Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 45, 10 November 1900 — HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi. [ARTICLE]

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

Mamuli o na aiftnao like o olua nokanani, ka ui, ka oikela.elaa kakom e ike n*i, a *1« •• U n* m«sao uilani iloko o*n e lalau lima oui i keia ui a'u e ite nei me kuu «mq maka. KolaiU, o ka'u i hauoli nui ai no keia moiwahina, o ka uaaluhia o ka noho maemae ana ona me kona lalioikauaka. Ana kuu mau leumu i kono mai ia'u, ina « loaa kekahi k»ne kupono ia ia nei aohe luhi aaa ma na aao • pau. Aka» ano aoie.au i moeuhane mua a hihio hoi e hlo ana keia n»ni īa'o. Imua o oukou kuu akoa nui, kuu kupuoa akua, kuu mau makaa akua, knu kahu hanai a akna hoi o'n. Owau o Lonokaiolohia ma ka hoto maemae llahia ana, ka lawe nei ' au īa Homalkekapulaahia ka moiwahine o ka Papaku. Amama uaaoa t No kuu akua Keanininlaokalani. I ka ike ana o na kupnna a me na makua i na hana a Lonokaiolohia no ko laua hoohui ia ana. Ua olelo mai o Kuahaiio imnao ke akna ona, na nni kuu mahalo bo kau mau hana maemae lom o makou, lanakīla mau ina waa pan. Pana mai o Hainakolo imua o fatna moopuna, na pau ae la ka hana i kaumaha ai ka nooooo ana, E hele kakou no ke aupuni au i mahalo ai no kahi oka moi o ka papaku a hoi mai no, Ua pane mai kana moopuna ia Hainakole, aole o oa hookahi o oukou no a paa ma ke akua nni o kakou. Ua ae mai o Keaniniulaokalam i ke noi a kana moopuna no ka hele ana, a maluna o keia papakoiuna kakou e kau ai aoie ma na alanui i maa mau ia kakou. X ka ike ana o Keaniniulaokalani Hainakolo, Kuahailo a me Leimakani ma, haohao lakou i ieia mau h»na a Lonokaiolohia. Oiai, no lakou e noonoo ana, a i ka ma o ana ae aia lakou i ke aupuni o ua moiwahiōe nei. Ua pane mai ke kamaalua imua o lakou, nou • kuu akua« kuu haku i ka ua Koiula a Kaoe ka milīmili a kuu akua, aia ka Nuu mua nau e hehi, noa ia kapu ihiihi noit & Kea-, niniulaokalani ika m»hufea. | ' Amama ua noa, wahi a Hoaiaii- ( kekapulaahia. j Pane mai o Kean<ninlttokalanl Imua o HomaiiiekapUiaahia, ua

oiaiu kau pane no knu inoa hope e lik« me kau, o Keaniniulaokalan! I i kamahuko, nolaila, e komo ana au ia Nnu a mahope no oluau kapu a mau loa. Pane mai o Leimakani imua o Lonokaiolohia kana keikl, ina ekM ia'n ame ka maliu īa • kuu akua, wa paa kuu manao no ko I maiua huli hoi ana, e hoi pn au me ] lm* akna Wkamahine no eha ma-; hin«, alaila, hoi inai. j #Mo mai o Hainakolo ia Leima- « aho me maua ko kaimahin» a pau ka noho ana me maua, alaiia, hoi aku me olua. £na aole e hooko ia ko'u manao, «ole an e hoi ana i ua aupuoi i haawi ia no'u, no ka mea, ua ike kuu akua no ke kana ana i pono no kon&makuakane. Nolaila, ma kahi e noho ai knu keiki, e noho ai no ka wa mau ]oa, no ka mea, ua loaa ao ke paoi no'u ma ia wahi no kuu mau hoa ī ike ika inea o lakou no Ua pane aku o Keaniniulaokalani imuik o Hainakok»! ua oi. kou pono o hoop*U i kou manao, e haawi oe i kon lima akau no Leimakani no ke ak>ha. A no ke noi a ke akua nui o kaua ia'u • hookuu aku ana «u i ka haku kaikamahine a' kaua me oe no na mahina eha a hoi mai, nolaila, ka ae nei au me ka oiaio imua o ke akna o kana, wahi a Hainakolo. ■- $u*e mai o Kuahailo ia Hainakok>, maemae pukou ellke me kona maemae ana, nui ka ike, nui ka man% e Leimakani, kuia imua, wahi a Kaahailo. Maanei ua hooko ia ke noi a Leinakani no kaoa kaikamahīne e hoi Uma no ko laua anpnni e noho .ai. Mamua ae o ka huli hoi ana o Leiouikani ma, ua pane mai ka moiwahine o ka papaka ia Keaniniulaokalani, e kuu ak«a kuu haku kiekie, ka mea iai% ka make a me ke ola o keia noho makua ole ana. E hoihoi ia mai ka pono pilipaa o ko'u mau makua e noho pu elike me kuu akua a kane ho! e hoi nei oae kona makua i ko laua waHi. Ina eae ia mai ana e kou maua ihiihi ma keia noi ana r»e ka haahaa, a ioa no hoi aoie oia iho U no. Pane o Keaniniulaokalani i kana moopuna a akua hoi ona, eia iho no īa mana uni i ko akua makuakane a me ko kane. Pane mai o Leimakani īmua o Ukou. olioli au ikeia noi a kuu akuā kaikamahine. Imua o ke akua nui o kakou oia kou mau makua, a e hoi pu ana kakpu ma keia huakai. Ua ko kt noi a ka aohe mea i koe, I Ipa olelo mai o Kuahailo ia nokai&iohia, ua mah»lv au ī k»

