Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 23, 7 June 1902 — Page 4

KE ALOHA AINA

 

 

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka lehulehu, a he Nu pepa, a ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L.LIKE.

Lunahooponopono.

JOSEPH K.LIKE.

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI.

Luna Hoohana.

AMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

PUKA PULE.

E hoopuka ia ana ma na kakahiaka

Poaono a pau.

 

No ka Makahiki . $2.00

No ka Eono Mahina. 1.00

No ke Kope Hookahi.  .05

 

KEENA HANA.

Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370

Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi.

Pahu Leta 513.

 

HONOLULU . IUNE 7, 1902

 

Ina e huipu ka Home Rula me ke Demokalaka oia maoli no ke kohu ; aole o ka Home Rula me ka Repubalika, « he kohu ole ke pine me ke o”.

 

Ke olelola mai nei e na nupepa o na aina e, o ua Inapele kahiko loa kai pio kahiko ke ahi, ke ike hou ia nei ko lakou a hou ana. Ke a mai la ke ahi o Kilauea i Hawaii. He a mai hoi koe o ko Haleakala i Maui.

 

He poe naauao maoli o Keo Kaaka ma o ka aoao Demokalaka o ke kau i hala, a aia mau KE ALOHA AINA me ia poe kuonoono aloha aina naauao. O ko lakou manao a me ka lakou e hana ai malaila pu KE ALOHA AINA. He ake mau oia na ka poe naauao oia e rula mai aole na ka poe hupo.

 

 

NA LONO OIAIO MAI NA APANA KUAAINA MAI

 

Ke au wale nei ke ku ana o ka lahui ma na wahi a pau, aole loa e hiki i kahi mea ke epa hoopunipuni wale iho, o ka apana o mea aia ke ohohia ala i ka Repubalika a me ka Home Rula na aoao e paiakano ia nei. Ke hoike nei makou i ko makou ike a me ka lohe oiaio, aia ka lehulehu ke ku nana wale mai nei no i keia mau la me ke akaka ole o ko lakou manao a hiki i ka wa e hoomaka ae ai na aoao kalaiaina ekolu e hoonee ia lakou iho ma na kahua haiolelo akea no ka pono o kela a me keia aoao, alaila, oia ka wa o ka lehulehu e laua mai ai a koho i ka lakou aoao kalaiaina e bilinai  ai ma keai kau koho ae.

O keia ka makou e hoomaopopo nei, a me ka lohe oiaio mai na apana kuaa na mai ma na mokupuni a ku nei o kakou. Eia na olelo a kahi poe i hui pu me makou : E pana aku hoi i ka Elele a i hoi mai ua pono kana mau hana i hele aku nei i Amerika, alaila, i ae na waiwai ke koho ana iaia, aka hoi, ina aole, he makehewa ka puni hou ana aku, e aho ke Demokalaka ana o ka la hui ma keia kau ae e pono ai ke ala io mai ia aoao ma keia kau ae.

Mai manao wale na poe kakaikahi o Honolulu nei o ka lakou mau hoolala ana a pau e hana mai nei e ohohia like mai ana ne kuaaina a pau e hoopilimeaai, Aole. Ina e hoi mai ana ka elele a palau mai eia ka pono la e mea hou mai oukou a mea ae. Eia ka ninau nowai ia pono, no ka poe koho anei na lakou e koho ana i na Lunamakaainana o keia kau ae ? Aole. Aka no ka poe kakaikahi wale ana no. Ke mau nei ka wahawaha o kahi poe no ka Hoo repubalika ia ana, a he oki aku no lakou i ka Repubalika, O Honolulu nei no paha ke puni ana oa Emaluka kaamali ma, aole pela na kuaaina.

