Ke Aloha Aina, Volume II, Number 9, 29 February 1896 — HE MOOLELO KAAO —NO NA— HOAHANAU ELUA. —A I OLE KE— Alahele Pohihihi. —A O NA— Opuu Pua Elua. [ARTICLE]
HE MOOLELO KAAO —NO NA— HOAHANAU ELUA. —A I OLE KE— Alahele Pohihihi. —A O NA— Opuu Pua Elua.
HELU-1& I ka wa a kahi koakiai.i ike' «ka afr ka i.n ;hi ana ae a » lta pu panapana n\A kona pakeke hope ae, a:a hol, naka haalulu ae la kona kino holeokoa «e kuna anehe ana e bok\aks, ua paa mua ako la oia i ka hupuia ajasīua o kona manao ana e holo. a oia lioi ka Rosinebuta i hen« it>o ai o kana aka, a pane iho !a we lee ma-'le: E k&hi koa hupo o ka maka u walf aoV anei ee e ae roai ana e la"we akt m maua no ka run»i o na kaikamahine aoie pane ae o kahi koa, ninau hou īho 'a o kosinehuia no ka !ua o ka manawa, d<j\r: no he uahi mea a pane ia ae, noiaiia, nnpu iho ia u Kos ■ ebuta i ua v. ni.i koa nei a hoaUiliiuU ae !a rre H _n,.. i-'b ana ihs>. a uwe kapaiili ae :* „a kcf& nei, a puliki 'tho ia o K«-.r,th.ta i ku wnha o kahī koa, a heu »ho A'.:t anei oe e ae e keia wahi koa mnka i w: s .c e .awt ia maua no kahi a rr.a ja i mikemake ai? Ae, e lawe no au ia oiua, a o ko lakou wa no ia i iho aku ai me na kapuai man>a o ka pa'anehe. īa lakou i hiki aku ai m? ke poo o ke alapii, ua ku ib<j ta likou n.aiaii9j a e alaalawa ana hoi n>a o a W)3a»eii aok ht wahi naea s ikt.i» ak.i » kekahi w»t. u»fa v maalealo ae a l.f»wina«i ioa aku ia lakou i ka h«.k aea. a h,ki i ko lakou wa i hoea aku a 1 ??.•« ku puka o ka rur»ii p ua māu knikn roahine ia. Ku īho ia iaknu malaila, a wiii afeu ia o Kosinenuta i ke poheoheo o ka puka a he h<.m» wale 8 o īa ka ua Kosmehuta nei i'hoomaikai ae ai i na mana iani no ka hoopokele atia. rnai i ka iaua bana nui i manao ai e hana i keia aamoe. o kela wa i unuhi ae ai o r,ef,'„u i ktkafei pah» poniata ho-u pui wai a lumai aku ■i» ma ka puuwai o kahi koi?, a hauie tku la ilalo no kona hopena mae, a heleawai aku !a ke k.t9kc, e h.ke me kekahi [>oiwai i ninini ia ihe a rnaau hele aku ia rr;a o a maanei. 1 Jca hoiopono ana o keia n>au niea, ua ke.mo aku ?a o Rosmehuta % ma kahi e ua ma-j kaika«whi£.e nei e hiamoear.d «nuhi hou &e la oia i kana oaiooie hoohiamoe a ?Toohanuhanu aku la ma na pukaihu o ua mau kaikamah'ine la a komikomi iho la ma na umauoaa o ua ntau kaikamahine la a e nape ae ar,a no. ko laua mau *Kat;U, a oia ' ka ua eieu nei i kulou iho ai a muki iho Sa uia na paptji.na nohenohea o Karose & hau.e iLo la ma. aoao a hookahi ka ana. i k<; wa o j ike ak,u ai i keia n»au hana a kena hanaumua e hiol"ni l'U ana mt Kar<. se, .oia no k&na. wa j neer<tc aku ai a kekoke nia - kahi o Koir.thti*a e i.ookohukohu ana, a haw<tr<a\saua «ku Sa ma kona mau pepeiao Kosinehuta, e aba oe e hiamee uei, £M no o ka hopu iho a heihoi aku uo
kai-o ka roo1?u ko kaua asosd ko kaua aina hanaii mai s a t> keia tic haklana, aohe 'wahi t\u aī na kapuai wawae. a ina aaie oe e hoolahe ana i. keia mau olelo, au e hawanawaoa aku rvet"m"ōērātāiīa, e haaieīe ānā au TaT>e" a hoi aku au no ko kaua bnTeiana e kāli mai l& ia fcaua. ' No keia lone ana o i ka ieo hawanawana o kona pokii i poha iho J|6fla mau pepeiāo, ala ae la U i> ffarr>cO—&-O T?OSa« reu koi t keka|ii t a puka aku la laua a aehe 0 fiua wahi mea a ike aku i ka a»aaioalo wahi kanaka ae 0 ioko o ka U t - __ ..44 haiealii. Puka aku la laua ma kejkahi aoao } a ike aku la laua i kekahī wahl mea t okuu mai ana, a ia laua i hookokoke loa aku *i, ike aku ja laua he alukoa ua pauhia loa ia e ka hiamoej kuHpolipo,
