Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 3, 19 January 1901 — Page 1
| This text was transcribed by: | Arnold M. Hori |
| This work is dedicated to: | Bob N. Teraoka of Manoa/Oahu & Paahau/N.Hawaii |
KE ALOHA AINA
Ke Aloha Aina
HILO BAY, HAWAII
UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO
HOOKUMUIA I MEI 20, 1895
BUKE VII. HONOLULU, POAONO, IANUARI 9, 1901. HELU 3
KA HOIKE HOU A KA
ELELE R. W. WILIKOKI
IKE HOU NO I KA
PERESIDENA.
Wehe Hou ia ka Ahaolelo i ka La Ana
i Kakau mai ai ia Peresidena
David Kalauokalani.
Ma ka hoea ana mai la a ka mokuahi Pekina mai Kapalakiko mai, na lawe pu mai la oia i kekahi hoike i ka Senatoa a Peresidena D. Kalauokalani o ka Aoao Kuokoa, he mau leta mai ka Elele Wilikoki a me kana kakanolelo D. Kalauokalani Jr. A mamuli o ka manao ana o Senatoa Kalauokalani, aole he mau mea ano nui o loko eia mau hoike e ike mai ai ka lahui, nolaila, ua kaohi ia ka hoopuka ana aku i ke akea.
O ka la i kakau ia mai ai o keia mau leta ola no ka la 3 o Ianuaari, ka la i wehe hou ia ai o ko Ahaolelo, mahope o kona hoomaha ana no elua pule, pela i loaa ole mai ai he mau hoike ano nui mai ka Elele Wilikoki mai. Ma ka la 1 o Ianuari, wahi a ka elele i hoike mai nei, ua hele aku lakou e ike i ka Peresidena Makinile ma kekahi anaina ike nui i haawi ia maloko o ka Hale Keokeo, ka home noho o ka Peresidena o Amerika Huipuia.
Ua hoopiha ia ka hale, ke kahua o waho iho a me ke alanui i na kanaka he mau tausani o na kulana like ole, i hoea aku hoi no ka haawi ana aku i ko lakou aloha hapenuia i ka Peresidena, a iwaena o ia poe na Senatoa, na Lunamakaainana a me ka Elele a ka Lahui me kana Kakauolelo pilikino.
He maikai ho ko lakou mau ola a pau, a i aloha mai la no i ka lahui hoolokoa. Ma keia pule aku e hoopukaia aku ai kana leta e loaa hou mai ana, ina he mea kahi i kupono no ka ike ana mai o ka lahui.
HALAWAI AHA ELELE A KA
AOAO KUOKOA HOME RULA
(Hoomauia)
LA HANA EKOLU.
Foster Hall, Honolulu, Jan. 10 1901
Malama ia ka halawai o ka Aha Elele o ka Aoao Kuokoa Home Ru la, hora 9:15 a. m., Peresidena D. Kalauokalani ma ka noho, a hoomaka ia na hana me ka pule a Leleiwi.
Ma ke kauoha a ka Peresidena D. Kalaukalani, ua kahea ia na inoa o na Elele e ke Kakauolelo, a mamuli o ka loaa ole ana o ka hapanui o na Elele i akoakoa mai, ua hoopanee ia na hana o ka Aha Elele a noho hou i ka hora 10 a. m., ma la no.
Hoomaka hou na hana o ka Aha Elele, hora 10 a. m., Peresidena D. Kalauokalani ma ka noho, hoomaka hou ke Kakauolelo i ke kahea inoa ana, a ua akoakoa mai ka hapanui o na Elele a heluhelu ia ka moolelo o ka halawai o ka la 9 o Ianuari, 1901. a apono ia me na hoopono pono.
Na J. K. Kaulia he moi e kapae ia na rula, apono ia.
Na J. K. Kaulia he noi e noonoo hou ia ka olelo hooholo e pili ana ka Papa Hooko o Kanaonokumamalima (65) lala, hoololo. A na J. K. Kaulia no he noi e kapae loa ia
(E nana ma ka aoao 3)
E HOIKEIKE ANA O PAPA ITA
Ma ka hora 7:30 o keia ahiahi Poaono, Ian. 19, 1901, e malama ai o Papa Ita, he kahuna Tahiti, i kana hoikeike hele ahi mua loa ma ke kulanakauhale o Honolulu nei, maloko o ke kahua waiho wale o Kinataona, no ka hoike ana mai i ke ao holookoa he mana ko kona aumakua e kiai ai iaia mai ka hoopoino ia ana aku e ke ahi.
