Ke Aloha Aina, Volume II, Number 33, 15 August 1896 — Page 4

KE ALOHA AINA

POAONO, AUGATE 15, 1896

 

@E ALOHA AINA

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Ilawaii.

 

NAWAHI Lunahoopono pono a Puuku.

E. L. Like. Hope-puuku.

 

HONOLULU , AUGATE 15, 1896

 

KA OIAIO KO MAKOU KAHUA.

Mai ko makou hoea mua ana mai maluna o ke kahua akea o @e kalai manao ana, ao na mea @ pili ana i ko kakou aina ma@a@hine, no ke aloha i ke Alii, @ me ke one oiwi, ua lilo ia @e kahua kumu na makoa e @oopaa ai iloko o ko makou @aihona noonoo, oiai ka hanu @la e pili ana i ko makou @ino.

He m@a oiaio, o ke aloha i@ipili paa @’oko o ka puuwai o @e kanaka Hawaii no ia mau mea e@a, aole loa ia e hiki ke na wehe ia ae, holoi a anaanai a paha me kekahi mau hana e @iki ai ke nalowale a powehi@ehi mai ka ike ia ana aku e @a lehulehu.

A oia kahua paa, kumu, a @o@e ole oia ka KE ALOHA am@ e ku nei a paio aku imua @ona mau hoa kakele nupepa k@ mai iaia, no ka hoike ana ka mea oiaio.

Ua kupaa makou me ka wi@ ole, e hoike ana i na mea @lo a pau e pili ana no ko @kou aina, a ua komo mau no @ iloko o ko makou mau ho@ ka manaolana ikaika, aia @ he hoihoi Aupuni Moi ana ka wa pono, e like me ka ma@ e hoomaikeike mau aku @ imua o ko makou mau ma@amaka heluhelu.

O kekahi o na mea nui i @ka ae maloko o na nupepa o @a aina e, oia na mea e @ili ana i na olelo a ka Luna @ute Nui o Aupuni Re@u@lika o Hawaii, a i hoopu@ia hoi maloko o ka nupepa @uka kakahiaka P. C. Adveriser o ka Poaha nei, a i panai a mai nei hoi maloko o ke Kukoa o ke@ kakahiaka, e olelo ana penei:

“Ke loaa ole ka Hoohui Aina me Amerika, alaila, e hoi hou ana ke Aupuni i Aupuni Alii, o Kaiulani ka Moi, oia ka @ana aku.” –J. B. Kakela ma Kapalakiko.

 

 

O keia ae la na huaolelo a kekahi wahi huaelo o keia Aupuni e ku nei i holo aku la i na @ina e, e lu hou ai ia mau dala o ka lehulehu, me ka haalele iho i ka hana a ka hapa uuku o ka lahui i hookau aku ai maluna ona.

He elua no ano nui o keia mau manao o ua Kakela la, ka mua, ua ikemaka no oia, aohe hilinai ia o ka lakou mau lawelawe ana i na mea e pili ana i ke Aupuni, oiai ka lahui kumu o ka aina e hoole maoli ana i ko lakou mau makemake a pau, me ka hopohopo ole, a me ka huliamahi ole mahope o na kumuhana a lakou i hoikeike ai.

A o ka lua hoi, he hana hoohikilele hauli wale no keia i wahi e ouiwa ai ka manao o ke poe paulele kapekepeke, a holo po a a iakou i o a ianei e ninaneu ai, me he poe la, akihi no a ike i ka oiaio.

O KE ALOHA AINA, aia mau kona hilinai maluna o ke kahua o ka oiaio ina wa a pau, a o na olelo a Kakela e pili ana i Kaiulani kupono i Moi, he mea paha ia na lakou i kuka ma kahi malu, me ka ike ole ia, a akahi no a kolekole aku la ka no-a, ua pukaamaka aku la i ka aina e.

Ua oki loa kela mau olelo palaualelo, a aohe he kuleana a he pilikana o ka lahui Hawaii ma ia mea, oiai, aole i pau ka liu o na huaolelo a makou, i hoopaa aku ai iloko o ka houpo o ko makou mau hoa kanaka, e noho ana mai ke kiekie a hiki aku i ka mea haaha loa.

Kokoke no e poha mai ka la olinolino o ka manaolana, a ia wa e hole ai ko kakou mau enemi a pau mai ko kakou mau alo aku.

 

 

POHO IA MAU DALA A KA LE HULEHU.

Ua ulu mai kea mau manao iloko o makou, mamoli o ko makou ikemaka ana i kekahi puu dala a ka lehulehu i hoomaunauna wale ia ma o kekahi lima lawelawe la i hoonohoia ma kekahi hana i kupono ole i kona makaukau ke hana.

