Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 13, 26 March 1898 — Page 5

KE ALOHA AINA

KE ALOHA AINA POAONO. MARAKI 26, 1897

NA HUNAHUNA O NA AINA E

  Ua make mai nei kekahi wahine himeni ma Rud, mokupuni o Weight, i ke 89 o kona mau makahiki, he 79 makahiki ona i poho ai iloko o ka papa himeni o kekahi luakini.

   Ma ka hoao ia ana mai nei ma ka mokuaina o Misouri maloko o kekahi halekula, ua ikeia ua hiki i ke kanaka ke ola no ka 181/2 keneta i ka la.

  O Barcelona ke kulanakanhale nui hewahewa o na kanaka ma ke aupuni o Sepania, ma ka helu kanaka ia ana mai nei, ua ike ia he 520,000 ka nui o kona lahuikanaka, a o Madarida he 507,000

  Ua kukulu ia ae nei he ahahti maloko o Parisa, no ka hoomaemae ana i ka wai ma o ka uwila ala.

  O Mrs. Minnie Hanghawant o Kikako he wahine lawelawe, ua haawi makana ia aku oia i kekahi kanaka waiwai o Mr. Olia he $40,000 no kona malama maikai ana iaia i kona wa i loaa ai i kekahi ma’i kuhohonu.

  Maloko o ka aha hookolokolo o Enelani, ua hoopai ia aku kekahi kanaka kanu pua he $250 he koi poho no kekahi kumulaau ana i kuai aku ai i kekahi kanaka okoa aku he $100 me ka hoike ana aku he pua keokeo ko ia kumu, aka, mahope nae o ka hala ana o elua makabiki o ka hoouluia ana, ua pua mai la oia he poni, aole hoi he pua keokeo.

  Ma ka hoike a Rev. John Puton e noho nei ma na mokupuni o Nu Heberedi maloko o ka 1897, he 1,120 poe kanaka i haalele aku i ka ai ana i ka io kanaka.

  He $20,000,000 a ke aupuni o Farani e noonoo nei no ka haawi ana aku no na hoolilo o ka hoikeike nui o Parisa ma ka 1900 ae nei.

  He 1,000,000 ka nui o na kanaka o ke kulanakauhale o Glasgau aka, he 494 wale no kauka.

  O ko Rusia mau puali koa ka nui hewahewa loa e ku nei ma Europa no ka wa maluhia he 800,000 koa.

  Ma Geremania, i na e koho ke kiure he eono ma ka hookuu a he eono ma ka hoopai, e hookuu ia ana ka lawehala.

  Ua hoopauia ae ka hilinai ia ana o na olelo wanana a kekahi kaula e noho nei ma Ladana, mahope o kona wanana ana mai nei, e hoea mai ana ka hopena o keia honua i ka makahiki 1900., ua hoolimalima koke aku la oia i kekahi halekuai no 15 makahiki e wahi e waiho ai no kona mau waiwai kalepa.

I KUU LAHUI ALOHA, E MALIU MAI.

  I keia mau la i ike nono mai la kakou i na olelo a T.H! Davies. kekahi o na haole kuonoono o Hawaii nei, a i ikeia no hoi e kakou i na makahiki i hala, he kakoo ikaika mahope o ka lahui Hawaii me ka Nohoalii o ka Moiwahine Liliuokalani.

  Eia oia imua o kakou i keia wa me kana puolo maunu ekaeka. e noke mai nei i ke kukalekale; a ma ia ano. ua maopopo, he makamaka haole lolelua oia; a pela wau e hoopau nei i ko’u hilinai hou ana i kana mau olelo alakai kalaiana e piliana no ka pono o Hawaii Iahui, me Hawaii aupuni Moi, malalo o ka Moiwahine i aloha nui ia o Liliuokalani

  Ua manao paha ua makamaka haole nei, o kona lawe ana mai i kela mau olelo o hoike ae i ke akea. he mea ia e hulipu aku ai ka lahui mahope o kona mau manao? Oia hoi kela mau olelo e i ana:

(a) “Ua ikeia mai keia aupuni Repubalika e na Aupuni e, ua lilo oia wale no ke aupuni o Hawaii.”

(e) “Aole no e hiki ia Amerika Huipuia a aupuni e ae paha ke hoao e hoihoi hou i ke aupuni Hawaii.

