Hawaii Holomua, Volume I, Number 23, 9 June 1894 Edition 02 — Ka Hoohiki P. G. [ARTICLE]

Ka Hoohiki P. G.

—— o ka huaolelo HOOHIKI, oia ka huaolelo kukiai uiua o ka wehe aua i ke kau hana kumukanawai a ua eiele o ke aupuni p. g., a ua kamailio ia ae keia huaolelo no ke tausani manawa maloko o na paia o ka hale ahaolelo i na la elua o ka pule i hala. O na hoa a pau o ka hale, ua pau mua no lakou i ka hoohiki ia e lilo i mau p. g. j mai ko lakou mau apana pakahi mai. a i ko lakou hiki ana mai i Honolulu nei, ua hoohiki hou ia iho la mamuli paha o ke ano pacwa(!)iki ana o ko lakou mau helehelena. Ua make-1 make o Waila no ka lawe hou 0 na hoa o ka ahaelele i ka olelo hoohiki, ua hooholo ia , kana noi, a penei ke ano hua- ; olelo o ka poragarama hoohiki pau-pele pau-mano. “Ke hoohiki nei au imua o kc Akua Mana Loa, e kakoo no au ine ka oiaio i ke Aupuni Kuikawa o ko Hawaii Paeaina. a e hue aleu hoi i na Imao ana e k uk ulu hon ia lee Aupuni Moi i ma na aiw a pau iloko o Hawaii nei, a e hooko piha i ka ' haua o ka li!o ana i hoa no keia Ahaelele Kumukanawai.” M a na huaolelo o keia hoohiki i hoike ia ae la maluna, ua maopopo ke ano nui o na huapalapala i kahakaha ia ai na paia pohaku o Babulona Nui —e kue aku i na hoao ana ma na ano a pau e hoihoi hou ia ke Aupuni Moi. O ka mea apiki loa nae okekanalua maopopo, ke mau la no ke apono ia o ka palapala kue a ki Moiwahine imua o ka mana aupuni Amerika i hooholo ia e ka Aha-1 olelo Makaainaua a kakoo ia e ka Mana Hooko, aole hookahi wahi niana iki i kokua i na hana powa a ke aupuni kipi. Ina 1 e hooholo mai ana ka Aha Se- , nate i ka lakou olelo hooholo o ka hoihoi Moi malalo o ka ikaika, alaila, heaha ka waiwai o na tausani hix»hiki a ka poe hoomaloka e hana aku ai ia Amerika? Aole anei e hoolilo ia mai ana keia hoohiki a na j elole hana kumukanawai o ke aupuni p. g., i mau kii keaka paani wale no ua kela aupuni iuana nui, oiai, ua hiki loa ia 1 Amerika ke ike mai ia lakou nei—he mau hoohiki kamalii wale no keia o ka hoopunipuni, a me ka manaoio ole i ka lakou j mau mea e olelo nei a e haua i ne i hoi, oiai ka ninau e waiho ne i iloko o ke Senate no ka 1 hoihoi a me ka hoihoi ole i ke aupuni kumu o Hawaii. , Ke makemake nei makou e i hoomaikeike aku i ka uhaki : hoohiki oiaio a ke poo o ke au- | puni p. g- Peresidena Dole, i I mea na kakou a pau e ike poi no ai i ko 1 .kou ano, a me ka | puni wale o na hoa Hawan kai kaikahi o ka ahaelele i ka na 1 g. alakai lalau ana me na tausani hoopii, oiai, o ia mau olelo no ka hoihoi ole i ke aupuni kumu, aole la he hoohiki mana mamuaaeoko Amenka haawi ana mai i kana ole o hooholo, a ua maopopo mua loa kola-mea i na p ; g- haole a i koe na p. g- Hawan, a I to lakou manaoio kuhihe-

wa, he poe hemolele loa na mikanele Amerika hoopuni-'iin}, a eia ke kuma hoohalike a kakou e ikeinaka ai i ko D >le A Co. lawe ana i ka hoohiki oiaio ole ponei: l a lawe o Dole i k» kalii hoohiki malalo o ke Ai puni Moi i ka 1886, a ua uhaki oia me ke pelu ana i kona a elo i ka 1887. Ua lawe oDt lo i ka hoohiki imua o kekahi k<jmite o ka puali hoohaumiele i ka 1887, a ua uhaki no oia. I a lawe hou o Dole i ka hoohiki no ka noho Lunakanawai o ka Aha Kiekie, a ua uhaki oia i ka la 16 o Ianuari 1893. Ua lawe hou iho uei o DoIe i kekahi mau hoohiki hou ». like me ke ano o keia hoohiki i hoike inua ia ae la no ke ai puni p. g., ke lana nei ko mikou manao me ke kanalua ole, e oluolu mai ana ke Akua e hoopakele ia kakou a pau no ka hiki mai i ka la a ka lahui Hawaii e ike hou ai ma keia mua koke iho, e uhaki hou aki. ana • 0 Dole ika oiaio ole o <ana hoohiki e like no me konr ano mau. Xolaila, ke ninai nei i makou ma ka inoa o na eliaholo j a pau o ka po—auhea ka oiaio kekee ole oka Dole mau hoohiki i kaena ai i konahemokle? Ua makapaa anei oia i ike ole ai i kana mea e hana nei, a ua pupule paha? Aole! Ko mau nei no o Dole iloko o kona ola kino maikai, a ke ike no i kana . mea i hana ai. a aole i hoololi ia kona kinoa me kona noonoo, ; no kekahi ano kino e ae o na mea a ke Akua i hana ai aoka honua a koe ke iliaholo, ina e ae maoli ana oia e hool.alike iaia iho me kekahi kii hoowalewale na ka lehulehu e hoowahawaha ai a e hoino ai iaia —he kanaka hiki ole ke liooko 1 ka oiaio o kana olelo heahiki j ma kekahi kulana alakai t hilinai o ka lahui.