Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIV, Number 32, 6 December 1939 — Moolelo No Palila [ARTICLE]

Moolelo No Palila

• Ā he kana-wni hol ko Palila. o ka a-ka, a aia a r ka o Paliia, aiaila noa, walaau, ku hi»te, hnoh<il<> eiti nat*. Inkou i ike !a kan.miii ijoP»i j |ti', ttr plilhun loh lakou. Tu lafiou īgPitew ana, htkt ma! Ia o £fiiia a"ku Uaua o Alea, o MaunakiUka i keia wa m<* ke "kapa o Pallla, o līukaulu inoa, mp kn aanio o Pallla, o Iku. wa ka inoa. Wehe ae la o llina I feona kapa a olohelohe, kaa iuai la "iaaiima o aa kanaka» ma keia kaa «ua o HLUia, ua a-ka o Paiiia» & o ke kuuiu o ka aka ana, no ka lelioleho o ka mai o Hina, oiu o Leho- ■ kiikuwau. Noa ae ia ke kanawai; 0 Paiiia, aia ae la na kanaka a pau ] Uiuia, hele uiai la o Uina a ka mai 1 kalie a paa i ka olun, a Ihū 1 aku la 'i uka o Alanapo. A liala ke auahu o ka uoho iiua o Palilu iioko o Alanapo, ikaika loa kona mana<» e liele e hakaka, e kaua nie na kapu aine na alii. laia e noho ana iloko o Alauupo, ua iiiki alni iftta ka haliaiia o Kaiiiaikaa īml. "he niano kana\ : a in ih> Maul. No Kaniaikaahu!: O Muolea ina Hana i Mnui ka aina «« Kainaikaahui t noiio ai, eliolu ont kiho, o lia' »a»a ka iole, o ka loa ka mnia.o 'ke 1 koin ka mano. He ioie ke kino uiua 1 ka wa iiuku, a pii iiuna o ka ina ' ia rne ke kino ioie, liio he iahui uia- ' i». I lsa wa o ka niea inaia e kii i »kn ai 1 ka maia, lalau iho lu i im' eka oinna a hiwe mai la, koe o lalo.; iho. la wa iilo ka waha nia Ite kua ame na niho. n liio ae ta iie kino ka- 1 naka nianli. ma ko kua na»> na niho 0 ka niiiiui, a << kana liaiia o ka ai 1 na kanaka. O ka Kaniaikaahui hana. o ka mahiai ai ! ke alanni i nā la apau iOH. I«ia e mahiai ana, iiio inui la ka jmh* st«au kai, a Ihh- iawaia hoo iuuiuu. Muiiu aku lu o Kuiunkauhui: "Heaiia ka oukou uuau kai". He iele Kawa." "E pau wuwae auanei':" A iho iakou iu. umiuipe* ia » H»ko o ke kai. iii mai la ma na wawne apau. peia kai nei hana muu aiia, Uui *iu« hooluuiuu iuwuiu. |m« {hki iaiii nei, He uiea luau i keia kmuiku ku l»ia iiiau iinu o koua kiiiei i uu iu «jwu ioa, aoie e iunno iki. ao ka Ūuuu i ku wuhu uia ke kua o ikeia. he ia koele na ko Maui aiii. 0 Kaumikaahui kokaiu Uailu, uluhua na inea apau hia 1 ka pau uiau o ke kihei o Kauiaikaaimi, iioj !aila, oleii' ia o \\ elu? ke ka.pu u uu mea a;«iu. \\Vho na niea ai«su ioa 1 ko lukou kai»a. o Kamuikuuhui, hoio aku ia ia lue ke aluuiu ia e na kai.aka i'.<>kv> „ ke kui. haaleie i ko kapa. a lele ai »]<*ko <.« kekahi, o Kuuhuiuhaia ku iinoa o iu a hiki i keia sa, uo koiiA hula wale ana i k<> na kanuka liiua. A ma ke kiuo luauo m 1 hele mai ai a noho i Wuiikiliu lua Waikele i l?w». a noho o Kamalkanhui iiai--1«, eliko nie kana hana i Maui. pe ia lio i Kwa. ina e lieakaka a kaa toi hoapaio inalaio, uunuhu iho lu »o na nllio nm ke kua. a nioku. IV ĪH no kaim lianu umu au«. & liio |lho Ui. Ut i U!V\i iiiiiki;U ia }Uy Kx\U, . ( a noho Hui la ia lu> alii luaoli uialu- | na e ita kanuka, No lVuiu, iuiuu iho tu o i'aliU i ( kan.> hiau palau ia Uuiuuuuiū, a ( Ku iho la i'uua v< ke al<uā o Kouioīkeanu uiawaho uiai o on!ii i ka hian ana, ia oinu auu a t>u- , hu, hne mal la ka hutu iiiamua, Tua ] »wi ia o i'aUia iiin ka elau, a ku > anu iiuna «> Kualoio. i ka imu o ahi 1 Kamaiie. Nana keia o Kahiki. ] hnii nniia ta Oahu nei, n p4a ' 'ka inauao u.a i>.tiiu uei. e uiai ] Imia keia is Huliamahi, kau ana i j [ te« lae o Kaena keia ma Waiauae. • Haaieie keia īa Kaeiia. Ik-U» uwii ! hi * a M*uuaua. i i iwuwiwa, » ke kuiu D KUliuumm. j 4MiU« Ku kvm iiatī« »uw i