(i) “O ka nui o ka poe kue i ka hoohuiaina. aole loa he makemake e ike hou i ke aupuni Moi.”

(o) Ina aole oukou e maliu mai i keia mau alakai ana, (maunu ekaeka) e lilo koke aku no ko oukou kuokoa iloko o na la pokole.”

  O kela ae ia na olelo ano nui o ka puolo maunu ekaeka a ua makamaka haole lolelua nei ou e ka lahui Hawaii. A no ia mau mea ka’u e pane aku ai ma keia hope iho, a e oluolu oukou e kali ahonui mai ia’u no ka’u mau hoakaka piha malalo o kela mau olelo i hoike ia ae la. A ke nonoi haahaa aku nei au i kuu lahui kupaa mau i ke aloha aina, alii, e kupaa mau me ka noonoo ole aku no na ano olelo e onou ia aku ana ia oukou, e like ae la me kela mau olelo a T.H. Davies.

  EDWARD KEKOA

 

KA MOKUKAUA MOHIKANA.

 

  Ma ka hora 5:30 o ke ahiahi Poaono nei, i hoea mai ai ka mokukaua Mohikana he eiwa la holo mai Kapalakiko mai, ua haalele aku oia ia awa i ka la 10 iho nei. Mawaho o kona mau kanaka he 100, ua lawe pu mai la oia he 125 mau keiki opiopio no ke ao ana aku i ka oihana kaua moana ia lakou.

  Ua hoouna pupuahulu ia mai nei oia e ke anpuni o Amerika Huipuia no ka lawe ana mai i mau lako kaua hou no ka mokukaua Balatimoa, mamua o kona haalele ano iho ia anei nei no na kapakai o Kina.

  Iloko wale no oia o ka ino i holo mai nei a hiki i kona hoea ana mai nei ia nei. E noho iki ana oia he mau la maanei, a hoomau loa aku i kona alahele no Samoa, e kipa pu aku ana oia ma kekahi mau awa e ae o na Paemoku o ka Hema, a huli hoi hou mai ia nei, a mai ia nei aku e hoi loa aku ai no Kapalakiko.

 

Na Palapala.

 Aole e ili maiuna o makou ke koikoi o na ahewa ana no keia mau manao i ili no ia maluna o ka poe na lakou i kakau mai.

AOHE APONO O KE AKUA I KA HANA HEWA.

  I ka nupepa i hilinai nui ia, ka pukuniahi ne-i nakolo i ka liono o na moku, ka wahaolelo wiwo ole hoi nana e alakai nei i kou lahui ponoi. ka hekili hakoi lani i ka paia lani, kaa nupepa alakai hoi iloko o keia Paeaina no ka Iahui Hawaii Aloha Aina, KE ALOHA AINA;

  Aloha oe:

  E oluolu oe e ae mai ia’u i wahi kowa kupono o kou mau kolamu waiwai nui, no ka hoike ana aku i ko’u mau manao i like ole hoi me ka leta hamama a Davies i puka ae nei iwaena o ka lahui kupa ponoi, e hoole ana i ko kakou manaolo hana, malalo o ka manaolana kupaa, na Amerika e hooponopono i kana hewa i hana ai. He mea oiaio, he manao hoehaeha keia a Davies i hoopohala ae nei, a me he mea la, e koi okoa mai ana no ia kakou a pau mai hoopanee oukou i ka hana ana i keia, oiai, o ka wa keia ua kokoke a e pono pela oukou hoolohe mai.

  He manao keia i komo ole iloko o ka waihona ike o na kanaka Hawaii, a aole no hoi e hiki ana ke ike koke ia iloko o ka wa pokole no ka mea. ua pili paa ka manao iloko o na mea a pau, na Amerika no e kanana i kana mea i hana ai aole na kahi mea okoa aku, a ina oia ka manao o ka lahui mai o a e, alaila, pehea la e hiki ai ke loli ano e a o ko lakou manao iloko o ka wa ua hele a wela ke aloha iloko o ka puuwai, manao au, he hana hiki ole loa ia, e like me ka keia a ka hoaloha e kamaiho mai nei.

