Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 39, 29 September 1900 — Page 4
| This text was transcribed by: | Uilani Paalua Campana |
| This work is dedicated to: | William H. and Ruth L. Paalua |
KE ALOHA AINA
POAONO, SEPATEMABA 29, 1900.
KE ALOHA AHINA
Hookumuia no ka
Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa no ka Lahui Hawaii.
EDWARD L. LIKE.
Lunahooponopono.
HOGAN E. KALUNA,
Luna Hoopuka
ALEX. NAWAHI,
Luna Hoohana.
EMMA A. NAWAHI
Puuku o KE ALOHA AINA.
PUKA PULE.
Ehoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.
No ka Makahiki $2.00
No ka Eono Mahina 1.00
No ke Kope Hookahi .05
HONOLULU SEPT. 29, 1900
AOAO KUOKOA A ME AOAO DEMOKARATA.
Hookahi no kumuhana a ka Aoao Kuokoa a me ka Aoao Demokarata e ku nei i keia la, he makemake like na aoao a elua i aupuni no ka lehulehu, na ka lehulehu, a ma o ka lehulehu ‘la: a ina o ke kahua like ia o keia mau aoao a ka lahui e ku nei, hea: @aiwai o ka hoao ana e mahae.
Nolaila, he mea pono e alu like ka pule ia Hakalau, e hooikaikaka lahui e komo like me ka manao lokahi, a e hana like no ka pono o na mea a pau. Ua hala ka wa e paonioni ai, a he wa keia no ka lokahi, e huki like i loaa ai ia kakou ka mana, ka ikaika a me ka lanakila ma keia hope aku.
AWIWI KOKE E HOOLE.
Iwaena o na inoa moho holo kulana lunamakaainana i waeia e ka aoao Demokarata i ka po Poakahi nei, o ka inoa o ko makou hoaloha o nei oihana, oia no o Samuela K. Pua. Aohe a makou olelo a hoahewa ana nona, no ka mea hoi, ua hoao mua ia no oia a ua ikeia no kona kupono no ia kulana. Oia kekahi o na opio oiwi a makou e mahalo nei, oiai hoi, iaia iloko o ka ahaolelo i ke kau o 1892, ua hoike oia i kona kupaa ma kona aoao i ku ai, a ua like hoi oia me he ohe luli ole la i ka makani.
Eia nae hoi, ua hoike ae oia maloko o ka nupepa Buletina, aole oia he Demokarata, aka, aia oia me ka aoao Kuokoa Home Rula. No makou iho, aohe no ia he mea nona e hewa ai, o ke kikooia ana mai o kona inoa e ia aoao kalaiaiua koikoi i ikeia, oi@ hoi, ua hoike a hoomaopopoia mai ia makou aole oia he moho maopopo loa no ia aoao, aka hoi, ia makaukau loa ia aoao e kakoo iaia ke wae ia oia e kona aoao anoi ana i koho ai a i haawi ai hoi i kona ae mua. Heaha hoi ka hewa o ka apoia ana mai o kona inoa e na Demokarata? Ua lohe mai makou, ua maka’u oia o haaleleia kona inoa e ka aoao Kuokoa Home Rula, a no ka hoonuinuiia ka hoi kekahi ona, o kona kumu ia i awiwi koke ai e hoole aole oia he Demokarata, eia nae, aia no iloko ona ka hilinae no ia aoao, pela ka makou koho nona.
Ua hoouna ia aku iaia, a i na poe moho e iho i apoia na inoa, na palapala mai ke kahua-poo Demokarata mai, e hoike ana no ka waeia ana o ko lakou mau inoa me ke keakea ole i na ae mua i haawiia, a ua lawa loa no hoi ia e hoike ae no ka mea i manaoia me ko makou pakui hou ole aku i kahi mau olelo a hoakaka e iho paha. Penei iho ke ano o ua palapala la i hoounaia aku i kekahi moho i wae a i aponoia no ke kulana Senatoa, a na like no hoi ia me ke ano i hoounaia aku i na moho lunamakaainana: Honolulu, Sepatemaba 26, 1900. F. J. Testa Esq., Honolulu, Aloha Oe:
Ua loaa ia’u ka hanohano e hoike aku ia oe, ma ka Halawai Makaainana a na Demokarata i malamaia ma Honolulu, Sepatemaba 24, 1900, ua hooholoia e kakoo na Demokarata ia oe ma ke ano Kuokoa i moho no ka Aha Senate o ka Apana Ekolu. C. J. McCarthy, Lunahoomalu.
