Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 45, 5 November 1898 — Untitled [ARTICLE]

O ka opinmn, 01,1 <» uh j laau bibi e iihi īh.i k> a me . keia wahi o ka homi& uei ti;c ka 1 hiki ole ke LuLuki m, a oiai lioi, o knu» kumu ft,me kona mole i ] . . . . I līoea mai ai, aia no ia ma na aina ; n«i iloko o Asia, elike tue īuia, Elina, & pela akr. \ _ _ j Ua loomaopopoia, o keia laau kekalii o na ui#»» waiwMĪ i loaa i : nr, kc kiinaka noonoo, & maiaaoo j ke laha uei Y*tia komoweiwai me j ka lioopolno pu i ke ola o ka leliulehu, e ana e lioao, a lioomao aku i koea ai ana ia mea. Ilole ī maopopo loa ka wa i j 4ioea mai ai o ka opiuma i Ha- j nraii nei, aka, ua koho wale ia no | aiae, ua piha na makahiki be kab», a i ole emi ibo paba malalo, o kona hookamaaina pu ana mu* laua o ka lepo o Hawaii, aiai na Pake, a i ole, mai iia baole hoopukapuka a kalepa i keia hana mnmuli o ka ike ia o keia kekabi 0 na waiwai pii loa o ke kumukuai. Ua hoao uui ia keia rnr-;i e kinai, i ka wa o ke arjp»iji Moi, a pela 110 liōi i aka, liio ua kanawai hoomalu i mea paaui wale ia no e ea kiai o be aupuui, a oia kft kakou i lohe ai, ua lilo ka opiuma i pohaka uinihapa a i poi hehee hoi i'kahi W9, Eia i keia mau ia, ua loaa aku la i ke kiai awa, he kaiiaka Hawaii, he mau haneri tini opiuma, a nena ke kumukuai kiekie loa o $13,500, 'na ma ke $30 o ke tini hookahi. O ka makou e hoomaopopo nei pehea la e hiki ai ke kinai ia ke īa mea make iloko o ka aina nei, oiai, ke hoike mai nei kona mau heleheleua maeaonao, Le punahele oia Da k? poe i hoao e moui 1 kona hneloawa ilokoo ko niau kiko, h r»a hiki o'ie ioa hoi ke kapue ia aku ia hua awaawa mailoko aku o ko lakou mau kido, h hikij_..kp lakou wa e hooluolu ai^ Aole kei i l:e mau olelo kauiai* lio w:t!e aku no, aka, he ikemaka , i keknhi poe i mnni i kooa hua e ! { ku hele ant ma na huiua alunui, me ko lako<i ma ■ waha e uaimau j

| he!e ana i an ■ lik»> me ki 1 ika> ' oau, aks, he oi »ku ka oaailai o . ! , , | t liaka mnn.ua 0 a ke uiiiia- j ■. mina nui uei makou i ka ike ana 1 i ko lakoa maa li'elelelena | i i piha l ka opinma a j I me kona uahi hohono % hoopa- ! ! kt?i ana i koua kiao holookoa. i . . I ! 11 k hstm maikai keia na ka j ; Pap« Ola p imi «i i laau, e hoo ! r»au ai i ko k«» kan«ka ho<-ipa nna ' i keia niea iuo, k*» Lele nei ka j :.P«p» Ola e kiei rua kekahi mau 1 hana malaui wale no o ka pilikia, a.ina o ka mea kuonoouo, i ano ■ ! lik« me ka leperā, aole e uoli po- ! no ana ka Papa Ola ia mea, no ' ka mea, he mea liooluhi ia ī ko ? lakou nooooo. * ; j - - : : ! Eia ke lohelohe ia mai nei, e! ! holo ako Hna o Peresidena Dule t uo Wasinetoūa, a me he mea la, i ■ j ka nana aktt, iloko ae «ei o ka • ī malama o lanuaH, o keia maka j hiki ae oia e holo ai, mahope iho i 0 ka waiho ana aku o na Komi- . aina i ka lakon hoike imua o ka Per€s : dena a me ka Ahaolelo, a j malia paha, o kona kumu hele | no ilaila, malilo ao ia o kona ano | be lala oia no ka poai o na Kooaiaina. Aka nae hoi, e hpomaopopo kakou, o Dole kekahi hoike ma ka aoa« hookahuli kumukanawai a e iilo ana oia he hoike no na kumu n«i o ke ala ana ae o na Eumo kue iioko o e kue i ke aupum Mol, oiai dDole, e no ho kokua Lonakanewai Kiekie aua no ka Aha Kiekie, ua alakai ia oia e kona mau hoa, e kuō i kana oihaea e paa ana, oiai, e loaa ana iaia he kulana kiekie hou ae maluna o kela, a i oi aku hoi ka hanohano mamna o keia aua e paa ana la manawa. Aka, o ka makou e haupu e ae nei, he huakai keia ana i moeuhane mua ole ai, e loaa iaia he mau kike oielo ana maī na poe loea mai oleko o na Hale Ahaolelo o Amenke, aia wa no hoi e lea ai ka waiwai o na Memoriala a ka inhui i kakau ai, a hoouna i ko lakou mau Elele a me na pepa k:ikAii!uoa i waiho hoa ia aku e kA lahui, ma o ka Āha Elele la 1 knhea ia a puni ka Paeaina. Aia ka a make ke kanaka, alaoi.l ka wa e hoehinuhinu ia mai ai ka iiiili aua i na uwea o na kukui uiU.o ke aupunu a loaa hoi ke djla e hoomaemae i* ai un w;t.hui apuln o na uwea popopo i hele a lahilahi, mamuli o ka anui mau ia e ka uila l na ; \v,i a p.iu e hoohaua ia ai. ■ Ua .jkln se nei hoi, no la i . j a!.(. wa kuuiu o'e ia o ke aupnni,

