Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 67, 9 January 1915 — EIA HOU NO O BANAN JACK KALAKIELA LANAKILA KA MAKAI NUI CHAS. H. ROSE. [ARTICLE]
EIA HOU NO O BANAN JACK KALAKIELA
LANAKILA KA MAKAI NUI CHAS. H. ROSE.
Ma ka noonoo o na Komisina o ! ka Oihana Makai, ame ka Oihana Kinai Ahi o Honolulu, tia hoholo lakou e hoopaa i ko "K&nana «īaek" 1 inoa iloko o ka papainoa o ka poe nkuia -e - ke ~ifatffnH7~iīitSko~ OiImna Makai. He lanakila kieki« loa keia i loaa i ka Makai Nni Chas. H. ! Bose, oi'ai iloko o na k«e ikaika ana, ma ke ano kalaiaina, a ma ke ano hoinoino pHikino maoli mai na nupepa Repubalika mai, aole i haaWi piā iki aku ka Makai Nui, malalo <j ia m*n hoino pilikino ia o Katftkiela a me ia pti nohOi. Ua hoike akn makou i ko manao e pili ana ī keia ninau, 60 k« kuleana o ka Makai Nui e hookohu ia Kalakiela i Kakanolelo na ka Hope Makai Nui, a ua knlike 110 ko makou manao me ko ka Makai ame ka hapa uuku īpaha o ka lehulehn, oia hoi. he kuleana ko ka Makai Nui e hookohu ai i ka mea ana i makeinake ai, ina nae i komo ia kanaka iloko o ka poai 0 n« pake* neta a ke kanawai i kauoha ai, no ka poe ninaninania. TTa hoikeike'aW makou no kekahi poe i ninaninaui* no ka hana ma ka Hale Dute Awa, Ua loaa i kekahi mau kanaka Hawaii elna na pakeneta kiekia loa, aneane no e piha ka 100, aka, aoie i loaa i kekahi o laua kekula&ai alualuifc, aka, loaa a*ti Ir i, k«k*& b»}e nona na pak«nsta i ih* 0 ko na H&walL H« iiiili paha ke olelo ao no knmu o ia hana ana-: Ota Nelaila ma ka waw, oa koike a& k& *akaf kuleana fl hookohn, a aole fio iaisin«. O ka hana -Wale M * Jk|l Komiaina oia ka naaa a i ke kulana makaukaū o ka inea nel, a ina na komo oia iloko 0 ka poal 0 ka "poe i kupono," e hoike ako I*kou ia niea i ke poo 0 ka oihaaa ap laila ke kulana i alu&lnia. Aole i malihini ka lehnlehu o Bonolnlu i ka ike ana maloko 0 na nupepa Repubalika Puka La, i na hoino pilikino a hoohenehene maoH ia "Banana Jack," me ke kumu kopono ole, koe wale no ma ke ano he "kalaiaina popopo," a ma ke ano o kk "hulu". Aole e hiki ia makou ke hooiaio aku 0 "Ban«na Jaek" pookela 0 ka ike ame ka naauao ma ia ano hana. Eia'e no paha Tja kanaka kupono e ae, aka, 0 ka manao nui oia ka hiki i ka mea nana ka hana ke hilinai maluna 0 ke kaaaka
ana e hookohu ai. kumu o fea holomnii ioa na >ati. 0 ke leanaka llelne foa - aken»eta no kela kulana oi'a ' •' Wīlliam R. Sims, ke Tia3koefe< : o ka Makai }fui. fte kanfi|:gj naauao o3a, a ila inakāukau ka malama bake waiwai, aka,llSfle e hīk! i ka Makai i?ini k6 hilipjg i. kona koko poaoi, a e waib£ Jku iloko o kona lima i kekahi hma ano nai o ka lehulehu, mamuli o kākahi kumu kupono, aka na<j InKihaua ka makemake nlfres?Whakole, ame' ke komoawia, o ke kanaka e kohoia; akft ua k«j||o anei ia kohoia anaf £ia hon ao kekaM ninau ano nui imua o fea Paoa Komisina hou, e pili ana no i 6eta