Hoike: Edmund H. Hart, Kakauolelo.
Aohe he mau pane i manaoia no keia mau palapala, koe wale no paha ka hoike aku no ka loaa ana mai. E hewa anei hoi keia?
HE KULA A’O ANO AUPUNI.
(Kakauia e J. E. Bush.)
Oiai ko makou la ke aui a ke hoomaka aku la e iho i ka hapa hope o ke ana o ke ola kanaka, ua manao makou o kekahi hana nui a ke kanaka iloko o kona ola ana, ke hiki i kona mau la oo, oia no kona haawi i kahi talani uuku i loaa iaia no ke Akua nana mai oia a no kona hoa kanaka a ke Akua i hana ai elike me ia, aole hoi e huna loa i kahi hune ike i loaa iaia, a manao hoi e haawi ia ike me ke kuai i na wa a pau.
Ua kono ia ae makou e hana i keia hana mamuli o ko makou manao aloha hoa kanaka, oiai hoi ko makou mau mau hea kanaka e noho mai nei aia iloko o ka pouli ka hapa nui e pili ana i ke ano o keia mea he kalai aupuni. He okoa loa ke ano o ke kulana o keia mau mahele o na ano hookele aupuni elua – kalai aupuni a me kalaiaina. O ka mua ke pookela o keia mau mahele, penei ke ano o ke KALAI AUPUNI A ME KALAIAINA i ka makou hoomaopopo ana. O ke kanaka kalaiaupuni, he mea ia e ake ana e hana i kekahi hana no kona aina hanau a no kona lahui, no ke kalaiaina hoi, he kanaka ia e ake ana e hana mai kona aina a me kona lahui i kekahi pomaikai nona. O keia iho la ka io maoli ke hakilo pono iho kakou i ke ano o keia mau aoao elua o na alakai o ka aina a o ka lahui. O keia mau ano elua o ke kanaka aole he mea loaa wale, aka, he mau haawina i hanau pu ia mai ia wahi a ka poe o ka wa kahiko, he haawina mai ka po mai. He nui aku na wehewehe ana e pili ana i ke ano o ke kanaka kalaiaupuni a me kalaiaina oiai he moolelo buke ka pau pono o na olelo ma keia mea, aka, he mau wahi kolamu haiki wale no hoi ko makou kuleana i keia manawa a makou e kakau nei. I mea e loaa ai ka hoomaopopo moakaka ana o ka mea heluhelu i ke ano o keia mau mea elua. ke waiho aku nei makou i ka inoa o kekahi poe loea kalai aupuni o ke ao nei, oia hoi o Wm. Pitt Pohakuhauoli, Beaconsfield Bismack, Cavour, Garibaldi, Washington, Lincoln, Seward a he poe e aku he lehulehu. Ma ka papa inoa kalaiaina hoi, e ike nui ia no ia poe ma Amerika, oia ka poe i hooikaika no lakou iho e loaa ka mana mai ka lehulehu, a mamuli oia mana e imi aku ai i mau pono pilikino no lakou iho, a no ko lakou mau kokua. O keia ke ake, ke ana, a me ke kulana o na kalaiaina aupuni o Amerika i keia wa, a o ka hapa uuku loa, ke olelo ia ae, he poe kalai aupuni. O ke kumu nui o keia, no ke kahi o ka noho ana aupuni o na lehui Europa a no ka opiopio hoi o ka lahui Amerika. Ka hahai aku nei nae Amerika, e like me ka pii ana o ka waiwai o ka aina a me ka pu ulu ia ana o ka waiwai a ma ka lima o ka hapa uuku o kanaka, e like me ia e ikea nei, mamuli o na kokua a ka Aoao Repubalika i na monopole a me na hui.
