Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 31, 3 August 1901 — Page 3
This text was transcribed by: | Mahealani Jones |
This work is dedicated to: | No 'Oiwi Parker Jones, he kanaka malama i ka 'olelo. |
KE ALOHA AINA
POAONO, AUGATE 3, 1901.
PAA KA MAKAI NUI BARAUNU NO KA HOOWAHAWAHA AHA.
Ma ke kakahiaka Poaono nei maloko o ka Aha Kaapuni ua hookau ia aku la ka hewa hoowahawaha aha maluna o Makai Nui Kiekie Baraunu, a ua hoopaahao ia oia no hookahi hora. O ka hewa i loaa aku ai na hoahewaia ana o Makai Nui Baraunu oia no kona hopu ana i kekahi mau Iapana maloko o ke keena hookolokolo.
O keia mau Iapana oia no na Iapana hoohaunaele o Kahuku. I ka wa i hoea mai o na lawehala imua o Lunakanawai Gia ua hoike mai la oia. O ko oukou hoopaa ia ana aole ia i ku i ke kanawai, a oiai, o Hawaii i keia wa he aupuni Amerika e hookuu ia oukou.
Ua hookuu ia mai lakou e like me ka olelo hooholo a ka Lunakanawai, aka, ua hopu hou ia aku nae lakou malalo o ke kanawai Amerika, a e hoolohe ia ana ko lakou hihia imua o kekahi Aha Kiure Kiekie. O kahi i lawelawe ia ai o keia hana ma kahi kokoke i ka ipuka. Ua kue aku o loio Brook o na Iapana i keia hana a ka Makai Nui imua o Lunakanawai Gia i ka ike ana o ka lunakanawai ua pololei na kue a ka loio, ua haawi mai la oia i kana olelo hooholo e hoopai ia o Makai Nui Baraunu no hookahi hora, e hoomalu ia no hoi oia e ia ponoi iho.
He mea oiaio, ua hooko aku ka Makai Nui i keia hoopai, a mahope o kona noho ana no hookahi hora maloko o ka halewai ua kaawale ae la ia mai na ahewa ana a ke kanawai. He nui na lawehala e hookuu la mai ana elike me keia mau iapana a e hopu hou ia aku ana no malalo o ke kanawai Amerika, i hoopaaia mamua o ka lilo ana o Hawaii nei i Teritori no Amerika Huipuia.
AIA O FUJIHARA I MAUI.
Ua loaa mai nei he mau hoike i ka Makai Nui Baraunu, e olelo ana, ua manaoia aia o
Fujihara ka Iapana limakoko i mahuka ai mai ka hale paahao mai o Hilo, ma ka mokupuni o Maui. Ua hoounaia aku la ke kauoha i ka oihana makai o Maui e malama ia na kiai makaala loa ana maluna o ke pio me ka haawi pu ana i uku makana o $250 i ka mea e loaa ai o Fujihara. Ua olelo ia ae ua hoea ae oia i Maui maluna o kekahi waapa lawaia Iapana mai Hawaii aku.
---------------------
Ke manao io nei na Solona e loaa hou ana no ia lakou he kau kuikawa hou ma ka mahina ae nei o Sepatemaba. Pela paha, aole paha na mua aku nae e hoike mai.
PONI IA I MAU KAHUNAPULE.
Ma ka La Pule nei maloko o ka luakini Kealaulaokamalamalama o ka Hoomana Naauao ua poni ia iho la o Sam. K. Kaloa a me J. T. Kapihi o Pauwela, Maui, i mau kahunapule no ia ekalesia, a ka Makua J. Kekipi. Mahope iho o ka hoolilo ia ana o kela mau kanaka i mau kahuhipa maikai no ka imi ana aku a hoakoakoa hou mai i na hipa auwana ma ko Karisto inoa, ua haawi ia iho la he paina no ka hanohano o keia mau kahunapule ma kahi o Mrs. Kealoha Kaapa. Malaila pu ae na hoahanau o na ekalesia la kahi i hoohialaai me laua. Ke haawi aku nei makou i na manao hauoli i keia mau keonimana no ko laua ae ana e auamo i ke Kea o Karisto iloko o ko laua mau la o keia ola ana.
HE PAA MARE OPIO.
