Ke Alaula, Volume IV, Number 4, 1 July 1869 — Page 14
14 KE ALAULA.
KE AO ANA I KA ILIO E HELUHELU.
Ua loaa i keia kaikamahine na hua a me ka hookuikui ana, a ua hoolilo iaia iho i kumu e ao i ka ilio i ka a. Ke hoopuka aku nei oia i ka ilio ka olelo a; a ke nana wale mai nei kela me ka hoopuka mai i kona elelo, aole nae oia e hoomaopopo i ke ano o ia mea he hua a, aole hoi e ekemu iki mai oia, o ke ku nana wale mai kana.
He makaala ka ilio, he kiai i ka hale i ka po, a e aoa aku a nahu mai paha i ka aihue, aka o ke ao aku iaia e heluhelu he hiki ole ia mea.
O ka ike maka, a me ka lohe o ka pepeiao, a me ka honi aku me kona ihu, oia kona ike, aka aole i hiki iaia ke noonoo loihi aku a hookuikui manao, aole loa no. Aole e hiki ia oe ke ao aku iaia no kekahi uhane, a no ke Akua paha, no ka mea aole ona uhane, aole hoi ike ma ia mea. He ike kino wale no kona, a o na mea kino kana e hoomaopopo ai. Pela no hoi na holoholona a me na mea ola a pau o keia ao, koe wale no o ke kanaka. Aole e hiki ia lakou a pau ke hoomaopopo no kekahi mea pili uhane; he poe mea uhane ole lakou. Nolaila; ua aeia i ke kanaka e pepehi ia lakou, a e hoolilo i ko lakou kino i ai nona, a o ko lakou ili a hulu paha i kamaa a i lole paha nona. Nolaila hoi he mea makehewa ka hoolilo ana i kekahi ilio i milimili me ka hiipoiia, a kau nui ka manao malaila me he mea uhane noonoo la.
Ina hoi e make kekahi holoholona, he mea uuku ia, no ka mea aole ona uhane, aka o ke ola o ke kanaka, o ka mea uhane, oia ka kakou e manao nui loa ai. O na kanaka, a o na keiki, na mea uhane, oia ka kakou e manao nui ai, a e aloha nui aku ai.
KA LEI GULA.
He keiki makaala nona na makahiki he umikumamakolu, o Ioane kona inoa, e noho ana me kona mau makua ma kona home mauna ma na mauna Omaomao ma ka moku-aina o Valemoneka, ma Amerika Huipuiia. He kuleana ko kona makuakane, a he mahiai kana hana.
Hiki aku ma ia wahi he kanaka maauauwa, e piele ana i na nani, a e kuai aku ana me ka poe kuaaina o ia wahi aku, ia wahi aku. I kona hoea ana aku ilaila, kamailio nui aku oia me keia keiki o Ioane, a hoopiha aku iaia i ka makemake e hele pu me ia e kokua i kana hana kalepa ana. Ua olelo mai kela ia Ioane, e aho ke kalepa ana mamua o ka mahiai. Makemake keia kanaka i mea e hele pu a kokua i ka halihali ana i kona mau ope waiwai.
Aole no i keakea ka makuakane i ka makemake o kana wahi keiki e hele pu me ke kanaka kalepa. He nui no kana mau keiki, a manao paha oia he pono no i ke keiki ke hoao i keia hana a kona naau i puni loa ai. Aloha aku ka makuakane i kana keiki, a hookuu aku no iaia e hele pu me ke kanaka piele, me ka olelo no nae, "E malama pono oe ia oe iho, a e noho pono; a ina e molowa oe ia hana, e hoi mai no." Honi mai kona makuahine iaia a hoopuka i na olelo hoolana manao, a honi ae kela i na hoahanau ona a pau, a hele aku me ka naau olioli me ka mea piele waiwai.
Holo no ko laua hana i ko Ioane manao, a kokua oia ma ke kuai ana aku i na lipine, na lei-ki, na komolima, ha kui, a me ha pine omau. He mikomiko hoi ke kamailio ana o ka mea piele i ko laua hele ana i ke ala loa. A liuliu iho hookokoke aku laua i kekahi hale nani o ka poe waiwai, a ike aku laua i na wanine hanohano ekolu i kahikoia i na lole maikai. Hoikeike aku ka mea maauauwa i kana mau mea kuai, a kuaiia mai no kekahi. He mea hookomo pinepine ia i kela wa na lei gula ma na a-i o na wahine. Hoike aku keia kanaka he lei gula, me ka olelo iho, he mau lei gula no kana, a ua pau i ka lilo no ke kumukuai pii no, a koe keia hookahi wale no; a no ko lakou kuai mua ana i kekahi mau mea, e hooemi wale aku oia i keia lei. Ua hoi kona poho, wahi ana, ma na lei mua ona i lilo, nolaila e hooemi wale aku i keia lei i umi dala wale no. Olelo hoi kela he gula maoli keia lei. Nana iho na wahine a kuai a lilo, a hookaa aku i na dala he umi. Opeope iho kela i kona mau mea i koe, a hele pu aku laua me Ioane. A hala aku laua mawaho ma ke alanui, pai mai kela i ke kua o ua o Ioane me ka akaaka nui, a me ka olelo, "Pela e kalepa ai a waiwai iho." O kela lei a-i he keleawe wale no; he hapalua wale no kuu lilo no ia mea."