E hoomanaoia, ma kela wahi pauahi ano ole o ka Poakolu nei, ua holo pupule ae la ke kaa ili o ka Helu 2, a hooku ka lio me ka pou uwea olelo ma ke kihi o alanui Hotele a me Nuuanu, a haki ke a-u o na wawae o ka lio, nana e huki ana i ua kaa ili la, a o ka hope oia ke kipoka ia ana o kela lio ahonui. hewa ole, mai ka lima aku o Kauka Shaw.

E ikeia ma keia, o ke kumukuai o kela lio, aole ia i emi iho malalo o ka $300, a he huina noi hoi mailoko mai o ka Waihona o ka Lehulehu i nalowale aku la, mamuli o ka nookele ana a kekahi kanaka i maa ole i ke ku hoe ana malalo oia hana ano nui e hoopakele ana i ko ka Lehulehu Waihona.

O keia ka makou e hoomanao nei, i ka wa o kekahi malihini mai na aina e mai, e ma kemake ai i hana, ua hele koke aku la oia imua o ke poo lia hana, a hooia aku la, ua hiki iaia ke hana ia hana me ka hemahema ole, a ua loaa koke mal la ka hana me ka hakalia ole.

O ka hemahema a me ka ike ole, ua kaa pono aku ia maluna o ka Lunanui o ka Oihana Kinaiahi, ka mea nana i kokua i kela kanaka hemahema, e hoonoho i ke kanaka hoopoinoi ke dala o ka Lahui, me kona koao mua ole i keia kanaka i kona kupono ma ia hana.

Aia a make ka holoholoa, ooho hoi ke dala auhau o ka lehulehu, i emi ole iho malalo o kela huina dala a makou i hoike ae la maluna, oia ka ka wa e hoopau aku ai. Kupanaha no, kai no i kinohi, imi a loaa ka mea kupono, aole e poino na mea a pau

 

 

E HOOPALALEHA LOA AKU ANA PAHA.

Ua ike a ua lohe wale no paha kekahi o ko makou mau makamaka, no na mea e pili ana i kela hihia o Kapena Good, kekahi o na aliikoa o ka puali malama maluhia o Pe residena Dole a me ka Rpubalika o Hawaii nei, he mau pule ae nei i hala imua o ka Aha Hookolokolo Koa o ko Hawaii Paeaina, no kekahi hihia i ulu ae ma ka pohai o na aliikoa.

Ua noonooia keia hihia imua o ka Ahakoa, a ua pau hoi na olelo hoonohonoho a na loio o na aoao a i ehia, a o ka mea wale no i koe, oia ka loaa o ka olelo hooholo kaulike a paewaewa ole, mai na Lunakanawai mai nana i noonoo keia hihia.

O ka elna keia o ka pule o ka moe ana o ka olelo hooholo akeia Aha, a ke hoopanee mau ia nei ka noonoo ana i na wa a pau a lakou e noho ai e imi a e kuka ai no keia hihia, me ka hala mau o ka manawa hana, i hilinaiia aku ai e puka koke mai ana ka mea oiaio mailoko mai o ka lakou hana.

He mea oiaio, he hana nui ka noonoo ana no kekahi hewa o keia ano, i lawe ia ae nei a kanana imua o ka maka o ka lehulehu, a he mea hoi na kakou a pau e komo iho ai ka hopohopo, o ka hooulu mau ana o na aliikoa i kekahi hoonioni ana i ka noho na maluhia, he mea ia e ulu mai ai o na mokuahana he lehulehu wale, iloko o ka puuwai o na kua a me na pou e paa ai a maloeloe ke Aupuni, i kaenaia, he loea ma ka lawelawe hana ana no ka holomua o ka aina.

A ke poina ole nei makou i na hopunaolelo a ka Buke Nui Hooweuweii i puana mai ai, “o ke Aupuni i mokuahana iaia iho, aole ia e mau.” aole hoi e ku loihi kana mau hana, aohe holomua iloko o na hane pili i ka hoononopono ana i kana mai hana ponoi, a o ka hopena, he helelei a lilo i mea weluwelu.

He mea omio kea, @ pono ia ma kekahi mau @ lelo o na Aupani Ma@a N@i o ka honua nei, a l@ hoo@a@e like ae me keia e p@a liilli mai nei, ua like a like @ohe i mawe he ae mai kela mau ulia mai i ikeia ma ia mau aina mamao.

O ka makou wale no e ake aku nei, o ka ikeia ne, o ka hoopai o keia aliikoa i hookolokoloia no keia mau la a@u n2 i hala, maluna o ka olelo hooholo ku i ka pono a me he kaulike.

I na kakou e hoonanao ae no na hana a kela p@e hookahuli aup@ni o na la hale, ua ikeia, o na aliik@ kekahi poe nana i lawelawo kekahi mau hana ino loa, @o ko lakou hoopai, i ko lako@ wa @ ahewa ia ai ma ke kanawai koa o ko lakou mau aupuni pakahi iho, he okiia ke poo, a he hoopaahaoia iloko o kahi paa a pau ke ola, koe wale no i na ua lahilahi a mama ke ano o ko lakou mau hewa i hana ai.

