Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 36, 7 September 1917 — KA MANA KOHO BALOTA O NA WAHINE [ARTICLE]

KA MANA KOHO BALOTA O NA WAHINE

Oka bila knnawai a Senetoa Shafrojih v ka wailio aoa aku i ka alia aen«te o ka Ahaolelo LaLui e haavri a.n& i ka inaaa koho i na wahine. be . - hooke wale ana no ia* p ke senetda i kekakuahuna o ka aoao Uemokalaka iihooholo ia e ka ahaelele i malama W m», St. Louiii, Missouri, i ka malaina o īum i hala. Ma ia ahaelele i hooala ia juai fca ninau M Ka Mana Koho o nu Wahiiie;, 1 ' ma ko ano he ninau lahui, aka, aole i holo ma ko ai>o he iiinau lahui, ua waiho ia »a kela uiue keiu mokuaina arne tcritori e hooholo a hooholo ole ka a-e ia ana o oa wahine o koho balota. Mm keia kanawai a ke Sent;toa Shafroth o ka waiho ana aku la, e aho ia mamua o ka Kuhi'o kanawai o lu» ,waiho aku la iloko o kā hale o haawi ia ke kuleana i na kane i k>&a ka manao koho i keia manawu e i&ho j»aijina o ninau o ka' ioaa o ka'mana koho ?na wahine o qme ka ole. He kanalua :' r W:fco īnakou. no kA loaa o ka mana koKo i na wahine o Hawaii »ia ka kanawai, a mea, he .na ka«fe j manao aole he mea ka mana'koho i na o haalele ia t ka mai na m» ka hale, „ ,|>eJa pu me na hana e a'<f; aka ,|oL ina ma ke kanawai y. senetoa *.? o Colorado ; he manaoio e loaa io ana i na wahine r - oJ||aw&u kela pono koho ba!oka e ko na kane. '*' . Ō ko kumu nui o ko inakou niaana pela, penei no ia : Ma na V- kofi,o halota apau o līawaii nci ; ® paa mau ana ma ke kahuahana o a& aoao kalaiaina, Demokalaka ame jKepublska e haawi i ka mana koho |;*ljsota~i o Hawaii e like kekahi mau mokuaina o Ame'Huipuia, ke koho o na wahine like me na kane, I ka haawi ma- ', oK ana mai o k« ahaolelo lahui i kā mana i ko Hawaii nei ahaolelo kuhaawi ana i ka koho i 11,I 1 , Wfthine, aolo loa e hiki i ka aoao | i&laiaina e noho mana «na ma ua o ko kakou ahaolelo knl.iko ke Hnffrr a*e, no ka mea i ka hooko ole 0 ka aoao ia Inkou ka liapn)w ahaolelo, ho niea maoiioiio |Bfeijraa fawe wale mai no ia aoao i e haawi i na wuhim koho i mea lealen walo makemake e lilo na w,v aku ka l;i .koho ia i h-nn koho balofa ui la- . "Ke kaualua 010 ',ol %•kiwa mamnn o ka I|i£is3fc l tna~ *&£*«; loaa fo mai o ; ko 11 iiet «liaololo. o:

e haawi aku i ka mana koho balota i na wahine, a ina i ka aoao Repuhalika ka mana o ka ahaolelo, e hana mai ana lakou i kekahi kānawai e koho balota ia e na kane kft--īoaa o ka |>ono koh'o i ?ia wahine ame ka ole, a i ke koho ia ana a loaa ole ka pono koho i na wahine, e kapilipili ana ka ]oaa ole i na wahine ka pono koho mamuli 0 ke koho ole ana o na ktne, oiai no nae na kane Kepuhalika e koho ana ma ka aoae hoole; aka, ina iJoko o ka afiaolelo ; aole e hiki i na poe kau kanawai ke pee a'e* a no ka mea e ike ana ko lakou moolelo, ia man&wa hookahi he poe lakou i kakoo i o ka aoao,'i ke kaleoo ole ana ua maopopo ko lakou hopena Ino ia mua 'aku e hoea mai ana. He mea maik*d no ka loaa ank o ka pono i na wahine ma Hawaii nei 1 kulike me kekah? mau mokuaina ma Amelika Huipuia. Ma ka ahaelele a na Demokalaka ma ke kulanakauhale o St. LouiV&i&soūri i Ita makāhiki. i hala, he poe wahine kekahi mau elele mai. ka mokuaina mai o TJta, Waiomina ame Keleponi. Aole oia wale no, ika manawa i noho ai ka Ahaelele ma ka la 14 o lune o ka makahiki i hala, e hooikaika ana na wahine e hookomo ia ina ke "kahuahana o na Demokalaka e loaa ia lakou ka pono koho fcalota« e haiolelo ana na wahine ma na alanui, iluna o na kaa otomobila a na wahi like ole apau, he keena poo ko lakou kahi o lakou e hoakoakoa ai: ī k a la i noho ai ka ahaelele a na Demokalaka, a i ka manawa i ka ? i ai o ka huakai a na kane mai ka liokele aku ke keena o ke komite lahui, ua piha ka aoao o ke alanui i nā wahine me ko lakou mau lole makalike he keokeo, me na kaai e kau kepa ana ma ko lakou aoao, me »a mamalu makaiike me na hua plapala i kakau ia, "I mana koho no u a wahiue," he „mau mile ka loihi i piin i na wahiue ma na aoao o U- alanui, he hoike ana mui ia i k« nui o ka hana o na wahine m.

loaa ia lakou ia pono. līe mau komi<e ko lakou i hele aKn •' ' ni! ' me ua komite Laku ka-hm-ihana no ke noi ana e hookomo Hia ki- kahuahana o ka aoao I 'einokalaka e loaa ia lakou ia pono; >10 uiea oiaio ua koiuo _ma ke ka.!!ifM:uia r lnan ia lakou ia pono, «el 1 nae ma k»- ano ho ninau lahui c liko mo ia inaluna, aV aka, na ko]a ame keia mokuaina e haawi iu Likou ia pono ma o ka ahaolelo kuloko ala oia mokuaina a tepitoi'i si nn kfl senoto.fi S>;nfroth o ka 3ioo-

komo ana aku la i kela kanawai, he hooko ana ia i ka manao o ke ka-1 huahana o ka aoao. O ko Hawaii nei komite i ke komite kahuahana ame na olelo ho6holo oia no o Senetoa Hon. M. C. Paeheno a oia kekahi i kako nuf i keia pauku o ke kahuahana, a no ka mea ua ho-1 ike mai ka moolelo oia komite p^la.! K"e lana nei ko malou manao, e I holo ke kanawai a Senetoa Shafroth o Colorado, oia hol e harfwi ana i ka manu i ko Hawaii nei ahaolelo kuloko e hana i kanawai e e haawi ana i ka pbno i na wahine, aole e koho halola ia o loaa ole auanoi ia pono ina wahine. '