Eia i waena o kakou ua kalaiaupuni o ko Amerika ano. O na kumu naua kakou i a’o i keia mea ha hookele aupuni, ma ke kahua o ke au malamalama a kiekie, mai Amerika mai lakou, a o ka lakou anoano kai kupua kawowo ma Hawaii nei. He elua mau ano aupuni a na kumu a’o mai ai ia kakou. ka Karisto a me ka Ano Karisto, ka ke Akua a me ka Kaisera. Ua hele like mai keia mau a’o ana a hiki i kahi i kawowo ai ka Kaisera, ia wa ou ia iho ke aupuni a ke Akua, ke aupuni o ka pono. A eia kakou iloko o ka mana o Kaisera he kulaiaina, aole he kalaiaupuni ke kalai pou i pili kono aole he kalai pono lehulehu.
O na hana pono pili kino a na loea kalaiaina o Amerika ke kumu i hooulu ia ai na manao alunu, na manao pakah, a lawe wale i ko hai pono a me kuleana. O ka hana keia a ka Aoao Repubalika ma Amerika, a o keia ano hapa ka ka Aoao Demokarata e kue nei, a e kapa nei he hana lima nui Imeperiala.
I ka manawa o kekahi aoao e haalele ai i ke kalai ana i ka lakou hana uo ka pono o ka lehulehu ia wa ua haalele lakou i ke kulana o ka loea kalaiaupuni a hoi iho oia a he kalaiaina, oia hei, ua pau kona hana ana no ka lehulehu a ua hoi iho e hana nona iho. I ka wa o ke kanaka e paka ana no ka pono o ka lehulehu, a hoonana oia ia Maneaa no kona pono pilikino iho ia manawa oia e hooikaika ai e koho ia na kalaiaina nana e hana kanawai e hoopomaikai i ka poe waiwai e hoohaiki ai hoi i ka pono o ka lehulehu.
KE PAIPAI AKU NEI.
Ku paipai aku nei makou i ka Lahui ma na wahi a pau, eia mai ke Keikialii David Kawananakoa a me J. H. Wise a me kekahi mau hoa e ae ke kaahele aku la no ka wehe ana i na halawai imua o oukou no ka pono o ka Aoao Demokalaka. Nolaila, he mea pono no ia oukou ke hele ae e hoolohe i ko lakou mau manao maikai a na oukou a kaana pono no oukou iho, ina he mau manao maikai a he mea e pono io ai ka lahui, heaha auanei hoi he lawe no ko ka mea maikai, a he kiloi no ko ka mea ino, o ko oukou kuleana no ia.
KA PAPA HOOPAA INOA.
O ka uui o na inoa i hoopaa ia e ka Papa Nana mai Puuloa aku a hiki i Kaneohe he 671 Hawaii a he 127 lahui e mawaho ae o keia he 10 Hawaii a me 16 lahui e i hoole ia ka loaa ana ia lakou o ka mana koho. A o keia iho ka heluna o na inoa i hoopaa ia e ka Papa Nana ma ua wahi like ole: ......................................Hawaii. Haole.
A H A H
Puuloa 3@ 00 00 00
Alea 48 1 99 9
Manana 47 00 1@ 1
Waipahu 49 00 @ 1
Ewa M@ 1@ 00 31 1
Waianae 7@ 3 3 0
Makua 7 00 1 00
Waialua 139 2 14 @
Kahuku 17 00 5 00
Laie 99 2 1 00
Hauula 73 2 2 00
Kaaloa
Waikane 69 00 1 00
Kaneohe 1@ 00 1 00
------- ------- ------ ------
671 10 127 16
Pihau hou nai nei na alanui o ke kulanakauhale nei me na koa Amerika e lawe ia ana no ke kahua kana o Pilipine.
Ua lawe ia mai Ia o Fujihara i Honolulu nei, ka Iapana i manao ia e @ ma Hilo, no ka hoolohe ia aua o kona hihia pepehi kanaka e ka Aha Kiekie.
,