Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 28, 8 November 1939 — Moolelo No Moikeha [ARTICLE]

Moolelo No Moikeha

| Ma ke kakahlaka nnl le uku la na kahuna a ha3 aku la 1 ke alll I ka hewa o ke kal ana ot»i' aha. I mai la 0 Klla, "Ina ua hewa ke kai aiia o ka alia, alaila e ola kt; kaaaka + wole e niake 1 "kPla la." Ilele aku )n o Kila a oleto aku lu 1 kw Uauiuku, nu' kn I nka, c kau aku I koia kaunka mn ka H'le, e hoihol aku iala ma kettaKi hale aHI e aku. me ka malama p<v no loa ia, aja no a hlkl I ka wa e kauoha hou ia aku ai no ka make.'* Mahope iho o keia mau na i noonoo iho la o Klla. o pau "10 ānajnei koaa mau uaakuahine 2 ka ma-| |ke i ka poleiei, nolaila, hoounaia_ , aku la kekahi mau kanaka, e law'e' aku i ai i Kauai. Aka, ; ka aaa a na kanaka aole i hiki loa i Kauai, a Kaunakakai no ! Mo-, lokai pau loa ka ai I honkamaVflmala i ka wahine, nolalla, hoi hou . na.woa a hlki i Waipi» nie ka ole--10 aku ia Kila, ua hlkl i K;tuai. T*ela mau no ka haua ana n ua ma kanaka nei, a nui na holo ana nu* k'a hiki ole i Kauai, . A o ko Ivauaj poe un kaU la mal lu o Kalas?a, nole he ho] aku/ nolaila, hoouna ia kekalii mmi ka- ] uuka e Ilooipoikainalanai ma e hu- ( 11 ia Kaialea. Ia huli ia ana a hīkV I Hawaii ma Waiph». la manawa a' lakou i hiki aku ai ( uinau (a mal la : lakou nei, ko Kauai poe, i ke trumu j 0 ko īakou hiki ana ilaila. Atft j hai aku Ia iakou, "he huakai !mi; alii, e imi ana ia Kalalea." A no| keia mea, hai aku 1a na kamaalna, •'ua make 0 Kaialea, aia maloko 0 ka heiau, tia olelola nae e Itau ai»a 1 ka lele, aka, aole uae i lkela ke' kau anu 1 ka lele. ua inake uiahi pa-' ha. na kiola ia paha maloko o ka 1 tua pau." i Lohe ilio 2a lakou nei i keia hua , make, ake nut aku la nel e tke I na! hoewaa, ka poe i hele pu, ai me Kal- j aiea. Aka, kahikuhi ia ae la na ha- j le, hele aku la lakou nel a hiki ila- j 1!b. halawai pu sfio la, nkahi iho la j jio a pono na hoewaa 0 Kalalea i Sa j ike aua mai 1 ko lakou i»<h> 0 Kuu- ( al. A halawai iho ia lakou, nlaila, j liatla mai la ia lakou nei ke ano o ko lakou noho ana ma Waipio, rae ku i mai, "Ua uiake o Kaialea nia ■ iloko 0 Pakaalana, 0 ka makou ike ana no i ka pae a»a mai iuka nei, o ka haoia ae la no ia o na waa o makou, a lawe pu ia aku me Kaīalea, oia noho wale iho tio ka makou, e oie na hale kamaaina pono luakou. Aoie makou i ike aku i ke lii (Kaialea). Akahi iho la no a pono ua hiki mai la oukou, "Eia ; nae, ua kapu ka ai o Waipio nei." A lohe aku la o Kiia, ua hiki aku, kekahi inau waa mai Kaual aku. no-; iaiia, hoounaia mai ia lie iuau kanaka mai a KMa »«i, e kii mai i «a ,

īuuu ktuiiik.ii Kuuui uoi. Nolaila kiiia mai la. a hiweia afeu la imua o KiU», "Mui heu m&l oukou?" Hal aku ia l«kou "Mai Kauai mai niu- { kou." ' lleuliH ka oukou huakul l hiki mai ni i iun?" Pela aku o Ki-; 1«. Alaila, hHi afeu la lafeou, "1] iaii B»ai u«t uiakou i ko uiakou alii j ia Kainien ,ua kali mai nel na ma- j kuahine o lak<*u, aoie he hol ae, »olaiia, hoounaia uml n«i wakou <?j mii tuai, a au«i iīio oei, lol»« ilio ] inukou uu mako, a tioTaU« 4 <> hol mafe<w» a oMo aku, »a makr aW?.**

