Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 23, 4 October 1939 — Ma Ke Kauoha [ARTICLE]

Ma Ke Kauoha

■ - '■ -: ! . . -fj (Koena o ke;kahawaT242 mal k'ela pule aku nei) J 0 ka maw%M o &a U i.a «īe la 10 6 «iwaĒ] na āpau e nana i na huke a Ka puuku, a ma kela a rae keia] ttiahaw& anā ī maria6 "āl hē kupono, e hooia i na moolelo hua- ] helu o na papa apāu, na luna aūpunī a me na limahana o kej kulanakauhale a mje KaJan§ i kopkule&oa ia aku ai no kp kk,QJi malama ana, ohi a i ole hoolQo .an& aku i na haawina eia uo nae e hana oia t kela a me keia mahina ma ka hooia ana I fna waihona da!a Q kela a keena oihana.. 0 ua hooia ana na hoi&e e wjaiho ia aKu iloko oka lima o ka mea hooia nolu no kekahi hpa i kupunu gi§ mea» 1 " "Pauku 8069. | Oka helu ana i na dala iloko o ka waihona puuku. Oka lunahooia ame ka mea hoomalu, a i ole aka laua poe hope i hoqkohu aku ai 4 e ana, i hookahi manawa iloko ō ekolii mahina, a ma kekahi manawa e a*e a lakou i manao ai ua Jrapoho, e helu i na 3ala Iloko o ka dala a ka puuku a<e hana a e hooia 1 kekahi hoike e hpikelke ana (1) i ka huina o na dala e pono e loaa iloko o ka waihona a ka puuku, a (2) i ka huina a me ano o na dala i loaa maoli iloko olaila. O kekahi oia kope oka hoike i kakau inoa ia e me ka f Meia, ka papa lunakiai a me ka a o kekahi kope aku i kakau inoa ia e kauia ma ka paia o ke keena o ka lunahooia no ka manawa o hookahi mahina mai ka la i ] kakau inoa ia ai ia hoike. _ ~ „ j . "^ a^ u 3070,, Na hope ame na kakauolelo a ,ka luna-i hooia. k hookohu aku ka lunahooia ia poe hope ame kakau- 3 olelo, na poe kakau pokole a me na kokua e a'e, e helupuia na ] hui kuokoa helu aie a me helu loaa, i kupono no ka Jawelawe. pono ana i na hana, o kona keena uo m poe hoi i haiia, a i haawila aku ke kuleana ia lakou a me ka hookaawaleia o na haa- ; wlna da!a no ko lakou poe uku e ka papa o na lunakiai." <85) Ha oka holoi ana mai ka pauku 3078 no ia mea na pauku olelo 2 a me, 7o ka pauku i oleloia; a me ka hookomo

, ana i ka huaolelo 'lunahooia'* ma ka pauku ol'jlo helu 5 o kal pauku i oieioia i ka huaolelo "mea hooia i na helu aie ameheiu ioaa a me hooliio." J (36) Ma oka hoopau ana ina pauku 8079 ame 3080 no! ia mea. . , - i (37) Ma oka hooioli ana ika hopunaolelo mua o ka| pauku 3081 no ia mea a e heluhelu ana e like penei: ka wa e waihoia mai ai kekahi palapala kikoo dala a i ole palapala kikoo dala noka i ka puuku no ka ukuia aku, ina he dala kekahi iloko o ka waihona puuku no ia me£, e uku aku ia mea hookahi a me ka hoailona paii ana ma ke alo ia paiapaia kikoo daia na huaolelo "Ua ukuia e ka puuku o ke Ku-, !analc.auhale a nie Kalana o Ilonolulu' a me ka la o ka j a.na w ; ma oke pani ana no ka mamala olelo "maua oka pau aaa o ka manawa o elua makaliiki a mahope koke o ka eiua ! niakahiki" maioko o na laina eiima a me eono o ka pauku i ole- ] !oia, ka mamala olelo "iloko o elua makahlki maliope koke iho, oka pau ana oka makahiki; a ma oke pani ana no ka hua- j oleio "lunahooia" iloko o ka laina 4 mai ka laina hope loa o ka | pauku i olēloia, ka huaolelo "mea hooia helu." j (37a) Ma oke pani ana no ka huaolelo "lunahooia" ma ka wahi e oili a'e ai ia huaolelo, a me no ka huaolelo "meia" i iloko o ka laina mua o ka pauku olelo, iloko o ka pauku 3082 ] no in moa, e līke ia ī hoololiia ui eke Kanawai 57, uiahele A-18, o na Kanawai o ke kau 193?», ka huaololo "mea hooia' heiu." • l (S8) Ala oka hoololi ana i ka hopunaoielo hope o ka pauku 3087 no ja mea e heluhelu ana e like penei: , 1 "E hana oia pu oia me ka lunahooia i kela a me keia mai kahiki no ka hooponopono piha ana i na hel» apau." , (39) ila oka hoololi ana ika pauku 3092 110 ia mea e j heluhelu ana e like penei: i "Pauku 3092. ... Na hope ame kakauolelo oka puuku. E j hookohu aku ka puuku i poe hope, na kakauoieio, na mea kakaupokoie a me na kokua e a*e e like me ia i ikeia ai he kupono ■! no ka lawelawe pono ana i na hana o kona keena a no ia poe | hoi i hookaaweieia ai kekahi haawina dala e ka papa o na lu- = nakiai." _ (40) Ma okn holoi ana mai ka laina mua mahek pa- ] kui 1 o ka pauku SO9S no ia mea i na huaolelo "a no." i , l 41 * oka holoi ana mai ka pauku 3093 i oleloia ka manele pakui elima no ia mea. f (4S> Ma oka hoopau ana ika pauku 3094 no ia mea. | (43) Ma oka hoololi ana ika pauku 3096 no ia mea a e .heiuhelu ana e like penei: i ». 3096. oka loio.o ke kulanakauhale a nie 1 e hookohu aku ia poe hope, a e hookohu aku ia ia poe kokua i kanawai e a e, kakauoielo, kakaupokole, na maiieieoielo a me I na kpkua e a e, e like me ia i ikeia ai he kupoao uo k& iawe- ' P°tto i na hana o kona keena a noia poe hoi i hookaa\\aj leia ai na haawina dala e ka papa o na lunakiai." j (44) Ma oka hooioii ana ika mahele-pakui elua oka r:;uku 309S no ia mea e lieluhelu ana e like peuei: j "2. E hoea aku ma kela ame keia hihia hakihaki ka- ! naw ai ma oka hoololi ia ana o kawahi hookolokolo mai na alia I a īioko o ke kuianakauhaie a me kalana a e hookoiokolo aku ia i hookahi iloko o kela a nie keia kalana, ka mea hookaiii ! hoi i hoopn ia a i o!e i hoololiia ai. oka hoolilo oia hana e I ukuia aku e ke kuianakauhaie a me kakna." i V holoi ana mai ka pauku 3096 i oleloia ka i maheie-pakin enma no ia mea. i. 0 ** hooloh ana i ka pauku olelo mua o ka pauj ku 3099 ao ia mea e heluhelu ana e like penei: } w hookolokolo a me hoopii o ka lehuiehu o ke Kumnakauhaie a me kaīana e hookoliu aku i poe hoj>e, a me l kekahi poe kokua kanawai e a'e, kakauolelo, kakaupokole, na . iuta inū niiianinau,, na maheieoleio a me na kokua e a*e» e like me ia i ikeia ai he kupono no ka law elawe pono iua hana I o kona keena a no ia poe i hookaawaleia ai na haawina dala e ) ka papa o na lunakiai." (17) Ma o ka.holoi aua m&i ka pauku 3099 ka pauku ole- ' m nope no īa mea. < * Ma o ke pani ana aku no na huaolelo "kona poe , kokua iuaioko oka iaina elua oka pauku 3100 uo ia mea m nuaolelo mea i pili me kona ke-ena." ! (49> Ma o ho(>komo ana. mahope oka huaolelo "e"' {maloko o ka lalna mua o ka pauku 3101 no ia mea. i "kiko koi lll& a *ne "iloko o kaikakkoiu ia īuahupe o ka pau o ka niakahiki alemanaka/'. ! Ma o kt hoololi ana i na mahele-pakui 2(e), 2(h), |o*uw4«k« pauku 8103 ao ia mea e heiuiieiu aoa « like pe"nei: | ' 1 - --i !». ' e ™alama i hoike i koua <5 kv\ 1 kanawai * waihoia aku ai me ka papa, | (h) E hooko «ku tna hoohiki a uve na hooiaio ana* ika , 0 eW* peU. me ke kaUok ma ua mea, ■ e }\fn ana i nn nana ajxau o r\ona Keeua, a e hana aku i& i ikw hana « like mt ka |Mpa e kauoha ai. w) K hooiwio, ikui ka apoiw ia eka pap*. sil& o kona, , * n\a!una 014 inea e kaui& ka inoa 0 Ve LūLuiMkauhale ! * kalana, a e hoohanaia ne ka ana i pepa oihana f oihana i keiia 110 U hookoia ana & i oh; hooiaw» ana eke kakauloolo, ma oka hookiajisii iua hana 0 !w**ia O w kope 0 na mea i kakauia ittl£ufta no ia tv.ea» i 1 liookuo ia ka oiaio oU moa» a me kope oia aSTo ke kulana--1 kauha»e a ine kaiaiia i liOo -aue e ia a i oie i e ka papa e oVe keena oke kak4uolde« 0 MXexitoii. | l 4. Ka Ika sl\a, & me, ku i oka l««ku i&s\ 0 na mookio, na IpoiimaUmA. na< !l

mm*t «milk |3ap a lal ame kalana. 0 kona inoa e kauia maluna ona palapala hoo- • H J»eJxoolilo apau oke kulanakau^ .« ai££ft»]flli ana i ka pauku 3104 no ia mea 'e^ nemneiu ānaj«nel: ? \ rt J*auku 3104. ""Nalioi* a oj e hope kakauolelo o fee; kakauolelo. £ hookpliu aLku ke kakauolelo. ia poe hope, na no- _ pe na kakauolelo pokole a me na kokua e a e e llke | n?e ia i \upono iawelawe hooko pono ana i na hana o ( kor t a a no ia poe hoii hoakaawaleia as na liaawina dala ( e kajpapa o na j . Csā) Ma qka hoololi a»a ika pauku 3104 Ano ia mea ( ma o ka hookomp &na»inaiiope aku o ka huaolelo "na paka"; laiuM hopi' no ia mea I na ( AttftOl€iO M ame na honua palanalaha hoolauk-a . ; (68) Ma oka hoololi ana ika hopun&olelo elua t> ka pauku 3104 B no ia mea eheluhelu ana e like penei. •*E hookohuia aku ia a e.hoopauia aku ma ke ano j hooakakaia maloko o ka pauku 3065 a e loaa iaia ka ukuhana aole | e em! Iho malalo o 17,200 o ka makahiki* koe keia e Hke me ia ' ē hooholoia al ma kekahi ano a'e j kulike me ka hoopili ana aku i na papa hoonolioiioho a~me ukuhana e ku ana makela a me keīa manawa malalo o kekahi kanawai e a*e." (54) Ma oka hooīoli ana ika pauku 3104 Cno ia mea e heluhelu ana e like penei: O ke poo enekmia e hookohu a e hai aku i na hope. na kakauolelo a me na Hmahana i kupono no ka lawelawe pono ana i Jja)Eift„o kona keena ano la.poe i hookaawaleia aī n?« haawma dala eka papa ona lunakiai. Oia poe hope, na kokua a rhe hmahana e hooko aku i kekahi o na bana e pili ana i ke keena e like me Tka enekinia poo e haawi aku ai ia lakou. O ke poo ehekinia, me ke ana a ka meia, e hool%ohu hou aku, ma ke kakau, i keīialu.hope, kokua a i ok j Hmahana no konakeena, a i ole. ina as?le ploaakekahi mea Kupono*aJaii-

la, o kekahi mea kupono ma ka uKulmna e like me Kn papa e j hookohu aku ai, e hana .aliu nia Kāwahl P ka enekinia.poo I ko- | na mai ana no ka nianawa pokole, hikīole ke hana a ī ual kaawalē aku mai ke kulanakauKale a me kalana no na haaa e I pono e lianaia e.ke poo enekmia, a oia mea i hookoliuia e, i ka I w& e m&i ai iip kaaw ale ana aku o ka enekl-! nia poo, e loaa ka mana hoohana apau, na han& a me lawelawe ! ha&A a ke poo enekinia ia hope* ma ua hooakakaia e k£ kana-1 a i ole rula, 1 kaa aku hoi malalo o ka alakai ana a me Koo-1 malu ana o ka eneleinlā ; Ina, ma na ano apau, o kekalil hope, ] kokua a i ole limahana iloko o ke keena i hookohuia ma kawa-1 hi o ka enekinia poo e hana aku oia me ka loaa ole o kekahi ] ukuhana pakui Tiouia ! (55) Ma oka hoololfana ika pauku 3110 no ia mea e J heluhelu ana e like penei: ! *Tauku 3110. Na hope makainui a me na limahana ej a*e. E hookohu aku ka makainui ia poe hope a me lunalia-1 na i kupono no ka lav. olawe pono ana i na hana o koa& keena * a no lakou Jioi i hookaawaleia ai na haawina dala e ka papa o I na lunakiai. E hookohu hou aku oia a e hoopau aku e like me! kotsa makemake i na'hope" liou me ka aole e oi aku ka, huina mamua o umikuAiamalima e helupu ana I na hope ukuia, w (56) Ma oka hoololi ana ika pauku oll" no ia mea e heluheln ana e like penei: "Pauku 3115. Hoopau ana ina ame na limahana e a'e. T kaa aku malalo o kekalii liooakaka ona haiia [ kiwiīa e ku ana ia wa, ina ua pHi ia mea, luna o kekahikulanakauhale a me kalana a e hoopau mai ke keeua aku l kekahl hope, kakauolelo, kakaupokole a i ole na kokua e a'e i huia e ia,*' 57. Ma oka hoololi ana ika pauku 3117 110 ia mea e heluhelu ana e like j«nei: „ 1 "Pauku 3117. Ona laia no ka manawa oaa papa a me, na komiaina. E hookohu ka meia i kekahi lala no ka manawa 4 oka papa a i ole komisina o kekahi kulanakauhale a me kala-! na e hana ma kawahi o ka laia maoli i kaawale aku maf ka| Teiitoii no ka luanawa a i ole no ka \va o ka mai ana o kekahi lala maoli no ia mea, E loaa ia iaia no ka mar.awa ka m^na! Ju>okahi a me na hana e Hke me ka UiLa liiaoli." (58) Ma oka hoopau ana ika pauku 3119 no ia mea. ' (59) Ala oka hooīoli ana ika pauku 3120 no ia mea e s heiuhelu ana penei; j "Pauku 3120. Hai ana me ke kuieana ole ke papaia neī:, na ukahana i hooholoia eke kanawai. Aole kekalii lunaoihapapa a i oie keena e hookohu a i ole e hai i kekahi mea ma kekahi kulana hana aok i kau?iuiia uiasa.ua koke ilig e kii ka-, nawal a i ole i kauohaia no ka manawa e kekahi olelo hooholo' i »a ka manawa aole e oi aku mamua o kanaono ia e ku ana no jka hooioli ana o kanawai ukuhana. Ona ukuhana ona I kuiana hana aprtu e like no ia meka mea i hooho'.ola e ke kanaw«i." ■ i■■ -'i (60) Ma oka hoololi ana ika pauku Sl2l no ia mea e heluhelu ana e like penei: : "Pauku 3121, Hoopau ana ona luaaoihana a nie i&la. i hookohuia ona i>apa ame na koinl&uia, 0 kekaM iunaoiha-' i na o kekahi kulanakauhale a me kalana» ka niea, hoi e» oiai l 0 ke keena, koe kekalu niakaiia a I ole mauawaka ma . ka aala, a i ole niea Maiwai e a'e, e holu piilolei aku ai a i oie ma kekahi auo e a*e, mui kekiUii paaialo a 1 ole Ua.iaLana» a i oie niai kekahi moho a i oie mea uoi uo kekahi kuiaua haua maike ano paalalo a i ole limaiiaua a i oie o kekalii kope aiaklo i,ho pna, e hoopiiu ia aku mai ke keeua aku L i hoaakakaia e ke kanawai a e kaupaleia aku a e hoole loa ia nw. Ra paa ana i kekahi hwia iWko o ka haua a kt kulaiia kauliaie a me kalana, 0 kekahi Ja!a o kekahi papa a i ok kvMuUiua o kv» kula&a K.nuhale a n-.e k;uann \ hookohuia e ka aieia e Ule ai\a i aw-uo , 110 kohoia uo kekahi kulaua e luiuuek aiai ia mea i ke&a hana ma ke ar,o ; :e lala. Aoie ;a lala e» mawalio ae eka heehana ana i kona koV.o, kokua, hooikāīka a i ok kokua. tu* } ke koho aua a i ole hoohaule aua i kekahi atoho e alualu aau , no kivna hana o ka lehulehu» ama g ka hoolaio kuis> j &e &ia hima ī EUMua i waihoia aku ai udc ka meia. e hoepau ' koke la aku la laia la^ehaU" , . % v h\vloU aua ika i>auku SL2S uo ia ua-a e I heiuhelu ana e Uke peuei; , ~ ao ua bik kikoo dak i t o!e ia. O kela ame keia lunaeihaiia ka mea hoi e apoiio «u*. ( ae a i ole uku i kekahi bi-a kikoo diia i&ahiua eka waiho&a ? ?aia oka ade i amaii&ia eke U£*w*i ku k uk* ** kahi; ka aie ike KnUuahAuhaie a :v.c KAWia. & e ohiia ke na K>na oiha?>a no ka huina o iia b;U dak i ai\Hioia. aeia * ioW«kui«i l i. . i? 4 hoololi ai*a i .\a i>auKU *a mea e heluheiu aua e hke penei, , OIU V»ookohu uu ke kaJUu. oua luvkohu apau o r,a lunaoihana, ua hoin. a uie. aa kak*uokio e *5o e **'a ke kakau ; elua KOixu * hooiaio i. ka Uievfu | papa ai ok luiuomaiia i liaaa ai ia hv\4ohu. Hooka!;i o k tnsu kojye e v\aiho*a aKU «ue kc a o keKah< *sit ka, raea ~vv:a he'u !ka e ai kekalu oīa hookoh« oi sa moa s\nesna u e haav,i i paUpala hvKUh& a i ok hai. f ;O f -<* n'.ako kakau "a ;.; v r.xa : ii.ea hO«O4A hc*u» a : kekahi ::us kuh\i?:a e a\:,ia wa I loaa ke kukaua r k4 a ka-! « 1V v ,X^ v ' u v 'C' * * NCK^U »a»*a k»wila ekv . m kuUn*W'aV a ka!a;;a iua ia kukr,a »kke o», _ hana kiwua. 3 i k * hoo*oh ika pauku $I*6 a%) *a m<*a t s heV'ohi av.» < h\c innei.

"Pauku 3126. Uku piha ana i na ukuhana; o na dala e ukuia iloko o ka waihona dala o ka puuku. 0 na ukuhana i hooakakaia e ke kanawai no na lunaoihana a i ole na limaha,na o ke aupuni kulanakauhale e uku piha ia no na hana i hanaia, a o keia a me keia oia lunaoiha'na a i o!e limahana e uku i na d.ala apau lio ke kulanakauhale a me kalana i komo mai iloko o kona lima ma ke ano he lunaoihana a i ole limahana me ka nana oie ia mai heu la i hilji mai ai a i ole i loaa mai ai, iloko o ka waihona dala o ka puuku o ke kulanakauhale a me kalana iloko o kanakolu la mahope iho o ka loaa ana mai oia dala." (64) Ma o ka pakyi ana aku ia mea i pauku hou e huaheluia pauku 3127, e heluhelu ana e like j)enei: "Pauku 3127. Aie o na lunaoihana o ke kulanakauhale a me kalana, e koiia maiuna o ka bona. lna kekahi lunaoihaiia 0 ke kulanakauhale a me kalana e hoole a i ole e hoohemahema e helu no a me uku ana aku i na daia apau i loaa mai iaia ma o ka mana o kona keena, e ku oia i ka aie no ia hoole a i ole hoohemahema ana a e ku kona bona i ke koiia no ka aie, a e hoopii kue aku ka puuku iaia i loaa mai na dala, ma o ka inoa o ke kulanakauhaie a me kalana, ma o ka pakui ana aku 1 ka huina i loaa mai, kanalima pakeneka maluna iho oia huina no na poho. Aole kauoha a ka papa o na lunakiai e makemakeia no ka hoopii ana ia mea. 0 na hoolilo "kupono o ka puuku, i helupuia ka uku loio ina ua kupono e kaa aku ia hoalilo maluna o ke kulanakauhale a me kalana." (65) Ma o ka pakui ana aku ia mea i pauku hou, e huaheluia pauku 3128, e heluhelu ana e like penei: "Pauku 3128. Papaia ka loīo kuianakauhale a me kalana a me kona poe hope, a me ka mea hoopii i na lawehala a me kona poe hope aole e lawelawe i na hana kanawai mawaho a'e o na hana kanawai o ke kulanakauhale a me kalana. 0 ka loio kulanakauhale a me kalana a me kona poe liope, a me ka 'mea hoopii i na lawehala a me kona poe hope, e hoolilo i ko lakou manawa apau a me noonoo ana i na hana o ko lakou poe keena pakahi, Aole e lakou e hana i na hana loio no lakou iho mawaho a'e o na hana a ka lehulehu, aole nohoi e lawe mai i kekahi uku a i ole ukuhana mawaho a'e o ko lakou poe ukuhana oihana no na hana ma ke kanawai, e helupuia na hana helu waiwai ma o ka hookohuia ana e kekahi aha, e hanaia e iakou." ' (66); Ma o ka pakui ana aku ia mea i gauku hou, e huahelula pauku 3128.1, e heluhelu ana penei: "Pāuku 3128.1. Na hoomaha. 0 na hooakaka o na pauku 103, 104 a me 108 e pili ana i na hoomaha o najimahana o ke kulanakauhale a me kalana ma ke kanawai, a aole apomo ana o kekahi oia hoomaha e ka papa o na lunakiai e hana ia. I\oohalike i la lawe'ana no, īa mea a i ole i ka pono o kekaM limahana e loaa ka uku no keknhi manawa hoomaha i loaa mamuli o ka liana a i laweia. 0 ka hana a ka mea hooia helu e kokua i ka limahana ma o ka loaa ana aku o na hoomaha o ka hoomaha hoi i kuleana ai lakou e loaa aku, a e hoike aku i ka meia i na mea apau i maopopo lea ka pono ole o ka hoonele ana i na hoomaha. O kekahi limahana i manao ua hookaumahaia aku ia ma 0 ka hooleia ana o ka manawa liooniaha iaia, e loaa no ke kuleana iaia e hoohalahala aku i ka meia, o kana hana hoi e nana 1 ka hookoia ana o na hooakaka maanei. 0 na puu o na kee-; n&, a me na papa a me na kpmisiita e helupu Hoko o ko lakou. poe keenapakahi e koho i ka nui o ka bila haawina dala i lawa | kupono no na pani kokua e like mo ke kupono e pani ai i na; wahi o na poe īimahana 1 hele e hoomaha i ka wa'o ka maka-' hiki e hahai aku ana." (67) Ma o ka pakui ana aku ia niea i pauku hou, e huaheluia pauku 3128.2, e heluhelu ana penei: | "Pauku 3128.2. Hookuu ana no ka mai. Ma o ka hooloihi ana aku i ka hookuu ana aku no ka mai i kekahi limahana o ke kulanakauhale a me kalana. i kulike ai me na hoo-1 akaka o ka pauku 105, o ka meia e, no ka hooloihi ana aku i; na pule mua eha no ia mea, ina ia Hmahana e unuhi i ka uku 1 piha i ka wa i oleloia, a i ole ia pakeneka no ia mea e like me! ka meia e manao ai līa kupono, aka aole kekahi limahana e* kuleana i a i ole e unuhi I kekahi uku i ka kekahi hooloi-1 hiia ana aku o ka hookuu mai ma o aku o na pule mua ewaiu I no ia mea, ke ole ia mea i hooakakaia malalo o ka mokuna' 245." (68) Ma o ka pakui ana aku ia mea i pauku hou, e hua-, heiuia p4uku $128.3, e heluhelu ana penei: : "Pauku 3128.3. Ka haawi ana aku ma ke kakau o ka ukuhana no ka mea 1 aieia.: 'kakau kua ana i na palapala aie;; na dala hoo-aie. Aole haawi ana ana aku ma ke kakau o ka : ukuhana o kekahi limahana o ke kulanakauhale a me kalana; i kona ukuhana a i ole liapa oia ukuhana e kupono ke ole e apanoia e ke poo o kona keena, papa a i ole komisina a me ka aeia e ka lunahooia. j Aole kekahi lunaoihana a i ole Hmahana o ke kulanakauhale a me kalana e haawi lilo ole aku i kekahi dala i kekahi lunaoihana a J ole limahana e aku o ke kulanakauhale a me kalana makahi e kakiia ka ukupanee, inilolei a i ole ma kekahi ano e a'e, maluna oia dala hoo-aie, aole nohoi ka lunaoihana a i ole limahana o ka kulanakauhale a me kalana, me ka loaa ole o kekahi palapala kakau ae mamua o ke poo o ke keena, papa a i ole komisina iloko olaila oia i hoohanaia ai, e kakau kua a i ole mea kokua maluna o kekahi palapala aie dala a kekahi Innaoihana a i ole limahana e akn o ko kulanakauhale a me kalana. O ka uhaki ana \ kekahi o na moa a elua o na hooakaka o keia pauku 01010 i hlo ia i kumu e hoopauia ai."* (69) Ma o ka pakui ana aku ia mea s ke pakui a me na t»auku penei; Hoolala o ke Kulanakauhak "Pauku 3183. Komisina; hookohu ana; manawa o ke keena. Aia ma kein ke kukuluia nei i komisina hoolaīa o ke kulanakauhale a me kalana o I!onolu!u o eiwa lala na mea e hookohuia e ku meia me ke apono ana o ka papa o na lunakiai. na mea hoi e paa ai i ka hana no olima makahiki a i ole ahiki i ka hookohuia ana a ua kupono o ka lakou poe liope aku, ina. ma kekahi ano, o na lala mua i hookohuia malalo nei, ekolu e hookohuia na ka m.\nr>«a e pau ana i ka h 1 o lanuaii, ekolu lala no ka numawa e \\ni av.a 1 ka *a 1 o tanuari 1945, ekolu lala no k;\ m(tnawa e pa\i ana \ ka ta 1 o lanuai-i 1944. O kekah? hakahaka e a'e ana iioko o ke komisim\ mawaho aV o ka pau at»a o kn mana\\;> o ka hookohuia ana aku e hoopihaia aku hakahaka no ko koena aku o ka manaw« i pauole. Aia hoi aolo i koi ana i ka makakau oihana a l ole pIM oihana no na lala o koia komUina, k A n? koia hook&M o na lala i moa makakau kukuhi ha'o 5 hookahi i onekii\ia» a me hookahi mea lawokwo i ka hana walwai paa. "Pauku 3133.1. Hui; na limahana; na Ē koho ka moia hookahi o na !a!a ī lHvkol.uia e ia ; lanah.tvma]u o ke kr»misina. F koho akr ko i hope lunahoom&lu ka moa hoi e lawelawe ai i na liana a ka i k\>na wa e kaawalo ai kokahi halawai, F hookohu aku ke komhiī no ka nuwa VooVo a na poe «aauao, na kofcua a mo na kaksuoh"?o \ n kuivno no ka £ana anu ī naliar>B a ke s t*o |hv \ h«wkaA\Aale\a ai na haawhia da e ka paps o na hmaMm O na lunaoīhana a me Kmahans o ns ?ike oV e kauohaia o ka mofa e kokua ! ke konne Hko mo ia i Vofia n'.ai. a ma manawa o ko kokua ana ' c pakui hou ia aku ka ak,s aoV hmaoīhana a f i ole Hmahana e h<vnole aku ! uku ku ro.au \namull eia 1 h»m anA no ko luvmislna F ako ko koinisina i ua )\<sk e aV e like me ia i ike ia ai ho kujvno a no \a mea i I\oo