hookahi no, aka ma ke ae nae mai ko "Hanana a e pili ana no i ko kā MakaffSui Chas. H. Eoae ktiteana~ e Ti?By>hu a lioopau paha i hekahi BMaet%iai ka oihana aku malalo o keka||Tnimu. Ma na Ia koho iho nei, pela I ka 'me'a i 'haiia mWW makon, na ku waki o Kaonohi e liko me ka mea i na makai, • hiki i ka hnli āMgSj> kana "waki." A ia ia e hoi homa (f) ua ikeia iho la lawa na makai e hoonoho ma kekahi Wfthi e i ka maluhia ia aku e Kapena hele « ku rUft hoole akul p HM» a BtanmU t*a Uwekaooha hou iaia e hdg w*lb, a ua hooie maoli hoi i ka Makai Nni knleana, e hoopaaJa4» noai kona kulana Mak&i a eia no keia nīnau i nnja o na KongsM,a hou. I ko makou ana, o ke kanaka e komo ana iloko o ka oihana makai ma ke ano makai ku hnina (a ano e ae paha), ua like ea ia me ke kanaka e komo ana iloko o ka oihana koa. I ka wa e komo aku ai oia iloko o kekahi o keia mau oihana am_e ka oihana kinai ahi, aole he wa ana e oielo ai <f No'u keia m&nawa, a aobe kulean o ke Kapena e kauoha mai ai ia r n." Ha ka rula paa iloko o keia mau oihana, he ik kaaaka make" »ia nud&lo V ka hoole kaaoha. Aole i kakaikahi ka poe i loaa na hoopai kiekie loa maUKtti o ka hoole kauoha a he nui no ka |«>e i uku i ka hoopai me ko lakou mau oia ponoi. fioko o keia ma» oihana, o ka "hooko" wale no ka baua i aole o ka hoaie kauoha. Iloko o kela mau la 0 ks kaua ma £uropa na ikeia ke kU |Hiia au& o kekahi o na Kenerala kiekie loa i loko .o ka ltukißi m ke kapae wale ana ae iw 1 īi kau«ha, aole no kaliaal&le X hi han 3 £ia he rula iloko e ka oihana taakai ke ole uiakou e kuhiKewa, iua e kani ke oeoe pauahi eliina nianawA, ao>U a hiiy, i kekahi ke noho aku i kauhale inn o koua hoi aua «ku uo ia aiai kaua ku waki ana, a akaiu uo |wha a uhi iho kahi "kihoi piU' ūq ka hoouanoa ana, Tplr no-1 hoi in& he ma kahi kokokej 1 koaa *ahi, o kaua hana (dutv) ; j oia uo ka hele aku a hoao e hoopani ia hauaaele T a aole o ka olelo, "no'u. kaia i&Auawa, aoU> ao ka oihana^ AoU' i loihi la 5 aa uni, oiai makou e um kO' ' aiauui Papu, a ma k&hi eokoke i ka 1101010 New Era o Suu{h, ■ «uA he mau haole oua e k» ai\a ilu- > ua o ka lepo, e olelo u|§ ana a e f aiualu ana i na kamalui 4e ka hoo- > puka aoa i na olelo {Kuppela loa,, Aoia ha aiakai palail% ua aia nae ■ a* kahi kokoke.mai ko Holtj h« aaakai ka& _ <§ai o kom wa hooaiaha.ia m4J^ - • :■ ir:
ana,* aole oia i hoole i ta hele ana mai 3oko" o kona pajama, mtf fat hookjudna ole e hookō i kana haiia.. • HH«_ kanakolu makahiki i hala ae nei he oihana kinai ahi uku ole ia ko līonolulu nei, a he poe opio kuio Ikaikā ka poe i haawi wale aku i ko lakou manawa, ka luhi anio ke ola pu no ka hoopakele ana i ke ola a me na waiwai o ka lehnlehn me ka uku ole ia, aka aole i lohe ia he wa kekahi a kekalū o na knnaka 500 a oi i lioole aku ai i ke kauoha a ko lakou mau mua. ] Eia no o Cha=;. ī?. Wilpon ame Ju!ius Aseh lie