| I n*\H «> ikp maoīKipoia Rt o Ktta, noiui'a. koi-.a ao la o Kila 1 na ilanii'ki: i' iunm i koia n>au kav.uku s\ !:nvo ak-a ;miis o "Pakaulnnu Nolui 1», iaw« ia &ku i& iakou ma ke lnwt?lvala mao& & hooiMnala aku 1a mu kahi o hooj>tiK iu ala o Kaia'eo., 1 keia iiookahi kanaliu i koe uia ua waa, e wai&uia aua i na \v;u, loho ae )u oia, ua lav»-eiu kalū poe g iakpu € tuake iloio o Ta ka&laua, uoiaLia pee utatu at:u ta ola | w& kaiii* uai<} ,uiaiok<> o eu iiale ku j nwaina, a ma|iv>lV i'to' 1* iakow m? nk howaa iv\ua o K«i J aloa, kuka ia iakou « Uoi »aUv J t K*u«i, * i»ovūtok> ia lskou i>e'a, < ttoi maiu i Kauai ] a o k*u4k* mua i ik4»o ai n«o J «« kamaaiua iua Waipio, koU }kv| bo<ewaa luii o. K«iaL<<«« lvai aiu U J lakou i ko i«)kou ttmu )tamaalna * | «oi»o yu ai. u* k«i M J I Kauai.' ( A ih> ta J .akA* «ui k*a ,ia i m fcaiuaaU\a, no ! W «mm* m tattu k« UkMU «oho i»u | «*w*. I mai n«« na kanmina, * n«\ J «4« m k&i k* o*kou * *ir U «ku im waiihiMi, \M« <e Mki 1« um 1 tewi l» twA<K ,u\a « HsV j iw !***« l;«ki * k* *1U" I Am» »«fu »tn»v> U T»4 k* J maaina I» jH>no ka la*wj la uoi S \u, ** sku i« n* w ) •w» <* i« n>«n«o. «o k*j «K"a, u* ik« i&aoU a« ia »a kam* *mw i k*4* |«Ukta uui Aka* am ta Ja ih\ feuk*;ki Ish> W U »a aww u*> mH i k* kaK\ & Hoo m u«ak* i |Ā 4i,k *«aluna o ua ika im P* * i feUu«L . , .1 mqkuA va K* /jA4 <F »v* Kanaka

'Woeuwillmi? »? * Meeipliki.' maianal ma Kaīalea i ua mau kanaka rje! i laweia al, :i hoonohoia aku la roa kahi e paa Hiai ana o Kaialea, aka, ixia ke ka««n!e no keta, a ina Ttf kaawale no" ■ialEoa pei. Iā au* mat p K*ialea ia lakou nei, haioilo! honua mai, Jka. , i kona pwe ke 4 7 ,ae iu ua ilawoku 0 ke alii i ka r aiui o Kamko, aku ia hiā-U^ a hne Ul4. u JJ Kii.l a u,a U |hi e uuho aua Kaiule,a nlnau uku] ■ la, "E uwi' auu £ju,ei <H'?" Ac uku 1 u ' Ai", Mmiu liou u.ku| U u Kilu, iieahu K»u ,1 x u\s«>] m?' I iiiiW ia o Kaiah'o, 'i; uwe> auu wau i pUikou la, uo ko'u ike ana aku nei il L na kauaku oko maieou ai.na, nolai; ia wau e u w# iho neL" u Heie aku ia 0 Kiia ma kahi e paa anu .hou jmai, a hoi hc>u_ in.ai 3$ ,viejonrfe «tku ia ia lakpu, a i'iki nm, kahi o Kaialea e noho nei, ninau. liou aku ia. "Ay3e auei v<,.* na ,kehw;" I aku Ja <). wau uaua. he alii ia, a he kanaka wau." A iio keia iwu, uieio aku la ,4J KUa, lue ka i aku. "Aoie loa ana ua u Ueuiu uuti .auv4 aku> u hai UiiU, oe i kou mau makua, aluila oe e hoj aku. Aka. ina iuai oe, i kela ] ia no oe e kuu ia aku ai," Ike iliu la o Kaiaiea uw oieiu ] popo 3oa aku o Kila i ka mea e pa- j keie .«U o aluilu, luai H 1 oia. uie ka oiaio. 1 aku la o K),!»?,] "iihia oukou a ky nukou malyiaj'] 1 aku ia <• Kaiaieu, eko)u laakou fli Uooipoikaiiuiiauai uie O , ko'u uiua aku ka muu o ko uiakou l .makuahiue hookuhī, a owau uku, *> ko'u uiuii mai o Kila, akoiu wak»>u, h eiua hoi a ko īnakou maku,Hkane me ke kaikaina u ky : makuahine, o Kekailīawewe ka a o Laukapaiala ka muii, alinm wale no makou, j»e iuau waie 110, a o ko makou iianau muli ioa <• Kila. Hte ako la o Klla. na hal maopopo iuai t» Kaiaiea me ka oiaio. vk> iaiia, ninuu lu>u aku la o Kiia, aul»ea ko ouk<»u kaikaina? 1 aku hi •0 Kaiaiea "Ua hala i Taliiti, ua >awe ia ao e ke kaikuaana e ī.aainai kahiki," A m> keī» vH'!-> aha a < Kaialea |>ela, kenn k<»ke ae 1k «» Klia i ka lianioku meka 1 «ku: "K1 iiooima koke iaia n«>i ih»ko o I*aka ] h lana ! No ka uo'a. «oh' i hai Jh>h>lei umi nei, ke i niai nei. aia ko j iakou kaikaina i Tahiti." A uo ia | keua a«a a ke «iii peia,. noiaila, ia-j w<> ia aku la o Kaialea iloko o ka j > lteiau o Pakaaiana. | 1 A paa aku ia keia, heie aku la <> j Kiia mahope aku :i ku aku la ma ■ ke kumu o ka leie, ia Kaiaiea o paa ] tuai ana. I aku la, ' Maanei >eia ej i»aa aī. » h<ki i ka ia e kauila ai ka ] heiau, aiaiia, e hvwe aku ia'ia a kau -■ tim ka iei«v" Aole nae ia o ko Kila < inanao nuwii, aka, i mea e ppiwa ; «i, hwiim e iiai maopopi» uiai me ka ; oiaio, iH-la wale no e imhio aī ia Ki- ; ia, Ao na kanaka hoi i ln»o«>aa pu m aī iiiah.»j»e aku, h<w>kuu ia aku la < lakou uia na haie kamaaina. ] <Aote i pau)