ikaawaleia ai na haawīna dala eka pāpa ona īuiiaki&i. 0I y hoolilo ana aku no ia mea rna o Ua hana-ana i na bila kikoo <la la.i hoopukaia malupa o na palapala hoike hooliln i "} al;:iuiy t' ka lunahoomaiu a i ple'kokua lunahoomahi. _ | "Pauku 3133.2. Kā liapa e lawa pono al ka iiana, na iia- j jlawai; na rula; keena ; hoolaha ina palapala hoolaha. He eīī- j j ma o na lala e lawa ai ke kolamu a i ole ka hapa e lawa pono ai j ka hana no kalawelawe ana i k hana a noT'ā hooīiana ana i ; na mana ame na kuieana i ili iho maluna oke komisina. E malama ke.komisina i hookahi halawai iloko o ka maiiina pa-! kahi, a e hooholo i na rula no ka lawehme ana i.na liana, a o > ke kakauolelo o ka mana hooko e malaina i na mooMo o koua ( poe olelo hooholo, na mea i loaa ma o ka imi ano a in«_> na ma- j «ao i hooholoia, oia.poe moolelo e lilo no ka .lehuleliu. 0 ke. keena oke komi»ina maloko p. ; ka ]jale kulanakauīialo v llomh, hilu. Oka huaoleio'ka hooiaīia i hoolahaia ma na walii apau • e hoohanaia ai iloko o keia pakui poomanao ka manao olelo. hoohala i hoolahaia iloko o ka nupepa puka i na Ia a'pau e holo puni ana iloko o ke kulanakauhale a me kalana no ekolu la ho-1 W Hke (ma na mea a elua e helupu ana a i ole e helupu oleia na la Sabati), ka mua oia hoolaha ana i umi la mamua o ka la j e noho ai ka halawaj. J "Pauku 3133.3. Kii hoike ano nui o ke kulanakauhaleJ E like ka hikiwawe e hiki ai, aka aole lohi iho mamua o ka laj 31 o Dekemapa, 1941, e hoomakaukau ke komisina, u mahope aku mai kela a me keia manawa e hoololi, i ke kii hoike ano o 1 ke kulanakauhale o H<}nolulu, e like meia i hooakakaia ai ma- J loko o ka pauku 3001, a me ia ili aina e a'e o ke kulanakauha-' ie a me kalana e hauaia ai i ku ia mea i kulike i ka hana no ia j mea i hooakakaia maloko o ka pauku 3133.4, ka mea hoi e hoike ana i na alanui kulanakauhale, na alanui liilii, na,alanui holopuni, a me ka moe ana oia alanui, na uwapo, na kahua paani, na alanui o na kahua paani, a me na alanui e a"e o ka lehule- i liu, na kaliua paani, kahua no.na hale o ka lehulehu a me na! hael e a e, ha kaei apana o na hale, i hoohanaia ma na kaei a-1 ppna, na alawai, na ala o na alanui alahao, kaa nui haiihali j ohua a me na kaa halihali ohua e a'e o ka lehulehu, una īa kīi I hoike ano aole e hoonioni aku i na alanui i hoomanaia ma ke kanawai jnamua aku), na wahi o na paipu hookahe wai ino. j ( na paipu lawe mea ino, na hale hoomaēmae mea ino> na walii puhi i na opala, na auwai, a me na pono e a'e o ka lehulehu i ona koukoa ia a i ole i ona ia e ka lehulehu, a me ia poe heleheiena. na hoololi ana a me na hoonui ana aku e like me ia i hoomakaukauia no na hana hou o ke kulanakauhale a me kona uiu ana aku i ka yva i mua a me hāna hou, e hiki e lawa pono hai na pono no na hale, halihali ana, puunaue aimaku, oluoiu, ka mea e pono ai, ke ola kino, a me pomaikai o kona poe kanaka. Mamua oka hooholo ana ike kii hoike ano nui a i I ole o kekahi hapa a i ole hoololi ana no ia mea, e malama ke | komkina i kekahi halawai a i ole na halawai e wehe hama- | maia i ka lehulehu e hoolaha i ka olelo hoohaia o na halawai | pakahi, (koo k»4mtewai-i noia mea,' i O ka palapala kn hoolala a me na hoololi ana no ia mea e maI lamaia ilo*o o ke keena o ke komisina. | "Pauku 3133.4. Ona hana i hoolalaia ame hoolilo ana I iloko ame hooakea ana oka palapala hoolala nui. Mahope o j ka hooholoia ana o ka palapala kii hoolala nuī a i ole o kekahi i hapa no ia mea, aole hana hou a i ole hana o ka lehulehu e i hooloii aku i ka palapala kii hoolala nui e hoomakaia ke ole ia i i kulike aku i ka palapala kii hoolala nui a i ole i hoamanaia ! e iike me ka hooakaka iloko o keia poomanao pakui. Mamua ; o ka iawe ana i kekahi hana maluna o kekahi hoonui ana aku! ! i manaoia i a i ole hoololi iloko o ka palapala kii hoolala nui aole i hanaia e ke komisina. o ka papa o na lunakiai ma o ke- : kahi olelo hooholo e kuhikuhi ana ia mea i manaoia i ke komii sina, ka mea hoi, mahope o ka noho ana o kekahi halawai i; j hooioheia e ka lehulehu, a i hoolahaia ma ka ia halawai ■ ! i malamaia, e haawi i hoike maluna oia mea iloko o kanakolu I ia e pili ana i ka pili oia pakui ana i manaoia a i ole hoololi i j ka paiapaia kii hoolala nui. Ina ke komisina e hoike ana ka hooioli i noiia a i ole pakui ana ua kulike me ka palapala kii i hooiala nui a e haawi i ke apono ana a i ole hoololi ana no ia ! mea, e aponoia ia mea i kulike ai me ke apono ana o ke komi- j sina ma o ka hapanui o na baloka o ka papa o na lunakiai. Ina ke komisina e hoike ana o ka pakui a i ole lioololi i noiia aole 1 ia i kulike me ka palapala kii hoolala nui a me ka haawi ole 1 ana i ke apono no ia mea. a i ole e haawi i ke apono i ka hoo- ■ ioii ana no ia mea i ae oleia e ka papa o na lunakiai, a i ole i 1 hauie i ka hana ana i kona hoike iloko o ka manawa o kana- j koiu la, aole ka papa o na lunakiai e hoamana ia pakui a i ole hooioli, aka ma o ka loaa wale ana no o elima haloka ma ka i Aoaa ae o kona poe hoa. O ka pakui i a i ole hoololi maloko o ka paiapala hoolala; i kii uui e hookomoia e ke komisina ma o ke apono ana i kekahi! oleio hooholo no ia mea mahope o ka hooloheia ana e ka lehu- 1 i ieliu, a i hoolahaia hoi no ia mea ma ka nupepa. Oia olelo ! \ hoohoio e haawiia aku i ke kakauolelo o ke kulanakauhale a 1 ime kalana iloko o elima ia mai ka la o kona aponoia ana. Ke l oie ka papa o na iuuakiai e apono ole ia olelo hooholo ma o uA , l haiokaae oelima o kona poe hoa iloko o kaiuikolulamaika la. , o ka liaawiia ana aku i ke kakauolelo, a i ole iloko o ka nuuia(a i oleloia oka papa nia ia Ualoka e hooioli ia olelo hooholo, j i a e ae ko koiuisiua ia hoololi, a ma ia \\a i maua ai ia mea n\a i i pakui i a i ole hooloii iloko o ka paiapala k»i hoolala , UUi - j l O ka p&iapaia kii hoolala nui e iuwloihiia aku i na wahi I o ke kuiaiiakauliale a me kalana mawaho o na palena o ke kuI Uiiakauhaie, e iike me ia i hooakakaia iioko o ka pauku 3001, I« o kekalu oia hooloihi ana aku e hookumuia eke komisina a t i oie e ka papa o iia iunakiai ma ke ano hookahi e like me ia i s hooakakaia maloko nei no ka hookumuia ana o kekahi pakui I I a * oie hoololi iloko o ka paiapala kii hoolala nui, aka aole i& I hooloihi ana aku e hanaia ina aia kekahi kue ana no ia mea | hook&hi i waihoia mai me ke komi&ina iloko o kanakolu la niai hope o ka haawiia aua mai o ia uoi i ke koniij>ūui« a i oie o ka j w aku o ka olelo hooholo o ko kouiUma i kakau poinoia aihooiaio ia ena onao kauakoiu a i ole oi l» ama * Ooko o ka iii aiua i kaa aku jnalalo o ka liooj knlu ana i noua niai. liia kekahī hapa, oka ili aina ka j tuea .101 la i uoiia aiai e hooloiliiia aku ka ikikipala kii hoolaia , tuu e paaia ana ia ki aiua e kekahi m<a hooiimaUuia malalo I 0 kekalu palapala hvK)iimaiuua i iioopaaia nuuoko o ka buke ; o ke o ka maiiawa i pauole oia liv>ohiVialūna ua oi aku i -hAmua o elima iuakahiki uuii ka lu o ka oielo i.oohoio o ka i iuuakiai e piu aua ia hooloihi ana aku i iioiia i t konuiina, a i ole oka oleio hoohoio oke korai&iua e hooi ia iiooloilii aua aku i uoiia m&i, aole kekalu, hapa o i auu e laweia īuai e uoouoo uo ka ua m».a o kela j*auku j oio a rae kvia niea paa hooiiniaiinu* e huipu mai i ll * c ka lioihoi hou aiu i ka pono me.ka uiea noua ka , aina. . . , . , Ha o ka haauwuiaia ana o kekahi pakui I, ana Ūo- , ko a i d;e liooloihi aiw aku o.ka ka !uvk,la nui i kulike i o keia i>auku, o ku komiiana. v hana ia f U ana palapaia kii lio<>laia mu e like me ia i ikeia al he , kupouo l me ia me*. i "Fauku Apoao ana o na malwie o ka mahelt\ , oKaU g ka aponoia ai;a oka kii ho\}lal& aui t * * hooakakaia iloU o ka pauku aole p&lai pa*w ku u ka iual\ele-a ka mauele o ka aiua o ua i e Ke e Hke me ia i m&!oko e ka i iKiuku Sool, ai ok niak4o o kekalu ili e ,e oke kulaf nakahuhak a uu kalaua ka r,ua hoi i U.o o ka i kli luMiaU r« w i, e loa,< nuu no ka hovjJuua ana ai ok ,c nialamaia ai iloko o ke k<.\n« hvViV4a o ke t aupuni .a i ole kakauoieio oka aha hoona aina ke o]« palapaU k:t i ai>oiioia ma oke kauoha *Ua ke komi<ina r . K nke, me U i iV ;

■r3 i nofi?ianMiM ui iM'" <- ka huaolno *nvhOe v '<» ?vd' mahek- )ca muu;it«j v kekalū paliipala hoolala no \iu ma- ' !ith- siia v Kj apaiia alh.i i]-,.Ly >j uu aiwna liiliLou f\& no|ho. OJk«?ka]ji oia pa!upal;i Vn ;tylt- e noono.ola iJp)>o fi.i|nd|ii-, niamaīima la uuu koiiu ana Jiial i- Uu ai»Oīto , ( ia, a i palapala liooia no ia mt*a e lioopukaia aku nia oka maua } o ke komisina ma o ke no]ja naai, iiia ka ka irit;a noi no ke ko- ] ; mīhina apono ana t kapae a*t i keia koi a rue ae I ka hooloihi; ana aku ia manawa. t Aok j kekahi pa.apala kii e apono oleia ; ! ke ole ia mea hookahi aole i kulike me ka palapala kii hoolala. , nūl a ) <>1e ka pālapula houlula o kekahi mahele-o ka mahele ] i hoikeia 3'naUiiia oiii pulapula kii i okoa a'e m&i na hoopono-] pono ann o ka ,t)Hih«'!u pakui i aponoiu e ke komifcūia malalo, ok« pauku 313fJ.C. ona kiunu oka apoiio ole ia ana o ke- ] h ( li*toaL t .a 1 o!_e na mooieio eae o ke komiiiiia. Ina ke kemiaina e apo-' ■ no ole anā i kekahii oia palapala kii, _o ka mea noi 110 ia apono i ana e waiho niai ia mea hookahi i ka papa o na lunalkiai no ] , ka apono ana iloko o umi la muhope o_ka__apoiip ~pleja„iA!ia iii»! 1 ia mea e ke komisina ma o ka waiho ana mai ia palapala kii] | iloko o ke keena o ke kakauolelo o ke kulaiiakauhale a me ka-' j lana, a o ka papa o na lunakiai e apono ia pa,lapa!a kii, aka ma! i o na baloka ae wale no o elima o kona poe hoa. ] ] "Pauku 3133.p. Maheie-o ka mahele ona hooponopono : ana. Oke kqmisina e hooholo i na hooponopono ana no ka j ] hoomoe like ana i na alamii iloko o na maiiele o na mahele me . I na alanui e a'e e ku nei a i ole i houlalaia, a i ole me na liele- ! helena e a'e o ka palapala kii hoolala nui, no ka lawa pono a, i me hiki pono ana o ka hoonoho ana o na wahi hamama kaa- ■ wale no ka holo ana o na kaa a. me.hele wawae, na.pomaika». ] hele, hiki ke komo na mea hana kinai ahi, ka Hoouolu ana, ma t | lamalama a me ea, a no ka pale ana i ka piha hookeke ana o nu f kanaka, e helupuia ke nkea hoahaa loa a me nui o na apana, *] | ka maheie pono ana ona kanaka ame kaahele ana ona ' | kanaka ka mea hoi v hiki ai ke loaa na kulana i kupono i ke j J ola maikai o ka lohulehu. palekana a me nohonapono ana. Oia \ ! poe hooponopono ana apau e hoolahaia e like me ia i hooaka- ! kala e ke kanawai n« ka hoolahaia ana o na kanawaL ] | "Pauku 3183.7. Ka hoopukaia ana ona palapala ae ku-: | kulu hale no ke kukuluia ana o na hale ma na alanui i ;ie oleia. ! Aole kekahi palapala ae kukulu hale e hoopukaia aku no kekahi hale e kukuluia maluna o kekahi apana īloko o ka ili aina! | i apoīa e ka palapala kii hoolala nui ke ole ke alanul i liiki ia ! apana a ua aeia a ua weheia e like me ia. a i ole ua loaa mai ] ma kekahi ano ē a*e i ku i ke kanawai. i alanui no ka lehulehu, ; * i <rte ke ole ia alanui i hoikeia maluna o kekahi mahele o ka : mahele palapala kii i aponoia, a i ole palapala kii alanui i apo- , uoia e, ke komisina, a i ole me kekahi alanui e waiho ana a i ole i aeia e ka papa o na īunaklai mahope o ka wailioia ana aku ] no ka aponoia ana e ke komisina, a i ole ina ke apono ana o ke ] komisina, a i ole ina ke apono ana o ke komisina, e waiho ana a i aeia ma o na l»ak»ka ft^i»ok t i emi iho-malalo o elima hoa o ] ka papa o na hmakiaiina, aia kekahi kuīana ana hwhalike I ka hoopukaia ana aku o kekahi palnpala ae kukulu hale no ia ] mea, a i ole i ke kukuluia ana o, kekahi hale maluna o kekalu ] alanui i ae oleia, oia alanui ua loaa mai, a i ole bona i kupouo, ] me ka huina a me ka mea ku l>ona i aponoia e ka enekia poo, e aeia ia alanui iloko o ka mauawa kupono. i haua liouia a ku-: pono i ka makemake o ke poo enekinia i kulike me na kuhiku- ] hi ana i aponoia e ia ua Hke ioa meia mea hookahi no i hoo-, hanaia e ke kul&nakauhak' a mē kalaiia a i ole i koiia o na poe 1 e a'e 110 na alanui kuiike. Aole kekahi hale e kukuluia ma u j ke kue ana ī keia pauku, a o ka loio o ke kulanakauhale a me } j kaiana e, ma oka īnoa oke kulanakauhalo a kaiana, e īawe f j aku i kekahi hoopii i kupono e kue i ke kukuluia ana a me ma- ] | lamaia ana oia hale. i ; "Pauku 3133.8. Papaia ke kuai lilo ana ona apana aina , i iloko ona mahele ona maheio i apono oloia. Aole kekahi ona , \ a i ole akena o kekahi ona o kekahi aina e waiho ana Hoko o I kekahi ili aina i a]xna,e ka palapala kii hoolaki nui e kuai aku j a_.e hoolilo ia aina a i ole kekahi iiapa oia aina a i ole kuleana, j iloko olaila e kuhikuhi aaa i a i ole hoikeike ana o kokahi pa- j I iapala kii o kekahi mahe-e o ku mahele oia aina ke o;e iu pala-: I pala kii aina i apouoia e ke komisina a ua hoopaaia maloko o . 4 ke keena o ke kakauolelo lioopaa palapala o ke keena hoopaa ; jpalapala o ke aupuni, a i ole o.ka hope kakauolelo o ka I lioona aina, ame ke keena oke anaaina oka teiitorL 0 ke- =

, kalii mea e uhaki <ma 1 keia pauku e lioopaiia a e uku i ke kui laiiakauhale a me kakuia i ka ukuhoopai aok e enu iho malalu! i o hookahi hancri elaia a i ole aole e oi akj nui:;;ua o eli'na ha { , ueii dala uo ka ai>ana paknlii a i ole kekalii kukai\a e a'e iloko ' ,o ka apana pakahi i kuai ia aki\ a i ole i hwllioia, oka l<?io ' j ke kulanakauhale a mo kahu\a, ma o ka inoa o ke kuknaV.au- , , hale a me kalaua e lawe a'e o kekahi luH'pii kue i kekahi "kuai J , iilo a i ole hoolilo ana i noiia i kue i keia pauku, a i ok e koi [ i ka hoopai i oleloia. ] ! "Paukn r,153.0 Na hoapono an;i no na abnui hao ame , !na alahele kaa lawe ohua, Na Kt\r.a Hanā a ; | ponopono i na hana oka lehu'ehu oka Teritore, aole e «e aku J , i kekahi kanaka, e kukulu, hoohaua aku 4 i o!e. aku i s , na hana pili i r.a alanui hao, i ok\ na kaa la\\ e ohua, 1 ok\ na! i kaa okamohila halihali ohua, iloko o kekahi ;uiapuni i hooaka- ( i kaia m;t kokahi palapa'a aina» koe na'e» i na oi;« ann* , ka palena akn t i \\aiho mua ia aku» a apono n\>d ?\a , I Hooponojx>no oke kulanakauhaW; aka !ia\\ : na ua &por;o ole I i«, e hoike aku ko Kon)ishia i\a kumo kupono tka J kiai, i hoike ia mn na ko*sokoho ana a r.r* ' v auV a % ,- | malalo o elima la'a i koho ai s hiki e aku m hooh- ai%\. a ma ia hana aiia, ke Koro\*i»a !!ool>>nojvn<'> oVe kwlwakau- | hale. iloko o ko lako\i ka mana no ke ajv".< ar.a ak a ; "Pauku SIS4. Ruk Alaka? o na i k&u U. ,t v ' kekahi kanawni \alana e ku ana oVe ku'anakau v -aU- a sa % ,ar-a. | no na alakai ana. Vau an \ aku \ ke ana sk\u , :ral oka' | hale e kuku]r, ia ai } alakai a hiv;vnoi\?ne ana, V.ovt nna i ka mii o na j>a, \a nni. akoa o r,a va*n ouoawea, l o\ t ala- ' kai, kuhikuh? ana ame ke kaupalena ana i ka!n e kukuM» ai. ina haV hana \ n\anaota a- e knkuhi ak\\ J v .o keNa%? ! ; makemakeia, i oV\ h<,»kaawale ana i kekal\l iloko ota * pana no kekahi hana i makemakein, ua hlki r.vu\ e \\yh>!f;v i ok\ lux>i\in .fk\L a o kokahi kar.a\vai hou e r.;arao"a no «a | hookele hana ana, \ oh\ hvvmaci>OiV r,oia *rea > :\,vv*o&a ai. i oh\ na mea i manaoia ai, uoko o ne! maw mea eVaa ? Voe ' na'e, ma ka hojy v keia i^uku; 4 <1 > Ma ka manao ana oko KōmUuia ; ?\a v>a a;vvr s ' o!<\ n\a ke noi ana a\u. i mo WakaKa aka X, n\a ka waiho ar.a ak\* i kekahi olelo \kss.\A\\ r.o-ta i ,wva \ | kemakeia a' ; koe ray> na ana a.M 1 ka\s ' oha ai, ;r,aVo|x x oka hahma! aWa \ maUsx\a;a a\ KvlaL; ! aku iu>ia n\au kumu mawao Ota ofcV V,ooV.olv\ v v „tho U aku ] me ke kaknuoh-lo oke Wanakauhāle a kalaiw iloko o ■ h mai ka la i >iivholo\\ ai tna ka Lv\j>a kwak'a* t V.ooV ara I k $M& kj? kx v ho Aim s 3oko o W<ak^\i * U, ka 1a ? w&|ho*a aku at, i oV\ i na uoko ol* » ka | papa ma ia koho ar.a, ho.u ui oVt- Vvhok\ a - apono nvat na KomMna noia \ ike !a \ iK<ia, ua k\ih?ke ir,e kar<awai i Kv>o*el« ai e\e kt\ I a kata\\a, W na\ 4 hope o koki i # r.o na kn e an.\ a na vve mea a!na, \ e\\ ; ] (5) 'Ka jWtV* hir.ak\a\ ? ma \ona man.te ;Vo, ' r.a & pau, ws na he'una k!ek\- o o*\m* *a\s. oV,-, \oo *holo i ki-kahi kanaw ai ro kekaH r-"oa ' v*.Ae:vaki " k\v t\a kaun>\Vna ana a ko oU k,o.\v* ;C ka*a" \ r ' ai!ho \\ aku i>ois \?u a Vvn\xka ,A,' :1 A v ,ana ' *majw\a ai ka Kv*aha ava n\ &r,s p i\\»a \ \*s?Ma aku i n\o ka manao oka ~ 1?t? ?t t a , oia VaU-a e *!V >u>U t nn\* e T,m\& \r a vaV t ajs> ,t*o l\a Ke/'oUina oia & ua I'<,v*olh' &i&,

i palapala e hooia ana e waiho ia aku noia iloko o ke keena oke kakauolelo oke kulanakauhale a kalana iloko o elima la mahope oia apono ana; Aka na'e, i na ua waiho ia aku kekahi mau manao ku-e nq kekahi palapala olelo hooholo i manaoia ai a na Komisinff! i ole, kanawai kalana aka papa lunakiai i waiho ia aku i na | Koniisina iloko o kanakolu la mahope oka waīho ia ana aku - oia olelo hooliolo, i ole, na palapala i hooiaia. a i aponoia e na * Komisina, i na he kanawai kalana i waihoia aku e k*a papa lu-' nakiai, i kakau pulimaia ame hooia ana a na ona aina kana-! kolu pakeneta i ole, oi aku, ke anapuni o na aina i manaoia ai l noia mau hoololi, i ole, iloko paha o kekahi kanawai kalana e hookumuia aku ai, i ole, ma o na ona aina *la o kanakolū palre-' neta i ole, 01 aku 0 na anapuni o na aina e pili koke aku ana, e kikoo ana haneri kapuai mai ia wahi aku, i ole, na ona aina 0 kanakolu pakeneta i ole. na anapuni aina e nana mai ana tna kekahi aoao, e kikoo ana haneii kapuai ma na aoao e 'pili alā~-~ nui'ana oia mau aina ma kekahi aoao. oia olelo hooholo i ole, kanawai kalana, aole ia e mana, aia a apono ka papa lunakiai ma ke koho apono apa o na lala apau 0 ka papa i hoea aku. I na o kekahi koena hapa oia aina e hoike ia nei ma keia pauku -olelo, e paa ia ana ē kekahi mea i hoolimalima aku ia aiaa, a i hoopaaia ma ka buke o ke keena aina, o ke koena oka manawa hoolimalima i oi aku mamua o elimā makahiki mai ka manawai i waiho ia aku ai oia olelo hooholo i ole, oka palapala hooia e apono ana na Komisina, aole kekahi koena hapa oia anapuni aina, e lawe ia noia a noonoo, no na mea i maleemakeia ai a keia pauku olelo e hoike nei, koe nae, i na oia mau hoolimalima i komo aku me ko ona aina noia pili ana aku. "Pauku 3134.1. Na Palapala Noi, 110 na hoololi kanawai kalana, ame ka hana hou ana i mau kannwai kalana hou. 0 kekahi palapala i waiho ia aku no ka hoololi ana i kekahi kanawai kalana, i ole, hookunm hou ana i kanawai kalana, ehooakaka ia nei ma ka pauku i hoike ia aola, e waiho ia aku noia me ke Komisina e ka ona aina. i oie, mea paa hooiimalima, hoolimalima i hoopaa ia ma na huke oke aupuni 0 kekahi waiwai paa i malu malaio o keia kanawai kalana, i ole. olelo hooholo, i ole, malu aku paha malalo o na hoololiloH ana, ma ka waiho anaaku' me na Komisina ika huina 0 hookahi lianeri dala, no ka uku ana aku i na hoōlilo hoolaha no ka hoea ana' aku ma ia halawai ; aka na'e, aole kekahi pal'apala noi i waiho ia aku no ka noonoo ana 0 na Komisma i na aole kanahiku ku-' malima pakeneta o na poe oha aina apau i ole, nā poe paa hoo-' limalima, i paa na hoolimalima ma na buke aupuni, (ke koe-i na o ka manawa e pau ai ia hoolimalima na oi aku mamua 0] elima makahiki mai ka la i waiho ia aku ai oia palapala uoi) 1 oia waiwai paa e waiho ana ka pili holo ana 0 ehiku haneri kanalima kapuai mai kahi kokoke aku ike kihi oia aina waipalapala i waiho aku. e pili pu aku oia iloko oia palapala noi. E noonoo na Komisina i na mea 1* hoikeia ma ia paiapala noi, a e malama i halawai akea, ma ke kahea. hoike ana aku ma kekahi aso no ka malama ana ia halawai i kulike me ka manao o keia pauku." Pauku 5. Mokuna 92 o na'Kanawai o Hawaīi i Hooponoponoia, ma keia ke hoololi ia nei, a penei ka heluhelu anā: (1) Ma ka hoololi ana ika pauku 3180 oia mokuna, a penei ka heluhelu ana: "Pauku 3180. Ke Ano. Inama ka manao ana oka papa lunakiai oke kulanakauhale a kalana. he mea kupono no ke kukulu ana, wehe a«a, hooloihi aku, hooakea aku, i ole, hoololi i kekahi alanui, aianui liilii, i ole, na alahele holopuni, i huipuia me na alanui hele wawao, ma ka apana 0 Honolulu, koe na'e o Moanalua, i ole, na iliwai ana. kimeki ana, iia kihi,! i ole, kimeki palaina-puna ana, i ole. hooponopono hou aku i kona ano e hoomaikai loa aku ai holookoa, a i ole, kekahi hapa