i . i( ai> k,i me i, u.i puliki ka Ahaole-^ !<J i ka wiiUa u ke eke klewa. .eo^ j ke laawi ana mui i ua atiea p. uo ai oiii oi'uaua, a ma ia kuan; i | Uiki ole ai ke hana i&, mai ka^ j wa mai o ke aupuni Moī» a komo j Iho uei i ke aupuui Eepuhalika, , a pela no Loi a Liki uiai i kqia ! 1». i I- ... ■ ■■' | O j»a KuUina ka mea qti|e mua j | ikua i Ui* pilikiu o ku lakou aiuu j | uiUaoa malalo ibo, a oiai, i ka.j | wa e ike ai uo i* wau mea. ua , | biki ia kkou ke koka a uoonoo, j. | i ka wa e uaho iaai ai ka Alia- j j oielo i ke Kau mt*o, e hookemo I ia he liaawina no ia Jjaua . ilako o j I bila me na hoak&ka | noeau aoa mai le Kuhina mai j j oia oihana, e hiki ai ke liamamii j j koke ka waha o ke eke dala a ka j | iehulehu, a do ke ilala e hoo- | hauaia ai k#-ia piiikia, ka mea i j ike oieia maiaua aku o ke komo j. j ana mai o keia mea he Kukui | j Uiia iloko nei o ka sina, , j A No ia mea, o ka hamama | ke ana ae la o ka waka o ke eke j talena o ke anpnm a hoomaemae j koke i na uwea inoino, he mea I hookahaha no ia i ko kakou maI n«Oj a ota ka makou i manao ai'/ | heaha la ke ano o nei hana, aia i ka paha a make ke kanaka, alaila | o ka wa ia e wikiwiki ai e holoi i j na wahi a koe aku ana, J Lapuwaie keia mau ano hana, j _ i Oial kakou e noho ana me ke kakali hoomanawanui ana no na hopena e kao mai ana maluna o L-akou, eia no na leo hanfthane kanikaniaula e holo hele ana ma 0 a maanei, me ka olelo ana, he mea makehewa wāle no ko kakou hoopaakiki ana mamuli o ke kupaa ana i ke aloha i ka aina, o ka . pono no ka hoipa aku me ka poe 1 komo pu iloko o ka poai o ka poe i kumakaia, a hookahi ka hauoli pa ana. No makou iho, ma ka aoao o ka lahui aloha aina, aole loa c hiki ia makou ke hoi hope I ko makou hooikaika pauaho ole ana i no ka pono o ka poe e kupaa nei 1 i ke aloha oiaio, ka poe hoi no ! lakou ka hapauui o ka lahui, be i poe ilihune, he poa uae i like ole i ko lakou ano me ko ka poe ku-. onoono a ulakolako o ka nohoj ana, ka po'e hiki waie no ke ah> j kai hewa ia ko lakou mau noonoo īo a ia nei, me he bipi kauo ala. Ke hookokoke aku nei kakou iloko ae uei o ka maiamao Dake- | maba, ku w«f e uoho ma i ai | o n>t llale Ahaolelo o Amei'ika i Huinuia, ka m.aiiawa hoi a kakou | a pan e upn aku nei, i.'i wa e kike | ia ai k>% h-*o io a me ka hao io ole, |» inulia paha t aiu no n* kokoia

