Hawaii Holomua, Volume I, Number 29, 13 March 1894 — Kulia i ka Nun, a Loaa ka Lanakila, ua Kokoke Loa ma ka Ipnka. [ARTICLE]
Kulia i ka Nun, a Loaa ka Lanakila, ua Kokoke Loa ma ka Ipnka.
t Ma ka hoouiaopopo ana i ka hoohiki i hakuia ai e na poe kaukanawai o ke Aupuni Kuikawa e ku nei i keia wa, a hookouioia iloko o ke kanawai koho balota elele no ka hana kumukanawai, ua ikeia na mamala olelo e like nie koia; “Eia au ma ke kakoo ana me ka oiaio loa maliope o ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Pae Aina, a kue loa hoi i na hoao ana a pau e hoihoi hou ae ia Liliuokalani mahina o ka nohoalii, a i ole no ke kukulu hou ana ae paha i kc Aupuni Moima na ano apauiloko o Ko Hawaii Fae Aina." He mau mamala olelo waiwai ole na mamala olelo e hoōpaa ana i ke kanaka ma ka aoao e kue ana i ka hoihoi hou ia ana ae o Liliuokalani a o ke Aupuni Moi hoi, ina ua ike maopopo loa na kahu o ke aupuni e ku nei i keia wa, ua hooholo ka Aha Senate a o ke aupuni paha o Amerika, aole e ae e hoihoi hou ia ae ke Alii ka Moiwanine Liliuokalani ma kona Nohoalii, alaila, heaha la ka waiwai o ka hoonoho ana i mau huaolelo hoohiki e like me kela i hoikeia ae nei? Ina aole minaolana i koe no ka hoihoi hou ia mai o ke Aupuni Moi, heaha la ka waiwai o ka hapai ana mal i ka mea i lilo i mea waiwai ole? Aole anei hoi, mamuli o ka manaoio ana, e hoihoi hou ia mai ana no ke Aupuni Moi o Hawaii nei e ka manao pulama kauiike o ka lahui Amerika, oia ke kumu i hoala ia mai ai keia ano hoohiki i mea na ke kanaka Hawaii e ku ae ai a hoopaa iaia iho ma ka aoao e hoike e aku ana i ke aupuni o Amerika. aole ona makemake e hoihoi hou mai o Amenka i ke aupuui i eha ai ka ili a nahoahi>a na poo o kona mau kupuna. oia hoi ke Aupunl Aiii yj xlūv«ail. Nolaila, m muli n ko makou hoomaopopo ana i ke ano, ke kulana a me ke kahua o keia hoohiki, ua hiki ia makou ke olelo ae me ke kanalua ole, aia he manaoiana nui ke hekau
mai nei mamua o na kanaka Hawaii aloha io ia Hawaii. no ka la a iakou e ik«. aku ai i ka hoi hou ana mai o ko Aupuni Moi a lakou i aloha nui ai. Mamuli o keia hoohiki e koi ia mai nei na kanaka Hawaii e lilo i poe kokua i ke ku mau ana aku o ke Aupuni Kuikawa, a lilo hoi i poe pepehi n;aoh i ka hoi hou ana mai o ke Aupuni Alii. oia hoi ke aupuni 0ke kanaka Hawaii, ua lilo lakou ma ka aoao apono i na hana oka la 17 o lanuaii, IS93, hoahewa hoi i na hana aloha a kaulike a Peresikena Kalivilana, hoowahawaha a hoohaahaa 1 na lunamakaainana he 177 o loko oka Hale Ahaolelo Makaainana o Amerika, ka poe i kakoo i ka olelo hooholo a Lunamakaainana McKreiry. e hoapono ana ia Ptresklena K;ilivilana, a e ahewa ana 5a K5vini. Ke kauoha nei makou i na kanaka Hawaii Aloha Aui, Aloha Aina, a Aloha Lahi i, e kupaa lakou me ka ikaika. aole lioi*hiki malalo o keia hoohiki a ke Aupuni Kuikawa e hana mai nei. E hoole mau aku mc ka wiwo ole, aole e hoohiki. —