paha oia'alanui oka lehuleku. alanui liilii, i o!e : na alahele holopuni, i oJe, na alanui hee wawae oka apana o Honolulu, koe na'e o Moanalua, e huipuia aku na kukulu hoomoe ana ī na paipu lawe wai oka manawa ino, i ole. hana a hoomaikai loa aku, malama ana, ame na hooponopono ana i kela manawa keia manawa, i ole, kukulu. hahau ana aku i na paipu lawe wai o na manawa ino, kaokoa loa mai kekahi mau paipu wai e aku, oia hoomaikai ana hana hou ana, e hana ia noia malalo oka manao oka mokuna e hoike ia nei; ame na hoohlo hana, i huipuia me na hoolilo (1 na aole ma ka aoao oke kulanakauhale a kalana, a maialo na'e i ko lakou mau mana i hooakakaia ma ka pauku 3184) oka pili ana aku, māmua aku paha, i ole, mahope mai oka hoomaka ana o na kamailio hooponopono ana, i ole, na hoomaikai ana, o kekahi mau aina hou. e kau auhau ia mahina oia aina i loaa na pomaikai, na h'hi pili alanui, i ole, e like me ka nui oka aina, i?oko o na apana hoomaemae hou, i ole, palua. ka nui oka aina ame na lihī holo alanui; ame ke kulanakauhaU 1 a kalana, ua hiki, e hoopuka a kuai hoolilo aku i na l>ona, no ka hoahu ana i waihona dala nqia mau hana hou no ka hoomaikai ana aku, a oia mau hona e loaa 110 ma na ana kau auhau ana i mea e hoopaa aku ai maluna oia mau aina i auhauia; a noia mau mea, ke haawi ia nei ka mana ika papa no ka hoohana ana aku, wehewehe ana ame kukulu hana ana i na liii pili alanui, hoomaikai ak\i, i ole, hoomaikai ana aku i na apana: e kuKke ia mau mea me na mea a keia mokuna e hooakaka nei." (2) Ma ka hookomo ana aku ika huahehi "3187" ma ka laina umikumaha oka pauku 3184 oia pauku, penei noia: "ioleS188." (3) Ma ka pakui ,hou ana aku i pauku hou, e huaholuia pauku $189 A, penei ka hehihelu ana: "Pauku 3189 A. līooko ana ika nianao o na mea i hooakakaia o pili ana no na Koniisina Hooponopono. Me ka nana ole "a\\ ika manao o keia mokuna, na hoohana ana aku no ka luvma>kai ana malalo o keia mokuna o kekaiii huina aim., i komo iloko o na kuhikuhi oka palapala aina, aoie ia e hoomaka aku, o hookoia na hooponopono hou ana ehke nu na niea i h<x>akakaīa, i o!o. e holo like ke ano, me na ku~ hikuhi a ka jxalapa]a aina, a noia moa. i na ua komo aku iloko 0 na mea i hooakakaia ma ]<a pauku 3133.4, 3133.5 i ole 3133.6, 1 amanaia i kulike ai me Va manao o keia pnukn." Pauku G, Mokuua 93 o ke Kanawai o Hawaii \ TToojxnuv ponoia, ma keia ke hooloh ia nei, ma neia mau ano: (1) Ma ka pakui ana aku ika huaolelo "hoiko" ka hupa hope oka pauku ka huao)e!v> ,l ktko huahehiia e kn lunahooia," (2) Ma ka hoo'oh ana ika pauku 31?C7 i>irt pauku, a penei ka heluhelu »na: 1 "Pauku Xa Tak;-; m.alalo oka malu oka Taka. 0 na paka oka ame na paka hoonanea, hi\v ' liala manawa oke kular.akauTale a kak\na 5 e ona in ana e ke| kalana, i ole, Uoko o kona malu, hiVs|v»nojv»no ana.'mawaho | a'e oka Paka Makiki, ; ole, wahi \ hooka&\valeia,' me na loka apau, pono hoohana, kela mea keia mea. r>u wal- 1 wai paa air,e na \\ahva; le\\a o keh\ ano keia ano, r hoohanats j ana neia mau iva-a. e p"K aku noia ia maUto nme ns' hooponopono ana a ka Ta|\<i Paka - W na'e, o na waiwa! lewa J apu, i paa ia ana oka o na Kom?sir.s Y?oonenesf*' hov)ha!a nwnawa e\t \uhv>akauVtV a ka*ana e aku no\a s maklo oka malu o na Kon*isir,i. ' ' j E hoiki, Vvvako.ka r,a Tapa r.ika, o na hana hou spa\i ī | V>a;;a »a ai. a iloko oī,- 'v.ra. e luvhuiia aku keknh? mmr uina paku !;o v ī aku ■ tv,ak ( makeia, m«i ke!n mar;Sws, aia mauawa aky., anu 1 ke ar,e. o na hoohana hou ana aku 1 mar>aois e kukulu j Oka Papa Paka, t loaa ka n-ai-.a piha tioko o ko lākou -

ma» ao M oklqkfM»'i nā I&MPIBS93naI«, na laā^pilf na mea hihi e ulu ana ma na alanui aupuni Uoko oka apaha 0 ii<moiuiu, ame ke kanau ana oia mau kumu laau, laau pua, la- [ ma ma alanul. ame ka lioloj9Ua āna fne na poe ona i iloko o laua e 'holo like ai, ke- 6M aiia olia laau pua, okl6kl āiiā," ame ka hooiiee loa kna aku i kekahi laau maiumalu, na laau hihi ame na mea e ulu ana maluna oia mau alanui aupuni oia Apax&. E huipu aku h6okahi manao me na Komisina Hoonanea, hoohāla manawa, ilOko 0 na mea apau e pili ana i ua hooholo tnua ana, na hoomaikai ana aku i na paka hoonanea oka lehuiehu." (3) Ma ka hōololi ana ika pauku 3228 oia pauku, a penei ka heluhelu ana: ' I "Pauku 3228. 'No na kuai ana lna alna pakn; na aelfk , e, | Aole ka Papa Lūnalkiai e kuāi 1 kekahi aina i inakemakē!ft no ' na p_aka # i kuaj lioolilo ana, i oie, ma kekaW ano palia, lioolHo Ia mau aina pāka, waiwai pāa i ole, wai-' I waiiewa, maka &e mua ana aku oka, ame na kakoo anā Papa Paka. ona loaa dala apau noia kuai hoolilo ana, e'waiho 13. aku ia dala me ka puuku, a o na looa apau mālāle&āi' hoolilo aiia aku, e hooliloia aku noia no ka imi hou ana_ a.kuT mau aina hou no najpāka e wehe hou ia aku ai, a oiā māu ioaa apau noia kuai hoolilo ana aku i na waiwai lewa, e "hooliloia aku noia no ka imi hou ana aku 1 māū waiwai no na paka e wehe'hou iā āku ai. " ' Oka Papa e loaaka mana, 110 ka hana a kukulu ana, j kuai ana aku i na hanā 4 na 'mea agau e pili ana noia mea.

I oia niau hooluo kumukuai apau, e uku la aku mailoko oka wai-! Ihonai loaa a e waiho ana 4 liilaliaawina i hoahuia eka! ]papa lunakiai i ole< ma kekālii ano aku. : _ T | OnA aelike ap<au, e hana ia ma ka inoa oka papa ame ke| t kau puiima ana oka lunahoomalu, i ole, hope lunahoomalu.l 1 0Papa Paka, e ioaa pu ka mana, ma ke kgmo ana aku iloko ( oka aelike, no ke ana aku mai nuiu aina e aku, | i no ka hoopulapula ana, a malama āna 1 ,na manu 0 ko na a!nae, 110 na hana imi akamai, aka na'e, e plli noia malalo 0 na rulal jua hooponopono ana 0 ke Mahiai ame kanu lāāu, J e piii ana 110 ka hoouna ana aku ina manu oko na aina-e. rt ! <4) Ma ka hooloii ana ika pauku 3230 oia pauku a pe- j nei ka heluhelu ana: 1 "Pauku 3230. Makana. Oka Papa Paka, nona, ama ka' inoa oke kulanakauhaie a kajana, na haawi aina malalo 0 na paiapala kauoha, na hale, na dala, na mea apau o na waiwai lewa, e hooko ana ika manao o keia mokuna, ame na hooiīīo, ame aelike ana no ka hoolilo ana ina dala i loaa mai ma ia loaa i ana mai malalo oka manao oka palapala kauoha hope." (5) Ma ka hoopau ana ika pauku 3231 oia pāuku. (6) Ma ka hookomo anā aku ika huaolelo "elua haneil ame kanalima kaukani dala", ma na laina 3 ame 4 oka pauku ■ 8282 oia pauku, i hoololiia e ke Kanawai 1%, mahele B-S3, 0 j na Kanawai o Hawaii oke kau 0 1935, a hooakakaia ma ka ao- ■ - i5 fla Kanaw'ai o Hawāii i hoike ia aela, ka huaolelo' "elua haneri anie kanahikikumalima kaukani da!a"; ame ka f hookomo ana aku ika huaolelo "kanalima ma ka lai- > na 8 oia nauku, ma ka aoao 141, ka huaolelo "kanalnkukuma-! lima kaukani dala," j (7) Ma ke kiola ana mai ka laina ekahi ame elua ,oks i pauku 3234 oia pauku ka huaolelo "iloko o kona manao ana." 1 Pauku 7. Mokuna 94 ona Kanawai 0 Hawaii i Hooponoponoia, ma keia ke hoololi hou ia nei, ma nei mau ano: J (1> Ma ka hookomo ana aku ika huaolelo "0 na pauku 8240 ahiki ika 8258" ma ka laina hope oka pauku 3210 oia

pauku ka huaolelo "ma keia Mokuna." (2) Ma ka hoololi ana ika pauku 3241 oia pauku a penei ka heiuhelu ana: - "Pauku 3241. Komisina Makai; hookohu ana. | O na Komisina Makai elima ko lakou nui, o lakou apau, | aole no hookahi aoao kalaiaina, ma ka manawai i hookohuia | aku ai, E hookohūia na la!a e me ke apono ana akū I oka papa lunakiai. Aole kekahi lala oke Komisina i luna-nui, ! a ohi ana i kekahi uku, i ole, kekahi kanaka hana ana malalo | oka tēritore i d!e, kekahi mahele aoao kalaiaina i ike ia. Oia j Komisina ika wa o kona hookohuia ana, he mana koho oia » Hoko oke kulanakauhale a kalana. a iloko o ka nee ana o ekolu ( makahiki he mana.koho oia mamua o kona hookoliuia ana, 0 } kekahi Komisina, hiki oia e hoopauia mai ke kulana ana o paa • a oia manao hoopau ma ka iima oka Meia, me ke apono f anfi ° e!ima lala oka papa lunakiai. E hana na Komi--1 uku ole, aka, e uku ia no ko lakou mau lioo!?ro kaa- ' hele ame kekahi mau hoolilo e aku no ka hana ana i na liana i ! hookau ia aku maluna o lakou. I Ua hik» i ke Komisina e hookohu a hai aku i mau "kakau[oielo, |>oe hana, ame na poe kokua, ma na uku a ke komisma [ e manao ai kupono/* | (8) Ma ka hoololi ana ika pauku 3242 oia pauku a pe- ' nei ka heluhelu ana: | "Pauku 8142. Manawa e paa ai ike kulana. ona Komisma e hookohuia lakou no ke kau loihi o elima makahiki, ma ka manawa e pau au oke kau oia mea. ona walu liakahaka i ku a'e iloko o na Komisina, ma kokahi ano, ī pau ole ka manawa o kona paa ana ike kulana ima e paa ana e hoopiha ia aku noia no ke koena aku oka manawa, oīa nee ana oke manawa i pau ole."

' (4) Ma ke kiola ana mai ka pauku S2 i5 oia nauku oia | po© manao hope, • (5) Ma ka hoololi ana ika piiuku 3216 a penei ka helu- ' heln ana: ■ * ! r>» 8246. Oihaiia Makai, na poe hana, Poo Makai. r. !oaa ka mana ike Poo Makai no ka hookoliu ana aku i na . «»i makai ame kekahi aiau I\ma maikai ame na poe hana" xna!a|o oia mau rula ame na hooponopono hana ana na uku ī hooakakaia ma na kanawai e hooholoia ai f i ole 4 i na aole i hoomaopopo pono ke kanawai, a na Komisina e hoolala ai+ aka, iia hiki i ke Komisina ke hoopau i kekahi keena i ole, kulana f P R a ana iloko oke keena, a hoepau aku I jta kcmisina l haawi fft aku, a īloko oia mea, e hoomaepopo Ike owai £ na ah'i makai i ōle, na poo hana iloko oia hoekalu o | hookuuia. aka, oka makai kalana, e ]o;u\ no rp.au haawma da?a. elike me na makai iloko oia papa keokaKu Oia mau rw'a ame na hooponojK>no hana ana, e hooakakslit na ]\ookohu aho >ka manawa mua, no ke kau > oi ole'aku ma |Tnua o hookahi malsahiki. Ke Poo Makai» ine ke aua aku a rn Komisina, ua hiki e hwkohu aku, ame ana ( keknhi mau kumu ole, na kuniu ao i na 1 ana ole ia Uk« a ma m a!nau kupa oU noh,ousL Koe i na na hooakakaia, n« haaa apau 4 hooko hana iuui» e hawa ia «ku |«ha e ke Poo Mak&i, ma ia ano, e lioojiaUkc ia & pil! aku no na alii makai mālalo o kona umlu" ; \ na oki pauku olelo ctu. v >' i «l' k» huaoleio ame liuiielu moiu rsn w. mahelo 1 . ' ■ 1 iT HUa i>auku oia Muku. ! i » ™ J , M<>knm o na Kaiuw ai o Kawall 1 , wr '^ s ' ke hou ia nei ma ne\ aiw; . \ . Ma ** t\m \\a pauku $262 ( oia paulu a 1 'ks hfhthehi ana: ; 1 **j | v . Hookohu Oka lala oka.Pam iaii k« V. , kohn snn. m ks Mm oia e hookohu aku» meke 4iVuu s | *ku oka hiMkUl a « Wkohu la aku 4& qo kA*U>M; ? e ima ma,k&hiki, w&hope Iho «>ka |>au ana ok4Jßi&ua\\a e kh m.Amua tho ona. T.\n>*-nui ame na poeaß|okaTerito 1 >TV ku!Rr>»kftnhdV s kalana, aox lakpu 11 ia 1 * mav i h,vkoh\it» aku, 0 kekahi i ku ae t!oko 1 « ***•*! rn ! hookohuU Al ma>NAho oKLiiMoh 1 ! pa* n! ik<* kuUi>s 4 ? hvvp!ha la akūl n\* kaKvko '

alcu Ho ka mahaw.a i toe?*"0 m lala apau, ma t:o Mliawa l hooleoliula aku ai, he mea kolio bafota īloko oke kō* lanakauhale a kalana nu na makahiki elima mamua o 'kcitJS li&dK6fiQ!a anā akū." O ka IWela, me ke apoiio ana aku uka lunakiai, e hoonoho aku o!a ! kekatii lala, i lunahoomaiu no ka papa. O na lala oka papa, e hana lakou me ka uku ole, a hiki e hoopu i&Akiii ke, %rn e.paa ana, ma ka manao oka patmi S(MSS e hooakalia nei." (2) Ma ka hoololi ana ika pauku olelo e'ua oka pauku 3265, a penei ka heluhelu ana: i kekahi mea, I Joio no ka papa, i m&naoia a! no ka lawelawe ana i na ninau kanawal, a o ka uku, i oie, n» aweiike kupono i manaoia iā> e hooholoia noia, mawaeaa oka Papa &roe ka Papa Lunakiai, oia !oio e hana a"ku tti, e uku ia aku noia mai im loaa niai oko keena wai. Oia mua ioio, e lilo lakou i mau Jiope, ua ka loi<» oke kulanakauhaiie a kaiaua. a pakui hou aku i mau hoi>e kokua i ae ia ma ke iisaiiawai." i .(3) Ma ka hooioli ajia ika pauku 3266 oia pauku a penel ia heluhelu aiia: —- '-'Pauku 3266. ona koi uku kuwaho. Ona koi uku ku* I waho apau» e piii ana i na hookele hana ake keena wai, e uku | ia aku noia mai na loaa o ke keena wai," f --4£>Ma ka hooloii ana ika pauku 3267 oia pauku *a penel i&a _aj|a '* „ , „ L 3267. „ |tuai atis ,akp* ame ke kuai hoolīla' ana ) | Jia \Ksiwaji oke Keej)£ w^i;/na aelike, E loaa ka mana ika papa j e aelike aku no leekahi h§n& Kuafana aku f nalako hana, na jmea e hoe&ana aku mea apau e pili ana noia mea,! na e.uku fajiku mailoko aku o naloaa oke lieena, i oie # loaa'o na'Epna, i āponoia no ke keena "wal ! Ō na' aeMe apau, e liāna a Koopukaia ma ka inoa "6ka pa- | pa, ame ke kaupulima ana a ka lunahoonialu i ole, lunahoomalu kuika\Va o"ka papa. I Olea papa lunakiai aole e kuai aku i kekahi walwai paa : ole waiwailew'a no'na mea]7nakemake iu eka pana, I kua: hoolHo ana l hoo 1; lo aku ma kekāhi anols mau waiwai paa māīaīo oka malu oka me ke ai>ono m«a ! olē oka papa ma ]k"e kakau L T a hiki īka papa e kual lioo[lHo aku, i ole, mā ltel:ahi ano e hoolilo aku ai i kekahi ha!e_. na mea hana, na Jako hana, i o!e t kekahi oia mau ano, malaīo e kona malu, I na aole e hoohana ia ana noia mea I manaola at 0 na palapaia hoonee apau oia mau hale, ame na waiwai tewa e hana ia noia ma ka inoa oka papa, me ke kau puiims ana oka Junahooma!u, i ole, lunahoomalu kuikawa. ona mes na loaa oia kuai hoolilo ana, e waiho ia aku noia me k? i puuku, a nana e kau aku he waiwai no ka papa," j (5) Ma ka hookomo ana aku no ka huaolelo "kulam i waiwai" ma ka laina elua oia pauku 3270, ka huaolelo "hooi hana ana aku ia waiwai." ! (6) Ma ka hookomo ana aku no ka huaolelo "kiaaina" | ma na wahi e holke ia ana oia huaolelo ma ka pauku 3289 oh i paaktt, ka hunolelo -Moin," - f Pauku 9. Mokuna 137 oke Kanawai o Hawaii i Hoopo ! noponoia, ma keia ke hoololiia nei, ma ka mahele hope ok* { pauku 4746 oia pauku, na mea penei: 'ln&e waiho ana ka uina, ma ke kulanakauhale o Hono j lulu, i hooakakaia ma ka pauku 3001, i ole, iloko paha o kekah lanapuw aina oke kulanakauhale a kalana, i h.wi in aku ai ki > manawa hooloihi ana ika haku hooponopono eke kulnnakau I hale, oia mau mea i hoolalaia ai i hooakakaia ma pauki ! 81S8.ft, e hanaia mamua oke a]XMiolhia a ka aha, e aiK>no aki !na komisina hooponopono, elike me na mea i hooakakaia nr namahele maiaio oka pauku 3133.5." Pauku 10. Mokuna 144 ona Kanawai o Hawaii i Hooponoponoia, ma keia ke hooloiiia nei ma ke kiola ana i ke kike hoomaha, ma ka palena oka pauku »044 oīa pauku a hookome aku i koma kaha ma ia wahi, a oka huaolelo ame na huaheīu: "a «a hooko pono ka mea i noi aku me ka manao oka pauku 8133.5." Pauku 11. Mokuna 145 ona Kanawai o Hawaii i Hooponoponoia, ma keia ke hooioh hou ia nei, a penei ka heluheli) ana: <1> Ma ka hookomo ana aku ma ka palena oka pauk\: oleio e!ua oia pauku Mi'o, a ivnei noia ' i "I na e waiho ana ka aina ma ke kulanakauhale o Hono- | hitu. a ka pauku 8001 e liooakaka nei. i ole, iloko paha oke anaipuni o kekahi wahi aku oke kn!anakauha!e a ka'ana a ka Ha\ku Hooponopono oke kulanakauhale i hooloihi ia aku 4 kek;ihi i mau mea i maheleia ai, i hooakakaia e ka panku 31335, ma ! mua oke apono ana a ke ana-aina. ma ke apono ar,a aku'a I Komiaina Hooponopono. eiike me na mea maa mau malalt> ok? (paiiku 3133.5 " i Ma ka hooioh ana īka jvauku M27 a penei ka heluheiu ana: ! 5127. Hoike no na hana i ku-e ia. !naua Wr : aku na k>he ika oka mea hoopaa nKvlelo, o na mea ! hooaka kaia ma na panku 5126 i olr, 3133.8 ua ku-e ?a. e kau malun? ona. ma ka hoike ana a!n 4 ika ioio kuhina. o na aina iloko oke kmlanakauhale a kalana i komo iloko oia ninau. na Komislns Hooponopono oke kulanakauhale a kalana o Honohilu, o r»a 1 hanaiaai. w IHwkn 12. Na manao Hoopiikeie. Ina o kekahi hapa o fceia Kanawai, i oie, na mea i hookauia aku maluna o kekahi kanaka, i o!e, oia ano. e manaoīa noia k\t ole tke kar.swai, * ok. nani ole, na hapa hope o keia Kanawai. a o na mea i hoike us ae!a iw >ekahi kanaka aku. a ma !a ano, aole ?a e ak\i ' IPinku Is. La e mana ai. E mana keia Kanaws> iv.a ka la 1 o T«ne. 1939. (Aponoia. Mei lt». 1939.) S. B. Kana«-ai 242. HF KANAWA!. F Hoo-akaukau r,o ke Keho »v» V<Koho Vut o ka Makahiki IMO Malun* o ka Nmau Mvku sfna TTa\valT. e KuMkuM A?«a i Ar.a ame ka ano e> ka Walho Ana AVr. īXa K!nau ! Ok-"o;; 4 : na Mann Kohn a mo V Koho ana, TTet« Ana, Ar a a me Hoonohonoho Ana i r,a Maluna 0!a a we ke Knhlkiih! Ana I ns HvVpa! r,o U- T*HāV. Ar.a ! na Woakaka Ar.n o Ann ia Mes. F i £An4tKtst i l.i .1« T«"i! t -rv s ' Panku 1. K\?aha\>a. hoa\aVa no !a rw&. oke Vnarto Tse nui o ma\ama "a ? \a T\v*Tua pe aku o kn T»oat?ah* ruw o NTovero,aba lloko o ka :r.akalvAt IW.I hoopukak ona hoakaka o*a pau\u ora Kanawa! o TTawatl o'ka ma\ah!kt 193" i hvviviunvso U e V.ohi t>\\ ?a iloko olaHa t "? y .a oV*o hoakaka !ka i\u\au *T luaM 'uaanane! oe e Mlo o TTawa« t Mo\xiatu;-i %w o w a&o k ika an.k mahma olta o La a> U n:ea siā V \ol*c ; o V sno ! V-*UV»!s c Uii K.U-.l* ;v„ JSuVo ? O -yv . ,VA,; 0 U nro ? *<•*?>;*»*>■, i VmV\ws ,• W.o n-.:\la!o .> r.iV,v-vV4U\c *W3> Ok*n»\m v< \U« <vUsn.- MAuaa. tōo. >; u» K*sar tT2* : Kvpor..>ivno k , r.-.c 1a t WoWa **. »s o n«S 5 K>»Vss,sis :v.s\-Vc e U p»tlVw 1 ? V'» K*n»xv»! Vx*» \o Vuīc«Ka e VoV.o o e t!\«- P.:t !» r.cisr.^pe «ko* **i* Kmi*» ss t ai. ! 1 5 W, V\\ O ;xslu: sus iku . ! v \«ViVi's ,• Vs *(?-; e ai Ka\*WfV VTWi?.-v... -,s >«Va UloUVāivsc ae s* W%«U« w V s V,.vV r ..»a» ; J. A vavU at Isins Vn ! VA>-. i,-s o 0W i\\ ;•*!;» lalok» ■ *- ,v •" •' **« } ****•'•" 0 ;,V *t A- a.t*; uooiiw

la. Koe e like me kekahi ano e a'e i hoakakaia maloko o keia pauku, a o na hpoponopono ana ame na ana, ke ano a me ka papa o na pahu e like me ia ano hookahi i hoakakaia maloko o ka pauku 7672 i oleloia, e like me ia i hoololiia ai. Pauku 4. Baloka maluna oka Moku-aina. Ma <5 ka pakui ana aku i kekahi baloka a i ole i na baloka e a'e a ke, kanawai i hoakaka ai, e kohoia, ma o ke koho nui i hoakakaia maloko o ka pauku 1 o kei.a Kanawai, he haloka, i hoopukaia e Se kakauolelo o kaTeritori a 'o ke ano o ke waihooluu a me nui e okoa loa ia mai kekahi baloka e a'e e hoohanaia ai ma ia koho nui i oleloia. oka nui, kaumaha, ano ame manoanoa oka baloka e hooholoia ia e ke kakauoielo o ka Teritori. oka baloka i ole]oia e paihakahakaia ma ka olelo Beritania a olelo Hawaii, a e like ke ano apau penei: i OFFICIAL BALLOT 1 BALQKA KA'UOHAIA GENERAL ELECTION T KOHO NŪI TUESDAY, NOVEMBER STH, 1940 POALUA, NOVEMABA 5, 1940 STATEHOOD FOR HAWAII MOKUAINA NO HAWAII If you favor Stateh'ood for Hawaii make a X with a black lead peneil in the space under "YES." If you are a.gainst Statehood, make a X in the space under "NO." Ina e makemake oe e lilo o Hawaii i Mokuaina e hana i kahapea (X) me ka penikala eleele iloko o ke kowa malalo oka "AE". Ina e kue oe ika Wlo na i Mokuaina, e hana i kahapea (X) iloko o ke kowa malalo o ka "AOLE." Do you favor Statehood for līawaii? YES ' NO Makemake anei oe e lilo o Hawaii i Ae Aose Mokuaina ? 1 «| ' Oia baloka aole e kau ka huaolelo, olelo hoopili, mea i noonoo-' ia. kakau inoa ā i ole hoailona e 'a'e mamua o na mea i hoakakaia maloko o keia pauku maluna a'e. I kona paiia ana aole ka maka oka hua kepau e ikeia maliope oke kua. Aia hoi e hana ia i elua mau kowa huina kupono e moe pili ole ana, i | hoopuniia Iloko me na laina i kahaia me ka rula, e kokoke ana ] i ka akau a ma kekaln aōao o ka ninau "Makemake anei o§ e i lilo o Hawaii } Mokuaina ?" Oia mau kowa e hana ia a nui j kupono i loaa ai ka rumi kupono iloko olaila e kuliikuhi ia ai ] Ka makemake o ka mana koho nia ke 'ano i hoakakaia maloko ! o keia Kanawai. E loaa iloko ona huina ha kunono nakahi I m poomaoeo ! paiia "AE" a mo "AOLE** o like 'ino ia i hoaka-!

