Hawaii Holomua, Volume II, Number 4, 23 January 1892 — HEAHA LA KA NINAU NUI A KA KOU E PONO AI KE HAKOKO I KEIA WA—0 KA NINAU KUMUKANA WAI HOU ANEI? [ARTICLE]

HEAHA LA KA NINAU NUI A KA KOU E PONO AI KE HAKOKO I KEIA WA—0 KA NINAU KUMUKANA WAI HOU ANEI?

o ke kumii o ko makou ninau ana i koia ninau, no ko makou ike ana eia kekahi mahele o ka lahui Hawaii koho l»alota ke hoolilo nui nei i ko lakou mau noonoo ana no ka hoopau ana i ke Kumukanawai e ku nei i keia wa. a e hana ia ona kumukanawai hou. a no ia mea ua alakai nui ia na noonoo ana o la jmx* ma ia ninau, uae he mea la o ke kumuhana pilikia loa ia e kau mai ana maluna o kn lahuikanaka a me ke Aujmni uie ka hoomanao ole ana iho he ninau eae no kekahi i oi aku kona kupono e noonoo koke ia i keia wa mamua o ua kumukauawai la. He makemake makou e hoakaka i ko makou mau manao kuokoa m« koia mea, i loaa ai he malamalama e alakai ai i ke kulana koho balota a ke kanaka e haua ai ma ka la kohohalola e hiki inai ana, i ole ai e h&awi kekanaka koho l»alota i kana koho ana ma ka aoao o kakoo ana i ka moa o hoopau koke ia ai ka pilikia io maoli e hekau mai ana maluna ona iloko 0 ka wa pokole loa. Nolaila, mamuli o keia manao, ke waiho nei m&kou i mau ninau alakai, e like me keia ke ane: 1. Oka nele Kuinuk&newai hou anei ko kakou pilikia nui e ku nei 1 keia )& 9 2. Ehia i»oe o kakou i hoopololi ia no ka nele i ka ai mamuli o ka loaa ole ana o ke Kumukanawai e manaoia uei e hana ia aku ana i keia kau Ahaolelo ne ? O keia mau ninau a makou i hoo- ► maikeike ae 1», he mau mea alakai ' kujK»iio ia no ko kakou mau nooikx» an»,a na keia mau ninau auanei e hoohemo mai i na haina oiaio» maoli i pili i kela a me keia ninau. Ina e pane kakou i ka haina ma ka aoao hoiJf a at paha i keia mau ninau a i elua. alaila, oia auanei ka mea e ike iho ai kakou i ka aoao a kakou e haawi ai i ka kakou inau koho ana. Oiai ma ka hooinaopopo ana i keia wa me he mea la. eia kekahi aoao holo balota ke hoolilo nui nei i ka hanaaua i kuinukanawai hou uo ka aina i keia Ahaolelo ae, i kumuhana alakai hal»»ta n& lakou. oiai hoi kekahi aoao e hoakaka ana oka loaa ana mai ia kakou Le Kuikahi K&Iepa Akea mawaena o Anicrika Huipuia a me kakou nei, ke kahua uui e pono ai ko kakou nohona ipuka- hale, oia kalakou kumuhana koikoi, No-