* ko wahine imo» o ke akua nui o kekoo, o ka eoana ai īho la no ia a Kane a me Kanaloa i luai i» m«i li. Pane mai o Keaniniulaokalani Ican» o iakem ekohi, ua kaawale o Ldmak»ni me kana keiki no kona anpum, nola!la hoi, e noonoo kakou i ImiK wā ohi imAo mai ae. Faot iiiM ■&Knahailo, aohe * k»* kon han* noi i keta wa, owan no ka naea tn«nao o kakon i keia wa i sa wm§ he olnolu ia mea i ko olna noonoo ana. Ua loeaia'n n% manaoma kela kaka ana o kakou, oa ku mal imoa o'n na kaiiōeka tto Kane a me Kanaioa, e loia ana ia lana he lanaki* ia ana ho lana ma ka pule ana a ka lahi o ke aupnni o ka moopuna wa« hine a kakou, no ka mea, he like ma ka pule a he ltke ma ka amama a&a. Oia nae ko'o ike kilo ma na aoo a pau, noiaila. oia ko'u manao ma keia maa mea. Wahi a Hainakolo. Pa&e mai o Knahailo ia Hainakolo, be oiaio kou manao ma kou ike kilo no £Lane a me Kanaloa e ola ana iaua, aka, ma ka mana i loaa ia'u a me ke kilo ana no laua, aole e loaa hoo ana ia laua he ola bou an», no ka mea, ke ku mai nei ka laua mao bana me he pali kiekie la nou a me kau keiki. Pane o Hainakolo ia Kuahailo oa oiah» ka*u i oielo iho nei ia olua, no ka mea, aia no imua o kuu maka kuu ike kilo aole i nalo, nolaila, e noonoo pu mai kakou i keia mea. j Olelo mai o Keaniniulaokalani ia, Hainakolo, «a pololei na olelo Kuahailo ia oe, aohe laau mai kona kumu a me kona mule a me feona mau aa ulu hou. Aole ia o ka'u mea i noi «ku nei, ia olua e nponoo pu kakou, uo k&'u mea e ike oei, ina e huī pu an.i keia! ahi mai ka palena o ka papaku a; hiki i ka palena o ka lewa, aohe, ahaiiono o kakou. Oia kuu ike feilo enaluna Q kuu papa konane, a'ohe papaku, aohe| j honua, aohe ao lanl ma ka lewa eli- j ke me keia a'u e ike mi ka ikaika«: ka waoa lua ole, ua opiopi ia na. | ikaika » pau e keia mana kamahao, | Fa&e mai o Kunhaiiu imua o !«• | kou, be oiikio o ko pai* konane, he 1 koike ana uiai ia oe no ka me* i

makau ia e xta aupanl a j!*u, noUlla, ke hoohalike maf nei ko hoapaio me he kaoa la i opiepi i». Oia kuu ike kilo maluna o kuu papa konano mai kuu oaaa kupuna mai, a ia'o pau »ohe mea t pii ae ma la papa kon#&e ooe hookahi. | Aka, he nui ka mana kupua o ke- | ia kanaka, a ma ka nui o kona ma&a . Ua ike ia oe eiaa Ua komo oe iloko o keia ahi a na ike no oe i ka *ela oia mea, aohe oe ī make a lilo i pio. nana, nolHila, mai kanalua 1 kou lanakila ma na ano a pau. Olelo mai o Keaniniulaokalani ia Kuahailo, ina e hui la na papa konane elua ua like loa na haina a na keia mua e. nana ia m«a, ■ i. h'IWI ■ fii '