kaia īloko o kii o lw baloka i kuhikuhiia maluna a'e maloko nei. | Pauku 5. 0 ka haawi ana i ka baloka i ka mana koho. i I ka wa o kekahi mana koho i kuleana a i kupono e makema- ' ke ana e koho, e haawi aku ka lunahoomalu o na luna-nana ia I mana koho, ma o ka pakui ana aku i kekahi baloka a i ole na haloka e a*e i hoakakaia ma ke kanawai, ka baloka i kuhikuhiia e ka pauku 4 o keia Kanawai. E opiopiia ia haloka ma ke ano i kuhikuhiia maloko o ka pauku 76SC o na Kanawai o Hawaii i hooponopono ia. 0 na lunanana o ke koho ana j a me ma o ke noi e, hoakaka i kekahi mana koho i kuleana a 1 i kupono i ke ano o ke koho ana. Pauku 6. Ke ano o ka maka ana i ka ba!oka. E hoike ka mana koho i kona makemake maluna o ka ninau "Makemake anei oe e lilo o Hawaii i Mokuaina?" ma o ka maka ana i kahapea (X) me ka penikala eleele iloko o ke kowa huina ha maluna 0 ka baloka: (a) malalo iho o ka huaolelo "AE", ina oia i makemake i Mokuaina; ame (b) malalo iho o ka huaolelo "AOLE", ina aole oia i makemake i ka Mokuaina. Pauku 7. Ka hookomo ana i na baloka, E kaa malalo 0 na hoakaka ana o ka pauku 7689 o na Kanawai o Hawaii, i' hooponopono ia i oleloia, a me na hoakaka e a'e o ke kanawai | e keia Kanawai i hanaia a kupono, o na baloka apau i haawiia 1 na mana kolm i paa ka inoa malalo o na hoakaka o keia Kanawai, mahope iho o ka maka ana ia mea hookahi, e haawi aku ! i ka lunanana o ke koho ana iaia ka malama ana o ua pahu! baloka a e hoohauleia a me ka.hooko.moia e ia lunanana o ke! koho ana iloko o ka pahu baloka i makaia "Koho ana i Moku-! aina." Pauku B. Papa hoonohonoho o ka helu ana. 0 na baloka i kohoia malalo o koia Kanawai e helu ia maliope iho o ka pau ana o ka helu ana o na baloka e a'e. Pauku 9. 0 na ba)oka i iiooleia. 0 kekalii baloka i hooleia: 1. Ina maluna oia haloka ua kahaia ke kahapea (X) i oi aku mamua o hookahi iloko o na kowa huinaha elua ma kekahi aoao o ka ninau i oleloia. 2 Ina kekahi oia ba!oka ua komo kekahi maka a i ole hoailona i kue i na hoakaka maanei; a i ole 3. Ina elua a i ole oi aku na baloka e loaa ai iloko o ka pahu haloka i opiopl puia e hoike maopopo lea mal ana he oi aku mamua o hookahi baloka i hookomoia iloko e ke kanaka l hookahi; a i ole I 4. Ina oia baloka ma kekahi ano e a*e ua kue i *ia hoa-] kaka o keia Kanawai. [ Oia Imloka pakajii i hooholola aole i kupono e like iue ia! i olelo mua ia ae nei e kak;iuia ma ke kua e k;\ lunahoomalu ; 0 na iunanaha, me kona inoa, ame ka liuaolelo» "hooleia." j M Paukii 10. 0 ka holu ana i na baloka m.Uuna o ka ninau.; Ma_ o ka helii ana i -na baloka nuiluna o ka uuiau i oleloia» ina l ke kowa o k& huinalia malalo ilio o ka huaoL'lo "AE" ua ma-! kaia maiuna o ka haloka ma ke ano i kuhikuhiia e keia Ka-i nawai, o ka huaolelo "AE** e heluheluia me ka leo nui m&opopo lea ē kekahi © na lunanana; a i ole ina o ke kowa o ka huinam malalo iho o ka huaolelo "AOLE" ua makaia maluna o ka oaloka ma ke ano i kuhikuhiia e keia Kanawai. o ka huaolelo "AOLE" e heluheluia me ka leo nui maopopo lea e kekahi o na mnanana, 0 ka moolelo o ka maka ana o ka baloka nakahi e hoop&aiā iaa manawa koke no i ka heluheluia ana e kekahi o na lunanana; ina. rna kekah.i ano, aia ho: aole i makaia na kowa a elua o na huinaha maluna o ka bakka» e heluhelu ka lunanana, nu» ka hoike pu ana ma ke leo nui maopopo lea no la h<»maht»ma i ka ma ka ole a c hoopaaia ma ka moolelo. Pauku 11. Kukala ana i ka hopena. I ka wa e loa,a ai Ka hoomaoix>po lea i ka heluna nui o na baloka i kohoia īuaiuna o ka mnau i hoakaka ia Hoko o ka pauku 4 o keīa Kanao ka heluna o na haloka i makaia iloko o ke kowa o ka numaha maia-o i.ioo Ra liuaolelo "'AE" o ka hehma o na balo--1 n\akai;uloko e ko ko-wa inala'o iho o ka liuaoielo "AOLE" ?. • VV una ,V iia l)aloka 1 nulka ** iloko o ua kowa. e kukalaia ,akou i ks lehulehu o ka huuia nui o na Ualoka i kohoia o ka ninau i oleloia. o ka heluna i koho m» ka A, , o ka he.una i koho ma ka "AOLE", o ka heluna i aoie | Koho n-.a)una o ka mnau ī oleioia. ame ka heluna o na Ualoka 1 nooieia. j E hana ka luna!u\*malu o i\& lunanaua i mooieio piha iio-! Ko O u buKO mooieio a na lunanana, a e !u\)uua i hookahi kope o ka hojvna o m koho,ana i ke kak&uoiele o ka lenloii, 1 Pauku 1C Na m<x>lelo Ma kahi o ka hoike ano i Uoailoko o ka pauku o»ew v. 4 ua o ka pauku 7704 o ua K&1 ia i c . ni * k * luiiaiiauawaluaa o n.suaho o na paiki ma Uua i haik ai ka inoa a kuiaaa ° ko knkauo!o!o 0 ka Teritori * nu kekaiu luuke «uo o na moa

olōko no ia īnea i llke loa penei, oia hoi īfefa: %oolelo oke kohp ana i. ka la 5 q Noemaha, 1940 apana koho lunamAkaamanah el «- —-— wahl Itoh'o helu— Mofoipuw o— " a ie ka hōourta koke ana ia mea nooKahi i ke kakauolelo o ka Teritori. * Pauku IS. Hopena, kope i hooiaīo ia e hoouna ika ahaolelo. Ma oka loaa koke ana mai o na hoike oke koho ana mai na papā o nalunanana koho o kekahī apatia e hoonohonoho pāpa kōke ke Kakauolēlo o ka Teritori i na hoike, a me ka hoomaopo'po lea i ka hopena o ke koho ana iloko oīa apana, 5a wa 'ke Kdkauole!o e hoonohonoho'koke ai i na hoike ona apanS leoho af>au. Ma oka h'oonohonoho ana ona hoike ' a Vne ka hoōmaopoY>r> ana ona hopona ona halokh maluna f o ka n!nau i'hofikrikaia iloko o ka pauku 4 o koia Kanawai, e I kukala koke ke kakauolelo ! ka hopena o ke ko'ui ana i ka lehuhelu maluna o ka ninau I oleloia a e hōōuna aka i kekahi kau a*e oka ahaolelo i kope o ka moolelo oia hopena o ke koho ana,"e hoakaka anh i T<a heluna nui o na hialoka i kohoia, fta heluna ī koho ma ka "AE", ka heluna o na batoka i koho ma ka w AOLE", ka heluna i koho ole no ka ninau 1 ōleloia, a mē' ka heluna o na baloka i hooleia. Pauku 14. o;na .Kanawai ,e t a'e a kupono/ 0 na hoakaka apau o ka .Mokuna 250. o i Hawaii i hooponoponoia, e hkq me ia i Jioololi *j a j pili, aole hoi i kue i na hoakaka o 4 keia e pili ana i.ke kuahana, hoopaaia ana o na inoa ona inana.koho, papa inoa o na poe koho, na mai;a ame na hana kakauolelo o ke kala-, na pakahi, hoouna ana i na papa inoa o napoe koho, papa īigor' paa moa, -na niana x>apa hoopaa m lioolialaiala xnaj na papa hoopaa inoa,. lunanana o ke lk.ono {ina,.na olelo, na hana ame na mana o na papa hm&nami, na mahele' koho. na wahi rumi koho ma ua na balo-' ka. pai ana amehalihali ana i na haloluLnajpepa hoonaauao/ ke ano o ke koho āna, na hora e koho m, kA„hookon}o ia ana' maloko ona wahi koho, na koa ma ke kahua koho, hooho--10 ana i na haha iha oka wehe ia ana o na wahi kohp, ke ano o ka opiopi ana i na haloka, ke ano o ke kohp ana, ka huna ana ī ka baloka, ka lawe ana a i ple o ka hoikeike ana i ka haloka, ke kokua ana i na. f mana koho hiki ole, na baloka i inoino, ke koho ana o ka poe ,i kaawale aku, na mana koho ilokp p ka oihana koa, helu ana 4 i na baloka, ke ano pka helu ana ina baloka, helu, hoonohonoho papa i na hoike, moolelo, ke hoonohonono ana ī na na hana .a ke kakauole!p.p Hawaii a me a ī ole na hpalilo, ma.keia ke hanaia nei a kupono me keia kanawai, o ke koho ana 'i malamaia malalo o keia.mea a me ka waiho ana aku i ka ninau i hoakakaia maloko o ka pauku i o neia mea ina mana koho oka Tentori p Hawaii, Np nu manao o kem Kanawai, o ka, huaolelo "baloka" e like me ia i hoohanaia iloko o ka Mokuna 250 i oleloia, e Uke uie ia i hoololi ia ai, o ka manao i huipuia, nia o ka pakui ana aku i ka manao i loaa iloko o ka Mokuna i pleloia, he pepa i kakauia a i ole paiia a i ole ī kakau īki iaLam.e .pepa.i pai iki ia i loaa na manao ame na mea

i kuhikuhua e ka pauku 4 i kau maluna o ka baloka i Haiia maloko oia pauku ) oleloia. Pauku 15. Hewa. O ka mea e, haawi poiolei aku a i ole ma kej k fhi ano ea e, oia maoli a i oel ma o kekahi mea e a'e, i loaa a i i 0 . 11,0 01 9 a i ole o ka mea e lioaa.e loaa kekalii dala a ī oie oihana a i ole wahi e loaa ai ka iiana a i ole haua a i ole pomaikai a i ole kekalu mea waiwai eaeiai ole iio kekahi mana koho, a ī ole i a ī ole no kekahi mea no ka niana kolio, a i ī ole i n j kekalu meaj mea e hoohuli, ai i ka manao a i j . o7 ° 0¥ { e a'e e kolio a i ole e kaohi mai ke koho , a l ia a ! f ma ka "AE" a i ole "AOLE," maluua oka nmau i hoakakaia iloko o ka pauku 4 o keia Kanawai, a i ole I o ka mea e hana ana i kekahi oia hana mamuli o ke koho ana o' kekahi mea a i o'e ho-okiia mai ke koho ana iiinau J - a 0 ". a , mea . mamua, I ka manawa a i ole maliope oia koliol ; STia -v 1■ aa * ma * ? 1 ma kekalii ano e a'e, oia maoli a i ole! maio kekahi mea e a'e e aelike a i ole e komo aku iloko o kekahi aelike no kekahudala, inakana, i kekahi meai no ka manawa, oih.ana, wahi e hana ai, hana, pomaikai a i ole i mea waiwai e a'e nona iho, a i ole 110 kekaiii mea e a e. no ke koho ana ma,ka "AE" a i ole "AOLE" m&luna oia mnau. e ku ī ka hewa a e hoopai ia ma o ka hoopai dala aole 0 oi aku mamua o hookahi kaukani dala, a i ole ma o ka koo-! pnahao no ka manawa aole e oi aku maluua o hookahi makahiki. a ī ole holo palua ka_ hoopai dala a me hoop&ahao, . >!! 1 " tv- O keia. e mana i kona aponaia ana. (Aponoia Mei 16, 1939.) S. B. 107, Kanawai 343, , HE AW - L , r , i]i . A " a Ika ll uka Lehulehu ma ka j Mokupum o Molokai, Kaiana o Maui, a me ka Hookumu , Ana ī Komisii}a Mai no Molokai. F Mooholoia i Kanau\ii eha Ahaoklu aka Tcn(or<> o Hawoi*; ! . a ma keia ke hookumu ia nei i komUi'ua ] 1 a \ llo Mokupuni o Molokai. E hoomaka ia komidina e ha- i na ī ka wa a ka papa o na lunakiai o ke kalana o Maui» ka hooholo ana i ma o Kanawai Kalana, e hoolako i na la'ia no ia ko- ■ misitia, o hana wale me ka uku ole, a me ke ano o ka hookoliu ana, hoopau ana, a mea i pili no ia mea. Pauku 2 Oia komisina ikawaeku ai e loaa ka mana € kukuiu i oihana hookahekahe wai kuloko a me ke komo ma ka aeīike me ke aupuni o na Mokuaina i lluiia o Amerika a i o!e kekahi keena a i ole agena no ia mea e pili ajua i ke kukulu ana a i ole hoolako ana.me ke dala no ia oihaua wai E io&a ka mana i ke komisina e kaki a e ohi i ka auhau wai no ka hana m ana oia oihana wai, e uku i ke kuiuu liio a me ka malama ana i kapihana wai ame ka hoolako ana aku i ua mea e af ia komisma. E hoamana ia ke komisina e hoopuka w?u i na hona aie ame na aie e a'e a e ukuia mai na loaa mai o w* fHnana wai. Ona bona aie e hoopukaia ai o like ko lakou ano me na bona aie a ke kanawal i kauoha ai e pili ana i ka nui o ka ukupanee, o ka wa hookaa o ka bona aie, a me ke ano oka hooko ana, no ke kauohaia o na agena i keia wa e hoopuka !na bona aie. E loaa ke kuleana ike komisina, nia oka mana o ke aupimi e law e mai i ka aina o kekahi mea a me keknni mea e a'e no ka pono o ka lehulehu, me ka uku pu ia oia mea. na wai a me na poo wai. na wai kahe. nu kahualuawaL na aia maiuna o na ama a me na wahi p.o na auwai, ua alanui ikiko o ka honua, na haaw i ame ua laina naipu 1 kupono no ke kukuhi ana a mo malama ana i ka oihana vai i.o ka lawe ana maheiehele ana ame hali ana ika wai no k ; ; Iwkahokahe ana m» t»a hana kuloko ame na hana e a'e i haule pono loa Uoko o leai l«*lena o kona mau hana i !un>kumuia ai a i malamaia ai i «ihana wai pono kuloko ame hookahekahe \\,u ana, Oia ku ' Hu*a * mai ika aina a wai paha o keUh.i mea eke auim-' Rl no ka pono o ka lehulehu me ka uku puia aku oia mea» e ! «ooiiana in ma ke ano a maialo o ka hooholo ia ana o ka hana i l»oak«k*ta e ke kanawai no na hui hookahekuhe wai, me ke kui«a»a hou i hoopiliia aku e komo aku iloke e ka *iua a i paha o mea a Ulo i ona no ia m<a no ka pono o ka hke me ia i hoakakaia ai e ka paviku 68 o na Kaha ' pi* 1 u ka makaīnki 19o*> ī iKX>iK>iioj.Kvuo hou ia, a e ' lik* hoi nu» ta i hwloiiia E loaa pu ia oih.ana wai ia ixje tnana » ku i ka pono a i ole i kupono no ka hi\)ko pono suia i ua a me na mana i hoakakaia a'e la nuuui.a, a me na kuhiHi a> e iike me ia e haaw iu aku ai e ka ;*apa o na luna**a»« WAino ana iioko oka palena nui o na, liana aia koiniaike kue oW i keia Kanawai. ! Pauku Ina kekahi }>auku, hopumMlele. mamaU oka , iu*HHmaoi<vlo l\oK>okoa a i o!e mamala elelo o klk Kanawai a hwpili ia ana aku i kek,ilu me& a t ole mea ma o i k*k*»hi kumu i hooholoia ai aole i kulike ir,e ke kanawai kumu i * i ©k aok» i mana, o ke koena aku o keia K|,v.iv a\. a i ole o U I ana aku o keia Kanaw • iuī e a'aa i ole ina me& i •*** ia e hoomoniīa. Ma kma ke kukala i* if ie ka ahaoklo 1 u* ia t ia « hooholo i keU me |>auku

,y—; . - | kahi, hopunaolela, o ka hnpunaolelo Loluokoa, a 1 oK- mamala ;pJtjtoj&fl ift.nana ule ia in&.padia pauku Loof Kahl jai O'e § ia hm A*e ktfos&ipoe pauku, m. hppunaoMo, hoi punaolelo holookoa a i ole niamala olelo g nooholoia ! ku i Ike kanawai-kumu a 1 ole aole i manā. " * " ""' i Pauku 4. O kela Kanawaī e mana i kona aponoia ana. | f Aponoia Mef 17, 1939). S. B, 34, Kanawai 24*. | ffE KAXAWAI. E lloololi ika Pauku 1977 ona Kanawaī <> I Hawaii oka Makahiki 1935 i Ilooponopono I!ou ia, e Like , nie ia i Hoololi ia ai, e Pili Ana i ka Hookuuia Aua Mai | ka Auhauia Ana^ I K īīt>nhnl,,;n i Kqi*mfnf ,• ia Ihanh Ui u ka Tfri(ore « Hauuii; i tnw PaU^U r?' i )uu^u 0 pauku 2ame3o o ka Pauku . na Kanawai o līawaii o ka makahiki 1933 i houpmo- , ponoia, e like me ia i hoololi ia ai, ma keia ke hoololi hou ia >nei a penei ka lieluhelu ana: 1 _ .9 k' a haukapila oka Moiwahine,, oka haukapila hog[h&nau keik l a me na.mai o na wahinp 0 Kapiokni, Leahi ; Homē, al oīe (Tkekāh i haukapila ka mea hoi e hiiawi wale ana l* ?;? I2P 11 ,P e -ole.aole hoi e emi iho o (8) poe ilKu oie; o ka waiwa! o naliaukapila e hookuula mai ka [ auhauia ana I kaupalena i na waiwai wale no e hoohana ia ['ana no na hana o ka haukapila." j "33. Ona waiwai paa apau i ona ia. e hoohana maoli ia : aM fto n'a liiai kiu, keikikane. ame na keikimahine iloko n ka ! Teritoii 0 Hawaii." ! Pauku 2. oka pauku ona pauku 47 ame4B 0 ka pauku i 1977 ona Kanawai o Hawaii o ka makahiki 1935 i hoopoiiop.-» | rto fft, e like moia i hoololi ia ai, ma keia ke hoololi ia noi a e ana penH: [ L **47. ORa waiwai oka haukapila hoomanao OC. X WiI Hk'oki ma Lihue. Kanai, ka niea īioi i hoohana maoli m na ha !nao ks hātlkapila. okoki o na palapala aina kau aulu'.u Matte!e ehft, Kae! S. Pankn 7. Pa 1, Apana 17. r O «a waiwn.i apau iloko o ko kalana o Hav,aii i ona' •1a e nai kahn waīwai n ke Kuīa līanai o Hilo e like me ka loilā ! e hoohana maolī ia ana no na hana munawalea. Ki ona palar pala ama kau auhau; Mahele 3, Kaoi 2, Pauku 2, Pa f, Apana ! 16, a me Kaei 2, Pauku 3, Plat 20. Apana l." ! Pauku 3. Pa\iku 1977 ona Knnawai o Hawaiī oka ma | kahīki 1935 i hooponopono ia. e like mo ia i hoololi ia ai, m:\ ] keia ke hoololi hou ia nei ma o ka pakui ana aku ia mea i ua pauku hou a penei ka heluhehi ana: !. *' , o , lia apau iloko uke kaiana o Hawaii i una t īa e ka Hale launa o Waīakea e like ka.lo.ihi oia wahi e hooliana maoli ia ana no na luma manawalea. Ki ona paiai>ala aina kau auhau: Mahele Ekolu, Kaei 2, Pauku 1, Plat 2, Apana ! ■» 113 waiwai apau oka L haue Ilemolele 0 loane ka haipule, ka Papekiko, e vaiho a la ir.a Ka'ihikai. Ilonolulu. e - iHee ka loihi oia wahi e hocfhāmrmTfoTT w aie ialio na hana haiI pule. K! ike kii palapala aina auhau: 3lahele Ekahī. Kaei 1 Pauku 2, Plat 2, Apana 99. ' 9™ waiwai apau ona Kaikamahlne o lla\sail e Hke ka loihi oia mea hookahi e hoohana maolī ia anā :io ru. hana mSnawalea. Kī 0 palapala aīna kau auhau: Malilk Ekahi. Kaet2, Pauku 2, Plat 3t, Apana 27, Kaei 2, Tauku <>. Pla: 2S. Apana m* Kaoi 7, Pauku 1, AjniP.a I; M.'liek Ek<jhi. Kau 7. Pauku r x Plat 7, Apana 20 ; a nuj<aei 7, Pauku 9. P;at 12, ! Apana 17. ■ ?>2. ona waiwaī apau Hui 0 Kamehameha, M-nr.ala!io:i Mokuna No. 2', Hilo, Hawaiī, e like ka loihi oia nita b.ooka;ii e hoohana maoll ia ana no na hana manawalea. Ki palapala aina kau auhau: Mahele Ekolu, Kaei 2, Pauku 1, Plal 21, Apana 43. " * ~ ... 9 na waiwai apau 0 ka Poe Kiko\sataa o Mulokai e hK*e me ka loihi oia mea hookahi e hoohana muoli ia aua 110 na hana manawalea. Ki palapala aina kau auhau: Mahele Elua, Kaei r», Pauku 3, Plat 2, Apana 5.. > waiwai paa a me lewa sypau i ona ia a i ole i noohana maoh ia no na Koa o Amenea iloko 0 ka Tentorī u Hawan. s f;- a* 0 na Puali-kaa kaliiko oke Aupuni Amenka kahiko iloko o ka Teritore 0 !U%sdi e Uuoliaaa uuoII la ana no na hana manawalea," 4. 0 e mana i k* la 1 0 lanuaii,

I (Aponoia 1939.) S. H. 137, Kanawui 219, | Hfi KANA\> Al. lioololi iko Poomauao \1 ona Kaika\u»i I o Hawaii o ka Makahiki 1955 i Hoopouopouo ia, :na o ka I P«kui Ana Aku ia mea i Mokuna hou Hualu luk il A-i e Piii Aaa i na Hale Oihana Kuokoa no ku Malania Ana : a me Lapaau Ana i na Poo i ano c ka Noonoo a i oio o ka i Poe lhepa. , £ HiMhiUoM i k<uiauvi c ka AhnoieL, o ka l\ nu,n- o / W«iV; I Pauku 1. Oke pooniauao VI ona Kanawui o Ilawaii o jka makahiki 1935 i hooponopono ia, ma ktia ke Ihk>;oiī i.i uoi [ t ° ka Pakui ana aku ia mea i Mokuna hou, e huaheluia 1 41 A-i & penei ka heluhelu ana; j ■ "-Mokuua 41 A-l. O m haie oihana kuokoa i hiikinua |U0 ka-poe ihopa ame poe i anoe ka noonoo, | "Pauku 1265. ona hale oihana kuokoii o huki:viia, Aok | mea, al\ahui, a i oie hui kaiepa e kukuiu, malaiua. a i ok Kvi hoohana i liaio oihana no ka nana ana a i o)c malar 4 ia ana a | nie iapaau ana i na poe i anoe ka noonoo, a i ole l kina ka i\oo , nuo a i ole poe iliepa e a'e, no ka uku panai ia a i ek 1 haiia, n.o ,ka loaa inua ok oKa laikini no ia niea ma; iw-a ola j&aī. 1 Oxa iaikiz\i, iua ua hoopukaia, no ka nianaw a i n\ao}Vi\nca ka louii a e ku i ka hoopauia e like me ia i hoakak&īa u\al\ojx i aiu . uei. 0 ae«a a nie keia palapala noi 110 k& UāUiu v wkaii 4.U ia me ka palapala kii hoike ano o ka wahi i uuu;avu ai e ku ka , haie oihana, e hoike ana i ko auo o ka hale a:;;t ka uk;ī • ;:;a 1 naoia ai e hoohana ia hale, ka nui o ke ka;;uu 0 ku waiu e 1 aua ia uioa, a me ka inn o ka poe mai i maiuioia ,h: e cuv k;jvn ,ia mai ai iioko olaila» me ia Uoike eae. a tua ke ar,o, 'lke ka papa oia e koi al Aoie ka pa**& ok e laawi , keka!;; v.,h 1 laikau ;ne ka hana mua ok» a 1 ek e hooke v V,at;ai;u ka , ia ana o ka wahi i manaoia ai e laikmu ao'e ho3 ke s 'e e lxx>uaia ka n;anao oka pai>a ok, ua ku Hke :oa r.K*; hoikeia mal ai uk na «wa i mauaoia al» a ma kckab; aro u-x kupono uo ka mea na n;ca hoi i hvvkkia a; v :a*\; 1 a o»a V.t- , kiui e pono e haawiia aku. li\a ka mea i hcvvan;;. v t aku i &a poe i kiua ka mw>v\v e jv»uo U 'u-.a uoVo 0 \« , malaina ana a kekahi ksnka I Uikuu £*>i;o HoV \ ; < TVrl , tori. a e kohoia oia e ka U*vu*..\ . hoi i Wa elua n\AkahiV\ ike n;aoU uuv \a \\-x' a& Ve ,yv V i U'ia o kekaiu jxh kauka 0 VeVahi h.ak oiV.;v;:a ;v V,v , ana ame lapa&u ;u;a lua i V;r>a ua »v.x v ,k> , v \ v\o K ;: ia aua oia luH*hoojv«opouo Upaau. anu \c-\, \w V, V.,,I ka ai.vivu o tvno e ai\moKi nu Ve kakau v V.; \s I p&pa ok. 0 kela ame kela oia haV osbaua *a|v*āu <, v«: • ;vv> |m ua jkv malama mau v o ivoa hoī \ }n;\.? 'v.v \A.■ v " V a. v ,o ka ona ; Vna \a ;uv?\v • A ; yvu\;i , jxm;o mai kekahi haukapih* ;;u; \;;*a a>~ r >v .k& mea hoi i loaa maoH \a ;\e ma \a \ī ana ;ho\,- ;vr>o . haukapīia ma;an>a ;na i \;r<a \a ;;vvr .v-. "\a h ,v\ ? v .r s ;a I an* oia }*v nwa mau aU \e *qvvo % v*a ;.> v vv\Ar. * ,ke kou;isir.a o\a jv;|v\ o*s Ona -> ;r ? .s K*r,\s,pUa e Uuv.; kuiKMio \« h,h;;v; \.s 1 \,-; >■ T^a ? , awialo 0 ka )ar-aausa sr.a *V\o oV\\ e t:\e *r« V- , kau 0 keia wa. Oia holuna "jV< ";:,\v v :a ■<;.,* o Vv-\ > >w**'na ia, i ka wa e ikeui a" ;;;> \u|vr*o 0 \» O \a s > aV o kona jw e. ; \e\sH wa s ī A- r '*rsr. tv*?^ , a *uv ka hoo;rac;viv ':;n* $»-.* s ; v *e ,;o\- v sV oī

