Hawaii Holomua, Volume I, Number 48, 8 December 1894 — Kela Hlhia Laipila. [ARTICLE]

Kela Hlhia Laipila.

E like me ka makou i hoike aku ai i ka pule i hala. ua Uoopii ia ka lunahooponopono o ka Holomla haole E. Xorrie e ka re{»uljalika Hawaii, etc. etr. etc., no ka hoike ana i ka mea oiaio i ke kumu i hiki ai o Peresidena Dole me kona auna powa maluna o ka nohoalii mana o ka paeaina, a he laihila hoi i ka inoa inaemae r wahi a namikanele] me ke ohohia ole ia e ka lahui ,nolaila, ua hoopii koke iho la ka Loio Kuhina ia Mr. Xoarie no ua manao la a ka Holomi a i huai puka nui aku ai me keia mau olelo: "Ua loaa ia Mr. Dolo ka noho Peresidena o Hawaii nei malalo o ka ohumu, ka powa, a me ka ikaika,” Xa ka Loio Kuhina ponoi j i lawelawe ka hihia ma ka aoao o ke au{»uni, a o Paulo N’umana hoi ma ka aoao o ka lunahooponopono o ka Holomi’a Ua haawi ia he mau ki-ke olelo mawaena o na aoao elua, a he mea hiki loa ia makou ke olelo mua ae me ke kanalua ole, ina he mau tausani na lunakanawai na lakou e hoolohe keia hihia e lawe pakahi ia mai na aupuni kumukanawai mai o ka honua holookoa, aia he olelo hooholo hanohano kaulike ka lakou e hoopuka mai ana, penei: “O kela mau olelo i hoopuka ia e ka lunahooponopono o ka Holomua haole Mr. E. Norrie, aole kela he laihila i ka inoa maikai o ka lahui Hawaii. Xo ka mea, aia he mana apuka me ka powa haahaa loa na mea i hooko ia aku maluna o Hawaii aina-lahui me ka lima hilahila ole o ka ikaika, malalo o na kauoha ohumu malu i haawi ia aku e Kuhina Kivini i ka mana kaua moana Amerika, e lele mai i uka nei o ka aina me ke kuleana ole iloko o ke au maluhia e noho aim o ke aupuni H awaii. ’ O kekahi o keia mau manao kumu i hoopuka ia aku e ka Holoml'a, aole m no ka manawa akahi no a hooko ia i keia wa, aka, ua hai pukanui ia aku maloko o ka hoike wiwo ole a Komisina Palaunu imua o ka mana kau kanawai Amenka, a oia ke kumu me ka mole i kukulu ai ka Hoiaimi a i kana pa{mhana hoike akea maloko o ko kakou nei pepa, a makou hoi e minamina nui nei no kela keonimana hanohano me ka makee pono kaulike i na mea a pau, e like me ka wiwo ole a holopee ole o kana mau olelo ma kela hoike imua o ka mann aupuni Amerika, ina wale no; oia i Hawaii nei iloko o keia la,! he mea kanalua ole no Komisi- i na Balaunu ke ku ana imua o kela Ahahookolokolo Hoomalu o ka Poakolu, a hoike mai i ka olelo oiaio e like me kana i |»alapala ai maloko o kana huke kaulana loa—“Ua loaa io no ia S. B. DoIe ke kuleana noho Peresidena o Hawaii mamuli 0 ka hoohana kuleana ole ia ana o ko Amerika mana kaua moana. me ke kue maopopo i ua rula alakai naauao a me na kuik&hi lahui me ke kukala kaua ole i haawi ia mai e kona aupuni. Xa ke kipi, ka powa, a me ka ikaika o ka mana kaua moana Amenka i hookahiUi 1 ke aupuni kumu o Hawaii e hoomalu ia ana e ka Moiwahine Liliuokalani raa na kauoha hilahiia ole a Kuhina Kivini." Ua hoopai ia o Mr. Norrie e like me ka olelo hooholo [ka-

pak&hi ole] a ka lunakanawai i hoopuka mai ai, he $100 no ka hihia laihila, he $10 no ka hoowahawaha i ka Aha. rae $3 koiiia. Ua uku ia ka huina o $13 no ka hoopuipui aku i ka waihona aupuni i kokoke e banekarupa no na pualikoa, a ua hoohalahala ia ka hihia no ke kau kiure i ka wa a ka Anola Gaberiela e puhi mai ai i kana o-le he mau iniha wale no kona kaawale mai Oalilaia aku e ku nei i keia hora.