  O ko’u manao maoli no, e kali kakou i ka Amerika hana, e like me kou manao e hoikeike nei, a oiai hoi, ua hoouna aku kakou i na Elele i mea nana e uwao i ko kakou mau pono, a oia anei hoi ka wa a kakou e huli hope ae ai ko kakou mau alo, a haalele aku ia lakou e au i ka moana hohonu, no ka hana ana i ko kakou mau pono. He hana lokoino ia, a he nanamaka hui, wahi a ka olelo. Nolaila, o ka olelo hooholo a’u e paa nei iloko o ko’u waihona noonoo, e nana aku kakou i ka lakou mau hana @oloko oke’a mau la, a ina hoi e nele mai ana, nani nele ana ia, ua hana ia ka hana imua o ke alo o ka nookapuhi nana ia hanai, a oia paha ka wa a kakou e noonoo hou ae ai he alahele okoa, elike me ke kuhikuhi a keia hoa ilikeokeo o kakou.

  He nui no na mea a’u i makemake ai e kamailio aku no keia leta hamama a ka makamaka, aka, ua manao nae au, ua lawa loa ia mamuli o kau mau hoakaka a me ka na makamak@e ae, puka mai nei ma kou mau kelamu, ka mea hoi a’u i kaohi mai ai i ka hookuu pau ana aku, a hiki i ka wa kupono loa.

  Owau iho no,

  S. KAHAUANU.

Honolulu, Maraki 16, 1898.

 

OWAI O J.B.U. PILAA, O KONA

INOA POLOEI NO ANEI IA A I OLE HE HUNA INOA PAHA.

  Ina e peepee huna inoa, ea aole a naio, a no ka mea, he pea na ka Moa. o ke poo o ke nalo i ka opu weuweu, koe no ka puapua iwaho

  I kuu aloha aina aina oiaio, ka mahiehie oko’u mau la ano hou, a o ka uwila anapu i ka ua Kanilehua o Hilo Hanakahi i ke one wali o Ohele, aloha pu kaua: Malia ka ia e me-eu nei i kuu oho, he ula leo ka na ka manao hookelakela i pee poli ia iloko o ka houpo, ke huai ae la e ike ia mai ke ano o ka manao ino haeleele e iohi ana iloko o kona waihona noonoo me ka manao aua o ke ano mahaoi, me he mea ia oia ka puuku o ka Bana a ka lahui, ma o kona hoonohonoho ana mai i na lilo o keia ahamele a ka Bana a ka Lahui malalo o ka’u mau alakai ana, a me ka i pu mai no ma kana hoike he $40,00 i uku i i kuu mau keiki, a ke helu pu mai nei ia’u i kuu uku ole aku i na Lede hanohano o ke Aloha Aina no ko lakou luhi, kahaha, aole lakou i kaniuhu mai ia’i no ko lahui. na keia J.B.U. Pilaa ka e hoohalahala mai ia’u, a’u e ninau nei ia’u iho, owai la ia kii makaliilii a. u i ike ole ai? A ina no o kuu hoaloha J.K. Kaunamano ka leo, a o na lima no J.B.U. Pilaa. alaila, ua aka’ka lea, he kii makanunui ia, “J.K. Kaunamano,” oia ka’u e ninau hou nei ia’u iho. e lilo ana anei maua he mau enemi kekahi i kekahi?

  O ka Hope Peresidena o ke Aloha Aina ma kahi aoao, a o ke alakai a ka Bana a ka Lahui Hawaii Aloha Aina ma kahi aoao. Ea, he nani okoa no hoi nei ano paikini o nei mau la, ma o na ahamele ala ke kumu i ulu mai ai nei wahi ano maikai ole, aka, heaha la hoi, ua puka amaka ae la no hoi ka manao eleele iwaho, ho aku i ke akea, a o ka lahui no ka Lunakanawai no keia mea.

  A oiai ma kou ano puuku pau e no ia oe i ka hoonohonoho ia na mea i hoolilo ia, elike me ka hapa mua o kau pihilolelole ana, a i ka hapa hope o kau hoike, ke ninau hou mai nei, pehea la i hiki ai naliio i ka $257.30, a ke pai hou mau la no i ka luhi o na Lede hanohano o ke Aloha A na no ka uku ole ia no o ko lakou luhi.