hana i hooLurmiia ! laikiniia i hoohana ia i kulike n)e ka lai- j kini no ia mea, a me na kanawai a me na rula i pili ia & me, a mahope o ka liaawi pono ia aku o kekahi olelo hoolal;a] ia ha'le oihana i hookumuia, a e haawiia i manawa no ia meal e hooloheia ai, a e malamaia ka moolelo o na mea i lawelawe-1 ia ma ia hooloheia ana, o ka papa e, ina ka pono o ka lehuie-] hu a i ole o na poe mai iīoko oia hale mai e koi mai muli o kekahi mau kumu kupono ia ikeia ia wa, a e ia iloko o kona olelo kauoha, e hoololi a i ole hoopau i kekjani oia laikini, ma o keknhi olelo kauoha e mana ai iloko oia manawa mahope ilio o ka haawiia ana aku o ka lohe 110 ia mea maluna o ka mea i laikiniia e like me ka papa e hooholo ai. O keia pauku aole ia e pili i na haukapila nui i hoomakaukau i na hale a ī ole i na rumi kuikawa no ka malama anaj hanai ana a me hakilo ana a i ole malama ana no ka wa polko- i le no kapoe e hoomanawanui ana i na kina o ka noonoo aiole* anoe o ka noonoo a i ole o na poelhepa, e kali ana no ka nana ia no ka hooili ia aku i ka haukapila o ka teritori a i ole i kekahi hale mai i laikiniia e like meia i hoakakaia malokp nei. Pauku 1268 A. 0 ka mokuna 41 i pili i na hale mai. 0 na hoakaka o ka mokuna 41 e pili ana i ka poe i anoe ka noo-, noo. a me ko lakou hooiliia ana hookipaia ana, paaia ana, hookuuia ana ame hookuuia malalo o ka hoomalu, a me na hoohalahala i ke komisina lapaau i na mai o ka noonoo, e pili ia, e like me ka mea i ikeia he kupono no ia mea hookahi no, i kekahi oia hale mai i laikiniia no ka malama ana ame lapaau ana i ka poe me ka mai anoe o ka noonoo, ia mea hookahi no, i kokoke loa aku ia mea, e like me na mea o ka haukapila o ka teritori ame na poe i hooiliia a i ole i hookomoia aku iloko olaila. Ma kekahi wahi oloko o ka mokuna 41, kekahi hoakaka ana i hanaia no ka hooili ana a i ole hookomo ana i ka haukapila o ka teritori, oia hoakaka ana e manaoia ua kauoha ia ia hooiliia ana a i ole hookomo ia ana i kekahi oia hale mai i.laikiniia ma ia ano hookahi no, a ua like no ka mana, a e kaa aku malalo oia poe ano hookahi, i kokoke loa aku e ano like, e like me kekahi mea i hooiliia a i ole i hookomoia aku i ka haukapila o ka teritori, ina nae ia hooiliia ana aku a i ole hookomoia ana aku ua aeia ma ke kakau e ke kahu a i ole ohana e malama ana i ka mea mai a e ka 1 unahooponopono lapaau oia hale mai i laikiniia. 0 ka lunahooponopono lapaau o ia hale mai i laikiniia e loaa like iaia ka mana e pili ana no ka hookuu ana malalo o ka hoomalu a me hookuu loa ana i na poe i lapaauia i hooiliia a i ole hookomoia iloko o kona hale mai, e like me ka lunahooponopono lapaau o ka haukapila o ka teritori e pili ana i na poe i lapaauia i hooiliia a i ole hookomoia ilaila, e kaa nei, ma kekahi ano, malalo o ke apono ana a ke komisina o ka papa ola. Ke hoakakaia nei, ma kekahi ano, o keia mokuna aole ia i manaoia e hoamana ana \ ka hooiliia ana o kekahi mea i kakiia a i 010 i hoopaiia no ke kahi howa i kekahi oia hale : mai i laikmiia. I "Pauku 126$ B. 0 ka Mokuna 32 e pili ana i kekahi o na hale mai, 0 na hoakaka ana o ka Mokuna 32 e pili ana i ka . poe i nawaliwali o ka noonoo a me ko lakou kuleana, hooko-! moia ana, hoopaaia ana, liookuuia ana a me liookuuia malalo 0 ka hoomaluia ana, e pili no ia, ,e like me ka mea i ikeia ai ua kupono, i kekahi hale mai i laikiniia no ka malamaia an,*! oia poe i nawaliwali o ka noonoo, i like aku no me na niea, i kokoke foa aku, e like me na mea o ka Waimano TTome a me ka poe i hooiliia a i ole i hookomoiia aku ai iloko olaila. Ma ( kekahi wahi ilokō o ka mokuna 32, o ka hoakaka ana i hanaia , no ka hooiliia ana a i ole hookomoia ana aku Hoko o ka hafikapila o ka teritoii, oia hoakaka ana e manaoia ia e hoamana ana ia hooiliia ana a j ole hookomoia ana aku i kekahi hale mai i laikiniia i oleloia iloko o keia pauku, ma ke ano hookahi no. a me ia ano hookahi no, i kulike me na ano like no, i kokoke loa aku e like me ia, e like me ke ano o na poe i hooiliia a i ole hookomoia aku i ka Waimano Home, ina nae ia hooiliia ana a i ole hookomoia ana aku i aeia ma ke kakau e ke kahu a i ole pilikoko e malama ana ia mea a e ka lunahooponopono oia hale mai. 0 ka lunahooponopono oia hale mai e, me ke aponoia ana e ka papa o na komi?ina no Waimano Home, e hookuu aku malalo o hoomalu a i ole hookuu loa aku i kekahi mea i lapaauia, ina ua ikeia oia mea i lapaania ua malama ponoia a i ole o kona hoopaa ia ana aku a loihi aku aole 1 kupono no kona pono a i ole i ka palekana o ka lehulehu. "Pauku 1268 C. Na rula. Na ka papa ola e hana i na rula no ka hoohana ia ana oia hale mai i laikiniia oia e kuh'ke me, a e kokoko loa aku me, i like aku me na nila e hooma'u ( ana i kulike me na haukapHa o k.; teritori, aka oia hale mai e ; pono e loaa ke aponoia ana mai o ke komisina o ka pnpa ola o : ka lehuelhu i kekahi hana i hoakakaia e ia hale mal. Oia poe . rula, mawaena o na mea e a'e, e- koi ana i na hoike e pili ana i na poe e lapaauia ana a i ole 6 na poe mai oia hale mai e waihoia aku me ke komisina o na papn ola o ka lehulehn ma kekahi manawa a ma na ano i knhikilhlia iloko oia mau rnla. "Pauku P. Na hoohaki ana; hoopai. 0 kekahi; mea, ahahui a ī ole hui ka mea hoi e kiikulu. malama a i ole: hoohana l kekahī hale mai no ka malama a me lapaan ana i na p<>e i ī ka mni anoe o ka noonoo. a i ole i kina ka noo-; noo a i ole o kn poe nawaliwali o ka noonoo e a'e, no ka ukuia mai a i ole haiia mai. me aole e paa ana i kekahi laikiniia e. hiki ole ai ke hoopauia no ia mea malalo o kei moknna, a me i kekalii luna o kekahī ahahui a i ole hui ka mea hoi i komo e like me ia maloko o kekahi hookahi ana o keia mokimn, ua kn ia mea i ka hewa mikamina. e hoopaiia ma o ka hoopni dala i. aole e oi aku malima o hookahi kaukani da!a, a i ole. Iloko o ka hihia o kekahi mea mn ka hoopaahao aole o oi nku maluna o eono mahlna a i ole holo pnhia. hoopai elnln n me hoopaahao." ... ! Pauku 2. 0 keia Kanawai e mana ī kona aponoia ana. ' (Aponola Mei 17.1939). S, B. 161, Kanawal 2KO, j HE KANAWAI. K lla:iwi i na Kauka Niho, na Kauka, na' Kauka Laau, na Kauka T.apaau a me oki a me na T?au- ( kapiia ke Kuleana e paa ma o na Olelo Hoohoio a ka aha ( i Loaa Mai ma o Ivekahi Iloopii Kanawai no na Fha Poi- ■ no Pili Kino. K IhHiholoia i K<iua\<Xii e ha h> <> ka Tcnt<>rc <> ( Pauku 1. I ka wa o kekahi mea i loaa mai ai iain ka olelo ikooholo a ka aha ma o kekahi hoopii koi polio no ka penno eh.a ? fili kiuo i halawai mai me ia a i ole i kekahi mea okoa aku, o ekahi haukapila ka moa i hoolako : mmi, ai ; na lako, na moa , e pono ai a i oie na kokua ana i ka moa i poino e pili t ka' malaniaia una, a I ole ana oia poo eha, a o kekalii kauka niho, kauka lapaa\s a i oV knuka okt a me Uipaau ka snea hoi i lapaau ai i ka i poina oha no ta poe poino eha, e k>aa iaia ke kuloana e paa 4 ! kuleana e paa ma ke J kanawai i maa mau ia, ma o\a oteto hvx»holo 'a ka aha a i ole o { iia loaa no ia mea no ka mea i aelikoia a i ole ka waiwai kupono no ua i Uwelaw eia ai a ' otr ka men i aelikeia a ī ole 0 ka waiwai kujx»no o ka rnmi. ai. na lako. mea e jv>no a! a J 1 ole na kokua ana i h<vlnko;a ai, e tike me ke ano oia iwa, { mamua o ka hookoia ar,n o ka oW hooholo a ka ahn i hoopaa i* maīoko o ka Imke. oia kanka r, f V,o, kanka, kauka kauka oki a nie lapaau a i oV Va\tkap\k*4 o aku Hoko o ke keeaa o ki kaknuoW o ka aVa kaapim! o ke kaapnhi okila ka ohAo h,vholv : k-aa ;u, a i ok, ina o ka oVto hooholo] i oaa Uoko o ka aha apana. iVko ko keona o Ve kaka\iv"»lr!o' a ka aha apana w ka apar.a oia ototo hooholo i loaa a?. a r hsakakaia maloko ka oW ka a i ole o ka kujpGno o na hana i liana *a a* a ' o!o o ka mea t ae s i o Vk jā\vai, o ka runn. a', na lako na mea e pono at a ! ana i hoolakoia a', o t;ke me ta m<*a i Kwa ts ! ka

wa e īoaa ai kekahi dala 1 makaukau o ka olelo hoohofo ame i xkO ka uky piha ana i ke kuleana i koiia ai e paa i hoapo ia mea malok'o riei ? oia poe loaa e, mahope Iho ō k a hoōlawa pono ana l na kuleana koi ake kanawal l maā mau, o ke koena iho e puunaue ia aku ma ke ana kaulike mawaena o na poe'l Euleana la ihea meka nana oīe ia o ka mua o kekahi mea i koi ai iwaenā o lakou. " ~ Pauku 2. Ina oka mea i hooholoia ua aie a e koho ota e uku ika huina o olelo hooholo ike kaleauolelo poo oka aha £a4pULsi a i ole i ke kakauolelo o ka aha apana iloko olalla la olelo hooholo i haawiia ai a mamuli o ia e "hookuuia aie aaa ika mea i |iooholoia ua aie ka mea i kuleana kol aie no ia mea, Ina oka me.a i hooholoia he mea aie e uku Ika hutna o ka olelo hooholo ia kakauolelo o ka mea i loaa ke kuleanaleoi e paa aku ia i ukuia i ke kakauolelo. Pauku 3. Qip kuleapa no ka aie e hookoia no ma oka palapala noi a ka ,mea i i ka waiwai o ka mea ! aie i waihoia aku me ka lunakanawai kaapuni ma o kona aha I iloko o ke kaapuni hookolokolo iloko olaila ia olelo hooho- ! lo i haawiia ai, a e hookauia ka mana hookolokolo malunā o nā i lunakanawai kaapuni ma ko lākou aha hookolokolo e hoolohe U e hooholo i na niea apau i w-aihoia mai imua o lakou a j ole 1 i hoomakaia ai e hpoko a paniku aku ia kuleana iloko o ka wāiwai o ka mea i aie, iaia, a me na mea i hanaia mamua o ka lu-" ! nakanawai kaapuni ma kona aha a e lawelaweia a like 1 ano me na Jiana liooko a paniku i ka waiwai o ka meā aie f i maa mau ika hanaia. !_. , * ' Pauku 4. 0 keia Kanawai e mana i kona aponoia ana. I (Aponoia 17, 1939). S. Kjttnawai 251. HE KANAWAI. E Pili Ana ika Auhau, E līooponopono Ana j i ke Kanawai Auhau Waiwai Kumau ame ke Kanawai Kokua no na Poe Hana Ole, i Hiki ai ke Kau Like ia Mea Hookahi ame ka Hooakea i ke Kahua Auhau ame Ka I Hoolako Ana no na Waiwai Loaa Mailaila mai, a e Hoolo- i i li ana i na Kanawai Kulike Ole no ka Hookulike Ana. ' Hooholoia i KaīWUHii eka Ahaolelo uka Teritore o tfau<iii: 1 Pauku 1. Kanawai 141, Papa A-44, ona Kanawai oke Kau Ahaolelo o Hawaii 1935 (mokuna 64-A o na Kanawai i Hooponopono Houīa o Hawaii 1935), e like me ia i hpololiia ai e ke Kanawai 128, Papa A-51, ame Kanawai 202, Papa A-52, 0 na Kanawai o ke kau Ahaolelo o Hawaii 1937, ke hoololi hou ia aku nei ma na ano malaio iho nei: 1. Ma o *ka ho!oi ana ika hakina Eo ka pauku koo I o | ka pauku 2 (Pauku 2025 B o na Kanawai i Hooponopono Houfia) ona, o ka manao o keia paukuolelo no ka wehewehe ana ! i na kulana oihana like ole i hooakaka ia maloko o ua kanaw ai j ia ia auhau ia malalo o kekahi mau kumukanawai o ua Kanaj wai 141 e like me ko lakou manawa i pili i keia. | 2. Ma oke pani ana no na huaolelo f 'hookahi-hapa o j hookahi pa keneta īloko o ka hakina G o paukukoo I I oJca pauku 2 (pauku 2025 Bona Kanawai i Hooponopono Houia) ona, na huaolelo "hookahi ame hookahi-hapaha pa 'keneta (1 >4%)". i Pauku 2. oke kulana i hoololiia e pauku koo 2o ka pauI ku 1 o keia Kanawai e kulike no ia me na kumukanav\ai o ka i pauku koo 111 o ka pauku 2 o ua Kanawai 141 la (Pauku koo ! 111 oka pauku 20258 oua mau Kanawai la i Ilooponopono i Houia), e like me ia i hoololiia ai, e pili ana me ka hoopii a ■ hooemi ana i na kulana. i Pauku 8. Mokuna IV oka Olelo Pakui oua mau Kanaiwai la i Hooponopono Houia, e like me ia i hck>loliia ai, ma < keia ke hooloii houia nei ma na kulana malalo iho nei: i 1. Ma oka pakui ana, ma kahi oka kiko kahi ma ka pa•nina hope o kela pauku olelo o ka pauku 1 oua mokuna la e wehewehe ana i "ka uku ana", i koma ame na huaolelo penei*. . "a e komo pu hoi, me ke kau palena ole ia o na I ana mamua ae, o na uku kaulele apau, na komtsina, na uku manawalea, ame na uku e ae, i uku ia i na kahuwaiwai a i ole na lunahooko o na hooaie, na ahahui i hoohui ole ia a hoahui a mea hooko waiwai, kahu Inalama waiwai, na poe malamā, na haku, na komisina, a oia ano like, no ka lakou mau hana ana e iike me ia i hoikeia ae !a, a o kahi hoi i komo ole ai na uku iloko o ke kanawai e uhi ana uku ia ana o ka auhau e ua mea !a malaio o ke kanawai auhau waiwai kumau." 2. Ma oka hoololi ana i kela pauku olelo oua pauku 1 kahi hoi e wehewehe ana "kumu puuiiaue" e heluhelu ana pej nei: ! " 'Na kumu puunaue* oka manao oia o kekahlpuunaue ann, i nn paha ma ke dala a maloko paha o kekahi waīwai paa, 1 hana ia e kekahi hui, hui hanako lahui, hui misua, ahahul, a hui waiwai huiia, no kona poe paa mahele a i ole mea paa I paha i na ukupaneo maloko oīalla mamuli o ka oiia ia o ua mau mahele a ukupanee la." 3. Ma oka pakui ana aku iua pauku Ilama ka pamna ona he pauku olelo hou: [ "Na mea e kuhikuhi āna ika 'mokuna Co* a i kekahi pau- ; ku palia o ua mokuna nei, a o ka manao hoī i manao' ia uo ua | mokuna la a pauku paha e like me ia e ku ana, a i ole e hooloi liia aku ana paha mai kekahi manawa a kekalu mahawa aku |ma keia mua aku.* . . ! I 4. Ma oke pani ana no na liuaolelo "hookahī-hapa o hooj kahi pa kenela ona", maloko o ka pauku 4 ona, naliuapMo i ,r ka huina oka auhau i kau ia aku ma keia mokuna i pili me !ua uku la"; ame oka pakui ana aku iua pauku 4 la + ma kalii, ! o ke kiko kahi ma ka panina ona penei malalo iho nei; , "a malia o uku aku i ke Teritori i ka liuina ana i paa ai mai [ ka limahana mai 4 i na uae hoi, o ka luna hoohana e, paa mai , mai ua limahana la i kekalii huina i kauohaLa ai oia e uku aku ! a ua uku aku nae Uoi i Ke Teritori mailoko ponoi ae o ka waiI hona o ua lunahoohana la mālalo o keia I 5. Ma oka hoololi ana ika pauku 9 ona a e heluhelu ana ! hoi penei: * ! ; ! "Pauku 9. Auhau maluna ona Kumu puuuaue, "E auhau ia no, e a e ohiia a e uku ia no kela ajue keia pakahi he auliau, ma ke kulana pakeneta kaulike e like me ia e hana ia ana no ua mahhia la i kulike ;u me ua kumukanawai o ka pauku 3 o keia mokut\a e like me ka maluna o ka huina o na kumu puunaue l uk(na iloko oka mahina e kekahi hui + kuloko a a'ma e " , | _ Mn o ke psnī ana no ha huaoteto **hookalu luipa 0 knhi pakeneta ona* ma na lsīna elīma ame t eouo o ka , T0 ona. na huaolelo **ka huina o ka auhau \ kau ia e KCia mokuna e ptt! ana i ua mau kumū puunaue & ma o Va p-akui ana akn ! ua pauku 10 ta ma kahī o ke klko ,kalu ma ka pantna ona penei malalo tho nei: M a matīa e uku aku ike T<erjtor? i kn hwīnn i paa h ' <► j t. Ma oka hootott ana ika hopunaol&o liope loa o ka' pauku 11 ona a e heluholu ana ivnei: J "A nn papa holke e hoolalo ia maluna o kekāhi hooW! a hooia ana, a hooko ia aku imua o etua inaii holke l|ke mo; ta i ar ta o na ruta o ke kom!rfna) e k& krkaht niea okoa aku paha t kauohaia no ka Jiaua aua t ! pa hwko, s t ote e kekahi moa Mha i ne k& īiana! ann ma kahi ona moa !a, a 1 k\utke hol uie rutal kuh'lkum: e ke komt?itna; i na nae hot, o ke komklua, ma o kcki\Ul o makemake o kek&hi o ua mm t\oike !a i hooko U ar msmna o ua mau hotke Ta e hoolaio ia n\a o Ka a ; 'in aria s a o ka hana ana a ke e liar.a sr.a ; ka not-: ke, }kswa e koi ia a! o konv!sin&, e ho^i^L-a ! % aku r,o i na papa ho!ke ta no ka hooiaio kup«gf :a ana O kekahī moa i manao a alk cak& \ kokah!' hoike n\atoko o kokahi wa hoike, \ na Mha !>,ooia- J io i* ma ka hooh!ki ana & hooia & hooko o ohnii ho!k<\ e tik< mo ta \ hooakaka !a st md!oko 'o ®!a pAuVu, n*J ptt! h i howa m!kwt\tnt,** 1 j ! ! !t

8. Ma oka hoploli ika p&ukut4trJo eiu& o l>a paiiku i 15 ona a § heluhel^iii^p^ei;, . , /** n \ ( a l,a o kekahi mea i ku, ma'alo o na Kumukanawai o mok»ria f § haiaa $> waiho mal i W^ ō! \ e ° m'u*u h,m% kumu puwnaue i loaā iua mea ia, a ī ole (b) o a hui paha i ku, malalo o na kumukanawaī o keīā paa i kekahi auhāu rana o na uku hana a I na kumu puunaue a hana i papa hoike oia a e uku aku i ke komisīna ua huina la* a hoohaule, hoopalāleha a hoole no ka hana ana a waOiQ i p,a,papa hoike la Iloko, 0 ka manawa a I ole maloko o ke apo &ni£ jce kulana i hopaka-. ka !a, a i ole hoole I ka lawe ana j ka hooWKI fi i ole hooia aiia ī ttā papa "hbtke 1a ! na ua hana la. t f ))A,n& no ke koml's!na 1 papā hoīke no ua mea la. hut paha, ma» īke kupono I hooolaa !a mai \ g u aubau ī ka inHāluna o huīna ona ūku hana ame na kumu puunaue I. Hoflce la maf<Sko o ua papa holke la (a, ma kahi o ua lunahoo-, huna a hoi hana paha, 1 manao o ka huina o ua auhau la ame' Tta helu atihau i ka huina o ua mea hookahila e kue ana i ua Tffjes hoohana a hu! paha), a, i pakui no ka auhau a ma ke ano mahele nona i na e auhau hope la, e kau ia ka hoopai aole r e <5i āku maluna o ka īwakalua-kumamalima pa keneta o ka hnina o ka auhau e,"l k"a manao ana o ke komisina, e pakuīia i 1 amef ka !i!o ana i hapa oka auhau; o ua lielu waīwal e noonoo ftR tia pololei a hfki a koe ua3e no, maluna o kekahl hoopii hoo- ! haiahala i !aweia ae e !ike me na hooakaka ia maloko o keia

Ttitrtmna, o ke ku-e nae hoi e hooakaka moakaka loa ia hoi e ] 1S& fH£& a!a, !nifta hoohana, a huī, a o ka haawe o na hooia anal ma!tjna o ua h6opii hooha!ahala la maluna o na mea la, luna- = a hui no ka apono ole ana i ua lielu waiwai la. . - O fia hoo!aha he!u waiwai e haawiia, a kekahi hoohala-; hala ke laweia ae malaila mai, ma ke ano a iloko o ka nmna* j wa i hooakakā ia ai mcJoko o na pauku 2042, paukuolelo 2, ame 2045. I Pauku 4. Na Auhau etc., malalo ona kanawai-mamua j aku aole i loaa ka haawina hookahi; ke ano mahope aku o ka j ia eko ai. O keia Kanawai aole ia i hooakaka ia no ka īoaa ■ ana ma kekahi ano ae, 110 ke kumu poho o ke Teritori, i keka-; hi auhau kiileana waiwai, na auhau, auhau kaulele, na hoopai: kuike, na hoopai, a haalele ma ke ano he poho a o kekahi mau ' hooiilo e#, e ku ana, a i hoaie ia mamua o ka la i mana ai o keia Kanawai, a i ole e mana ana na aie o mea i ka aoao , hoopii no kekahi mikamma ai ole kekahi htwa kalaima i hana ia mamua o ua mana ana la, malalo o kekahi kanawai i hoolo-; iiia ai, a i hoopauia a i ole paniia mai; a o na kuleana waiwai, • na auhau, auhau kaulele, hoopai kuike, hoopai, haalele bona, j na ai-e, mikamina a mau hewa e ae paha e hooko ia .e ke ka- . i nawai, ohiia, hookolokolo ia a i ole hoopai ia, e like me ke ano , | o ka hihia, ma ia kulana like no no ia manawa hookahi no a i, kuiike me ano mau, me he mea la aole i hooholoia keia Kana- : | wai; i na nae hoi, o na uku hana apau ua uku ia a i ole kapili- j j piiiia i na hana kino i hana ia mamua aku o lulai 1,1939» a o j aa kumu puunaue apau i uku ia mamua o ua la ala, a e ku ana , j no ia i ke kulana i kuhikuhi ia e kela mokuna IV o ua olelo pa-' j kui la i na Kanawai i Hooponopōno Houia manuia aku o na, hoololiia ana o keia kanawai, aole hoi no ke kulana lioopii ae i hooakaka ia e keia kanawai. | Pauku l>. Ka mana ana oka hakina waiwaioK. Ina o, kekalii mahele o kesa Kanawai, a i ole o kekahi pauku kanawai, i hooioiiia e keia Kanaw ai, a i ole o ka hoopiii ana i kekahi mea , kino ai olemea paha, eku noīa aole iku I kekanawaia waiwai oie paha, o ke koena o keia a i oK 1 pauku k&nawai e like me ia i hoololiia ai e keia Kanawai, a i pili aku o ua mahele ia i kekahi mau mea kino la a mau mea paha, aole ia e mana. Pauku f>. Ona kanawai apau ame na hakina kanawai i kulike ole me keia Kanawai, a me kekahi kumukanawai a 'ike me ia i hoololiia al e keia'Kanawai, ma keia ke hoololi ia nei * i kulike me keia Kalhawal, ame na kumukanawai e like me ia j i hooloiiia e keia Kanawai, i P««ku 7. E mana keia Kanawai ika!a l s o lulai, 1959 | (Aponoia i Mei 17, 1939.) S. B. 256, Kanawai 232, \ - ■_ - • |HE KANAWAL ka Hoamana Aua tka Hook'li oiw Oih«j na Wai ona Kua oke Kulanakauhale ame KaUua o Ho- [ nolulu iKa Papa Iloolako Wai oua Kulanakauliale ame . Kalana la, a ma Kekahi hooh.ui no ka Hoololi An,\ I na Pauku 3260, 3261, 3266 ame 32t0 p najCanawai 1 Hoopo- ] nopono Houīa o Hawai? o PHI i Va T*apa i Hoohoīoia i Ka/miia: c «oM' <> * a Tcnīorc o ffūutīU | T*auku 1. Pauku ona Kanawai 1 Hou ' !a 'o Hawaīī l9sSlto hoolo'i ia nei ma o ka ! na p&U-! |kiio!e*o ekoīu nme rha ona noTta 1-,^i^i^kakī ana 4 i>eru'! " 'Oihana wai' a I o HoiK>Vtu k o ka ma-1 ]nao oir, ona watwsl apsu o huī IV* oīt)āM ame kv, ! kulana wai e hoo]ako ana ī ka apam\ o H<M\fiLsu me ka wai; • ame ka ikaika "wai, \ paa ui a \ hoohan&u* n\s Apellk 2% ■ malalo o ka Inoa o ka Oikana wai ame o Honolulu arae ka ( * oihana kukuhiwiK a o na waiwaī apau elmi.ana, i ua Wla wal \o kua aku oko kulanakauhale aiue kaiJ\na o Honolulu lua, ]kala o ka hoolol! <? ua kulana wai ta Ika papa e\a papa o | ] na lunakiau -Wie kekahi waiwai a ī ole mau lako 1 pakul k' J aku. ' ' ] ■ *TCeen« wai anie *ua o Honolulu* o,ka manao ola a e an;< i kekahi buro, mahole a m;Vhe v -'koo ona o k< koena o na, jhana aupuni o ko k«h\nakauhaK air.j kalana, e pwl aiia l a I, i e luvhana ana tre ka hooh\V\;uia ika wal c ka, apana o Honohiln, e huī ana me k<£a :.r.au msgjL Ma ma Apeula -7, W9, o 'Ka Buiv o n* U>aalVju Ka Ha-, Jhele PalapaU Aina ame &n;v Ke'a :ru&e,c c , K&S;uv i I o na 1.-ako Wai ame e piVi ana nc ka Uko wai wale uo. a, • pfta noho! e nui ar.a ī keta o ke o u& llaiui Au ' [ pimr e hoolv*M aM a m|fl&ma am\ i a&luku* waie na W, f maka !« o ua hoolol; nna Ta o ua kulana waī U i ka 1 Pnnkn O kn pauku oklo mua o ka muku $261 e ua" 1 Knnawaī i H(vop?>i\opono Houīa ke hoek>!iia ī\ei & e helu-' 'hf*u nnn pew!* ' ī 1 T.nko Ws? t no n* kko \xa; e V, v vk« * 1 he ohTkn !"au ho-a a he olima h.oī o kkeu hookf>huia * e hookohnīa ho\ olīke me U ru*Jn4>e aku iiel 4 lie ' ffaln V! o }av.a nn noho o ke k<xna o ka luuaiiul * 1 o ko TeH»ori a o ka j\v enekir.U e U o ko ku?Ā-.-aaiihaV a:v.e k&lana o ■f» h?in.% *sH o k$ hivke!e, hooma!u ame hos£;ar,& Iku, * ( !ann w** ,> ke tala&A» iw* 'kahoolako ana 'ka ws* i !ehuleku Hoke- e k ' | kalana o Hwluk a e aul Wollla *nx \ 'V* hc*pas ! ns a;\v.: v W m&l iua e U H ix\\ >!c U aole U H ?vno . Ma k;s o w al U e huL Wa e iw OiUa-, ■ tta Wk\ ? Hwohihi -na ka k\ ? o TVp<-k4IL * i ms« K\i <» «-V s 5 r,on». e r. 4 «alwsd t Kis wM. > r«s •:•. s ; V.vV.i--.» ;s S • ek i fiU :kc Ki o2uua* **• * \ *>- yn\tr»\ *&.£< tp< lukaa e Tn!fti 1. 1?1? r"ar :v iko ne;„ 1 i kar. :a ka U p^uku- 1 v :s » e kkai! ?Tke. ]vrse! ~ J -S O ns|W« 1«*«», n* J>,vaaJ W-«-wx;s » «m? «s «s.V e a» \\il «f«i i;-4t &* *T>»PSI!S W?S b SM* e *ja«. sjv.; \A->._- 5K u >

