Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 28, 13 July 1917 — HE KUAHAUA Na ka Peresidena o na Mokuaina Huiia [ARTICLE]

HE KUAHAUA

Na ka Peresidena o na Mokuaina Huiia

OIAĪ ka Ahaolelo Lahui ua hooholo a o ka'Peresidona hoi, ina ka la umikumamawalu <> Mei, hookahi tausani eiwa hanen me umikumainahiku, ua aponb i kekahi kanawai maloko o laila keia mau hoakaka inahope iho nei: Pauku 5. 0 na kane a pau loa mawaena o na makahikl he me kanakolu, hui like, e ku no i ka hoopaainoa e Hke me na kuhikuhi i hooinaopopoia e ka Pea mamuli hoi o'ke kuahaua a ka Peresidena a i ole kekahi hoolaha akea e a« paha ana a i ole kuhikuhi paha e hoike ana i ka manawa me kahi o ia hoopaainōa ana e lilo no i hana na ka poe a pau o na makahiki i hoomaopopoia, koe na aliikoa me ka poe hoohikiia o ka OihaUa Koa Kunmu, ka Oihana Kaua Moana, a me ka Oihana Koa Kiai me Oihana Koa Moana oiai e paa ana malalo o ka oihana o na Mokuaina Huiia. e hiki kino a e haawi ia lakou iho no ka hoopaainoa malalo o na kuhikūhi o keia Kanawai; a o kela me keia o ia poe e man&oia no ua loaa.pono aku ka hoike no na kauoha o keia Kanawai jtna ka wa e hoolahaia ai o ia kuahaua a i ole hoolaha okoa ae paha e like ae la me ia a ka Peresidena e hana'āi a i ole e kauoha ai paha; a o kekahi mea e hoonele a hoole maoli paha i ka hiki kino aha no fea hoopaainoa a i ole haawi ana paha ? , iaia iho no ia hana e iike me ia i hoomaopopo ia maloko nei, e ku no i ka ahewaia no kekahi mikamina a, k(j ahewaia maloko o ka aha apana o na Mokuaina Huiia i loaa ka jnana hookolokolo no La hana, e hof>paiia no ma ka hoopaahao aole e oi aku i ka hookahi makaniki, a rna iā wa e hoopaainoa ia no e like me ke kuhikuhi a ke kanawai: Aka nae i ke kaheaia ana o na hihia e haawi mua ia no ka noonoo ana, maloko o na aha e hookolokolo ana ia, no ka hookolokolo i na hihia karaixna malalo o keia Kanawai: A pela no hoi, E ku ai i ka hoopaainoa ka poe i hiki āku ko lakou mau makahiki i ka iwākaluakumamakāhi a hiki ole aku hoi i ke kanakolukumamakahi o ko lākou la hanau ma a i ole mamua o ka la i kauia no fea hoopaaanoa,. a o na poe a pau i hoopaainoaia peia e ku no i ke kaheaia e komo i na puali i hoomanaia manauli o keia, ke ole e hookuuia a kalaia paha mai laila mai e like me ia i hoomaopopoia maloko o keia Kahawāi: A peīa no hoi, I ka wa e kaawale ai no ka manawa mai kahi noho pāa mail ō kekahi mea i ku i ka hoopaainoa e like me ia i hoomaopopp ia maloko nei no ia hoopaāinoa e like me ia i hoomaopopoia maloko nei e hiki no ia hoopaainoa ana ma ka palapala malalo o na kuhikuhi e hoomaopopoia ai e ka Peresidena. Pauku 6, Ke hoomanaia nei ka Peresidena e hoohana i kekahi a i ole i na oihana no a pau a i kekahi a i na aliikoa no a pau a poē agena paha o na Mokuaina Huiiā a me kb na Mokuaina pakahi, na Teritore, a melea Apana o Kolomobia, me ko lakou mau mahele aupuni, no ka hooko ana i keia Kanawai, a s o na aliikoa a pau me na agena o na Mokuaina Huiia $ me ko na Mokuaina pakahi, na Teritore, me ko Lakou mau mahele aupuni, a me ko ka Apana o Kolomohia, a me na poe a pau i hoomaopopo ia a i ole i hookohuia malalo o na hoomaopopo ana i kauohaia e ka Peresidena ina ia mau hookohu ana ua hanaia e ka Peresidena ponoi a i ole e ke kiaaina a luna oihana e ae paha o kekahi Mokuaina a'Teritore paha no ka lawelawe hooko i keia Kanawai, ke kauohaia nei e lawelawe hooko ia mau hana e like me ka ka Peresidena e kauoha a e kuhikuhi ai, a o ia mau aliikoa a mau agena hoi me na poe i hoomaopopo a i hookohuia pela e loaa no mamūli o keia ka mana piha no ka lawelāwe i na hana a pau ma ko lakou aoao e hooko ai mamuli o keia Kanawai malalo o ke kiihikuhi a ka Pereeidena. Na palapala oihana no ka hooko i keia Kanawai e hiki no e hookomoia maloko o na wahi i kauia me ka hoailona kuni o ka Oihana Kaua. 0 kekahi mea i kauohaia e like me ia i hoakakaia maloko nei no ka lawelawe hooko i kekahi o na kuhikuhi o keia Kanawai a i ole na hoomaopopo kauoha i hanaia a i ole mau kuhikuhi pahā i haawiia mamuli o ia e nele ana a i ole e hoole ana paha i ka hooko ia hāna; a o kekahi mea no hoi i kauohaia e hooko ia hana a i ole i īoaa a e paa ana i ka mana malalo o ia Kanawai, mau kauoha & kuhikuhi paha, e hana ana me ka manao maoli iho a i ole e lilo ana paha i mea hui like ma ka hana ana i kekahi hoopaainoa wahahee a oiaio ole paha, nana Mno hookuu ana, hoohiki koa ana, a i ole komo ana i ka oihana koa paha; a o keiahi mea no hoi e hana a i ole e lilo ana i mea hui ma ka hana ana i kekahi hoike wahahee a i ole hooia ana no ke kupono ona me kona hiki ke kauleleia a i ole o kekahi mea okoa paha no ka kwelawe hana malalo o na kuhikuhi o keia kanawai, ā inau rula hooponopono paha i hanaia e ka Peresidena malalo o ia, a i

