Ke Aloha Aina, Volume XI, Number 22, 2 June 1906 — KA NINAU HOOKAUWAKUAPAA O NA DEMOKALAKA WALE NO ANEI KE HOAHEWAIA, A PEHEA NA REPUBALIKA. [ARTICLE]

KA NINAU HOOKAUWAKUAPAA

O NA DEMOKALAKA WALE NO ANEI KE HOAHEWAIA, A PEHEA NA REPUBALIKA.

Mr. Lunahooponopono o Ke Aloha ' Aina S*ehLa msi ce ia'u i k6k*bj w#hi kaawale o ka kaua liiwaniwa i hoike bou asu ai ao iooua oka lehu lebu koho balota okeia Ter.fcori, a i mea hoi e hoomalamalama ia ae ai ka noonoo oka lehulehu oōialuua o keia ninau hookauwakoapaa. Ma kekahi kolamu o ka nopepa Hoku o* Hawaii o fea la 17 o Mei, i ike iho ai kou mea kakau i kekahi manao kakele o ua Hoko «la © p«ipai ana īna Hawaii e kue aku ina DemokfiUka no ko lakou hookauwa kuapaa ina Negtro o Ameribs Hui puia, a he nui w-ale aku na olelo e hoino ana 1 ka pono ole oka aoao Denftokalaka. Na keia mea i kono mai i kou nrea kakau mamuli o kona ano he Deaiokal6ka oiaio, he makee hoi 1 ka pono o kooa aoao a he akenui toi kon» e hoike ae 1 ka oiaio 110 na mea pili i keia ninau imua o ka le- i hulehu. ka poe hoi i loaa ka pono koho i ole ai e hoopohihihiia ko lakou mau ooonoo a loaa ia lakou . ka manao kanalua a kue aku i ka | toao Deaiokalaka. He ninau kalai | kina nae keia i hepai ole ia iloko o : na aoao kalaiaina o Amerika Huipuia, ano ka mea, he n»nao keia na m&ke kah'ko ika wa o ke kaua huliamnhi o ka Akau a tne ka Hema; aka nae, be ike ia nei i keia mau la ke hapai ia oaai nei i mea e hoala mai ai ina mea ua hala mahope, a hookahi no man&o ano nui oqB he ala e bocthdike ro»i sna ia kakou me na Negero o Amenka. Ina paha i heluhelu pono ua mea kakaa nei o ka Hoku i ka Buke Mo* olelo Eggieston's o AmerVka Huipuia, aoao 104 a hiki i ka aoao 10T. ina paha ua kaakaa pooo »e ka maka o ua mea kakele nei oka Hoku a hoomaopopo iho aole e kala lilo loa ka hoohanaia ana o keia mea he hookauwakuapaa na» Ameri ka Huipuia. He hookahi haneri makahiki (100 jears) matnua aku o ke ku ana o ka aoao Demokalaka, penei e maopopo ai. 1 ka wa i komo mai a! na poe Pelekane iioko o Amerika Huipuia (i kela au kahiko loa) ua hele pu mai do lakou me na rula i maa ia lakou (p« Peiekane. I fcela wa ma Pelek&ne, o na aiua a pau e nobo ona ia ana ena pd© waiwai, a e hoohanaia ana ko lakou msu aina e ka poe, il'huoe \e like | me na kouohiki o kakou nei), i ka ! e ki.& oie ai auhau aitia o ke ! kahi kannka e hoopaiia no oia 6 ' kuai ja aka i k« poe waiwai m« ke | ano kauwaluiapaa He lehulehu wale o keia poe i hoounaia aku uo V»rī- ! g;Dia, Amer;ka no ka oiahi «ni i ka ; eiua oua pue wamai nei. Ua kuai ■ ia alu kes» p tno ka ehiku makaiiikL ō kek»h< o kei» poe ua boo Uiuia i MnrjUnd,a na ka poe Gp ■ re..uani* » l»»we aku kekahi o keia aunn ;Nu īok» Oua keikikane * ■ npe na ka'kso>sh»ne » ka poe ll'hu- \ ne e pau ana i ka booun«ia malalo ! o keia basws oka hooluhi (e like | Bt« k« hooluhi i» «nt o kfi