Pela makou e upu aku nei, e puka mai he olelo hooholo io, koikoi a kaumaha o na mamala olelo, ina no ka hewa, e kau i ka hoopai e like me ka avelike o ka mea ana i hana ai, a ina no ka hewa ole, hoopuka mai i na hoakaka oololei ana no kahi i ku ole ai iaia ka hewa, a he mea ia e apono ia aku ai na hana a keia Ahakoa i noho ai ma keia hihia.

O ke ake nui wale no o ka hoopaneenee pinepine ia o ka olelo hooholo, a he mea maepopo, ina pela mau e hanaia ai e hoopalaleha la aku ana no, a hiki i ka hoopau wale ia ana ne o ka hihia me ka loaa ole o ka olelo hooholo.

A oia ka makou e hoeueu aku nei i ua poe la, mai hoopalaleha i ka hana i haawiia ma ko lakou lima, e hoike ae i ke akea, a pele ka lehulehu e apono aku ai no ka lakou mau hana.

 

 

KE ALOHA ALII I AIKENA.

Ua komo mai iloko o makou ka hoohuoi ana, no keia Aloha Alii i aikena i ke kali ana no na pono a me na pomaikai ana i paulele ai me ka manao e loaa koke mai ana la hoi ka pono, oluolu kahi manao a ola na la makapa o ke kuoe hele a@ iloko o na alanui o ke kulanakauhale nei, no ka hillnai ana mahope o ke aloha Alii, a me ka aina hanau, wahi a kekahi wahi itamu a ke K@oko@ i hoopoha ae ai ma ka Poalima nei.

Ua noonoo nui makou me ke kali ana, e ikemaka ina helehelena o ua lula la n@na keia mau olelo kumakaia a i keia wa, ua hiki ia makou ke koho me ka hoohewahewa ole oia no ka Lunahooponopono o pa h@pepa Ke Au Hou, i noho@nopoa ai no na nup@pa @h@ aina, “Holomaa” a me@ o ka Lahui.”

I i@a ua @ei aku la oia ma ka upena a ka mea dala a eia @ia @ nonoi mai nei @ ka kaa @ hapanui o ka lahai Hawaii, e kokua aku i ka mea e kumakaia mai ana ia kakou

Ke hoike aku nei KE A@a AINA i kona mau makamaka heluhelu a pau, eia hou ma keia huelo awa ke hele hou aku aei im@a o ko kakou lahui e hoowalewale ai, e nana iho a hooma@e, he kumakaia maopopo oia, a he muhee hoi e hiki ole ai ia makou ke hoopoina.

 

 

NAWAI E HOOHIOLO KE AUPUNI KEPONALIKA HAWAII?

O keia ka ninau hoomane nou loa a ka wahaolelo hou o ke Aupuni, i puka mai i keia kakahiaka, nona ka inoa a kakou i lohe mahuihui wale ai no e puka mai ana kekahi bebe hou, mai ka poholima oka poe e kakoo ana ikeia Aupuni

Ua kakali no nae kakou i ka oiaio oia mau olelo, a hiki i kona wa mua loa o kona kakele ana mai i kona mau kukulu manae ana.

I keia wa, ua hiki ia kakou a pau ke ike, o ua bebe hou la i puka io ae la, aia oia ilok@

ka lima o ka poe e ai ana i lihaliha a me ka momona o Aupuni, a o kona kahua ku@ lu manao a pau, aole ia i h@ palale ae mawaho o na mea ma makuahanai o ua kama h@ la i makemake ai.

O keia ninau, ke hoaka mai mei-ia imua o ko kakou mau maka, me he hilonohi hooma ka’uka’u la no ka Wahine o ka Aahu Eleele, e holapu hele ana ma na wahi pouliuli a mehameha, me ka manao e lele kamoko aku kakou iloko o ke kapuahi i hoomakaukauia no ko kakou wa e haule aku ai iloko o ko lakou mau lima, alaila kani ka aka a ka poe i kuleana ia hana a oluolu hoi ka mana o ka mea paahana, no ka ho@ mua o kana mea i hana ai.

Ua like keia ninau m@ o na maka o ka poe nana @ konokono mai i ka mea @a@ hana me he akaku la e o@ mau ana imua o ko lakou @u maka i na wa a pau, a o ko@ maalo pinepine ana, ua lilo ia he mea hoehaeha i ka manao, a o ka haule hope aku he haale p@ no ka manaolana.

Naka mea no e ku anai ka hoe e hai iho i ka haina pololei o ka ninau e kau kehakeha la maluna o ke poo o kona kukulu manao ana, oia hoi, na ka mu hee a me ka holoua e hoohiolo i ka mau ana o ka hanu ana o ka mea e paiaumala.

Ua lawa ko makou pane pokole @na aku ma ka aoao o ka.