ole, ma kekahi aapne a/e, e nele a hoole paha i ka hooko pilia i na kauohā mni iaia niai no ka hooko i kela Kanawai, o iā āole i j)akele mai ka mana o ke kanawai koa, e aliewaia no kekahi mikamina, a ke ia apana o na Mokuaina Huiia i loaa ka, no ia hana, a e hoopaiia no ma ka hoopaahaO' manawa aole e oi aku i ka hookahi makahiki, a i 6fc;|g&~ua ku i Jte kanawai koa, e hookolokoloia no malokO'epiā alia koa a e hoopaiia e like me ka ia aha koa e kaUOtTjFSL Nolaila, WILSON, Peresidena o na Mokuaina'ke kauoha nei i ke kiaaina o kela me keia pakahi, i ka Papa o na Komisina o ka i^olomohia, a me na lunaoihana a pau me na agena keia. Mokuaina me na Teritore, ko ka Apaaa. o a me ko na kalana me na munisipala.maloko i kekahi mau hana pili i ka hooko i ke ae Ia ; a o ia mau hana e hoike pololeiia o na kauoha i hana like iaikeia.la. • • A ke au a ke hoolaha aku nei i ka poe a pau i ku i ka maloko o kela me keia Mokuaina a malokd Apana o Kolomohia, me ke kulike nla ke nei, o ka manawa me'kahi o ia hoopaainoa .ia o ka hora 7 kakahiaka me 9 ahiahi o ka 1$ 1917, ma kahi hoopaainoa maloko o ka kahi o ko lakou mau home" noho mau. O ka iwakaluakumamakahi makahiki a i hiki ole aku o ko lakou la hanau ma a ae. o ka la i fioikeia maloko. nei ke kauohaia koe nae na aliikoa me ka poe hoohiki koa ia o"s3E|||hfi-na Kaua Kumau, ka Oihana Kaua Moana, a me ka Puali Koa'Kiai me Koa Moatttf" oihana ana no na Mokuaina Huiia, me ka Puali Aliikoa Ukali me na koa o ka PnoH gSijpiai iloko o ka lawelawe oihana ana. Maloko o Alaeaka, Hawaii, a me Potoßiko, he la aku ana maloko o kekahi kuahaua e keia hope aku. A ke i poe mamuli o ka nawaliwali ua hikl ole 3&ā &oopaaino.a i ke kakauolelo kalaaa o hoomaopopoia mai o na mea e hanaia ai i ke hoopaoinoa mai ko lakou mau kuiana akn lakou mau home mau e hiki no e aka 0 ko lakou mau palapala kalir lakou mau home mau ma ka nei. E nonoi lakou e like me ka o ke kalana kahi o lakou e noho hoakaka mai i na hana e hiki ai ia lakou ma ka p ilapala. I ka wa o kekahi o ia poe, nawaliwali a kaawale ana paha, e hiki ole ai A ka hoopaainoa oiai e noho ana maloko o na maluna aku o kanakolu tausani noe. e nonoi kakauolelo kulanakauhale o ke kulanakauhal#. kah£j|g6kon e noho ana a aole hoi i ke kakauolelo o ke kakauolelo o na kalana me ko na k)ilfl.nftkfl.iihfl.lft tausani ppe a oi maloko o laila i manaoia. «.na. he mau noi lehulehu mai ka poe noho ole maloko o laila ke hoomanaia i na mahele agena a e hoohana a hookohu i ppe .mo na hope e like me ke kupono no ka hooko i ka o ia'poe noi. 0 ka mana a paio aku nei ua hooikaika e kau mai i kona manao o ke ao holookoa ma ka ikaika. No keia ku®s£l liooikaika ai e hoomakaukau hoomahuahua i kōna rr kaua a hiki i ka loli ana o ke alo o ke kaua. maa ia kakou i ka hoomaopopo no na puali ka-na. he kaua no na puali. Eia he.mau iahui holookoa ua &ty£&ukau me ka lako kaua. Pela hoi, na kane i noho ka mahi i ka lepo me ka hoohana i na h'ale han£"sBßJHākoii he mahele uuku o ka oihana kaua e like nie kjb a emi iho hoi ko lakou kulana