 

NO KA KOI POHO AHI

 

Ua aneane e pau a hookuu loa ka noho hana ana o ke Komisina Poho Ahi. Aohe e kala i pau ai ke hoolohe ana i na koi, ano koke iho nei hoi i pau ai na olelo hooholo i haawiia a o ka pau loa koe i ke kakauinoaia e ka hapanui o na Komisina, he kauna ko lakou nui. O ka aneane loa koe e hoopukaia a e ikeia hoi ia mau olelo hoololo.

Ma ko KE ALOHA AINA aoao nae hoi, he hookahi mea nui o ke ao aku i ko kakou poe oiwi i waiho ae i na koi no na waiwai i hoopoinoia a i puhi ahi ia ma na hana kinai ma’i hubonika a ka Papa Ola. O ka mea nui loa nae hoi, o ka loaa mai o ke dala a hala ae hoi ia puu o ka pilikia. Eia mai na alanui i hoolalaia e ke Komisina a i aponoia hoi e ke aupuni. R hoopuka ana ke Komisina he mau palapala hooia no kela a me keia olelo hooholo a e hooukuia ana na poe koi a pau no ia mau dala. Oiai hoi, ua aie ke Komisina he $4000, a ke ukupanee nei, ua manaoia he mea pono e uku na poe koi no keia mau palapala hooia, a ua hilinai ia e lawa ana ia mau dala e hookaa ai i kela aie ae la me ka hoohihia ole aku i ke aupuni, no ka mea koi, ina aole i aieia kela mau dala, i na la ua pau wale ka hana a ke Komisina me ka loaa hopena ole, oiai hoi, ua lawa ole na dala a ka Ahaolelo i hookaawale ai.

Me keia mau palapala hooia e hele ai imua o ka Luna Hooia a hoopuka mai oia he ekolu kikoo dala i ka Waihona Aupuni, kahi hoi e laweia aku ai a hoopaaia, a ia wa e lilo ai i aie no ke aupuni a hoomaka ka helu aku o ka ukupanoe ana. He ekolu makahiki e hookaaia ai a pela hoi e puunaueia ana kela a me keia koi iloko o ekolu maheie. Ua manaoia e hoopukaia ana na kikoo dala i Iulai 1 ae no ka ukuia o ke kikoo mua i Augate 5 aku o keia makahiki, a o na kikoo elua aku i noe Roko o hookahi a me elua makahiki mahope aku a e kulike ai hoi me ka manao o ke kanawai i hapai ai i nei hana. A ua hilineiia no hoi, ke pau keia mau mea ae la i ka hanaia e like me ia i hoakakaia mamua ae, e hiki ana kela mau kikoo ekolu ke hooliloia kea e mai na banako, a ke manaolanoia nei hoi e kokua nui mai ana no, oiai hoi, ua nele a aohe a ke aupuni dala e niki ai ke uku koke mai iloko o nei mau la kupilikii dala o kakou nei. No ka Amerika Huipuia kokua mai hoi, aohe kakou i ike i ka loaa mai o kana.

Ia oukou e na hoa hoa oiwi o KE ALOHA AINA nei, ma keia wahi makou i makemake ai e kauleo aku i na poe apau. Mai no a pulalelale, a i ole ia, hopohopo paha, a makemake nui e hoolilo aku i ko oukou mau kuleana, oiai hoi, o ka oili aku koe i ka malamalama. Ina na hiki ke hoomanawanuiia iloko o ke ahonui no elua makahiki a keu, no keaha hoi e hiki ole ai ke ahonui aku no hookahi mahina hou aku ? O ka makou ma nei wahi----I nui ke aho! Mai awiwi e hoolilo aku, aka, e paa iho. He wa pokole loa wale no koe a loaa mai.