Noiaik,'me ka iima palanehe iloaa ia Kosindiutai unuhi koke ae oi* kana pahi mf ka manao e lumal ako ma ka puuwai o ke aliikoa, aka, ua ri(x>rvao hou ino la oia no ksna omole laau hoohiamoe, a h'iohana hou aku !a ma na pukaiho oua a!ijikoa nei no hookahi mrnute, a hookomo iho 1a ng ka pakeke o kpna l ole Wehe ae Rosirifehuta i ka; aahu o ua aiīikdshti 3 k?.-n)0 )ho 'a nom, I ke komo iina iho o i.a pili pono loa iiia, a o korja lo'e hoi no ua «liikoa nei, a pau ae la ko laua ne.t h«pohopo ana no kekahi mea. Puka k>aa aku !a lsua no rfaho f a ike %ku la bua he mau wahi kanaka kakaikahi wale no ke ku mai &na, alaalawa hele ae laua ma o a m&anei \e. nana he!e ana i ko l»ua mau kanakst, aole o laua wahi mea a ike aku, » ihanaO iko U laua ua hoi takou, OwiH ae la !aua i ka laua mau ukana maka/nae itokp o ko laua mau kuka loloa s> puka !oa aku la A i ko laua hiki ana aku hui rr.a x ka puka e iuamoe ana ke koakiai ō ia puka, a na ia mea i heoioaalahi !ca &ku i ko laua puka ana no waho we ke keakea ole la mai." la hm e hanea ana i k& hoi me tm kapuai auau, aia boi, lobe aku la Iaua i ke pahupahu wai o na kapuai wawae (; kekahi poe he lehulehu i»a!e t ukali mai ana mabope o l&ua, a h mea i hoauau loa aku i ko iaua heie aaa i hiki koke aku.i ko !aua horr:e. I ka hoohahoni !oa ana mai o ua poe nei mahupe o iaya + ua ne ko laua wa i wehe koke ae ai j. ka; laua rnau pu panapana a huli Iike aku la laua no hope, a o,a wa i ike aku a| 0 ko iaua mau' kaiiaka no, he elima iakou nui, a tā,a ka Kosinphuta i ninau ( aku ai; , . 1 Aia ka h«<i ihea ko ouk,oo nui? Aole ( makou i ike ia Jakpu,. .wab,i a ua poe nei i i pane Uke raai ai i ka ninau a Rosioc hula. ' A pane roa» ia kekahi a oia no hr«r ke kanaka a raakemake nui ai manma <tt\ o na kaniika e ae o iuna o kona ruoku,, no ke koa a me ka makau ole, a ua | hiki hoi uua ke houko i na hana nui ;iioko o ke kuiana pohihihi a ua hiki' j hui Ma ke hana iloko o ka iiuo ana & ka mika, E kuu haku, e iike r»e kau peia njakou i noho ai aie ka hipomanawanui uoko o ke anu .mimuli & jtau kauoha, aka, ooeno nae ka n«a ,nana i uhai, i kau j»au ©lelo, . 1
1 Nbialla epuhi ae i kau ulili .me ke k'«ii hou ole aku no kekahi manawa hou aku, a oia ka Ros!nehuta i hooko aku ai e hke me ke a kani kauwa hoolohe,. a puhi ae ta. oia no ekolū manāwa'uie ka iUātka : . A mtha ats.a iho o ka leo o ka ulih oia no ka»ra*1Jo1ie ia aku ai ke pahupahu mai o ila kapuai wiwae me he poe !lo !«, a i iakou hui r»na 3t- i kahi hookahi, ua hoi loa aku la lakou no ko iakoii liaīelana e kali mai la h& ko la« kou hoi aku. I ko lakou pan pwo ana iluna o ka rnoku, oia no ka wa i haawi ae ai o R«siriehuta i kekah'i kauoha no ka hooniakaukau ana e holo v hemo mai !a ka laina, uk ia ae ia na pea, a oia no ka wa i pakika aku ai o ua wahi moku nei.
