Hawaii Holomua, Volume I, Number 8, 24 February 1894 Edition 02 — Aha ! Wi-ka-Niho o na Pe-Gana. [ARTICLE]

Aha ! Wi-ka-Niho o na Pe-Gana.

Ke hooiuanao nei n<> ka laliui Hawaii i kela poai kalai aupuni 0 ka uhane make kupapau i kapaia—‘*Ka Aoao Hooinaeniae.’ O na paalalo o ia poai mai 1887 mai, o lakou no na [>alu ipu-kuha o ka poai PeOana e ku nei i keia wa o ke Aupuni Kuika-nawao. O na hoopunipuni ino haalele loa a na mikanele aihue kamaa o ka Aoao Hoomaemae Pe-Gana ia Kuhina Foster ma Wasinetona. oiai o Peresidena Hankona e makaukau ana e kipaku ia aku e Kalivilana iloko o ke keena oihana aupuni Mana Hooko i Feberuari, 1893, o lakou no keia poai paa ipu-mimi 1 hoopunipuni aku la ia Kuhina Foster e na komiie elima o na Pe-Gana, a o loio W. K. Kakela kekahi lu>a i kakauinoa e hoopunipuni i ka wahahee, a he Peresidena ae noi hoi no ka Paj>a Hwnaauao (naaukake) i keia manawa. Ma ka hoike a Komisina J. H. Kalaunu, ua waiho aku oia i na inoa o Dole me Kivini. he i ohumu malu kekahi i hana ia mawaena o laua me ka poai kipi. mamuli o kela leta a IX>le i kakau ai ma ke ahiahi o lan. 17, 1893. e haawi aku ana i ka mahalo no ko Kivini ike ana mai i ke Aupuni Pe-Gana (he mau Pe-Gana 10 no lakou),! ma kona ku ana malalo o ke kulana maalahi malalo o kana | mau kokua. Ua hoike pu hou aku o Dole ia Kivini, aole i lilo pio mai ka Halewai malalo o lakou, a e kokoke mai ana ka po, nolaila, aia me na koa manna o ka Bosetona e hiki ai ke lawe pio

'ia mai ka Hslewai rae kona I | maa lako o ke kaua. O keia pauku malalo nei na ; olelo hoopunipuni i kakauinoa ia e na Komiie Pe-CTana Eliuia ia Kuhina Foster a me Pen?»itlena Hahakikona (hahaki-ki-kala). ma ka la 11 o Feberuari mahope koke iho o ka hookahuli aupuni. e hoole ana aole i | kokua nioi r.a k i >ka : . kukaua B*4etoī,o i 'ii iaiha iluko oke |«-j •• k lakou wlwo ole wale. j “Pankn 6. Ika mana\ra a ke Anpnni P. G. i lawe ai i ka mana o ka Ilale Anpani, ao!e be pnali- 1 koa a me nliikoa Amerika ma la wahi a i lawelawe no k » hooko i ana ; a hana. Aole Le ike pili lahni i haawi ia mai ike anpuni i P. G. e ke Koraisina Amerika a | mahope iho o ka lilo ana un»i o | na Haie Anpnni a me ka W.iihona Lahni, oiai he maa haneri o na kmaka e ka makankau ana me na lako kaua, a mahope ka haawi pio ana mai o ka Moiwahine me kona i-nalikoa i ke aupuni K G.” | Kakauinoaia e na Komile | Elima Lala: L. A. Kakina, Lunahoomalu W. C. Wail» , W. R. Kakela. J. Masadexa, C. L. Kaaka. [ Ma keia hoike apuka a na (»e koraite elima i kamaaina ko [ lakou inau helehelena i ka lahui. e hoopau ia ai ke kuhihe- | wa o ka jxie jx>o paakiki no ko ; lakou aloha ia Hawaii [ika | alaala-palu ?] e palolo ri na wa- \ ha ulaula mai na awai halepulo ! mai i ka niu a rae ke kulolo, a iloko nae o ko lakou mau puu1 wai, aia he inomoku-ahi ka lakou e ho-a nei no ka hoohiolo i ko kakou noho aupuni lahui ana. Owai la ke kanaka huj>o loa nialoko o keia kulanakauhale e manaoio i na olelo hoopunipuni a keia poe komite? ; Owai ke kauwa a ka laepaa e hoole mai ana aole i hoohana kuhihewa ia na pualikoa ma kahi kokoke i ka hale aupuni o Hawaii a me ka home oka Moiwahine? 0 kahoikea Koiuisina Halaunu imua o ka aliaolelo no ka loaa pono o keia poe mikanele ohunm kij>i iaia. i oia ka ololo kaumaha o ka waiwai hiki ke manaoio ia, mamua ona alelo-elua o Kakina, Kakela & Co., ke hui ia lakou a j>au iloko o hookaiii eke-kojiaa no ka hoike ana mai ika oiaio oka ninau. Nolaila, owai keia poe haole o ke komite o elima lala a ka lahui Hawaii i ike ole ai mamua? Hu i-u? Ene-hao?