Hawaii Holomua, Volume I, Number 49, 13 April 1894 — Nuhou Kuloko. [ARTICLE]

Nuhou Kuloko.

He keu ka hoi k i pne ekeeke i ka nlelo ino a he poe akaniai i ke amuamu. Ua hoi mai inehiaei kekahi vrahine hula a Kakina, ma ka moku mahu Meriposa. Ua puka ae inehinei ka Papa Hoonohonoho o na heihei o Kapiolani Paka, e umki aku ai ma ka la II o lune ae nei. Aloha no paha ia la hoohauoli a na Pe Gana i ha leu nui iho ai a mahope kii nui ae no e honi. Ua kim-o ae o Keoni EJewada. (he hapahaole) ike poo o Luka Paau w., i ke koi a mai nnh«>ahoa. O keia kekihi o na poe hula a Kakina i lawe ai i ka Uoikeike Ho*»i lo, a ma Kaleponi no keia kimo la ana. Ua punuku ae ka Leo iaia a paa ma: ka hoopuka ana i na oleio ku amuamu, a ua hemolele oia mai na oklo ino ae, aka, no makou aole o makou makemake e hookamani. a e kapa ia ka ihu he auwae, aka, o na inoa ponoi i maa mau i ke kapa a kamailio ia. oia ka makoa e olelo ai, aole oka hoohepa ika olelo Hawaii. He umi mau Pukiki i hoi hou mai ia nei mai Kapalakiko mai, no ka nele hana, ia lakou i haalele ai laanei, he mau eke gu!a ka lakou o ka lawe aaa, he mae la loihi a lakou i noho mai uei, ua pau loa i ka ai ia me ka loaa wahi hana o’e. haalele aku la kahi poe i na wahine me na keiki, a imi hou mai la ka pouo i hopenei.

£S3~ U,i oukem-ā'‘M i poe sei* ki kulana eleu, n;aanv.i ma na «'leio elua. K kij»u n»ai e ninau i kei* keena. tf /«r O na pe»» lawe a ko m k .u lona H D !■■. »'5o:a e wa—iho nei i ka pilikia nn i, e oluoiu Inkou e kli mai i k;\ lak ni m*u nunepa ma ke K"en i nei no Keia u.au lu. E lnH.Iohe i keia e na maKe.maka. Heek* mauu nuikak> makni mea kakau i h «Ikeike la inai ai e n \ keik oka oilnmi l*t*, a oia kana i ninau aku ai i ka u-kana oloko, hoike m.<i I .k u:, he nupepa “Oiaio”, ua h*»hoj 'n.iu \ mai. Aia i.i! aoleoka Holomuiki hailele ia e like me ka n \ lum lawe pej>\ e olelo noopunipuni nei i ka Leo. I’a hoike hoopi*nij>uni ae la ka Adavataisa o k k ihiaka nei, i ka Adimarala Woka k pi ana aku k \ i ka ‘ Palaee'’ (Hahalii,) i ke ahiahi onehinei, no ki .vaiho ana aku i kana hoik . Ei.\ noe k.% mea U-a e »k\aka ai. ua laweia mai na olelo 0ke Coronical.\ ame ka oia j>epa a hoopaaia iliola. a oia ke ao ia aku ana i kanaka puni wale, —he oluolu ka launa ana oka mea a me k \ niu. Ua hoohalahala inau mai kekahi j>oe lawe pepa ia makou no ka loh 1 loa ka o ka makou pepa a he hookahi ka heluhelu pu aua me k,\ Leo i kēkahi kakahiaka ae, u\ hao hao makou i kela, no ka mea. o puka mua ana ka makoa i ka hora 1 a 3 paha, me he la i ka wa e loaa aku ai 5na luna, e hele aku ana lakou e kali i ka Leo a ahiahi lo.\ i ka lawe ana aku poeleele, pau oie i ka h.-awi a h >e.\ i kakahi,*k \ ne. Ao makou ke mea ia mui i ka 1 lii eia kolohe nei na Luna. Ile kulana hana hou ka n.akou o keia ma—hioa ae e loaa ,;i makoa na j> >e kolohe, mao ka ahiahi ona luna ia waho ka mea i konomai e makaala. I keia mnu puleilnnei ua pakolu a pa kauna o ka haanui mia ae a ke Ku* k>a i k.i oluolu mau o ko Kuhina Wili me liiukole. I ka hoea ana ae o k i mea hou oneihinei, e pili an v i ka ke Kuhina palapala ana aku nei i Wa*inet*na, e kauoha aku ana e hoouna awiwi ia mai i kanaka “manao kupaa.” u& hopohopo paha ke Kuhina. Nana aku ia mua iho o ke Keena I»io o Kuauau, he piha ia i na poe P.G., e kakam nni ai, ua hele oluna ona helehelena a hoike okoa mainoi ka mea a lofeo e hopo ana. 0ua launa oluolu nei paha ia la e puka hee ia aku nei. Hoopunipuni. Kaalo ae la ko ka “Ilolomua” mea kakan ma ke kihi o Papu me Kalepa i ke ahiahi onehinei. e ku ana o “uha-Haki. ua kekee ilalo kona poo me na i»epeiao, o Kuauau. he leo hanapilo kona ehaiolelo ana, o kekahi e noke ana i ke koi e hele e ninau ia wai la? He j>oino ka kahi i hoopuka ae. —e pili ana kekahi i k\ paia hale. me na olelo a lliili o ke ano i kokoke I<« e uwe waimaka. he mea pauhanee ia, a oia kai pane ae. —“o! sil” me he la aia koua hanu ika a-i. E nuku ana kahi no ka mea piii i* Puuloa. Aohe kunoa iki ae o kahi Emeluhe a kakaa loa aku la ihu, e hailiili ana kahi no ke keakea o!e ia o kela halawai o ka po Pookahi. e pili ka kekahi no Vauekoua, is T.H. Daviee ka kahi; —aka iho 1» kamahele a koho iho la, ma pela ka mau o ka ike o na kahana kalaiwaa e puha ana ka waa,