E honehone ana hrj na likmi me he mau kanla berse>o ia e wauwauia ana e ka hma 5ca i ka pepeiao ke hoolohe aku, a ke henp iki la hoi ka akn a na ke.ki k>a manu lialia na ka !s.;a .uanu'uA ne|mntpu a laua i imi ai. ■. " ' ' lakou nei i«o e paialewa ta nei ilāna o.na a'e e ka m(.atia ; ua pa mai !a kekahi m«,liani ikaika, a na ia niea hoi i onou po ski= t ua wahi nu.ku nei ilalo a oih hou. aku !.auia kekahi a peia wale no ><ikc.u i hanaia ai no ekolu la e aio ana hoi iloko o keia ioo nai. - Pau ae ia hoi kekahi mau pea i ka nahaehae, haki ae la ka hapalua o ke-kahi.ki-a, a ua eieu ae la'-no- ke alūkamana a paa huu me ka hana nui t?oko o na hoVa he eha, No ka nui I03 o ka nakeke 3 me ka uwe hone mai o «a ksu!a likiui, na ia ®es 1 keno aku j ua iaau kaikawahine !a e ala ae no ka hoolohe ana i ke ano o keia nuea ano e i ko Iaua mau pepeiao.. i ke kaakaa ana ae 0 oa maka o Karose mai na haawina. i hekau īho maluna ona, aia hoi, ike ae la oia i kekahi mea kupanaha ana e ike neji i na paia kupanaha a Iohe pono aku la oia i ka uwe hone mai, o na kaula likini me he leo no na aaanu i ka ia nei hpolohe aku. I ka wa i bhe peno nj o keia mau niea, ua ku!u iho la mau waimaka no ke aloha i kona mau makua, a ua komo koke iho la na iloko ona ka 'manao ua lawe aihue ia ma no la e kekahi mea ana i hoohuoi ai oia hoi na keiki malihim' a Jaua i hu'a po ai. ■ 0»ai no e nune ana keia »au noonoo lioko ona, aia hoi, komo ana oKosincb«ta, a 1 kona ike ana aku hoi ia Karpse e noho mai ana maluna o ka moe u»haawi aku !a oa Jurou hooraaikai oie ea minoaka pu ia Karose, «ka, ua pal.ulu e ae la oia i kena maka iaia l ike mai ai i ke komo ana aku o Hx)sioehuta» Hele loa ia, oia a kalele ibo la ma «3 poohiwi o Karti.e a niaau iho la, j E kuu aioha? Heaha ia ka mea ,npna i hoopunioi aku i kgu i»au nuuopp ana e ke kaikamahioe?, Mai huunoonoo, ua. noa na pai«, Mahia o keia t»oHu nwu?. , I ka wa 1 ioiie u 3, Karoi»e eia oia upluna o ka moku, aa uwe ae i a 0ia mp ka ebaeba nui. «o keia a«u baawina e. uhai mau nei oaahope 0 ko Ue meheu. ~Ji 1 - % j 1.
| Pale ino ae la osa ika tima o Hasinehuta a pane jku la: E hoohaawŌK? aku la «e maf 'a\t akn e keia "hiHhiia aka t aele ouU hqotot\ē aku i keia mau otelo a ke kaHamaWne ē kamai*fo ae nēf. T Neerīre toa aku Ta HosTnehuta a'pih me 'fea J tose a mti£T iho ta » kona māu papatina. " - ' ,* ' ' '^ K a mo ae ia ua mau kaikaniahine ae< iiuna a ta no ka guka e* ,hemo aku ai 4waftO, a ta e pii no tuna, aka t -zt£r 'i aku >a Uuy ia Rosinehuta i ka a hof e hiki ho.u ia laua ke ho'u aku. Na ia 1 . mea i hooi loa aku t k« taua uwe kabar t lili ana. e noi.ana hoi e hoihoi 6ou ia * . r j. laua, me ka hoopuka pu ana hpi i na. olelo pelapela np i ka aino® ame ka powa, aka, aole wahi h«olohe la mai. ; I Aofe i ?»».. - - L — ■ - m .. : - Ke hoomaka hou U nei ke k.u|i|J.U, hou ana i haiemele hon m» ke kahMa mua n>', a ua hoike ae hui k«t luoa h<ij<v iuna nui, e oi at* ana kci)L ha'e ī ko ksi h ite mna i ai i