Ku malie iho o Ioane me ka mae o kona helehelena a me ke kahaha nui o kona naau. A liuliu iki pane iho kela, "Ua olelo mai ko'u makuakane aia a molowa au i keia hana e hoi aku no wau. Ua molowa iho la i keia hana a e hoi ana au; aloha oe."
Hoihoi aku oia i ke ope ana i lawe ai ma ka lima o ka mea nona ia waiwai, a hoomaka ae la i ka hoi aku. Alaila kahaha ua kanaka piele nei, a hahai aku i ke keiki, a hoohuli mai iaia me na olelo hooluolu a me ka hoomalimali i mea e hele pu hou ai oia me ia. Aole nae i ae iki kahi keiki, i ao pono ia "e inaina aku i na ala wahahee a pau," e hele pu hou aku me ia kanaka kolohe. Ina o ka hana kalepa he hana hoopunipuni, alaila, aole loa oia e ae e komo iloko o ia hana. No kona ike i keia hoopunipuni ana o keia kanaka i kona mau hoa kuai, nolaila paa loa kona manao e haalele iaia, a ae ole kela i na olelo a pau a kela kanaka.
Ia ahiahi, me ka luhi a me ka eha o kona mau wawae, komo hou oia iloko o kona home mauna, oia ka hale o kona makuakane. He kanaha makahiki i hala mai ia la mai, aole nae i haalele o Ioane i ke ala o ka poe pono. Ua noho loihi oia ma ke kulanakauhale o Wasinetona, he hana nui no kana e noho la ilaila; ua malama mau oia i kona inoa maikai, a he ohana keiki noho pono hoi kana. He lala manao nui ia oia o ka ekalesia o Kristo ma ia wahi.
I NA LUNA LAWE ALAULA.
Ke koomau nei makou i ka rula o na makahiki i hala, a ke hoouna aku nei ka helu ALAULA no Iulai e like me ka na luna i hookaa mai ai. Ua haawiia o Aperila a me Mei i mau malama e imi ai i kahi hapaha no keia wahi elele hiki mahina, a o Iune ka malama e hookaa iho ai. E hoouna pono aku ana makou i na ope ALAULA, e like ka nui o na pepa me ka mea i hookaaia mai. Nolaila, ina e ike iho kekahi aole i lawa kona ohana keiki a o kona kula Sabati i na ALAULA i hiki aku, hookahi wahi hana e pono ai—e lulu wahi dala ko ia kula, a hooili mai ia makou kahi hipuu; he mea ia e hoomama ai i na lima o ka poe hoonohonoho kepau.
Mai kuhihewa kekahi, e pokeokeo ana ka poe hoopuka nei i ke ALAULA i ka loaa ana mai o keia wahi hapaha. Ua oi aku no ka lilo mamua o ke 30 keneta no ka pepa hookahi, a o ka poe e haku nei i na manao he luhi uku ole ia ka lakou. Eia wale no ka lakou uku, o ka olioli o ka naau i ka ike ana i ka laha ana aku o ka malamalama.
MAI LALAU I NA MEA AWAAWA.
E NA POKII ALOHA E;
Auhea oukou, na mea e noho nei ma na "ehu kai o lalo," ma na pali hauliuli o Koolau, a ma na home oluolu mai Hawaii a hala loa aku i Niihau, he wahi manao ko'u e hoike aku ai imua o oukou.
He mau makahiki iwakalua a keu mamua aku nei, ua hookumu ia he mau aha hui hoole wai ona, a me ka baka. Ua nui no na kamalii i hui mai iloko o na Puali inu wai. A ua puka no kekahi poe mai ia wa mai a hiki mai i keia wa. Maikai no ia. E like no me ka makemake o na kamalii, pela no e hooko ai oia i kona wa kanaka makua. E hoomanao oukou; e na pokii, o ka inu ana i ka rama, o ka inu ana i ka awa a me ka puhi ana i ka baka, he mau mea no ia e lilo ai i mau luna hookaumaha maluna o oukou, ke hoomau ma ia hana. O ka mea maa i ka puhi baka, he kauwa no ia na ia mea. Ua hooluhi wale oia ia ia iho.
Nolaila, e na pokii, mai lalau aku oukou i ka baka; he mea ino no ia. Mai inu awa, he mea pouli i ka naauao.
He pono paha ia kakou a pau, na makua a me na keiki e komo hou iloko o ka
PUALI INU WAI,
me ka hoole i na wai ona a pau, me ka haule i ka puhi baka, me ka hoole i ka nau baka, me ka hoole i na mea haumia a pau. I lilo kakou i mau mea naauao.
Aole nae hiki ia kakou ke hoomaemae ia kakou iho. E nana aku ia Iesu me ka manaoio ia ia, a nana no e holoi mai i ko kakou mau naau, i pau ko kakou pelapela.
Pela e na pokii, e lilo ai kakou i poe kamalii na ka Makua nui, i mau hoahanau pu me Kristo.
Aole anei he mea maikai loa ia? Aole anei he mea hanohano loa ke lilo o Iesu Kristo, ka Haku o na haku, i kaikuaana no oukou e na keikikane, a i kaikunane no oukou e na kaikamahine? Nolaila e hooikaika kakou me ka manaoio ia Iesu, me ka hilinai iaia ma na mea a pau.
A ina o Iesu ko kakou makamaka aloha, he pono anei ke hoopaumaele kakou ia kakou iho me na wai ona. Aole loa. L. L. N.