hoohana ana ame ka hooponopono a i ua mau kulana wal nei, 0 na mana apau ame na hana i hooakaka ia no ka hoohana ia aha ame ka hana ia ana e ka papa o na lunakiai i gili i ka Oihana Wai o Honolulu e keKanawai 138, na Kanawai o ke Kau o 1913, e like me ia i hoololiia ai,a e ke komisinia sua ame wai o Honolulu, a i ole e ka papa o na lunakiai e ke Kanawai 150, na Kanawai o ke Kau o 1925, Na Kanawai 40 ame 222 o na Kanawai o ke Kau o 1927, anie na kanawai i hooloiiia oia, a e ke keena o na hana aupuni o ke kuianakauhale ame kalana o Honolulu me ka pili ana. me na kulana wai o na kua aku o ke kulanakauhale ame kalana o Honolulu ma ka la o ua hoololi ana la. o ua kulana wai a i ka papa, a e ili aku maiuna a e hoohana ia a hana ia e ka papa hooiako wai, a koe e like me ia maloko o keia hope poo i hooakaka ia ai." Pauku 4. Pauku 3266 o ua Kanawai la i Ilooponopono Houia ma keia ke hoololi ia nei a e heluhelu ia penei: "Pauku 3266. Hoololi ana i na waihona; na pono. 0 na /iala apau iloko o ka waihona puuku iloko o ke kulanakauhale ame kalana no kekahi waihona o ke kulana oihana wai no ka apana o Honolulu ma ka la 1 o lulai, 1929 ame na dala apau i ohiia mahope aku no ua waihona la, i huiia me na dala i ona ia e ka 'wailiona haiia o ka oihana wai' a i ole 'keena oihana wai' ame na waihona apau i kuleana ia e na kulana wai o na kua o ke kulanakauhale ame kalana o Honolulu maka la o ua hoololi la, o ua kulana wai kua la i ka papa, i huiia me kela i kuleana ia e ka *w r aihona oihana wai kua' ame na dala apau mahope aku e ohiia i kuleana ia no ua waihona la, ma o ka puuku, e kau īa ma ka aoao hooaie o ka papa. 0 na dala apau īloko o ka waihona puuku o ke teritori ma ka la o ua hooloh la o ua mau kulana wai kua la i ka papa, me ka mea e pih ana ī ka bila liaawina i hana ia malalo o ilamu 18 o ke Kanawai 203, o.na Kanawai o ke Kau o 1935, ame ke Kanawai 205, o na Kanawai o ke Kau o 1935, e a, maialo o na manawa ame na kulana o ua mau kanawai la e uku ia i ke kulanakauhale ame kaalna o Honolulu a e uku ia e ke puuku o ke Teritori o Hawaii i ka papa, a o ua mau dala la e huiia ka huina o $25,000.00 i hookaawaleia e ke Teritori malalo o ke Kanawai 205, o na Kanawai o ke Kau o 1935, na kulana o ua Kanawai la me keia ua kukala ia no ka hoopiha pono ia ana a ua kulanakauhale ame kalana ame ke Komisina o na Home Hawaii. O na aie i hookaa ole ia e pili ka hoonee ia ana o na kulana wai e uku ia e ka papa mailoko ae o kona waihona oihana wai ae." Pauku 5. Pauku 3275 o ua mau Kanawai la i Hooponopono Houia, e like me ia i hoololiia ai e ke Kanawai 187, Papa, B-87, o na Kanawai o ke Kau o 1935, ma keia ke hoolqliia nei ma- o-ka pakui no na olelo "apana o Ilonolulu", ma ka laina ewalu o ua pauku la e Hke me ia i kau ia ai ma ka aoao 144 o' ua mau Kanawai la, I na olelo "kulanakauhale ame kalana oj Honolulu'*; a ma o ka hoololi ana i ka hopunaolelo hope loa a e j heluhelu ana hoi penei: i "Aole ana nohoi he wai loaa wale a koe wale no a kauo-1 haia e ka ahaolelo, i na nae hoi aole e koi ia ke kulanakauhale i ame kalana no ka uku ana i kekahi huina i ka papa jio ka w r ai a hoohana wai ana paha i hoolako ia no na hana hoopakele ahi mamua aku o lulai 1, 1939 a mahope aku e uku 110 ke ku-' lanakauhale ame kalana ma ka mahina ia, maluna o na hoike J i waihoia e, ka papa, ka huina o $4.00 no kela anie keia pakahi! o na paipuwai pauahi i hooloaaia i na manawa apau o ua ma- ] hina la e ka papa iloko o ke kulanakauhale ame kalana. O ua i mau uku ana la e hana ia iloko o kanakolu mau la o ka loaa ] ana o. ua ole{o , -. | Pauku 6. 0 Ka papa o na lunakiai o ke kulanakauhale ] ame kalana o Honolulu ma keia ke kauohaia nei, i kekahi ma- j nawa i "manao ia ai ua kupono, no ka hoolako ana, £ kekalii olelo hooholo i hooholoia a i hoolaha ia ma na ano i hooakakai ia e na pauku 3016 ame 3018, no ka hoololi ana i o ka papa o i na lako wai, ma kekahi la i hoomaopopo ia e hooakaka ia ana maloko o ua olelo hooholo la, o ka malu, hoolako ana ame ka j hoohana ana o na waihona, waiwai ame na aie o na kulana wai 0 na kua i kuhikuhi ia maloko o keia Kanawai. Pauku 7. 0 na pauku 1 ame 5 i huiia o keia Kanawai aole ia e mana aia wale no a hiki i ka wa a ka papa o na lunakiai o ke kulanakauhale ame kalana o Ilonolulu e apono ai i ka olelo hooholo i kuhikuhiia maloko o ka pauku 6 o keia; a i |m ke aponoia ana o ua olelo hooholo la, o ua mau pauku 1 la 1 ka 5, huiia, e mana no auanei i ka anie ka la i hooakaka ia maloko o ua olelo hooholo la no ka hoololi ana i na waihoua, waiwai ame aie i hoikeia maloko o ua pauku 6 la. O ua pauku (Tla o keia Kanawai e mana i ke aponoia ana o keia Kana-' wal. 1 (Aponoia Mei 17, 1939). S. 279, Kanawai 253. j HE KANAWAI. No ka Hoololi Ana i ka Pauku 2013 o na| Kanawai i Hooponopono Houia o Hawaii 1935, e Like me * ai i Hoololiia ai e ke Kanawai IS9, Na Tapa A-50, o na ■ Kanawai o ke Kau Ahaolelo o Hawaii 1937, e Pili Ana i ka Auhau Aila. E Hooholoiū i Kenmeai e ka Ahaolc.lv o ha Teritorc u Hawaii; : Pauku 1. Pauku 2013 o na Kanawai i Hooponopono Hou ia o Hawaii 1935, e like me ia i hoololiia ai e ke Kanawai 189* Na Papa A-50, o na Kanawai o ke Kau Ahaolelo o Hawaii ( 1937, ke hoololiia nei a e heluhelu ana penei: ! 'Tauku 2013. O na mea mahelehele e uku i kekahi maUj auhau laikini. (a) O kela anie keia mea mahelehele i pakui no kekahi mau auhau e ae i hooakaka ia e ke kanawai, e, uku i auhau laikini i ka puuku i eha kenela no ke &alani pa-' kahi o ka aila (i huiia me ka aila mikini) i hoomaemae ia, ha-, naīa, i hoopukala, a i ka\M*!i ia e ua mea inalielehele la, a i ole, hoolilo ia a i o!e hoohana ia eia maloko o ke Teritori, a i ole, hookomoia mai paha e ua niea maholehele la, a i ole loaa mai j iaia mai na p<H' mahelehele i laikini ole ia, a i hooiilo a hooha- j na ia eia maloko o ke Teritori; s (b) 1 na nae hoi, ma kekahi ano, i ku me na kumu mala! oiho nei, o ka auhau e uku ia ana e ka mea maheleliele ma s ke ano he aila mikini wale no alai'a i hookalu' vale no kenela no ke galani hookahi o ua aila mikini la i lK\)hanaia, a i hoo-: HIo ia, no m kumu malalo iho nei; (1) Hoohana ia e ka mea mahelehele no kekahi mau' kumu mawaho ae o ka hvvVaolo ana i kekahi kaa ma na alanui aupnni o ke toritori, a i hoikeia n\a o kekahi palapala hoo ' ia hoiko ana hoi » ka oia'o oia mau mea 1 aku ka mea maholehelo, ia a I\ookah: nohoi e waihoia ae ana ka pa- ' lapala hoike e pili aiia i ua aila mikhii la, me ka puuku, . (2> Hooliloia e ka mea mahelehole no na !\ana i manao ia e ka mea kuai no kekahi mau ku-riu e ae mav, aho ae o ko ( kuai hcK>lilo hou ana aku a i ole hoohana i kekahi kaa moto,! maluna o na alanui aupuni maloko o ke Teritori, o ua hoohaua ' ana la i manao ia ai. e lioikeia hol ma o kekahi palap&U hoo- j is a ka mea kuai e kukuhi ana ma ke ano jauia o na haiia i j manao ia ai a e hoike ana hoi o ua aila mikini 1a i nianao ia no j kekahi hana e ae ma\\aho ae o ka V.ooholo ana I kekahi kaa molo maluna o na alanui aupuni o ke Teritoii. (e) t na nae hoi, ma o aku. e hoihoi l\ou ka "puuku a e nku aku i na poo mawaho ae o na poe kuai i uliiia e pauku oMo (2> o ka iMUikn koo o keia jsuiku I ekolu kencta e ka anhau t uku ia v lakou i r,a ]\aha ma ka uku pololei n\ao!i n ma kekahi ano e ae pah.a malalo o na hwkaka o ka pauku kw {n\ o keia j\auku maluna o ka aila mikmi i hoohana !a e «a poe no kekahi hana mawaho ae o ka hvnjhoV ana i koka hi kaa tnoto maluna o na laloa o ke Teritori, e" n\al 1 na

koi kupono no ua hoihoi hou ana aku i walhoia ma' iloko u ka : manawa o kanaiwa la'mahope ilio o ka ukuia ana u u.« auhau - ♦ "l' — > ii (d) r I na nae |ioi, pela nolioi, oka auhau aole e ohiia ma | ke ano o kekahi aila wai i hoikeia no ke kupono aīia i ka | keniake o ka puuku i kuai hoolilo ia no'ka hoohana ana malo- | ko a i laweia aku, a i ole hoolilo ia maloko, o ke kalana o Kala■wao.. ■ ■ ■! ■ (e) O kekahi palapala hooiaio a koi paha i kauohaīa e keia pauku e hoohiki ia a i hooiaio ia e ka mea kuai a koi paI ha, e like me ke ano o ke kumu, a i ole e kekahi paha o na luj nanui poo o ka mea kuai a koi i na nae hoi he hoahui, maluna |0 na palapala pai hakahaka i hooakakaia eka puuku. oka l palapala hooiaio a koi e hooakaka i na mea e pili ana i ke kuai i ana> hookomo ana mai, hana ana, ka hoopukaia ana, hoohana ! a i ole i manao ia no ka hoohana ana i ka aiīa mikini e ka mea i kuai a koi paha e like me ka ka puuku i manao ai pono. O j na palapala hooiaio ! hana ia e ka mea kuai i ka aila mikini.e. | hookoe ia no elua makahiki e ka mea puunaue i ua mea nona ! ka palapala i hana ia ai a e halihali ia i ka puuku i na e koi ia i eia~ ilokko o ua manawa !a. ' (f) O kekahi ! mea e kuai ana ika aila mikini ame ka ' hoolakoia ana o ka palapala hooiaio e like me ia i liooakakaia I ai maloko o ka paukuolelo (2) o ka paukukoo (b) o keia pau- ! ku a o ka mea hoi e hoohana ana I ua mea la ma o ka hooHoloia ' ana o kekahi kaa mbto maluna o na alaloa o ka lehulehu maloko o ke Teritori. aole hoi e kaa aku ma o o ka la 20 o kela I ame keia mahina pakahi e hoea mai ana no ka hoohana ia ! ana, e hana hoi i palapala hoike i ka pūuku e'hoike ana i ka nui o na galani "aila'mīkini i hoohana ia i ka mahina mamua' aku, a ia manawa Kookāhi no e uku aku i ka auhau pakui o i ekolu keneta no ke 'galani AHa niikini e hoohana ia ana. 0 : keia -pauku olelo aol'e i mahao ia e hoahewajkaokoa ana i kekahi mea mai ka hookolokoloia na «o ka kuai hewa ana.a apu- ! ka paha i ka aila mikini malalo o kekahi palapala hooiaio i i hanaia i kulike ai me ua ixiukuolelo (2), me ka maopopo no i nae ame ka up\i ana i ka manawa hookahi o ua kuai ana Ia o | kekahi o ua aila mikini la e hoolnmaia ana no ka hooholo ana ii kekahi kaa moto mahma o na alaloa o ka lehulehu." : Panku 2. E mana keia Kanawai mai a mahope aku oka la 1 o lulai, 1939. (Aponoia i Mei 17, 1939.) S. B. 22, Kanawai 254.

HE KANAWAI. E Pili Ana ike Kuleana ma ka Molaki ame. na Molaki i Katyohaia o na Mahele Kaulele Iloko o ka Oi-, hana ame ka Waiwai i Loaa Mahope Mai ame ka I T hi ana i na Hooneemua Mua ana Mahope ke Kau ana i ' na Palena anne Kulana maluna o Laila.. I E Hooholoia i Kanaieai e ha Ahaoleīo o ha Teritorv o īlaimii: 1 Pauku 1. Ke kuleana ma na Molaki; Ka mua. 0 na! I hoololi ana i na kuleana iloko o ka waiwal, paa a kino, i hana ( | ia ma ke ano waiwai hoopaa no ka hooko_ana o kekaW kanaI wni a i ole i pi!i paha me ka uku ana maluna olekahi iue,Tnal I paha o ua hoololi la e hana ia ma ke ano hoaie a ma kekahi ano j ae paha, e manao ia e molaki a e hookumu ana hoi i kekahi ku- j leana ma ka molaki ma ke ano hoopaa \yaiwai wale no no ka aie a aole e~ manao īa e hoohaule iho ike poo. Malia e loaa j ! mai no ka uku hou a'na i ka aie kaahope, he aie i hooklimu no j ) ka kuike i hana ia paha e ka molaki i kuhke me ka hooko ia iana o ka molaki i na no paha o ka molaki aia hialalo o ka dute j I aelike no ka hana ana i u:\ kuike la, Ma ano ae ma | kahi a ka molaki i komo ole aku ua dute aeliko la, o ke kule- ! ana waiwai o ka molaki, no ka piha pono ana a e paa ho aua-: ! nei na buke ma keia mua* aku, a e oi loa āku ana hoi mamua | o kekahi molaki e ae a i ole o kekahi kuleana waiwai ma ka. ! molaki no na auhau &me na hana hooneemua i hoopaa ia i ku-, j like me ka manawa o ua kuike la i hanaia i na nae hoi j | no lee kaa ana o ka molaki o ke dute aeīike i tomo mal'oko o' I ka molaki no ka hoohana ana i n akulike o keia mua aku a i | hooakakaia maloko o ka molaki, o ke kuleana ma ka molaki e • oi ae ana mamua o k'ekahi molaki i hoopaa ia i ano like a i ole ! o kekahi kuleana ma ka molaki, a koe na kuleana ma "ka mo- ( i laki no na auhau ame na hooponopono ana, i na no nae hoi o' | ua molaki ano like la i hoopaa ia a o kekahi kuleana waiwai ! molaki la, a koe na kuleana waiwai molaki no na auhiiu ame na hooponopono akea ana, i hoopaa ia niamua aku o ka la e ( hoopukaia ai ua kuike la i hana ia. I kuliko nae hoi nie na' kanpalenaia ana i k(mu> ma keia Kanawai. i na o ka inolaki j pela ka mea i manao ia ai: ! Malia o apo kēia i na waiwai i loaa a i ole i loaa i ku mea ! molaki ke kuleana no ka loaa ana i ka wa o ka liooko ia aua o ! keitf molaki; malia o apo i na mea ulu o ka auia o kela ame ! keia ano i na no nae hoi aolo paha i kanu ia i ka wa i hooko ia lal ka molaki: a malia o apo pu nohoi i na holoholona ame na i keiki aku i na no nai' hoi aole i hanau mai na keiki i ]ka wa i I hooko ia ai ka molaki; a malia o uhi pu nohoi keia i namea i' I loaa mai, na waiwai," na mahelo iloko o ka oiliana, na waiwai | i ioaa hope inai a i ole na mea e ae ma ka puu uui eia liae lioi e 'loli ana ma ke ano; a o ko "kuleana ma ka molaki e lioo].nlipuia ' me na pakui, hooneemua. amo na kuai ana a*r.e nU pam i hana 1 ia no ka hoolako ana i kahi ō na waiwai e ao i hooKloia anie na ! waiwai apau e loaa mai ana mahope aku i liooakakaia nuUoko, i o ua molaki la i ka wa a ka mea inolaki e hooloaa mai ai ike-1 'kahi kuleana maloko o laila no ka palena miī o ua kuleana la,' ' a eia nae hoi o pili no me na kuleana ma l-u\ molaki ame ke ku-' leana o ka molaki o da!a molaki i kuai ia a o haawi ana i ka' mea molaki i kekahi o ur> aī loaa liope la. 0 kekahi oua ! ano molaki la.'a koo i ka palena i hooak;i a ia maloko' o keia, 'Kanawai. o hooko anfl ia a kue i ka mea molaki na mea 1 nana i hoaio okn moa mohiki waiwai. a e k\ie ann ina poe kuai' imahope mat. ua poo tVa laleou ka niolaki, na h.aku malania wai--1 wai o ka mea aie, anie na poe hooHlo i na waiwai, i lawe tue ka 'noonoo waiwai ole a i ole mo na hoolaha, oiaio a i ote ke 1 kukuhua, i nii*no ua 'hoonee ia aku ka \xaiwa; ; molaki ia ma 'leekahi wahi l kuMke 010 mai kola i r.oho ia o ikawa o ' hooko ia ana o tca molaki. ; ! "Pauku 2. Aina.i Wpaaia. Aole lie meu nialoko o keia^ • Kanawai i manao ia .no ka hoauo e u hooloH ae i na "kuuiuka- ( nawai oJca mokuna 11 h o na Kuuawui i Ikv;vnoix?no liouia o līawan e m\\ ana i ku ul\u o nu ulnu uir.c ku hoopau ia. ' ana. 1 j ! Pauku. X ._. Ka aiuu l loaaiualiope nva;. 0 "ka hoohana wale ia ana no iu ma ke uno 1k luawaeua o, na aoao me ka manao a uole e kukulu i \\ aiw ai iua.-' i» 7»* 4 * k ;i waiwai piia i hoolouu iu :nu kekulū uv<o eka niahope niui o ku hooko iu uuu e ku nielaki u Aok hol, \ hooskaka maloko o luilu u koo %ulc ;;o u hīkī i ku meaiuolaii 4 i 010 ?ka mea nana ku molaki ; k.u mauawo, ou i oto mukoi>c o ka u\aa ana e liooko u. e hoopuu e ka o uu pampala Ihmlilo wah\ui he meu pa&hauu a i luoloko oke Kani hoeaaio e hoike uuu I ku luke w;r,c ka holu o ku s fnv«o kaM ? hoopua ia ul uu iiie'lukl lu u i.\lu e lioike UUU ? ia ua p-auku;viio !u uo ku liooiu uu» pau, a e hanu U uu liolke lu mu o ku >\c!\onveho uua l ka palapala hooHliui u I ole kekahi uieu e ae pu.lia o palapala hoo'ulo \\uh\u; e h v)«JvC UUU 110 'i ■ :!.*U kuiuu 1 ? ma; ai ua paa la u i ole e \\cliewvl;c uuui na moa e piH. , tka aina ina na puleuu unie na muliele. , } t rauku 4. Ka kuleuuu lualoko ouu inoUīki aiue u$ hooli- , i #& I* no t molaki raa ke aiK he aelike ;uu\\ o i;u aS|s me ka in&u&o t k\ a aolo J\ol e kukulu 1 ke kukauu TJ,o"kuhl nuuaki u 4 h«.x)lhnatln:a i iu niuloko e ka Vuku $ koe w&k ao a f hiki i kekaiu !;oiko kupuo uo ku iuol&ki * I ole hoolimnluua ,ma kv ano \ hooukaka iu e ka p&uku ul komo ana malo ko oka tuou pauhaua u ; o v .c pa.lat>alu ka iuoa moUU l \