  Aole i ahu i ho ka pala i ka’u ahamele ke piikano wale aku la no i ka Ahamele o ka Hui Hawaii i kukulu ia e W.J. Coelho, me ke ao pu mai e hoike aku i ka Ahaolelo, a e hoouna ka i mau Komite e nana pono no na keiki e hapai ia nei ma ke anuu o ka ike ma na mele himeni, e W.J. Coelho.

  Kuoaianaha, aole loa au i ike i kahi mahaoi nui elike me keia, mai ko’u wa i hanau ai, a hiki iho la i ko’u wa i hanau ai, a hiki iho la i ko’u sekoaa i ike ai maloko o “Ka Loea Kalaiaina,” a’u minimina nei i ka inoa maikai o kela pepa i ka hapala wale ia e ua manao waiwai ole a hope ole hoi.

  O ka waha ke kole piha ka opu i oe ina wa a pau o na hor he 12 o ka makani, oia mau no ka oiaio i ke ka la. alo pali.

  S.K.K.

  Ua manao paha he mea loaa wale ae no ke dala, me ka hana ole aku i kahi hana kupono i wahi e loaa mai ai ua dala ‘Ia.

  He olaio, ua loaa ia haneri dala i ka wa pokole na ka Puali Puhiohe aka lahui nona Elele, i loaa wale mai anei me ka hana ole aku i kahi hana e hilinai ia mai ai? Aole i Pehea hoi kau haneri dala a ei i loaa. wale mai anei me ka hana ole aku i, kahi hana? U-hu!  Aole anei i lawa ke makou haawina aloha i na Elele ma 6 kela huina nui ala o $117.95, a olai, o makou heluna, uuku o 19 wale iho no iloko o kela huina, a, aole hoi he mau ahahui pakui hou mai mawaho ae o 19 lala, o ka Puali Puhiohe a ka lahui i keia wa?

  He oiaio, i na o na dala i manao ia, a ia la no e hooili aku ai i Wasinetona, he oiaio, o ka makou dala ke hiki e ana imua o na Elele, a e ola koke ana ko lakou, pololi ia makou, koe kau i Muliwaa e hoololohe ai.

  Ka@ hoonohonohono ana no na lilo ke mahalo aku nei au i kou mi-oi helu-kahi o ka hookano, haakei, hookiekie ka olelo ana iho he $50.00 i uku ia i ka Puali Puhiohe, nau aku nae paha i uku ia lakou?

  E ninau malu aku oe i kahi o lakou, eia iho o Alani ke noho kokoke iki ahu la me oukou, a i ole i kahi keiki e loaa aku ana ia oe i ke alanui, malia o hai mai kela elike me kau e mahaoi kuleana ole nei i ke akea, hilahila ole.

  O ka hoi mai no hoi koe o ko kakou pono, loaa e hoi ko’u hoa pakaukau onei mau la, o kahi no o kuu io a me kuu iwi, a’u i maeuhane mua ole ai pela.

  He oiaio, he wahi laki puahiohio wale iho no kela huina o haneri a oi i loaa i kela ahamele helu ekahi o ke apuka a me ka lapuwale haahaa loa i alakai ia e kahi mea i makaukau ole ma ia mahele ike o na leo mele, a mamuli no hoi o ka hooikaika kino ana o na inoa oia mau wahine au i hoike mai nei, a i ka’u ahamele iho nei nae, iaole loa he hookahi wahi balota i lilo aku mailoko aku o elima wale no i haawi ia aku iaia.

  Pela iho la i aka’ka wale: ai ia’u Haleakala, ka uwe o ke kini o ke Koolau. na ino nei o luna ke lele ino nei ke ao, a na kau pane ia’u i hoike loa mai na manao ino o kou opu no’u. ka mea nana e mu-a aku @oe i ka wai mapuna o ke aloha. oiaio no kahi wa e hiki mai ana ma keia hope aku, aka, e waiho ia kau@ pela, a na ka Haku no e hooponopono mai mawaena o kaus, a pela no ke Akua e aloha mai ai ina mea i homo ia no ka pono. Ua lawa kaua ma keia.

  Owau iho no me ka haahaa.

  SAMUEL K. KAMAKAIA.

  P.S. Ina he makemake kou no ka oiaio o na mea i hoolilo ia. Ua h@ mama ka ipuka o ko’u Home ia oe ina wa a pau o na hora he 12 o ka la.

  S.K.K.