e inii aiia aoU' ! hoi no ka hanōhaiio a ike ia mni i>a ' iia ma ke akea, aka, <* hana aua no ka iH-lu ia mai tu» ka mauHiuo. O na i»oe i puka i ka makaliiki 1 1 --aia imua o oukou h« i mau ma k:th>V:i o ka pomaikai, a 5 i'iiia ī im mea i hoike oie ia. kekahi o oukon >• hana aku ana maloko o ke kahi mau wahi ano nui, a o k« kalu hoi e hoomaka aku ana ma na wahi i okiia ae mai.ka malamalama mai a e halawai aku ana me na mea »■ akenkea r.iai ana. E hooii!ao[«o[io i keia o kela ame keia pakahi o ou kou a e ku aku ana hoi imuu no ka hapai ana ae i ka inoa maikai o ko oukou kt;!a nei a oukou nohoi i alo h» nai al \*a alohn aku o f.ahair.!t Hīliu īa uukou a e ntau at,a nn'nu ia'Ui iiiu aiue ka mun.iuknui - <■ h'mau aku uii.i j ua h'O i<ul< no i.u uukuu lioomaikai la mai i ka oakuu lawelaw»- ana aku i na !u\i<u e kahea ia mai ana na mikou e ha ua aUu, a e loaa aku liohoi oukou he Uuoiuauawanui ma na mra uuku a v hoio aiia nolioi oukou ! ka h<-i liei a < loaa uo auanei ma ka j>aiiu iio|iU ka iiiakaua i haawiin aku i :;a i>ov f !.' lo ai:.i nio k.i holoj-oiio iua. • ,\ii. Al< iouink< n> Keha.iVii f »ku ii< i iiiukou i ua iHKiUuukai auu ia oe. f Ml no k.'U l)a'.<*l< i<i u#m a uk' ua <»lelo j<«spat loa. Ke Uoomaikai nei uoiuH iuh kou iio k'Hi Uoi.i aiiii i | līoin ioa Uiai ii«Mi<»iuiti iuai. | K<! ii»i ōei nohoi lunkou no i ka juUiOla uiia aku i Kn ntak\»u jslo I ha j>uineli;iiia i K<ma Ihuiuliauo 1;:, i Moi a ke noi akn nei nohoi i k«u , oiuoHi no ka hAliha!! aiia wHU i Ko ' mahou ahiha atnt» ka m.ik»»« H*o maikaī i'aienH <»U> iio konu h<*oUt;■» i a«a mal t <»e iaii» i A l k<l» TO3iui »a <• hoonee aku kakou 5 ka hana t nnua uo k«- kuhen ana i ka iuoa o ! m hutuHAt<M e j.iski. «na ■■ ki kula ' Hlauie luui iiii» !s kn lakui ■ "■ Aoh- i pnu