Ua hoohui ia ma ka berita laahia o ka mare ma ka po Poakahi nei o Miss Maraea Nahinu a me Kila Kaaihue, maloko o ka luakini Katolika. Mahope o ko laua polena paa ia ana e ke kahunapule maloko o ke kaula gula maemae o ka mare ua hoi mai la na paa mare no ka home o Mr. Ringer ma Waikahalulu.
Malaila i akoakoa mai ai na hoaloha o na opio a mahope o ko lakou ike ana i na paa mare ua naue aku lakou no kahi a ka papaaina e waiho ana. Ua piha a a hu na kanaka mawaho, aka, ua kali no nae na poe i koe no ko lakou wa e naue aku ai iluna o ka papaaina me na manao maikai.
Ua ai na mea a pau a lawa i na ono like ole a ua inu hoi a kena ka puu i na wai hoomaiule kina o Maleka. Aole he mau leo hoohalahala i lohe ia aku, a ua malama ia na hana a pau iloko o ka maluhia a hikii ka hookuu ana o na lealea.
He nui na makana hiwahiwa i haawi ia aku i na paa mare, a mawaena o lakou he ipukukui nani mai ka hui Y. M. I. mai. O ka makou e kalokalo ae nei e hahai ia ko olua mau la e ka noho kuikahi a me ka pomaikai, a e hoohua mai hoi ko olua kihapai i na hua ohaha o keia ole ana. No na kamaaina puuwai hamama Mr. a me Mrs. William Ringer ko na malihini mau hoomaikai palena ole no na hookipa oluolu i panee ia mai imua o lakou.
------------------
Ua loaa aku ke kino make o ke Kanikela Eduadora ma Kili e waiho ana ma ke alanui, ua moku a kaawale kona mau pepeiao elua, a ma kona poo e @ ana ke puka i hana ia e kekahi pu.
HOIKE KULA SABATI MA WAIPIO, HAMAKUA, HAWAII.
I ka Nupepa KE ALOHA AINA,
Aloha oe :--
Ua malama ia ka hoike Kula Sabati, ma Waipio, ma ka la 7 Iulai, hora 11:30 a.m. Hoomaka ia na hana hoike Kula Sabati, ma ka noho hoomalu ana mai a Mr. Thos. S. K. Nakanelua, Kahu Kula Sabati Nui, me ke mele ana mai me ka aoao 12 o ka Hoku Ao Nani, a pule ke Kahu K. S. Nui.
He elua no Kula ma keia hoike, Kula Sabati o Kukuihaele, i alakai ia Samuel L. Kawelo, Esq., Loio a he Kokua ma ke Kanawai, he elua makuakane a he elua makuahine huina he eha. Maikai na himeni a pela pu me na ninau, ua paa pono maoli. Aole he ano kuku ma ka hai ana mai.
Pau ia, Kula Sabati o ka Wailele o Hiilawe. He elua mahele o keia Kula Sabati, ka Papa o na Opio a me ka Papa o na Pokii. Hoomaka mua ia ma ka Papa o na Pokii he 11 ka nui. O Mrs. Jane K. Pomaikai ke alakai, maemae na himeni, a he ku i ka ii ke lohe aku, pela pu me na ninau Baibala.
Pau ia, Papa o na Opio, o ke alakai o keia Papa Opio, oia no o Mas. Alfred U. Alohikea, he ku i ka nani na mea a pau, aole he mea a ka naau e hoole ai, ua lawelawe ia me ke kuio maoli. Huina a pau he 25.
A o ka mea kupanaha, ua piha ka 150 poe makaikai. Lulu dala, ua piha ka $17.00, hookahi kanaka kokua nui elike me ka mea i loaa iaia, ua haawi ia a pau ka mea i loaa iaia ma kona pakeke, oia o Mr. S. K. Kamakahiki, he $2.25; nui ka mahalo o ke Komite Kahea, Mr. S. L. Kawelo, i keia kanaka ilihune i kona haawi me ka minamina ole i ka mea i loaa iaia, no na mea pili i keia hana.
Ua haawi ke Kahu K. S. Nui, oia o Thos. S. K. Nakanelua i na makana i keia mau papa Kula Sabati, Papa o na Pokii o Waipio, 1 Buke Euanelio, Helu 6; a o ka papa o na Opio, 1 Buke Mele o ke Ola, he mau buke himeni ma ka olelo Beritania; a o Ke Kula o Kukuihaele, he mahalo ka makana.