mau Luna Nui no ka oihana Kinai Ahi ia mau aka, aole paha e hiki ia laua ke oleio mai ua hooleia kekahi o ka lana mau kauoha, e pili ana i ka hana a kela ame' keia kanaka kinai ahi, Eia'e no o C. J. McCarthy, o Lunakanawai "Kohikaiia a lehnlehu wate ae i noho luna iloko o ia oihana ia jnau makahiki, aole he hoole kauoha i ikeia, oai nae e. hana ana na kanaka i ka lakou liana me k uleu ole ia. Hookahi mea nul ia lakoū oia ko lakou moto, "raa kahi' a ka hana e kahea ai, malnila makou e loaa ai, w (where duty ealls, thero you will find us). Tle moto maikai keia e hoopiliia ae i ka poe o ka oihana makai, me ka nana ole i ka manawa ame ke ano o ke kauoha. E hooko i ke kauoha manma a maliope aku hoohalahala. Ma ke kau Ahaolelo iho nei o 1913. ke ole makou e kuhihewa, oiai e noonoo ia na ka bila kanawai e haawi ana i ka manft i ka Makai Nui e hoopau " i ko»a a E?)T. yHo k»kahi knmn k|feQ»<^«g|£ kĒßm%<&<* «lek, w L* o lwi>teStei "i'fia m*2na naloaai MaiaiNai 'k&. mpii we ke koleaa,. malalo ® ke kanawai, e hookohu a hoopaa i na Hope Makai Nui, mai ko lakou mau kulana kiekie ae, aole ka he taana a he kuleana ia ia e hoopau i keia w samola poteto" no ke kue kauoha? O ko m«kOtt manaoio, e paa ana ka Makai Nui ma kona manao e like me kana i paa ai no "Banana Jaek," a e waēle aku i na poe kue kauoha a pau maī* ka oihanA akn. E like nohoi me ka hoiuoia o ka Makai TsTui e na nnpepa Eepnhaiika. 'nia ka nSeā 'pili ia **Banana Jaek, w pela nohoi e hoinoia nei oia no ka hoopau wale ana īa KaonoM ts<. ka of hele ka e himeni no ka aoas Repuhalika.n TTa hooliihia wale ae na nnpepa nī»īniia o ka manao f>3ikino a kalaiaiaa" hoi. a aole mahma o ka mea oiaīo maoli a kti i k pono. ■ Aole p&ha he hoīho i ikeia ke kupKnaha | elike me ko ka Makaī Nni Kale loke e hoinoia neī, Oka mn.a. ke hwinoia nei oia rto ka pfta ana mai i Hkahi kanaka Hawaii āna i hilinai a>, a i hiHnaiia e na makaainana koho ha!ofa Apana Koho Elima, a ī UiKnaiia no e ka lehnlehu o Houohi-1 ht, a i makankaĀi a i ikeia ka hoo-i por.o ma kekahi o na knlnna ki>ikoī n hiliuniin i loko o ka oihana M«kai 1 A o ka Tna ke hoinoia neī oia 'Uo ka Koopau ana akn i kekahi kanaka j ike maopopo ia konn kne i na ruTa 0 ka oihnna makai. he kanaka l hiki ole ke ike i kona hewa. wahope'o nn manawa lehulehn a k:i makai *»ui i ao ak* aī a kuhīkuhi sku ia ia • to.a he oiaio ns roea v i haiia W:i'i ?a mskon, ns ahonui maoli ka "Mnkn? (ma ka fcoao 'āna e hoi hou o KaonoIhi i loko o ka oihana wakai, ' Aka «* F*hn faha I» vh>o no ka paiia mai eka aoao kue, Aka o lanakihi .1 ana ka <uai<\. e'Kke me ka pala ava •liko W o ku "H&uaua Jack.' 1 Ki» m*i Aloha Ait\a ko -v!i 'ialm «♦s, feo Lei L*h«it knoavi Oi—* kahpa a hwkipa ;h» aw. i--1 Mai nele ko kan?ka ike koiki j ōle, oli» bt>lo mīW ana mai, j\&n a! ia hohu o "Pun.'i, Vs. hewn r.o o T*una ! Va \aikamahV,e, laa ka pono ōle v .■ ■