( v,ul\vai a l Loopaa V.upon<j ia l t ui lualul.ō c b.urt? ona puiatl -<L. .i al ii»j. li^n-'lulu. ) ft»UKU 5. Ka 'Kaa ; li«vpaaia. ola moUhl <? hoof A 4u^_ ? 4 \\a!e no la ma kt titlil:tr iiw „ u eiuu īue ! ,j manao e, a aole e kukulu inaluuii, 1 kekahi k&u m ( >tU . , i hoopaa ia u l mukemaki.' īa lu kii !joopaa ana malalo o na kuj o ka mokuna 83 o ua mau Kanawai la i Hoopow<>pono Houia ia, a koe wale no a hiki i ka lioolilo ia aoa o ke ku- ! īeana o ka rrfea molakl e hoopaa ia malalo o ka li0?0 aiia e like , | me ia i hookaka ia ai maloko o ka pauku 2671 o ua mau Kiuia- ' wai la i Hooponopono Hou ia, e llke me ia i keia manawa a ■! hooloMia aku paha ma keia hope aku. " ! Pauku 6. Na wae i hanaia. oka nioiaki e hoohana walfc ' ia no i« ma ke ano he aeīikiMiiawai na o na aoao me ka maiiao 1 e, n aole hoi v Kuleana maiuiia, o kekaln* mau v ae i hoohanaia | a i o!e waiwai i maopopo uk- j iioikeia e- Uekahi palapala hooia, ! t>ita hoai<?, waiwai hoopaa, bona 4 me paaliana a i o]tf nieii i ki« , jkau ia ma kekahi ano a Kulana, a koe wale ao a hiki i ka mea , i oiaio o ka mau ana o ua molaki la ame ka buke ame ka aoao ' j kahi i kai ai ua molaki la i hoopaa ia ai e hoike ia raa kt kakau ! i ana maloko o ua palapala hooia la, bila hoaie, waiwai hōopaa, ' 1 t»na, mea pnahana a kau ia paha, a koe wale no o ka loaa | o ua jpalapa!a hooia !a, bila hoaie, waiwai hoopaa, bona, mea | paahana, a kakau ia paha e hoololiia a e paa ia eka molaki. ' i Paoku 7. Waiwai kino i ike maka ia. Oke kuleana o ] kekahi molaki maluna o kekahi waiwai kino i ike maka ia, kuleana oia i paa ia e ka mea molaki no ka manao ana e kuai i aku » ka lehulehu ma ke ano maa mau o ka oihana a mea mo-' e hoopio ia e Mre me kekahi w aiwai i ikemaka ia i hoo- ] iiio ia m» ke ano maa ~mu o ua oihana la e a i ole malalo o ke ' kauoha ana a ka mea molaki i kekahi mea kuai no ka waiwaiio i manaoia. j PauVn 8. f!ha-makahiki i makemakeia no ka hana hou' | ana ika waiwai kino i ikemaka ia. ona molaki apau i 3n>o-, paa ia maloko o ka buro o na palapala hoolilo waiwai, a ka palapala hooilina o ka paulele i hooko ia e kekalii hoahui' yio ka hoopaa ana i ka hoopuka ia o na biiia a noka e oo ana, i oi aku maluna o eha makahiki mahope iho o ka hooko ia ana ! o ka palapala hooilina paulole, ke ano no ka uhi ana i ka wai- j wai kino i ike maka ia. e pau kona iwno, a e like me na mea ' pili j na poe aie i ka mea e hana ana i ua mea la, a i ole na poe! kuai mahope mai a i ole na poe i molaki aku me ka nianao . maikai oq ka noonoo waiw ai ana, mahope o ka pau ana o ka ' eha makahiki mai-ka hoopaa ia ana o ua mea !a; i na nae !u»i,: o ke kupono o ka molaki ame ke kuleana e iloko o kela ame; keia hiha e hooloihi ia aku me ke ano mau e like me ka mo-! iaki kumu ame ke kuleana o na manawa pakui o eha makahiki, mai ka ia aku o ka hoopaa ia aan, a i ole o ka hoopaa hope ia ' «oa ;pftha o ka palapala hooialo i hoikeia mahope aku nei, ma| 0 ka hoopaa ana iioko o ua buro la mamua o ka pauana o ua, maiiawa la kekahi palapala hooiaio i koohikiia e ka mea nana' ka moiaki (a i oie i hookahi o lakou, i na i oi aku mamua o ka; hookahi) a i ole o kona paha, e kau anahoi i ka īa, ame 4 ka buke ame na helu o ka aoao i iioopaa ia ai, o ua molaki 3a» $ e hoike ana hoi no ka maujtna no oua moīaki la. a e kau ana , hoi i kekahi huina i koe i hookaa oie ia i paa ia e ua molaki la,; a ma ka pokole na mea i makemake ia i koe no ka hooko iaj aiia (I na he mea ma\*aho ae o ku uku ia ana nia ke dala) M maialo a i paa ia e ua molaki 3a. | Pauku 9. Ka la e niana aj. O keia Kanawaī e mana no ia i ka wa e aponoia ai a e pili ana hoi i na molaki apau ma-, mua aku nei a peia nohoi ma keia k%e aku e hanaia ana. O, keia Kanawai e manao ia e hoi hope aku malia o kupono ia' i| kekahi molaki a i ole kuleana o kekahi molaki i heoko ia ma-, mua aku o ka la e mana ai keia Kanawai, aka nae aole i ma-! nao ia e pili ana ma kekahi no ma ke ano kupono o kekāhi o! ua moiaki la a kuleana paha ona, no ka manawa o hookahi ma* J \ kaiiiki mahope iho o ka la e mana ai, a i kupono hoi ao k«la j Kanawai; i na nae hoi o kekahi molaki i hooko ia manma aku' i o ua ia i mana ai i makemake ia hoi no ka hana hou ia ana 3 f maiaio o ka pauku 8 o keia Kanawal, ua manao ia ia ua hoo- 2 i paa ia ma ua la i mana ai no ka manao o ua pauku S la. ! i • Pauku 10. Kupono. Ina o kekahi mahele o keia Kan« i wai, a i ole paiapala noi paha no kekaiii mea a ano e at p&ha l e paa ia no ia ua kue i ke kanawai a i kupono ole ma ke koena i iho o keia Kanawai, a i ole o ka hoopili ana i ua maiieie la i, \ kekahi poe okoa aku a i oie i kekahi mau mea e ae paha aole' tia e mana. O ka ahaoielo ma keia ke hoolaha nei no koaa j auoao ana i keia Kanawai a me na pauku pakahi, paukukoo, I hopunaolelo. pauku olelo ame mamala oleio ona, me ka j oie ae ma ke ano o kekahi a mau pauku palia, pauku koo. ho-! 4 punaoiek», piiukuolelo o mamaia oleio e hoolaha ia ua kue l ke \ | kauawai a niaua oie. j i ~ <Aponoia i Me» !T, S. B. Kana\val 255. : ! . | i liK KAaV Al. K Uaua a e Kukuiu ia i Keena no ka Hoola t I Aiia ika Uiai e iioopilikia ana ika Nooiioo. a e malu Ma-; j ■ liak» oke Keeiui Oka Papa Ola, ame ka Hoo&kaka Ana i, i wa liookele Uana ana, lua ka Pakui aaa aku i ke Poo-, i rMa*iao VI uua Kanawai o Hawaii 1900, i Hoopouoponoi , liou ia, i Aiokuna Hou, a kau lieiu aku 41 A, ara<. ka Ho- ' t aiiu *n* i Huina U**tkvlu*m i Kan«i(.tu eka AhtioLJ*j oLa TciUur<. o liaumi. , i Pauku 1. i'oo-manao \'i ona Kanawai o Hawaii i, l iioopouopouo Hou ia, ma keia ke hoololiia nei, ma pakui, «aua aku i mokuna hou, a e huahelu ia Mokuiu» !i A, & penei, , ka heluheiu ana; j , Ai A t i liAeaa Hooia ILa Nooaoo 1 Ki na , , Tauku Keena, iu»ahoohaixax\ui anvc koaa mau. ihope, iia keia ke Uaiia la uei* a e niaiu maiaii- ona !a\*ea , ,w«*ua a ka Fai*a Ola oiva leūUiv. i keena no ka hooU ana i, «uai iiOopiiikia ika iioonoo» a e pili aku maUio oka iawela-, aua aka iuuaiiv>ohanauuu a.e iiookouu ia oīa. nia>aio oka, «Miauao oka pauku 800 ,D* a e ike ia oia he kauka i iaikuu po-, 14 m Wa i«paau la*u aua iU>kvj oka luiioie» a i Uooiaia uo, jke kupouo a paakuukau iua ia lual, eka Papa Kauka o s l e iui uiai aa Koke. I kvH«hui pu ia» a e uku ia o*a» aok, $ luaiuna e CIUKU Kaukiim 4aLa C\V.o\3]. uaa *4i<%kd-. .iUHīkalii» i i nu e uiaiia ka Kauawa; iidu 3 oka. jH«k a & ksu Uiiawai* oia huiaa, e ukei . me ke M?unia ;aia» e uku ia aku o;a. maia-o oka ;v«anao jou\ kimawau * lu liookoiiu aku F;\pa Oia l kaaauole.v uv«a aiiie 1 VoK.ua, i poe ; !oaa ke kuLui* u * t \a uulana» a v ;ito kksju i jiiau ka laaa } nooo.' iUa * e ake :uc Ka ;;;<uiau gka l v ais* 0U i iia «a ku;viv anu: nu lioa,;u ;uui i aiiiona da«a, t 4 Tauku 12Cv»i. Hoeaek llara eke Koeaa. Na uiana» t» i* »■ i,v * kcc«»a» auake iue ua i~ula i ka ». a ia« f -0) KuW.u a W'noe 1 u.ia« papa «.'o r»« ka hool&u t tcV.u»%r.r4, K<; uuiuae »tu w«a ;uvs. ovv * »vv-; ki na. ame ke ak.u U uui oka ;;cviux * * » ai;a» ikko oka posu o iva i.u*a* n>e na i aaie i ei;Un\" a;x;c ,iia Kalaaa au;e iia luna;;ui e pili aua uv mnau jn.;V.a oka t\vvr.sv ; V,.ui*u;a va) a;*&, ] <b> tva mu aua ika o r*apoe I a i;>K4eaia ia f aKU oU iiu%u V.oiue» uiaka a&a aku aka tu- , nAnvyh.;ra : o.e, r.xa e aua ia kae, . (?) aīV.v ,sa a&* * ;;a ;r,ookk, ;;a U 4 }vO U huaheUi ;uaa ;uca e i iUi aua *Ka f nAii% ola kvVtu\, Aa nae» aau ;r,ca v ;a , uei, maiUto -ā Uu eae ;a aa* i*a luea . iiooakakala ;ixa Ika vit e aua i U »¬;*ia o&a liv4ō ielA a;«a» *mt

na KUKaiKamamo ana; (4) Na lawelawe hana ana, ona ma'i koino aku, ame na ma'i e hemo aku, e nana ia, noii aku i ke ano oka ma'i, a imi aku i na alahele e hoola ai ia ma'i hooki-na ika noonoo, a noia mau mea (a) e hoolalaia ma na mea i manao ia, na hoolilo, iloko o na waihona e ku ana ia manawa, a e malu malalo oka nianao o keia mokuna, e ku, a e malama ia keia keena kiliniki (elinie) ma ka mokupuni o Oahu ma kekahi wahi, i ole, pili hana pu aku me kekahi haukapila kaoko'a i apohoia e ka Papa Ola, (b) iloko o na haawina waihona dala, e kikoo akuua hoohana ana aia keena kiliniki (elinie) i kekahi mau ailana aku, i na i makemake ia, ma ka hele makaikai ana aku„ na poe hana oka home, ame kekahi mau hana paku'i e aku» aine ka hoolala ana no kekahi mau lako i.makemakeia 110 ia mau haukapila, i aponoia e ka Papa Ola, (e) e hui aku me ka lunahoohananui no na ma'i kupono no ka lapaau ana a ka kiliniki (elinie), (d) e kau aku i na kaki haahaa no na hana polopeka i haawiia aku, ame kekahi mau hana e aku i haawi la aku ika mea ma'i, ika manawa e hana ai ia mau kaki, e noonoo ia ke ano ulakoiako oia mea ma'i; aka na'e, aole kekahi mau kaki e hana ia, iloko o ke ana ike oka lunahoohananui, mali'a ma ia ano ihola, e lilo ka mea ma'i, he ma'i na ka lehulehu e uku na hoolilo, i ole, hoole ana aku i ke kokua ana i na poe aia mea ma'i e malama ana, (e) e haawi aku i na laau lapaau ame kekahi mau mea e hoolako aku ai me ke kaki ole aku ia mea ma'i, e like me ka ka lunahoohananui i manao ai lie kupono, aka, o na kaki no na hana i hana ia, laau, a me kekahi mau mea i hoolako ia aku ai e kekahi haukapila, e uku ia aku noia e ka mea i loahia ika mai ia haukapila, koe na'e, na poe ilihune, oia mau kaki e uku ia aku noia e ke Kalana ma kahi e noho ana ia mea ma'i. 4, Pauku 1265-2, Na ohi dala apau aka kiliniki (elinie) he waihona ia.no ka Teiilore. ona dala apau e ohi ia eke keena hoola o na ma'i pilikia oka noi>noo no na hana i hana ia, ame na laau, kekahi mau mea e aku i haawi ia ai noia mea ma'i, he waihona ia no ka Terilore." "Pauku 2. Waihona Dala i Hoahuia. Ke hoahu ia nei i waihona dala, mailoko o na loaa oka Teritore, ka huina o $64,00.00, i olefi oi iki aku, i hoohui ole ia aku iloko hona nui i hoahu ia ai malalo oke kanawai hookaawale ana i waihona dala, no keia keena, no na makahiki e nee ana, no na mea i makemakeia ame ka manao o keia Kanawai, iloko o ka nee ana o elua makahiki, a pau iloko o lune 30,1941, oia huina dala e hooliloia elike me na hoolilo o na waihona dala i hoahu ia no ka Papa Oia. Ke hookaawale hou ia nei iwaihona dala, ka huina o iwakalua kaukani dala ($20,000.00), mailoko a'e o ka waihona nui oka Teritore o Hawaii, i hookaawale ole ia, oia huina, a i oi iki aku, e like me ka mea i makemake ia ai, e hoolilo ia noia, no na hoolilo wale no, kau kaa, a halihali ana ame ka malama hoohana ana ika kiliniki (elinie), o na ma'i ilihune i loaahia ika pilikia oka noonoo.

"Pauku 3. L mana keia kaiwwai ma ka ia 1 o lulai, aka na'e, o na hookohu ana malalo o keia kanawai, ame ke keena i kukulu ia ai mamua oia la. (Aponoia 17, 1930.) S. B. 160, Kanawai 257. HE KANAWAI. E Hana a e Iloomakaukau ia no ka Laikini Ana =i na Poe Kuai Okamopila, ame na poe Agena Kuai Okamopila ame na Rula e Kau ana no ko Kuai Ana Aku I na Kaa Okamopila, ame ka Hookapu Ana no na Kuai ma ke Ano Apuka, Kupono ole, līoko Oia Oihana Kuai Okamopila, ame na uku Liilii Ana Malalo o Kekahi Aelike I Hana ia Noia Kuai Ana Aku. E Hooholoia i Kanaiwi e ka Ahaoīelo o ka Teritorc o Ilaieaii: Pauku 1. Hooakaka. E ike ia keia kanawai, a e hoomaopopoia, "Poe Kuai Kaa Okamopila", Kanawai Laikini." Ma ka manao o keia Kanawai. "Oia mea," e hui ia no ke kanaka liookahi, hui, hui oihana kalepa, ahahui, na hui kalepa I hoohuiia ma ke kanawai, ame na poe apau, kanaka kukahi, a oia mau ano. "Puuku, ka manao, ka Puuku o kela Kalana keia Kalana ] ame ka Puuku oke Kulanakauliale ame Kalana o Honolulu.

"Kaa Okamopila," e hui ia ua kaa apau, kaa okamopila, i ole, kaa kalaka, elike me na hooakaka oka Mokuna 70 o ua Ivanawai o Hawaii 1935 hooponoponoia, Pikmeki e hui ia, na hookele kuai ana a kekahi mon, i ole, lioomaka aku oia e koino iloko oia hana, me ka manao e loaa na pomaikai ma ke dala, kekahi mau pomaikai paha, ma ka holo pololei aua iaia, I ole, ma kekahi ano paha, a loaa aku laia. "Komo ana iloko oia oihana" (business), ka manao, ka hoomaka ana, lāweiawe, l ok\ hooinau aku iloko oia oihana, i huipuia me na hooponopono aīe oia pikineki, ika wa a ka mea hooi>onoponoe kau a paa aku ia mea e hana ana ia oihana. Aka, ma ke kuai ana me ka maopopo ole aku, kuai nona iho, kaawale mai ka manao o keia kanawai, aole ia i komo iloko oia hana pikineki (business), Liilii," i ole, "kuai aku ma ke kuai liilii ana M , e noia, _na hoomaka ana ia, e kuai aku, hooikaika ana no ka li!o aku oia kaa, i ole, ma kekahi ano, ma ka lioolilo ana ako oia kaa okainopila i kekahi niea, no kona pono ponoi 110 kana hana, 0 kekahi mau mea oia ano i hoike ia aela e like noia me na niea i hooakaka ia aela ma kekahi pa'i hakahaka kupono, "t T ku !ii!ii ma ia aelike, ho na kuai liilii ana" e hui ia aku ia me kekahi aelike, ke ano. paa malalo o kekahi iwka, «10raki o na waiwai kuai aku. i\a kuaī i aelike ia l aelike ia, hooIlmaHma. aeliko, i o!o, Ti\a ka uku ana hookahi manawa, i ole, uku liih'i inau aku, iloko o kekahi manaw a e holo ana, i ku a*e malalo oia kiiai liilii, a uku liiii ana noia kaa okamopila. "Papa", kn % manao oia no na poe kuai kaa okamopiīa" anie ka Papa Laikmi o na poe kuaī kaa okamopila, a keia Kanawai o hooakaka nei. "Mea kuai kaa", huiia na poe apau i hoike ia aela maluna, e hana mau ann i na hana kuaī kaa okamopila, hoikeike,! waiho akn no ka hoolilo ana aku. i ole lioohana ana, no na ha-. na hoolilo kaa okamopila, ma kahi e ku ana ia pikinekL no ke; kuai hoolilo ana aku, hoikeiko ana, waiho aku no ka hoolilo ana. a ha!ia ana ma ke kuai lioolHo ana i na kaa okamopila. No ka manao o koia ?nau mea e 'ioeakakaia nei, kahī e ku aua! is oihana pikineU, r haua ana. nui U kuai hoolilo ana aku, hoikeiko ana, waih.o aku uo ka !uv!i!o ana, i ole, hana aua i na hana kuai hooh'!o .",kn ■ ua kaa oK;Hr.opi!a, e manao la noia,. : 4 ia i!oko oia oihann. i h.nipuia ma kahi e ku ana ia pīkiuAi,; na h<v>|H"mopoiv a hat'.a hou ana i na kaa i piīikia, uaj moa k\irti. kakaHna a:ve aila. kahi e waih.o aku ai ī na kaa okamopila, na mes pH : etH kiri. na hana i liana īa, i oie, na keena! pena. "Moh kuai hoo?i!o kaa" e hui ia aku na poe apau, i liooiV kaka ia ae!a n\a ko ano kv.«nr!sina, uku ia aku. i o!e, ma kekah? ana waiwa 1 * i ia, a* vna, e ka mea kua! hoo 1110 kaa. no ke kuai ar.a aku, hoikeike ame, wuīho aW. no ka kua! hoolilo An. rt . i ko?r-o Poko o na h&na pHi ī ua kaa. okamopih Ao!e ma "va e ho'ke !a nei, "mea kuai lu\>li kv" I o!e. ">anaka k-l-: ; KvPo akii." i hoonkaka ia aela fuaīuna e huipuia akn !a. r,a v 4;i !ehu!ehu, e lawelawe ana i kā kkm\ Paukn * O na ]vv i laikīni oh' ia, ao«e hiki ia lakou e komo lloko o kHa pik:"ei?\ ko\ahi ka'\aka s mawaho a*e, o ke kn.ii s ski: • oīe moa kuai \ laiUni la ma na h<Vftkskn n ke?,-\ K.-ww -u <• kov„ aku Ho\o 0-s plki 1 neki nm!a?o oka msn.-o o ko J :i ma ko kUai hoolHo,'

» ana aku oia mau Kaa oltambptfa ma'na kuai lilln* iloko wka Teiitore am ka }g iho oka mana ana o keia kanawai. | Ptuk\J Lklkini o na poe kuai hoolilo kaa palapala liōi. Aole keltahi kanaka kuai noolilo, i hooālealea īa, aeia, e hana aku, ma ka la mahope oka mana ana o keia Kana ; wai, e komo aleu īloko o ka hana kuai hoolilo ma ke kuai hooli-' lo liiiii ana oia kaa okamopila iloko oka Teritore, i ole, lawe a'e ma ke komo ana aku iloko oia pikineki, me ka loaa mua ole o kona laikini knai hoolilo, koe na'e, iloko o na ninau hoopao ana ia hui oihana, mamuli oka make ana o kekahi lala,' oka lala, a, mau lala i koe iho, ua hiki e hoomau aku malalo oiaiaikini no ka holo ana o ka manawa o eono mahina, a o na hooko kauoha, malama waiwai o ka mea i make, a o na poe | e kau ana-waiwai aku ai i kona kuleana waiwai, i ole, malama iloko o ka hanakalupa, i hookohuia, e kekahi mea kupono i aponola a 1 loaa ka mana no ka hoonu u ana aku i na hoohana aTia malalo oia laikini, no ka mea, i pii n'e a paa ma kona kulana, hooko kauoha, malama v. r aiwai, na poe ana kauwaiwai, maiama waiwai iloko o ka banakalupa. Oia mea kuai hoolilo okamopila, e noi ana i laikini, e hana oia. mamua oka ia e marm āi o Iceia Kanawai, a īlōko o na makahiki apau, mamua oka pau ana oka manawa oka laikini, e hana oia a haawi akn ika Puuku, maloko o na pa'i hakahaka a ka Piiuku e haawi aku ai no kolia hoopihapiha ana, i paiapala kaokoa no ke noi laikini no ke!a Kalana keia Kalana", ma kahi e ku ana la oihana pikineki. "O ka palapala noi e waiho ia aku ma ka hoopihapiha ana i na pepa i paihakahaka ia, a ka Pouku e haawi aku.ai, me ke apono ana aku oka Papa, a e leau pnlima ia me na hooia ana a h<S3hiki ana a ka mea i nol aku, a i na, he huf kalepa i hoohuiia malalo o ke kanawai, i ole, hui i hoohui ole ia malalo oke Kanawai, ma o na lunanui ala oia hni, i ole, he hui oihana, ma ka hapa-nui o na lala oia hui oihana. . Oka palapala noi, e paku'i ia aku nie kekahi mau mea aka Puuku e makemake ai, me ke apono ana aku oka Papa, e imi ia aku penei: (1) Inoa oka mea e noi ana ame kahi eku ana kana oihana pikineki; (2) īnoa, i ole, ka inoa o kana oihana pikineki e hoohana aku ai; (3) īnoa ame kahi noho oka mea 'nona ia pikineM, i ole, hoa-hui, a i na he hui kalejt., ka inoa o na luna-hui, na lunahoohananui;

(4) Kahi eku ana ia pikineki, ma kahi e hoohana ia aku ai oia pikineki; (5) Ina hs mau kaa hou wale no e kuai hoolilo ia aku ai, ke sno, i o!e, n*iau ano oia kaa e Ttuai īa aku ai; (6) I mau hoomaik'eike no kona kulana mamua, moolelo, ame kona maū hoa hui e launa ana, oia men noi, a o kela ame keia ona, hoa-hui, lunanui, amē lunahoohananui, a oia mau hoike e lawa ia, no ka hoike ana aku, no ke kupono i ka makemake o ka Puuku, kona kulana maikai iloko oia pikineki; (7> I mau hoomaikeike, e hoike ana, īna ua waiho aku .ka mea noi i kekahi noi mamua aku no ka loaa ana iaia oka laikini malalo oka manao o keia KanaAvai, a o ka hopenā oia palapala noi, a i na paha, oia mea i noi aku, e paa ana ola i īeekahi laikini i hoopauia a i kapaeia; (8> Ina oka mea e noi ana, he hui-kalepa i 010, hoa-hui, f mau hoike e hoike ana, i na kekahi hoa-hui, poe hana, lunanui, i ōle, lunahoohananui i hooleia no ka loaa ana oka laikini, i ole, e paa ana i kekahi laikini i hoopauia a i kapaeia; (9> Tna oka mea e noi ana, e komo ana iloko oka pikineki kuai hoolilo i na kaa okamopila, oia mau hoike i kakau ia, ma na pa'i hakahaka, a lawe ia kana mau hoike i paa malalo oka hoohiki, i ole, ma kekahi ano i kulike aku, no ka hoolawa ana aku ika makemake oka Puuku, a o ka mea e noi ana, e loaa ana iaia na hooia kupono a me ka mana e loaa iaia mai ua hui hana kaa okamopila, i ole, na poe, kuai mahelehele ana i na kaa okamopila, i hoamana pono ia, no ke kuai hoolilo ana aku ia mau kaa okamopila, ke kuleana i loaa iaia, mea J hele i o!e, mea kuai hoolilo kna okamopila iloko o ke Kalana, t kahi i waiho ia aku ai oka palapala noi. ! Pauku 4. Poe kuai hoolilo kaa okamopila: Na poe e; loaa ole" na laikini. E hoole ka Puuku ika palapala noi a kekahi mea tio ka loaa ana oka laikini iala, laikini no ke kuai' hooKlo ana aku ia na kaa okamopīla, a hoole aku no ka haawi * ana ia laikini, a i na e loaa aku ika Puuku, oia mea i noi lai- { kini aku (1) hoa-o e hoike hoopunipuni o na mea i makemake J ia e hoike aku oia. i ole (2) aole i noi aku ī kulike me ka manao ' 0 keia Kanawai, i ole, me kekahi rula, i ole, na hooponopouo hana, a ka Papa i hoopuka ai malalo oia kanawai, i ole, (3) e] hana ana, i o!e, e komo ana iloko oia pikineki kuai hoolilo ma ke kuai liilii i kekahi kaa okamopila hou, nie ka loa,a ple o na! (hoamana ana ma ka aelike me ka hui hana kaa okamopila, i! j b!e. mea mahelehele kaa okamopila, i ole, {4) hoāhewa ia uo, ! ka hoike hoopumf>uni ana i hoike ai e pili ana no ke, kuai hoo-' ! lilo ana i o!e, ma kekahi ano, i komo aku iloko o na hana pili * Ikaa okamopila, i ole, (5) komo aku, i ole, manao ekomo aku»] | aelike aku. i ole, hooia ma ka aelike ana, me kekalii hui hana !kaa okamopila, i ole, mea malielehele kaa okamopila, i ike ia,] | ku-e ika manao o keia Kanawai, i ole, (6) noho i ole, (7) \ 1 aole wahi e ku ai kana pikin'eki e hoohana aku ai, i ole» kahi e j ! hoohana ai, no ke kuai hoolilo ana i na kaa okaaiopiia» hoikei-, ke ana, waiho ana aku no ke kuai hoolīlo aiui, i lawelawe ana i na mea pili ike kaa okamopila, ] T na oka med e noi ana he hui-kalepa, i ole, hoa-liui, e j hoole aku ka Pmiku no ka hoopuka ana ika lalklui, \ na keka-! W hma-nui, lunahoohananui, poe hana, i ole, hoa-liui oka mea! e noi ana, i hoahewaia oia no kekahi haua ana i liaiija ai, i ole,! hookomo ole ia, a e lilo i kumu no ka hoole ana. ī ole. īnx)»au <

- . i % V **V UWIV. * V4,Vj .UW£/«IU Jn i ht>i>pnka a haawi ia aku la )una-iiut 4 īuu&hw- ! {K>e hana i ole hoa-hui ma ke. ano nona Iho. N T a mea i loaa aku Ika Puuku, e lilo i mau kumu niaī'kai 1 hooakakaia ma ka palapala noi, i ole, kekahi mau mea i hoīke ia aku, i loaa aku iāia. Mahope koke īho o ka hoole ana aku ia, pataj>ala nol, uoia man knmu i hoike īa aela, e hoopaa aku ka Puuliu i koua manao, i huipuia me na mea i loaa aku iaia, a liooia aku ika P>ma v hooakaka ia 'hei; ' | 0 kekahi mea noi i hoole ia ka laikiui, Uiki iaia Ke hoo- . komo aku 1 kana hoohalahala no ua hoole ana oka PuukiL a - wstho aku ika Pana, e like me na mea i hooak&ia ia ma \a 'Pnuku 11 o keia Kamwai. Paukn K. LMkini oka me& kuai hoouio kaa okamopna* s pampj\ja noi. Aole kekahi mea kuai hooluo kaa okitfuop^%, <■* hooakakaīa nei, mahope iho oka !a I a; keai Kaua\\aL > koino aku Uoko oka oihana pīkineki, ma kuai liooiuo Hi* m ana ? na kaa okanwpila lloWoka Tei:itove, i ole, hovmiaka, akn rnake komo ana iloko oia piUmeki uie loaa mua \se & kona mikini malalo *%a manao o keia ai, , , 0 na moa kuai kaa» m«wua okala e uim ju l&U. K*u» t a i na makahiki pau maliope aku, maiiiua jlw o ka MkiaiL t hiua» » Kaawi aku iia XSiuku* ]ii« 4 kekahi pa i hākahaka a U Puuku e haa\u aku 4U uo ke noī laikim ana pk;\ i*Uwri» uoi ma ke k4&u ana, iua ns tvp,\ pa 4 ! hakaluika aka Puuku e aL a i apoiwU eka, Papa. mo ke kakau inga ana« i hv\)ia la uia V* hooluki aka! moa t\oi. ; i I T, m iloko oka noi, ua mea aka e! ?v,a\eTr.akf ai me ke ana oka Papa, a.e kajug mau. moa ! - T * i <t) lnoa, ktKi e holo ai eka kta oka |^|Ljh>i, ] tnoa, kahi « holo ai oka kla oka,;ucigkuai h\vtHo kan, iv?a noi e uxatiao anA no W» liau* ak£ uou iwa, 4 p) I msu hooakaka no ka mea noi» lsou4jkukn4* ?\kv ?ek\ kona mau hoa kukAanuiHio, a oia uiau !;dfkc kujvno e 4 lA\va la uo ka īwl Vnui KuUiia iloko 1