ma A:g(ipitft}. Ua kaai ia mai la-j kt>u a ki?ui ia aku e like ka mft i kenoake oko Ukoa miu hftbu, a } na he mau haka maikai bo lnkoa mea j iilo ako ai be 010010 no ka mea e loaa eoa ia lakoo, aka. iHa fae oaau babu īno, epa a D a ko takou ku» i ka huipa e like me na holoho looa, pela jJbo Ia na'mea i hanaia no Jteia pne. B like oo hoi me ka hioa a kahi poe Luoahana o na ma hiko i ik& n<n i. iknwa i hala, hiliia o ke kua o kahi poe kuoaakahiki Kanaka a me Pake i ka uwepa lio, e hookikioa ia ai me he holoho--lona ala, he mp.u hana ia uai ike pu ia Hawaii nei. 0 iia keiki i manania i msu hoo ilina uo ko lakoa mau makua iīoko oia Bu e paa ana i ka aihueia a hoo uOa malu ia i Amerika, ma ke ano i mea e lilo mai aī ka_ waiwai o oa hooilina ala ina pilikoko. O keka hi o keia poe keiki i pihue ia oia o Haku Annts!fy ka mea i manaoia I homlina no kona makuakaee, aka, aibue eia nae oia e kona ne hanaona a kuai ia aku i kekahi kanaka waiwai o ke Kolone o Penl--Bsleyania. Mahope iho oka piha ana o ka 12 makahiki o kona hoo kauwakaapaa ia ana ua hoi aku oia no Pelekane a koi i kona kuleana, loaa no hoi iaia kona kuleana make e oia. 1 ka makahiki 1619, ka makahiki hoi i loaa mai «i ka Palapala Hoohaiain» o Viriglniß, ua kpmo mai la ! ma ka Muliwai Jimte he moku Gere monia a na keia moku i l&we mai a kuai ako he 19 &egero i ko laila poe waiwai, 0 keia ka makamua lōf o q« pegero i laweia ae iloko o Amerika Huipuia ma ke &no kauwakuapaa. - Ua manao keia poe ia wa ua hiki no ke hookauwaia keia poe negero, ano ka mea, he pbe ptg«na īakou, Mai ia wa mai a hikf i ke Kejueturia 17, ok»wa la I pii mai «i kp laiki, ka paka a me ka Indigo, I)ia ka wa i lawe nui ia m&i ai na nfgpro iloko 0 Amerika Huipuia no ka mahi ana 1 Ba aina o na poe waiwai. O Keoki Wfrsinetona ka Pcrts na Republhka noua Ine, ke kanaka I kaulalia ī ka maikai a puni ke to nei, a 6ia ntfi no kekahi e mala ma ans he fibsu &sifw>ikuapaa ma s kona Home Hookuenoono eo» V ri ginie, aole no hoi i hookuu lanakila iki d W|Bfßetona i k*na mau kauwa kuapaa & hikr waie i kona make | ana. ! ; j Eia i&nin&i e ka lehuiehu, pe-! bea iho 4a hoi ke'a Repubiaikh? Peres d»na mua lo» o Amerika Haipuia? Ina Dpußoksl.-ika anei e ahewa sī; » pehe» h<n keia? Na ou fcob i* e ka lehuleliu e naoa mai. O j?fferson, ka eknlu o na Per<si deoa, io i» 8 <|-nh mua lo» hoi &ks Aoao D?a>< k» laka i koho ai a Unakila mahone iho o ke kuku Itt ii kti» oi» 80«? k ilaiaioa ina ka ? aina ok» LiniikK Oi.ni oo u»e he ' 160 m&kahik' ,i- :nn lt sku oia wa kela hook->- Aiue- ■ rika Hutpui ; . ! O n» han« « i heekauwA ■ ka»pftft M\ . s!', k-n btHi a me ns ! nfg r.> 100 ra*kahiiu ! ?c ku :,uu' ke'» | k»laitsins»., o'* ■ , m k w»» e II? im&l | ai n» ihewA ans ra J;. ;v B oua Dt ajo ' k»Ukr? ■ "* Ē knu o k» pupeu hooka| fc s , ioi • he!uht!u j»ooo i» i "i " i'i