malalo o ria kauaka e nai ana nialalo o ka welona o na hae kaua. Peia no me kakou nei. Aole he pufdi kaua ka kakou e hooiaakaukau ai no ke kaua; o ka lahui holookoa 110. No keia kumu ko kakou lahui e ala like a e alu like ma ke kino kaokoa hookahi a paio aku i ka "enemi o na mea a pau. Aole nae keia hana ano nui e ko, ina kela me keia mea e huki ana nona iho no kona pomaikai kaokoa wale 110. E huki hke na mea a pau no ka manao hookahi. Ke makenei ka Lahui i na kane a pau; aka nae, ke. makemakeia nei kela me keia kane, aole no ke kaliua e oi loa aku ai o kona hauoli ana, aka ma ka hana e hiki ai e lpaa he pono like ika lehulehu a pau. E like me ke kanaka ki pololel ake mau e hoao i lee kikō o na pu nunui e hanaia ai, me ka mekanika noeau ake mau e maki malalo o ka welo a ka hae, aia ke olā o ka Lahui ma ka maki ana o ke kanaka ki poloiei a noho hoi ka mekanika noeau e hana i lako kaua, E lilo ka Lahui holookoa i mea hookahi a e lilo kela me keia kanaka i mea hooko i kana apana hana i'kupono lea i kona makaukau; No keia hana ua hoomakaukau ka Aliaolelo Lahui ma ke kanawai no ka hookumuia o ka Lahui no ka makaukau kaua ma ke koho ana a e hoonohoia no kela me keia kanaka no ka hana e like me ka lawa o ka makaukau i loaa iaia e pomaikai ai ka lehulehu. 0 ke koikoi o keia kumuhana aole ia e hflci ke hoemiia iho. He mea ano hou no hoi ma ko kakou inoolelo a lie kia hoomanao no ko kakou nee mua ana. JHe ano hou no hoikeia o ka lawe ana mai a hookahua moakaka i ka kakou hana i loaa ai ia kakou ka paulele like maluna o ka lawelawe hana no ka pono o kakou a pau. Aole no hoi keia he hookikina ana i ka mea makemake ole; aka, he wae an'a mai waena mai o ka lahui holookoa i ala ae me ka manao makee aupuni ohohia nūi. Aole keia he koho ana ika poe maki me ka hae ma ke ano e manaoia ai o'lakou ka oi aku mamua o ka poe kohoia e lawelawe i kekahi mau hana ano nui e ae pili i na hana hooulu a paha mahope o ka puali ma ke kahua kaua. • 0 ka la i hoikeia maloko nei oia ka wa o na poe a'pau e hiki Jkiho ai no ka hoomaopopo ana i ka lakpu mau hana, No ia kumu e hoomanao mau ai o keia kekāhi o na wa āno nui loa iloko oka moolelo oko kakou noho lahui ana, 0 keia ka la e ikeia ai ke aloha aina oiaio a e koi like ai iloko o kekahi puali nui no ke pale ana aku i na hookahuli i ka holomua o na kumuhana e hoopakeleia ai ka Lahui. He mea ano nui loa no ka haaheo o na mamo o Iteia lahui ke kuikahi like o na pbe a, pau, a aole e ikeia he owa iloko o ka puulu lahui. , E lilo no i hana ano nui ka noonoo.kaana pono oiai ka la o keia hana ano nui e kokoke mai ana e hoomaopopo i ke ano ku io me ka haaheo o ka lahui a me ke ola hoi o ke aupuni e kakoo hoopakeleia, Ke koi mai nei na hana hooulu i na mea e ola ai na kino o kakou aoLe e lilo ia la i la kulaia hoohauoli, aka, e lilo ke koikoi o ka hana i mua o kakou i mea nui na kela me keia mea e noonoo a e hooko ai m6 ka manao makee a aloha aina oiaio, a he hana hoi na kela me keia kanaka, ina paha oia e hoopaainoa io ia a aole paha, e kokua i loaa ai ka inoa o kela me keia mea o na makahiki i hoomaopopoia i paa ai ma ka papainoa o ka haaheo a kiahoomanao no ke aloha aina oiaio. 1 HOIKE NO KA OIAIO 0 KEIA, ua kakau Au i ko'u inoa a ua kauoha hoi e kauia ka Si!a o na Mokuaina Hūiia. Hanaia ma ke kulanakauhale o %akinekona i keia Ia umikumamawalu o Mei iloko o ka nmUhil-i 0 ko kakou Haku hookahi tausani eiwa haneri me a o ke kuokoa o na Mokuaina Huiia o Amerika, fia hookahi haneri me kanahakumamakahi. WOODROW WILSON. Na ka Peresidena: ROBiRT LANSJNG, Kuhina Nui.