 

 

WEHE HOU KA PILI OIA REPUBALIKA

 

Ma ka noho ana o ka halawai a ka aoao Repubalika ma ka auina la Poakolu nei, no ka noonoo ana i ke noi a A.V. Gear, ka Lunahoomalu o ke Komite Kuwaena, e hookuu ia aku oia mawaho o na hana pili kalaiaina no kona pilikia me kana mau hana ponoi iho. Ua lawelawe na hoa i akoakoa ae a noonoo i keia kumuhana me ke akahele, a o ka hopena ua ae ia aku ke noi a Gear, a hookuu maikai ia aku la oia mai ke kulana ana i paa ai. Ua lawe koke ia mai ka noonoo ana i inoa no ke pani ana ma kona hakahaka, he elua mau inoa i waiho ia mai oia o E. A. Mott-Smith a me C.L.Crabbe, (Papai Opio), aka, mahope nae o kekahi mau kuka ana na unuhi hou ia aku la ka inoa o E.A. Mott-Smith, a koho lokahi ia iho la o Papai i Lunahoomalu no ke Komite Kuwaena o ka Apana Eha.

 

 

I ka La Pule nei i hoea aku ai na makahiki o ka mea hanohano J.L.Kaulukou i ke kanalima, a ua hoea ae kona mau hoaloha e haawi aku i ko lakou kahoahoa no ka loaa ana iala o keia la kamahao.

 

 

NONE NOHOI OE E JOE KALANA I KE ALOHA AINA AME KONA PUUKU

(Iloomau ia)

 

O kau e noke mai nei ka hoino I KE ALOHA AINA no kona huli ana a kakoo i ke Demokalaka, aole ia me oe o ko makou kuleana no ia. Heaha ka pauaka oia aoao au i ike maka ai e like ala me na hana pauaka a ko aoao nana i aihue ia Hawaii nei a haawi aku e hoohui ia ma ke ano apuka me ko ka lahui Hawaii ae ole ia mea.

O ke Demokalaka anei i hoike maoli mai i kona aloha i na kanaka Hawaii i ake e hoihoi hou mai i ke aupuni a lakou nei i kailiku ai oia kau e olelo mai ai he pauaka ia poe. O ko poe Repubalika  iho no kau e olelo iho i ka pauaka; o ka lakou nei pauaka i hana ai oia ka hoonuinui ana aku ia Kaliwalana ma mai ae mai oukou e hoihoi hou i ka Moiwahine o pau auanei makou i ka make a i ole o pau na waiwai o makou i ka hao ia. Nolaila, mai puni i ka aoao o ka poe nana kakou i kumakaia a mai hoolohe i ka Joe Kalana.

O kau papa hoonohonoho no ka nui o na Senatoa Home Rula a Repubalika i hooholo ia mai nei lakou no keia kau ae, na ike no makou ia mea. Oia poe Home Rula 5 he poe hoahanau ia no Demokalaka (ma kea no aoao lahui). Aohe nou ia kuleana.

O kau hoi e olelo nei i ka haahaa a haule ino loa o ka aoao Demokalaka ma ke kau i hala; aole ka hoi oe i ike iho he aoao ia i hoala a kukulu ia iloko o na la pokole loa o hookahi mahina wale no mamua o ka la koho.

O lanakila iho nei hoi ko aoao Repubalika kahiko nana i anee ka kahua mai ka M. H. 1893 mai, pehea hoi i lanakila ole iho ai ua aoao kipi nei ou; a ke nema nei nae oe i ka aoao hou loa i kukulu ia maloko o hookahi anahulu wale no.

E Joe Kalana, o kau e keha mai nei i kau mau kokua ana i KE ALOHA AINA no ekolu Manawa a pela aku oiai oia i makemake ole ia ai e hoopuka ma ka papa pai (Press). E auhea oe e Kalana opulepule. Aohe makou i ike i kau mea e kamailio mai nei ia makou; aole makou e hoole manawa ino wale aku ana, aka, he hoole oiaio loa i ka mea a makou i ike ole ua hana mai oe i kahi hana mamua o ko makou maka, a o ke Akua ko makou hoike ma keia hoole ana. Mai kamailio mai oe i ka mea i ike ole ia e makou, aka, e ka