p ke au o _ka mftU9Wfc maho-! o. ko kakou noao* a e hewa juae kakpu mamuai aa j e hai. Oifti f ua jyto>-l |noi akuJkakou i ko ke.Ākua a&o-.| I n.ui e hai mai ia kakou i na mea j huna, h oia nue ka m_sa liiki i ia makou ke olelo*. ae* ua. lipike I mni-oia ! ka $oao i pouo mawavj-. , n* o keia mau puio aua mai n hiki i km la. A ko le kumo, ua kukulu mau j makoa I ko makou kahua kalaij manao, maluna o ka aoao a ma-1 Ikou i ike maoli ai, oia ma'oli uo j kft ponT)ame ka ewaewa ele, a| oia pono no ka makoa e alualu ' nei a hiki i keia la. a pela no a hiki i ka hopena loa o ka* mnau o Hawaii, ina ia he mea no makou e lioino ia ai. I ka Poaha nei i puka ai ka olelo hooholo a na Kiurt Koronero no ke kumu ī make ai o Aiohikea a me Hannan, a e ikeia no na m4a e p!fi ana no ia [ ma kekahi o ko makou mau ma- | n&o o puka aku nei ma ka pepa o | | keia la, a ke haawi aka nei i ka ' |- mahalo noi i na Kiore elima no | lakou na noo&oo maikai, i haawi ai i kela olelo hooholo me ke paewaewa ole. O kekahi kumu paha i uoii loa ia ai ka huh pouo ia ana o keia make, mamuli no īa o ka make pn anā p kekahi haole me ke kanaka Ha*aiu a ina paha o Alohikea walfc no, he kanaka maoli kai mak<», manao puka mai ana ka olelo hooholo, he m&ke ulia, a i ole, no ka hemahema o kn malama ia ana 0 ke kukui uila, 0 ka makou koho wale no mawaho ae o keia, mamuli o ko aaakou maa mau i na hana a ke ■ ■ * atspuni. E ponc no makou § hoikeike aku i kekahi mau kuhikuhi kupono ana, i wahi e kulike ai me ka makou i koho .wale ai, e nana, aku kakou i kela hihia pohihihi o Kauka Kamika o Koioa, i pepehi ia ai e Kapea Kaio, owai ka mea i ike nan.a i pepehi ia Kamika. oiai, he nalo loa ka hana ia ana, a he pomaikai hoi ka hikike loaa koke iloko o na la pokole. Aka, pehea na hakalia anei ka huli ia aoa, aole, ua hikiwaweJjoa a ua loaa koke no* a nb \e X mai ke kuuaa o ka hikiw&we?" Kai no hoi he pilikoko ponoi oia no ka Loio Kuhin:i,pehea e ninamaka aku anei oia i kona io po mii, uie ka Uaawi ole aku i na kekiui ana? Aole e pouo oia e maka&U ma ka huli ana, a hiki i, ka wa e loaa ai. Ua hana auei ka 1 Loio Kuhiua pela, i ka hihia o Kiki Riuger, kekahi Huwaii i pepehi ia mamua keke aku uei i no? Mauao m&kou, aole, ao ka

! ua $&Jii ia kiaulii . Qmm vmz* a mi, - i a liiiki i kei» la, aolje «jea ,i J#ha -w-»«oa.. . : ! A PELA makou i mauao ui* ma ■ ia nlahelo īike no o Alohikea e ' f»ana aJ, koe wh!c no k*e komo^pu f aVft he Imolo Ikona a, f . ' i' 'i - \ T -"• ' ' ' i ifta !a aho, ua liiki oie ke Iioolie- ]•••• » -*f. .j. / • ; ~ « W<?re--r* T-' I maliema ia ke ola Av Ikakou hoohemakamA * Euiiun.akuup hw, | kou i ua baua o keia ,mua aku $ j nee TDtti aei, , ... -j Aore iio teia he inHfu la maikai I o ka ne£ ana o ke aii, oki ke ko aei ke au o k» hoopilikia no ko ! 4fckou e poino ai, a ke kō aei hoi ke au e noopomaikai ai i ; ko kakou noho ana i kahi papau 4 aka* aōie nae ia he mea e loaa ai.. ia kakoii o ka pom'aikai, no ka mea, aols ia o ke au ko i Haiaea, kahi o ka pomaikai a me ka oli i noho ai. Hli mau I» ino keia„ no'kamea, ke lelo ino mai nti na ao, a ke hoike mai nei i na kahoaka oke kulana pohihihi malunaoko kakou noho lahui ana, ka mea hoi a kakou e ake aku nei, o ka ike -wahi ao aina aku, alaila manao kakou palekana, a ku hoi kaena a ka ua i ka Waahila. O ka mnlama ae nei o Dekema> I ba e hoea mai ana, oia hoi kekahi oua malama ano nui loa o keia makahiki e hele nel, no ka mea, aia ilōko ona ka puka ae o naaoao paio lahui elua o Hawaii e ku nei i keia la, a malaila hoi e akaka ai na ulu i paki kepau wahi a ka olelo. -