O ka imu ahi ana e hele ai nona ka loa he 30 kapuai a me 15 kapuai lauia, e hoa ia ana ia ma ka hora 1 o keia auina la i hiki ai hoi ke loaa ka enaena kupono ma ka manawa i makemake ia ai no ka hoikeike ana.
O ka uku komo, he $1 00, a no a noho he $2.00. Nolaila, e na Hawaii e hele ae e ike kumaka i keia mea kupanaha i loaa i keia kanaka Tahiti, ka mea i hiki oie i ka noeau o na kanaka naauao o ka ho nuo nei ke hana aku.
EHA HANERI LIMAHANA
PORTO RICO.
Ua hoea mai la maluna o ko mokuahi Pekina he eha haneri limahana Porto Rico hoa no ka hana ana maloko o na mahiko o Hawaii nei. O keia no na limahana a makou i hoike aku ai i hoea ae i Nu Olina maluna oka mokuahi Arkadia.
O keia kekahi o na puulu ma'i nele a pilikia maoli i hoea mai la ianei. O na aahu e pili ana i ko lakou ili a lakou i haalele aku ai i ko lakou mau home oia wale no na mea e paa ana maluna o ko lakou mau kino. He ekolu mau make iloko o keia puulu Porto Rico mai Kapalakiko mai a hiki i keia awa maiuna o ke mokuahi Pekina oia hoi, he hookahi wahine a me elua mau opio a na pau aku lakou i ke kiola ia iloko o ke kai.
Ua hoea mai nei ma ke Kinau na Senatoa o Hawaii, oia o John T. Baraunu a me Kauka Rusela o ka Aoao Kuokoa Home Rula.
KUMUKANAWAI
O KA
AOAO KUOKOA HOME RULA
I
Kukuluia ma Honolulu, Mokupuni
Oahu, ma ka La 8 o Ianuari,
M. H. 1901.
NA OLELO HOAKAKA MUA.
Oiai, ua ike ia ae nei ka loli ano ni ana o kakou kulan@ kalai aupuni o keia manawa e nee aku nei imua, a he mea hoi nana e kono mai ia kakou ka lahui, e ku me ka makaala no ke kia ana i na pono pilipaa Oiwi ame na Kupa Makaainana Amerika manao hana like.
Nolaila, ma ka noho ana o ka Aha Elele o na Ahahui Aloha Aina ame Kalaiaina i huiia ma ke Kalanakauhale o Honolulu Mokupuni o Oahu, Panalaau o Hawaii, ma ka la 8 o Ianuari, 1901 ua hooholoia na Ahahui Aloha Aina ame Kalaiaina olelo ia ma ka inoa ame ke kuleana kalai aupuni no keia, mua ak@ e kapaia ka aoao kalai aupuni "Kuokoa Home Rula."
KUKULU ANA.
PAUKU 1. Ma keia ke kukuluia nei he Aoao Kalai Aupuni Kuloko no na Kupa Amerika apau i manao hana like o loko k@ Panaisau o Hawaii nei, a e ike ia ma kona kulana ame ka inoa k@ aoao Kuokoa Home Rula me kona mana hooko piha ma ke kapitala ma Honolulu, Mokupuni o Oahu.
AOAO KUKOA HOME RULA.
Pauku 2 O ka loaa ana he aoao kalei aupuni malalo o kekahi olelo hooholo hoohui a ka Aha Elele o na Ahahui Aloha Aina amo Kalaiaina, i aponoia ma ka la 8 o Ianuari, 1901, e kapai@ a e ikeia ka aoao Kuokoa Home Rula.
KAHUA HANA.
Pauku 3. Ua manao makou he mea pono e hookumuia aupuni apau maluna o na kumu kuokoa o ka noho lanakila, ka @ ho ke'aka'a oleia ame na pono kaulike e loaa ai he kahua l@akil@ no ka lehulehu. Ua manao makou ua hanau pu ia mai ke kana @ me kona mana kuokoa a he like hoi na mea apau imua o ka ma@ o ke kanawai, a i hoohua ia mai hoi me na kuleana kaokoa, o@ hoi ke oia, ka noho lanakila ana, ame ka imi ana i @a @e@e oi@ ai ka noho ana, me ka hoomaluia mai na hana lima ikaika ia ma@ ame na manao alunu o ka hoohaiki mana, a e loaa oiaio ai he aupuni kaulike no ka lehulehu, ma o ka lahulehu, a na ka lehui O ka manaoio o ka aoao Kuokoa Home Rula, ua hookumuia @ maluna o ka moto, "Ka Pono Kaulike o ka Lehulehu"--@ Rights for the People.
( nana ma ka aoao 5.)