>L| i i - «IWUmwi <d®ss»«ws«w' aaa* -- < & -r*Bs^ s ti v* ~ mau Jbooakaka, ixia oka aieu jioi, e koniu iloko o. £ ek .9*Mfta £_aji,U, i ole, pikineki, mawaho a't o na hana H a * Jl ( j % _ . . (5) I^niau. hooakaka iua uia mea noi, ua hoole ia kana paiapala noi,i ole* o ka laiklai aia mea e paa ana, ua hoopau a kapae ia"; ;, J (®) I mau hooakaka* rua oia mea noi, e hana ana f i ole, | piea kuai hoolilo kaa no kekahi niea kuai hooiilo kaa, i kapae ia, i ole hoopau la koua laikiai; : (7) I mau hooakaka aoa oua kuai hooiilo kaa, i hoike īa aela, e hoike aiia oka iiīea noi, he kaaaka kuai hoolilo kaa noia ona kaa. t Pauku 6. Kanaka kuai hoolilo kaa, īui poe e laikini ole īa. E hoole ka Puuku ika palapala iiui a kekahi mea e maKemake ana i laikiui ke ano mea kuai hoolilo kaa, hoole aku ma ka ana ia laiīuiii, i na e Joaa aku ma ana jmi Sna (1) ua waiho aku i kana hoike iioopunipuni ma kana palapala noi, I ole, (2} hooko ole ika manao o keia Kanawai, i ole, me kekalp rula, i ole na hooponopono aka Papa i hoopuka1a malalo oia Kanawai, i ole, me kekah] ruk 4 i ole na hooponopono aka Papa i hoopukala malaio oia Kanawai, i ole ; (8) hoahewa ia ma kekahi hana apuka a hoopuuipuni e pili ana ia pikineki no ke kuai hoolilo kaa okamopila, i ole, (4) kauoha ole ia aku e hana I na hana ku&i hoolilo kaa okamopila no kekahi ona kuai hooīilo kaa, i īaikini pono ia no ka hana ana ia pikineki iloko oka Teritore malalqjoka manao o keia Kanawai, i oīe, manao aku e hana īka liana kuai hoolllo kaa okamopiīa, no hookahi a oi aku ona kuai hooīilo kaa, ia manawa hookahi. Ua hiki ika Puuku e hoole aku no ka hoopuka ana i laikjni noia mea kuai hoolilo kaa noia mea e noi ana, oiai oia he mea kuai hoolilo kaa, i ole, e haaa ana, no kekahi ona kuai hooīilo kaa manawa i hoopau ia ai ka laikini oia ona kua) lioolllo Ipia. 0 jia mea i lōaa aku ika Puuku, e Hlo ia \ kahua kupono i hooakakaia ma ka palapala noi, i ole, kekaln mau ike i maopopo koke oio 4 i kona hoole ana ak,u no M hoopuka anā" ia īaiklni noia a hewiHo kaa, e hoopaa akii ka Puuku i kana, oleīo KooKoio, ]i<<gia aku ia oīeīo |liooholo, a waiho aku oia ia mau mea ika Papa. Oka mea i noi aku, o kana palapala noi laīkini kuai liooīilo kaa, i hooMa eka Puuku, hiki ia naea e waiho aku i kana hoohalahala imūa oka Papa, elike me na mea i hooakakaia nia ka panku 11 o keiā Kanawai. ; Pa«ku 7. Na Laikini; pepa pa'i hakahaka, auhau, pay ana oka manawa, holkeike ana. Qka Puuku ma ke apono aua aku oka Papa, e a hoomakaukau i ke ano e pai* ai ika palapala Uikīni no na ona kuai hooliio kaa ame na mea krua3 hoolilo kaa, a hoopuka aku ka Puuku ia laikini, i ka wa a ka Punku e apono aku ai. . 0 na laikini apau, e paa ka inoa

aīne fcahl e holp olta teta pla niea i loaa ka lailiini, > 01<a ului ma'kahiki oia laikini a ka ona kual hooiilo kaa, ■ he kanalima dala no na ona kuai hoolilo kaa* o jia kaa liou f ame na kaa i holo mua'ia, a iwakaluakumalina, no na ona kuai| hoolilo kaa o na kaa okamopila I hoohana mua ia, a i holoho- r loia/ a o ka uku makahīki o na poe kuai hoolilo kaa e hana ana 1 malalo ona kaal elima dala. Ma na e lawe' pū alai ! kana palapala noi lalkini. * ! Ona kuai hoolilo kaa, ame» mea kual a hoolilu k&a, e nmu, sa;]oko o hookahi makahiki, niai ka la i hoopuku ia ai oka lai-1 Inni,! na iia'e aole i hoopauia a kapaaa ia laikuii. E pau ka ] laikini o ka mea kuai hoolilo kaa ika t pauuu ka lai-' oka ona kuai a hoylilo kaa, koiM haku e hana ana # i ole ' kona waiho ana aku ī ka liana aia iiaku kuai lioolilo kaa.. Aole laikini 1 hoopuka ia, malalo oka manao o keia K-anawal, e hiki e haawi ia āku I kekahi mea e aku. ona ona kuai iilo ka e malama i laikini i hooiaia a i kope oia ma kekahi wahi kupono, ma kahi eku ana kana plkineki. 0 ' pa poe kuai hoolilo kaa, e plli mau kona laikini me ia, 1 oIeJ i kope i hooiaia, a e makaukau oia ma kaholke ana aku i laikini, i ole, kope i hooia ia, i na ua kauoha ia aku oia.e ke-' * kahi mea ana e makemuke ana e kuai aku i kekahi kau, ū e! f hoike aku oia ke kanaka "kuai hoolilo kaa oia, s i Oka laikini i hoopukaia malalo o keia Kaaav\ai, ua aiaaa 5 Ia no ka hoohana ana aku ia pikineki iloko wale uu oke Kula--1 na, kahī i hoopuka ia ai oka laikini. I Ina i haawi ole ia aku kekahi laikiui, e hoiiioi ia aku ua ' ■ dala ana i uku aku ai f Ika wa e hoike ia aku ai oia» ua l'.ooieia ! kana palapala noi. * . ! Pnuku Xa hoololiloli, na hoike hou , ■ T na i hoololi ia na kulana laikim oia ona kuai hooliio ' īloko oka manawa i hoopuka ia ai oia lalkiui e pili aua; vl) ! poe hana malalo oka ona kuai lioolilo kaa» hoa-kuleaua-pu, iu- ' nanui. I o!o. hunahoohananui, i ole, £) kul;i e ku aua ke kouu | hana. I ole, kaln ano nuī e hana ia ana la pikiuekū i ok, iu | kauoha hoamana ana o iigjaikir.i e r.a I;ui hiMi-i ka«, i uā poo maholohele haaui kaa, n\u ku hauu uua aku u*a ke auo he ] moa mahelehe!o f I kuai hoolilo e kuai aua. i ua' kaa hou iloVo oka Tcntore o Ilawaii, uuiu uiki»ī iioko o | umikumahma la maliopo aku, e waiho aku me ka Puuku* i uiau hoike paku ino na lioike mua i w ailio aku* nia | hnkahaka ako. Puuku e haawi aku ai, e hoike aku «iia, u*<Uaao ' o 'na leumu hea na hoololi. ■ ; Pauku 9. Papa Kalar.a. E liookohu ia iioku o m , Tia hookahi. i kulike me ka manao oka pauku S0 oke KiaAWAi' Ok*ana Aina, j Papa e ike ia ma ka iuoa "Oua Kuai a HoalUo ' anie ka Papa Q ' kii.i oKamopila" e h«.vkoliuia i elumilala uu ke Viīisīta^;ih" atno kalana o Houoluīu, e ekolu lala uo ke hook&lii u khlana mawaho aV o Honolulu. * ' 5! hookohu ia na lala e ke Kiaauia» a v ike 44, * he poo 1 komo i!oke o na hana kmu. houlilo * knai hfln ana Ī!oVO osa *Te* !.!&'& «ūi uk,* .

I wa v tka _ ana,l o.e ihe Kiaīālu u eluu* iuuvAluku & i kAi£ n m ? U f 1 i ' o dud m&mua koke !ino o ra la o Kona thv\c-1;u u auo» I. ** aiue lu&uia o Houoiuiu, elu* wk < hoomc»cs|M ia, u* koaio &ku uv>ko g u& • *** liuw <*u* Uk. e l A * ai \VV aiV U, koiiw 4ku uoko U«A h>ohh *aa oUaioiwlA mWi aooiuui* i*. * i ♦ '^ 1 a V UV^; >' U iiAii i iki hooroAo* , *l v -' v ;i V« ::e V- c k** 4 * &v*oolo ka& f i> nR kA k > vH ' ;r ' Vrt ' UooliAiu ū», «t i hoīohok 44. , Ko m nwM ane ok c kukaaLwaluk *iuc iUkiu o ( IIKC hooiuiuawiM k. i komo *ku iioko o i;* f " X VV° V i; » v l*i aAA Lou OUA kl&au 1 1 ; Vy •*"'* * ikko v U4 iiAiiA kueu 8 n»\MJ:O K;\A l ~OiKC, U *C£l No k& £U*&**& cms4 lv\ v'V? U i iU r' iiiAMkiiki C *&»* *u M* 1 -M v A 0 * "° °V k Uv.Hikui.>o>rn? -BiHi| '? ??i^*xv"V V. l >*•*«*" i ii. .ut..\H .. -*.l, .'S .M.tVAn» V4W «Mik. AA WLūi iil\t *» HV n 20* fr «& * w wl^' ( V 1 \. V» 1 v'- ** Uope kokUA. lUU*hoo)uUianuL E, *' ;C * kewUu KAk*uok4o, * vSy ' * ai&uao &di m&ik*. m a 8 v.o v& ■ ;.r.;» ; m. auo 0 ki. Likou }.«*&*, 4uk k& hooixv, a?! .•; \ »IA UKU e uku U, *i kkoiL , i ?* lk * »»»** * feogbh* iaB 3tt.! RSI iK ' h i XlU \ l -;oa 0 ou4 ku*i * hooiuo k&* £T£ - 1 »^ 4 ? «** «o S£. * Hoolllo ahvVA,4 ;&& i&<ī& i iu*ii«o u maUlo oK;< CKC 4 iiOOii&A «ku lKK*K«.iu J„O4"H' Wm"* "* v '!;f *)c* ; "^" c *** *ttw n« k!*4u v v iv K*r* &*■ ** *.«** k*» *u- -< on ;a «AKO-U. i • 1 * u * u A ' ** « Jhm* .

ke ai; k&pae ana, hoopau ana, E hoolohe ka Papa ina hoohalahala ī hookumu īa a'e maluna o na kauoha a ka Puuku ma kona hoole ana e hoopuka i kekahi laikini. ona hoohalahaia apau mai kekahi kauoha a ka Puuku, ma kona hoole ana no ka hoopuka ana ia laikini, e komo aku ia iloko o kanakolu la, mai ka la i hoopuka ia aku ai oia kauoha, i ole, oia kauoha ua manao ia ua paa ia kauoha. 0, na hoohalahala apau aka Puuku, e waiho ia aku ma na palapala i kakau lima ia, a hooiaia malalo o na hoohiki a ka mea noi ma kana paiapala noi laikinl, i hooleia, a e hoike pu aku i na kumu kupono noia hoohalahala, & hia ka manao ana oka mea e noi ana, o ke kauoha aka Puuku, aole ia i pololei. Ma ia hoohalahala ana e loaa ika Papa ka mana piha no ka noii ana aku ika oiaio, mana ma ke kanawai, noia kauoha a ka Puuku. Ua hiki ika Papa, ma ka manao ana, a ma ka waiho ana aku ma kana kumu hoopii i koo pono ia e ke kanaka e hoohalahala ana, noii ana aku ia mea e paa laikini ana malalo oka manao o keia Kanawai, a e kapae i ole, hoopau, i ole, hoike aku ika Puuku, no kona' hoole ana akii, i ka haawi hou ana aku ika laikini oia ona kuai hoolilo kaa okamopila, i ole, mea kuai hoolilo kaa okamopila, iloko o kekahi manawa, i na he mau kumu kupono kekahi oia hoole ana, i ole, i na he mau umu kupono kekahi e lilo ai i ana kupono no ka hoole ana noia hoopuka ana ia laikini. j Ua hiki ika Papa e kapae, i ole, hoopau i kekahi laikini i na manawa apau, i na ua maua'e ia kekahi rula i hoopuka ia, malalo oka manao o keia Kanawai, i ole, maua'e i na Kanawai i e pili ana no ke kuai hoolilo ana i na kaa okamopila, i ole, auhau ana, laikini ana, i ole, na rula hooponopono o na kuai hoolilo ana i na kaa okamopila, Pauku 12. Na Ru!a ame na Hooponopono, na kupina ana aku i na hoike, Ua hiki ika Papa i kela manawa, keia manawa, hoololi ame hoopau ana i kekahi rula ame hooponopono, e ku-e ole ana i keia Kanawai, a ka Papa e manao ai, i kupono no ka hooko ana ika manao ame na hooakaka a keia Kanawai, ame na hookele hana kupono ana. E hoolohe ka Papa ina mea e hoike ia aku ai, e pili ana i na hana i kau ia aku malalo oka manao o keia kanawai, a o ka lunahoomalu ame kakauolelo oka Papa, ua loaa ka manao kau hoohiki ana. Ua hiki ika koi a kauoha aku ike kekahi mau hoike e koo ana, i na ua kupono ia, a e loaa ka mana, no ke kahea ana aku i kekahi mau hoike e hoea aku, me ka lawe ana aku i na buke, moolelo, na palapala i makemake ia ma na halawai aka Papa, i ole, i naj mea apau e pili aiia, malalo oka mana i loaa no ka noii ana aku noia mea, ma o ke kakauolelo 'la, hoopuka aku i na kupina noia mea i makemakeia e ku hoike, i ole, kupina a-no aku no ka lawe ana aku i na buke, moololo ame na pepa, kauoha ana ika Makainui oke kalana ma kahi e iioho ana oia kanaka e ku hoike ai, i ole, ma kahi e loaa aku ai oia, hoike aku iaia no kona makemake ia, a waiho aku me ka Papa, a e like na hooko 1 ana ia kupina, i na ua hoopuka ia aku mai na aha kaapuni aku | i hoopukaia ma ke kii ana aku ia mea i makemake ia, a waiho aku ia kupina me ka Papa. Na uku ku-hoike ame na uku mile e like noia me na uku a na aha kaapuni e uku ai, a e lawe ia a'e ia mau hoolilo ma na waihona hoolilo oka Papa.

Na olelo ike a na hoike, e nolio ana mawaho oka Teritore,, e lawe ia noia e ka Papa e like me na mea i hooakakaia ma ke | kanawai, no na olelo ike, i kulike me na okio ike ma na hihia kiwila. I na ma kekahi ano, hoolohe ole» i ole, hoohemahema i kekahi kupina, e kono ana iaia e hoea aku, i ole, kekahi kuhoike e hoole ana, hoike ana i na mea i makemake ia iaia, ua hiki i"ka Papa e ninaninau aku iaia ma ka mana i loaa ika Papa, o kekahi lunakanawai aha kaapuni o kekahi aha kaapuni, noia hoolohe ole, hoohemahema, i ole, lioole i na ninau, ma ke noi palapala ana ake kakauolelo ika Papa, e hoomaka aku ma ke kau ana aku iaia no ka hoohalahala, e like me na hihia hoolohe ole, na kono malalo o na kupina, e like ia me na kupina i hoopuka ia e ka aha, i ole, kona hoole ana e kuhoike oia. Pauku 13. Hoike aku no ka noho ana e hoolohe. E hana ka Papa mamua oke kapae ana. a hoopau ana, i ole, hoole aku no ka hoopuka ana ika laikini, e loaa ke knleana ika mea e paa ana ia laikini, e hoea kino aku, i ole, kekahi !o!o e ku nona, malalo oia mau mea. TToike noia lioololie ana, e lawe kino ia aku ia hoike, i ole, ma ka leka, 1 likiki ia m aka TTalē Leta. a hoouna aku ma kahi e noho ana oia mea, a kana palapala e hoike nei. Aole e noho kekahi hoolohe ana iloko o umikumalima la, mahope oka la i hoike ia aku ai oia no kona hoea aku. Pauku 14. Na Moolelo; hoohalahala ika aha kaapuni. E malama ka Papa i na mooleio o "a mea apau e ku aku imiia oka Papa, a e ioaa. ka mana, ma na palapala a kekahi mea i pili aku noia ninau> i.ple f malalo o kona manao', hoike ana aku īa mea i pili aku ia ninau, e hoololi, hoopau. i ole, hooponopono hou i kana kauoha, Oka x>alapala noi laikini i hooleia, i ole, ka laikini i hoopauia. i ole hooleia, ma kahi aka Aha Kaapuni e noho ana, e maiu malaio oia aha, no ke kakoo ana, kapae ana, i ole ho<v ponopono hou ana i na kauoha aka Papa. O kekahi mea i noi aku. a o kana palapala noi i hooleia, i ole, kekahi laikini, ia laikmi i kapaeia i ole, hoojwuia ma ke kauoha aka Papa, ua hiki e waiho aku ia mea i kana palapala hoohalahala ma ka waiho ana aku me ke kakauolelo oka aha kaapuni oia apana, iloko o kanakolu la mai ka la i hookomo ia aku ai. 0 na hoolohe ana, aole ia e hoomaka kona kapae ana ma ia kauoha, i ole ma ke kauoha a ka aha kaapuni. Oia mau mea, mamuli paha o ua kauoha i ku|x>r.o ole i ole. ku ole ike kanawai. a e hoomaka ia aku ma ke ku-e hoopii ana fka Punku ame ka ona kuai liooliīo kaa okamopila 'aino poe kuai ViooTilo kaa okamopila i laikini ia e ka Papa. 0 na poe i hoopiiia aku, e hoopuka ia aku na'palapala kii hooko kanawai, elike me na hihia kiwi!a. Ma ka hooko ana i na palapila kii hooko kanawai maluna oka Papa, e hoouna koke aku ke kakauolelo oka aha, iloko oia aha e ku ana ka hihia, i kope 5 o na pop» nula * w afl\o aku me ia, i na he mau pepa kekahi. a o nooia ia 5a mau olelo ike i hoike ia ma ka noho ana oka hihia inuia oka Papa ma m • mea i hoopiiia aku Oia mau pepa e hoopan !a akn ia iMo ] oka aha e ke kakai;o!elo oka ah« iloko o umtkuma?tma ?a ma-| hope iho oka hooko ar.a ika palapala kii hooko kanawai. Tka mmiawa e waiho ia aku oia man pepa. e hoomaka ka noho ana] ma ka hwk>he aua ia hihia, ma ke no! ana akn. o na poe i p!n ia niuau e ku ana, a e koho ia ka 1a no ka noho ana oka hiht\ ma la kupono l manao ia ai. Pauku Na hana a ka loio oke aupum. kuianakauhale ame kaiana o Honolulu ame na loio kalana, K kau na hana ■ iuaiui»a oka lou> oka leh.u'O'U! amo loio o ke kulanakauhale ame kaiaiia o īīonohilu ame na toio o na ka)ana like 010, e haa- , wi aku i na kokua ika Puuku ma Vo noi ana aku aka Puuku, S r»ui ke noi ana aku aka Papa ; no Vs ann aku a hsn* ak\l ika nianao o koia Karswa\ ma ko Vu Hoopii ana aku. amo k? kup&le «n* noia mau nina\i hoopii. Pauku I<V Ka setike uVu inlo. o na Vuai hoonlo limi: m aelike e psli ana i ko ku e kanawai Aolo kekahi mea I aku iloko, i oU'., makemake ;īr.a e Vo'v,o aku iloko oia uo ke kuai hoolilo ana ak\< i ns Vaa n>a ke kuai īnlii ana aku, e komo aku iloko o kekahi ae!ike. na wea ī hooholo Uke i« ai, i ole, na mea i hoomaopopo ia ai. ihoīke pih aku. me kekahi hui hana kaa i ole. me krkaht mea \ aVu i VaaoVam.T — <- Vua f *.V« ota t kekahī ka

naka ī hoike ia, i ole, kekahi mau huaia fcanalca, na meā apau, i ole, hapa mai oia )aku )iilii malalo oia aelike, i ku ae mailoko oia kuai hoolilo ana, aku ia mau kaa okampjpna ; 1 ole, hoole aku oia no ke kuai hoolilo ana ma ia uliu liilii ana malalo oka aelike, no kekahi kanaka i hoike ia, i ole, kekahi mau huina kanaka, Oia mau aelike, na mea i aelike ia ai, i oel, na mea i hoomaopopo ia ai, ma keia ke kalahea ia nei, he ku-e ia ike kuleana oka lehulehu oka Teritore, a ku ole ike kanawai aole i kupono. t Pauku 17. Hookikina a na hui hana kaa okamopila, i ole, mea mahelehele kuai kaa okamopila, ku ole ike kanawai. Aole kekahi mea, i komo iloko o na hui hana kaa okamopila, i ole, mea mahelehele kuai kaa okamopila, i ole, he luna-nui, agena, i ole, hope noia hui hana kaa, i ole, mea mahelehele kuai kaa okamohila, e hookikina aku, i ole, lioao aku e hookikina i kekahi mea, no kekahi kuai iHlii ana i na kaa, eia ona kuai a hoolilo kaa okamopila, i ole, kekahi mea makemake ma ke kuai liilii noia mau kaa okamopila, no ka hoolilo ana aku ma ke kuai ana, i ole, ma ka hoole ana aku e kuai apau, i ole, I hapa o na uku liilii.malalo oka aelike i kekahi mea, i ole, keI kalii mau huina kanaka, i hoomaopopoia eia hui hana kaa, i j ole, mea mahelehele kuai kaa okamopila,,ma ke ano o keka£y. j mau hoike, manao paipai, hoopaa aku, i ole, hooweliweli aku, j ma ka holo pololei oke kamailio ana aku, i ole, ma kekahi lohe [i hoike ia aku, a oia hui hana kaa, i ole, mea mahelehele kuai kaa okamopila, ma kekahi ano hoopoino aku, i ole. hooponiaikai aku ia mea mahelehele kaa okamopila, i ole, ma kekahi ano a ka hui hana kaa,' i ole, mea mahsfē>iele kuai kaa okamopila, i hoopomaikai ia, i ole, hoopoinoia aku ia mea mahelehele kuai kaa okamopila, i ole, ma kekahi mau hoike i hoike ia a'e, i ole, na mea i hoike ia aku, ma na hoike holo pololei, i ole, ma kekahi lohe i hoike ia aku, oia mea kuai kaa okamopila, a oia mea kuai kaa okamopila, malalo o kekahi ano no ka, hana ana, i ole hoole ana no ke kuai hoolilo ana aku, Pauku 18, Kuai liilii ma ka uku Hilii malalo oka aelike, ma ke kuai ana ku-e kanawai. Aole kekahi mea e komo iloko oka pikineki no ke kuai ana aku malalo o ka aelike uku liilii niai na poe kuai kaa okamopila o keia Teritore, aole kekahi lunanui, agena, i ole, hope noia kanaka, e kuai aku, i ole, hoao e kuai aku i kekahi aelike uku liilii mai kekahi poe kuai kaa okamopila iloko oka Teritore: ■ (a) Ina oia mea kuai kaa ma ke ano oia aelike, aelikTl kamaiiio ia ai, i ole, na hoolala ana mawaena oia mea ame ka hui hana kaa, i ole, mea mahelehele e hoolako aku i na kaa okamopila, ia mea kuai kaa, i kaomi ia aku hookokonoia ko ke kuai ana i kekahi aelike uku liilii, ma kekahi mau mea i hoike ia aku, kamilio ia aku, hoopaa ia aku, i ole, hooweliweli ia aku, i hoike pololei ia aku, a ma kekahi ano aku, i hoike ia aku, oia hui hana kaa i ole, ka mea mahelehele e hoolako aku i na kaa okamopila ia mea kuai kaa; ma kekahi ano hoopilikia aku, i ole, hoopomaikai ak« ia mea kuai kaa, i ole, ma kekahi ano i" hana ia aku ai oia hui hana kaa, i ole, maa mahelehele i hoopomaikai ia aku, i ole, hoopilikia ia aku ia mea kuai kaa, i oie, ma kekahi ano i hoike ia aku ai, i ole, ma na mea i kamaiiio ia aku, i hoike pololei ia aku, i ole, ma kekahi ano i hoike ia aku ai, oia mea kuai kaa malu malalo oia mau mea no ke kuai ana aku; (b) Ika wa i loaa aku ai i kekahi mea, i ole, ae aku no ka lawe ana mai kekahi hui. hana kaa i ole, mea mahelehele kaa e hoolako &na i mau kaa okamopila ia me.a kuai kaa, i ole, haawi aku i ole, aelike aku ia mea hana kaa i ole, mea mehelehele kaa» i kekahi kokua, i ole, meai hana ia, i ole, huina waiw&i. ma kahi o ka haawi ana aku ia kokua, i ole mea i hana ia, i ole kumu waiwai, hoemi ana paha, i ole, hoopau i na paanioni iloko oia pikineki kuai ana ma na aelike kuai liilii me uku iiiiii ana, mai na hui kuai kaa, i ole, hana aku i na iiana kupo-

no ole iloko oia oihana, i ole, hookomo aku iloko oia uiea e ku , hookahi ia nona iho. , j Pauku 19. Kuai aiia aku me ka laikiai ole, hoopai. 0 kekahi mea e komo ana iloko o keia pikineki kuai, hoikeike # waiho aku no ke kuai ia mai, i ole, lawelawe «iy>- i na hana kuai kaa okamopila ma !ke kuai liilii, me ka loaa ole oka iaikini, ma ka manao o keia Kanawai e ku oia i ka hewa a i kona hoopai ia ana, e lioopai ia oia aole e emi ilio malalo g iwakalua kumalima dala, i oel, oi ole aku o elinia haneri dala, a kau hoti ka ia ia no ka lua oka i&anawa, i ole, noia hewa mua, e hoopai ia oia e emi iko maialo o elima haneri dala, i ole, pi ole aku maluna o kaukani dala. Pauku 20. Ku-e aelike uku liilii; hoqpai. Oka mea e' ku-e ana ika manao o na mea i hooakakaia ma ka pauku 16. 17, i ole, 18 o keia Kanawai e pili ana no ke kuai hoolilo ana, i ole, kuai aku, o na kuai liilii ma ka uku liiiii oka aeiike, e manao ia noia, hewa oia malalo oke kanawai mikimina, a i kona hoopai ia ana, e hoopai ia oia, aole e emi iho malalo o 1 iwakalua kumalima dala, i ole, oi aku maluna o kaukani dala. (Aole i Pau) * __ (Hoopuka ia Okakoha i, 1939)