ole na lioonulnuī olelo a na uupepa o ko na aina e a me ko HonoJiulu uei ia makou, ng ks. t mea, aia ko lakou kaliua maluna o ka huli dftla, ,aole j&a kekalii ano e ae, a aiWiAole. ka makou makapeui.i lajilinu| ,pu aku 'me lakou, no ka mea» he eivftr. mi ia poe. iloko o makou wailipna noonon, ka poe hoi nana e hpoiilo mau ana ka oiaio i mea olg, a oia ano pohai, oia ka poe a makou i kiola aku ai mawaho o ko makou hoomanao ana no ka pono o ko kakou aina makuahina. Eia i keia la, ke ku nei na hooponopono kanawai maiuna ka aiua iloko oke kulana hiki ole ai ia makou kc olelo ae. ua hiki ole.ke uneune ia ae me ke kolopa o ke kue mana» na olelo hooholo kanawai i mai mai m\ lēhelehe mai o na Lunakanawai i uianaoia, aia ma o jakou la ka hamare o ka maoa o ke.au i>uui kahi S paa ai, elike me j »a ia e ku aua ke kuuau, a i me ke aupuni ulu hou ae maUope j ilio o ke anpuai mua»

0 sa hooponopono aua o ka aic& i l'eia man 1a s xia h!fei 110 i ka loea oka mea 71: e lanawal ke hpokaLulihuli i ka noho /ma ma 3%a aapuni i opa itaop4iapiia ia, ellke me ke ano o ; Uoopeuopono i<i ana o kok&Li mau olelo Lo.oholo kapawai ī Loopuka koke ia tuai no e ka ALa Kiekie loamua nku a pela ilm | U i am ku&l|lii mni ai na seo liooL.iluLiiia o un poo iku kunHWHi. . . aok %'alw; kci;i o ka w.i no ' i& .haua, eia ako no ko nee m;ii 1a mauiua o ko kakou aīo, malin | paha o hoea raai ka wa knpono 1 £0 ia bAna, ma o ka hor>a man | mai o ua kannka naauao loa o J Amerika i Hawaii nei, oia aaanei j ka wa e ike aku ai kiikou, e liai- ■ Lai pu ia mai ana ko kakou mau ' kanawai kunau mai kinohi mai, a ' li'lo i mea paani ia malalo o ke ■ ku ana o keia mau ano Loopono- J pono e laha nei i!oko o ka aina,' HAWftii-Amerika ke kuīana o ke Aupnni. aka, o n» hooko kt»nawai ■ ana he K(?pnbalika Hawaīi, ! ma ke kaona o kona mau helehe-! lena maka. Ua manao no hoi makou tnamuli o na ano lawelawe ia ana o kekahi mau hana plli kanawāi e nla mai ai ua hoopaapaa, a o ka : liope aku, oia no ka loleīole ia ! ana ae o ka mea oiaio i meaoiaio ole, » o ku mana Loi, i mea lu i Wale ia no. I ee alo iho la no ka ulu a hala, pela makou i hoopuka ae la i j kela mau ol©lo e pili ana no J kft oihana makai hoopailani ana i I kekaLi wahi haole makai kiu a lakou i haawi iho nei i ka hana, i na la o kona hoea malihim ana ftku i ®ke Keena o ka Ilamuku ■ Baraunu, nona ka inoa o Aldr;ch, a mamuli o ka manao ia, no ia hnlu like no lakou a pan,nol?ila, u.a haawi kanaia aku oia, a ua nobo oia me ka uku ia elike me ka haawma i hookaawale ia no ia hana, a hiki i kona hoopau iaana. lau nae e tioho ana malalo o ka maln o Ilamuku. ua lawe malu ae la oia i na mea paahana dala pepa, a ina aole ka ike a lohe koke ia ana, ina ua bele loa akn haiia ! ka nui, alanlaha īwaena o-ke kulanakanhale nei. .Eia oia i keia la Le pio na ke &upuii?, mumuli i loaa aa i ka Hope llamuku elua, a Aana i Laawi koke ī ka Luli koke jiiia o keia kupu ino hana dala 'i luaLuka aku mai kekaLi wahi iiu a ka lUmuku i ike ai ī kana j uiea Laua, a i keia Ia lie p'o , ' Qī& uo keia la, a uo kahi wa aku i maLuku Lou a nalowale loa. '