Pule o Rev. M. C. Kealoha.
Owau iho no me ke aloha,
s. K. Paukeaho.
Waipio, Hamakua, Hawaii, Iulai 12, 1901.
--------------------
E hoea mai ana he hui kinipopo i Honolulu nei mai Sakaramento mai, ina e loaa aku ana he mau kukai ana me ko Honolulu nei mau hui kinipopo.
UA NALOWALE.
Ma keia kakahiaka Poakahi he huhui ki mawaena o ka haleleta a me ka makeke kuai ia, ma ke alanui Kalepa a i ole ma alanui Alakea. O ka mea e loaa ai o keia huhui ki e oluolu e hoihoi ae ia Rev. J. Kukini a i ole ma ke Keena o KE ALOHA AINA nei.
LAWE HE WAHINE OPIO I KONA OLA.
Ma ka auina la Poaono nei, ua loaa aku la ke kina make o ke kaikamahine, 15 makahiki a L. W. Givens, ma ka home o kona mau makua ma alanui Anapuni. Ma kona lima e paa ana oia he pu panapana, a e kahe ana ke koko mai kona poo mai ma kahi kokoke i ka pepeiao akau, a na ia mea i hoike moakaka mai aole he lima koko ka mea pana keia mau hana weliweli, aka, na kona mau lima ponoi i hookoaku i keia hana menemene ole.
O ke kumu o ka lawe ana o keia kaikamahine i kona ola aole i maopopo lea, aka, ua kohe wale ia malia paha ua loaa oia i kekahi ma`i ikaika nana i hoopupule aku iaia a lawe iho la, oia i kona ola ma ka waha o ka pu panapana. Ua nui ka minamina o na makua i ka laua keiki i ka haalele ana mai la i keia ola ana me ka maopopo ole o ke kumu. Ma ke auina la La Pule nei i ma@ ia aku ai oia no kona @.
Aole na makua ma ka hale i ka wa i lawelawe ia ai o keia hana weliweli, oiai, ua hala mai laua no ka hoi ana i mau lako hou no ko lakou home. O na poe e noho kokoke ana malaila kai lohe i ke poha ana o ka leo pu panapana, a i ko lakou hoea ana aku ua lele mua ke aho. O Effie Gertryde Givens kona inoa.
HOOLAHA.
He papa loa ia aku nei na kanaka a pau aole e komo wale maluna o na Aina Hana Holoholona o Puuhue a me Kahua no ka huli ana i na holoholona me ka loaa mua ole mai o ka palapala ae mai na Luna Nui mai o keia mau Hui Hanai Holoholona, a o na poe i hoolohe ole ana i keia e hoopii ia no me ke kanawai.
Ma ke kauoha,
P. Woods,
S. F. Woods.
G. W. K. KAUIMAKAOLE.
He Hokali no ka Lehulehu no ka Mokupuni o Maui, a he mea haawi Palapala Mare no ka Apana o Hana oia Mokupuni hookahi no.
He waipahe hoi ma na kukai olelo ana a he eleu ma na hana a pau ke hiki mai imua o ko`u alo. A e loaa no au i na poe a pau e makemake ana ia`u ma ko`u hale noho ma Makaalae, Hana, Maui.
iulai 26—im.
OLELO HOOLAHA.
Oiai, ua haalele kumu ole mai ka`u wahine mare ia`u nona ka inoa o Mamala, mai ko maua wahi noho aku ma Waianae no kekahi mau makahiki, nolaila, ke papa loa nei au i ka ohana o ka`u wahine mare aole e malama mai iaia, a pela hoi me ka ohana o ke kane ana e noho pu nei, a ina o ka mea e hoolohe ole ana i keia e hoopii no au ma ke kanawai. Ke papa pu aku nei i na halekuai a pau, aole e mai i ka`u wahine e aie ma kuu inoa, a o ka poe e hoolohe ole ana i keia hoolaha maluna no o lakou na noho a pau. A ke hoole loa nei hoi au aole ona kuleana i ko`u mau waiwai lewa a me waiwai paa a pau.
Owau no ma ka oiaio,
KAUAHI.
Waianae, Iulai 15, 1901.