[100 ka hookauwakuapaa oo<t Ame ] rilta Huipui», e ike pono 110 auanei kakou oka poe aluna mana a me Ka poe 'puni walwai o lakou fce kumu o ka ino i ulo mai ai keia mau hana ilofeo o ka aina, a'u e hoo halike ae ai, e Tlke na poe kanu kopaa o Hawaii nel, ka poe nana i hao feo kakou aina mamuli o ka ma nao nui īka weiwai a kiola ia ae ko kakou Moiwahine mai kona kala unu ge. Ea. e kaXahai, aia ma ka aoao hea poe i keia la? Aole anei'' aia ma ka aoao Repubāīika, ka aoao a Kiwini noa e pai nei, be aoao e halomna ai ka aina, eia ka he aoao kaili ī ka pono o ke kaeaka Hawaii. E ka lehulehu koho balot* o ke Ter,tori'o Hawaii nel, eia i Hawaii nei na mamo a ka poehookauwa kuāpaa, ola'hoi na moi kopaa, o lakou nei ke kumu ino i' nele ai kakou ike Kuoko», o lakou nei ke kutnu i kahuh ai ko kakou Aupuni, o lakou nei ke kumu i hoohuiia ai ko kakou ainame Amerika Huipaia, o lakou nei ke kumu o na hana hoo kauwakuapaa ma Hawaii nei a ]a kou e lia nei ika po% me ke ao e hooko ia ia manao o lakou a koe wale iho no keia o ke keakea la aoa e ke Kumukanawai o Amerik'a Huipuia, o lakou »ei ke kumu o ka Hoopae Limahana emi iloko nei o ka aina e paonioni mai ai me oe e ke kanaka Hawaii ms kahi Hana e pouo ai kou nobo ana a me kou oha ns, a lakou hei e kuko nei o ka nūi hou mai o na limahana iloko nei o ka ama, I aha ai? I poipuia ai kou mana koho e ke kanaka Hawaii a fao ka lakou nei hooiloilo ia kakou e hoi na kanaka Hawaii a pa*u i ke kuahiwi e like me na ilikini o Ame rika Hoipuia. ' Nolaila, e na Hawaii i loaa ka mana koho hileiu, ano k» wa a ka kou e noonoo ai, e hoolokahi ia kakou na Home Eula a a>e na Demokalaka ma na hana k&laiaina oaa keia mua aku, oia wale no ke al«he le e loaa ai ia kakoo ka lanakila e na H&waii. He m«u olelo oiaio keia, a ua ikeia ka hua oia h»na ma ke Kalana % Hawali afci. He pee '•tswi»ii wale no ka yOo*īfena e hoo kele nei ia Kalana, Ua fawelawe na hana me se kaolike 'a me ka hoopono; o keia iho !» ka o ka hoohui maho ana m& ke Kalana 16 Hawaii n^. E kuu Lahui, e hoolohe anei ka , keu ina leo e ikua nei, mai hoehu» | mohe? 0 lakou aoei M* eoea n&n» e malaainiA oe a m e kou ohan*.? TU kepa ia aeei oe me lakou i hiki ai ia oe ke hoolohe aku !#,mau a*o an-? noonoo pono mf»mua ae o kou ha* w; ana i kou ae. Aia ka boi a hoo kokoke aku kakou i kahi ou* po maikai alaila ka hei huli hon aku kakou a oanWVku is A"giipita ka j aiua oka hoōluhi. Es eka I.shui t roai huhku* mai a k»7eīe> ia K*u, | oiai, oka w« pono no ke hoi» ' kokeike ma? r.oi ka Milemo I o kau* | oei, i ike a! k* ao he hiki.no ī n» . takc>u ih ho: e liko nst' n» mea ! e pohi hele i-i nes. I No!*l!*, n* otikou f lehnlehu I * t keU ro*o nua i!oko o } o«Jtou w*ihon« moonoo, a pa<? ka * Ko'u iu*h*lo uui f 04T1D KWALIKO, I J Kakikuolelo v- s