v* - '• ■? • * i ke bu a ka en o ka lepo I na kana- < ku. e puhu aku anu keia i ka iaau : iMlau ai» nei I kai o ku| ' ka ea o lepo. nu lalo o ka honua me he oiai ia, makau nu kauaka holo a ««;i * w«» P»'"* A»'- 1 : !a» epaapa ana d« kanaka i %a haua iealaa a ke aiii o Oahu uei, oia <e Ahnppau, o kona liale noiio o Kai*gpebafcu a pili ia me Wailuaklo i iiapaUuua. -•■■•No- AM«apaa, lie aIH kapu l<»a ia i ba makani ame ka ua, lie a)!i kaiw i kn nnna aku. a no kona liapu, ua paa iloko o ka munele alne ka puioniou, ke hele iwaho o ke alanui. Klua hoi ona mau kukiiii u*atna hm, o lomea, o ioloa. Ina e sho ke alii ilalo o Waikeie e leaieu ai, aiaila komo i ka manele, a plo ke kskla« ] i makani a hoolai. ahiila amo, aole e ! Ipa ke ktkiao makani a komo i ka J haie-, pela ke heie a ho!. A ua olello hoi ua aiii la i kana oieio, mn o |i» fcfttiaka e hoio aS, e nmke ai o ISai»iailrahui, e iiio ia i alii nui i>o Onht nel. " T* Pallla hol. mawaho i-a <> ka ahn eTtatewa neī me kaiia ole!o iiuuii o ka !eh«!ehii, "'ina e ft?e o Kaiiiu? kaahui Ia!fl. alalla holo" A !ohe " Ire sl!t 1 Treia mati o!e!o a PalHai" 1 mat 1a at!s. he oialo" V holo o Kamaikaahui' i keia t» oe, ainiia nau e *:omo kuu hehiu kaJ M»hoii<> ii keta ote?o ana, Kōi-* ' ke o Palila !a Kamaikaahul, holo o Kamaikaahu! lioko o ke l?a!, e hwwmoe akti ana <i Pa!l!a ! ka laau p«lati, hoi hou ! uka, waiho wale ke k!no !ke ia ka wahii ame ka ni--lift «ia lee "kua. a mat<e īho !«. * " ! t>'l»«pakole:r. he kanaka mahhi! !a. o Koiuln kana o Leleo ks s!na. aia a o<» kn a! ana, alatta, konm ka heiau o Kaneiaauli uia Ka hehuna. ina ke aio <> Puowalna I uku «* l'apakolea i ke alii, ia A!»u apati. "K' ke keiki e puni a! ko atna. hoe moīi» !a au kklkamahine.** Eiua kaikanialiine o Ahuapau, o KaaiMmikioi, «» K«ieliuavx ai. I tuai ; ke kahuna. <> Kaliikoiuauiea, "'Aiia !

mk ku uouo o Maīiinui, ta aaakuanapo eke akua. Nola.Ua, aoie JL 1110 lo i kauaka."" I aku o A^najy>^ } 3£u,.&MMbm< ~ IUM niea, li £ hwlii>j«io iloko o ka wuneh*, a e amo kukipi me La imim loa, a koiuo i ka iieiau, malaila e kiiyu al apau ka liana, a ii,lo i k&a«.ka, alalla. pono." ia *a I o Pallla i ba manele, a amo I mai la na knkinl a komo īloko o Ku n«»!aatiH ma Kahe?tarta, %? ka pa olf oka makanl. Ao ke a!!l oAiinaiwu, »k»ftS m> n hele nni ka *akae, ame ka akali! h«i a pu !a e ka makanl. m