laila. I ka nana ana i na hooikaika | haloia ana a keia mau aoao a i eloa, ua ikeia, o kekahi aoao ke oleio nei ia o ka neie kumukanawai hoo o ka lahui ka pilikia nni o ka aina i keia la, o ia nele kumokanawai hoo ka mea e pahola mai ai i ka pololi malona o ka lahui; a o kekahi aoao hoi ke olelo nei iakoe o ka nele | Koik&hi Kalepa mawaena o Hawaii l nei a me Amenka Huipuia. he kumu ia e pahola ia mai ai ka hune dala maluna o ka aiea. a kukulu ia mai na Hawaii paahana ma ka ipuka o ka nele hana, a ma ia ano | ua nele pu lakou i ked&lake kumu j e piha ai ka umeke-poi i ka ai, k& ipu-kai hoi i ka i’a. M&muli o keia, ua akaka keia mau mahele manao elua —e poino aua ka lahuikan&ka i ka nele a ka ai a me ka i'a mamuli oka loaa ole ana he kumukanuwai hou ia kakou; a o kekahi hoi, o ka nele Kuikahi Kalepa mawaena o Hawaii nei a me Amenka Hnipuia, a o kahi Anpuni e ae paha. he mea ia e hoomakeia ai na hana holomua o ka aina na mea e loaa mai ai ke ola i ke kanaka paahana. Na kakou e nounoo i keia m&u welau manao i hoakaka ia ae la, a i ina e hooholo lakou i kahi i ku io ai ka pilikia kokoke ia kakou, aluila, e haawi kakou me ka lokahi i na kakoo ana ma ka aoao e hoopau ana i keia pilikia ku kokoke ia kakou. He oiaio no ma ka hoomaoj>opo ana, he pilikia io no paha, ka plikia oka loaa ole ana ona kumukanawai hou no kakou, e like me ia a kekahi poeemanaonei i keia wa; a pela no hoi me ka pilikia nele ma ko kakou ipuka hale, oia hoi ka nele mai o ka aina i ka hana, ke kumueolaaike kanaka paahana a nu* kona ohana. A eia paha ka ninau ma keia wahi, O ka pihkia hea la o nei mau pilikiaelua ka pilikia nanali kokoke mai ik e oln o ke kanaka ? Oka pilikia nele Kumukanawai hou anei; a i ole, o ka pilikia nele paha i ka umeke ole a me ka ipukai ole, mamuli o ka nele ana o ka aiua i ke dala, ma o ka loaa ole ana he Kuikahi Kalepa me Amerika Huipuia a Aupuni e ae paha ? Ina e maopopo ia kakou ka mea koikoi aku oka pilikia o nei niau mea elua a makou i hoakaka ae la a i ninau ae la hoi, alaila, o ua pHikia koikoi la a kakou e ike ana, ka mea mua loa a kakou e hoopau koke aku ai, a e hoopanee ae kakou i ka mea i ike ole ia koua hawele koke aua mai i ka ehaeha maluna o kakou. Ma ko makou manao,o ka nele/tana ilokoneio ka aina, kekumuelaupai mai ai ke dula e hoola ia ai ka no hona huue me ka nele o ke kanaka paahana. oia ka pilikia oi aku o ke kukonukonu e loohia ana maluna oka aina i ka wa pokole loa mamua oka pilikia nele kumuknnawai hou. Ahe mea pono loa e hoopau mua ia keia pilikia ma o ka hana ana la i kuikahi kalepa no kakou me Amerika Huipuia a Aupuni e ae paha. Nolaila, ua hiki mai la kakou i keia manao hope, o ka Aoao Kalaiaina Liberala ia e koi nei o ka pilikia nele Kumukanawai ka pilikia koikoi loa e kau nei maluna oka lahui, ka pihkia hoi a inakou i olelo ae nei, he kaumaha ia e nanali ku-kokoke ole mai ana maluna o kakou; a o ka Aoao Kalai Aupuni hui e kue nei ika Aoao Liberala, ke olelo nei ia. o ka nele o na limahana Hawaii ika h&na ka pilikia nui, ke loaa ole ia kakou he kuikahi kalepa me Amcrika Huipuia a Aupuni e ae paha, a o ia pilikia kn makou i oielo ae nei oiai ka nele e haha koke mai ana i ko kakou mau ipuka hale, a no ia mea, oia ka pilikia e noonoo mua ia kona wahi e kaawale ai mai a kakou aku. a o ka pilikia nele Kamukau&wai o kakou ua hiki ia kakou ke hoopanee aku i&ia a hala ae keia pilikia i ku maoli iko k&kou nohona ohana. Nolaila, ke ike nei kakou, e na makamaka, i ke alahele kapono e h:ki ai ia kakou ke haawi i na koho §na ma ka la koho balota ae nei. r Eia na poe k&koo ika loaa ana mai o ke Kuikahi Kalepano kakou i hoola ia ai ko kakou pilikia a nele hana iloko nei o ka aina, na ’Lii 0 ka paa halola Aoao Lahui, oia ka paa halola hui a na Hui Kal&iaina me Mekanika, a pela nomeka “Na Keiki Oiwi o Hawaii” oia o J. K. Kaulia, W. C. Aehi, me B. F. Dilinahama. na lunamakaainana a makou 1 hoomaopopo ai i keia wa e koaua ana i keia kumuhana, aole l&kou e kul&i ana ina o iakou ke puka. He mau la wale no koe a hoea mai ka mokukana Beritania “Manu-Kolohala” [PLeasant]. He mokukaua keia o ke ano hon loa o ka papa helu ekahi.