Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 28, 5 November 1928 — KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO – HE WA PALUPALU O KA NAAU. HOOHANA PONO ANA I KA MANA MALUNA O KE KEIKI [ARTICLE]

KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI

KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO - HE WA PALUPALU O KA NAAU.

HOOHANA PONO ANA I KA MANA MALUNA O KE KEIKI

Adle he alil o ke au kahiko, aole no hol he kanaka i manaolu ua ano lijke mc ke akua 1 malama pon<l>la e Ilke mc ka pepe. I kona mau mahsna mu» he urnikumaīlma a umikumawalu paha, tra aku kona mau m,akemake a pau. O na pono a o ke o!a no ho! o ka poe nuhul, ua la no ka' pono 0 ka pepe. No keia mea, ua lilo iho la ka pepe 1 ka umlkumawalu o kona mau mahlna o ke ola ana a maluna iki aku paha i mea manao nui loa ia, He puolo oia o na makemake lehulehu. Oiai ke keiki i oili mai ai mailoko mai o kona kulana hikl ole iaia ke kokua iaia iho, puka mai la oia e paio me na makemake o kona mau kalkuaana, na kaikuahine ona, na makua no hoi ame ,na poe kanaka mak.ua e ae e 1 hoopuni ana paha iaia, Hoomaka Iho la ka_haawica paakiki mua loa e loaa iaia. E hookupono ae ana oia i kona mau makemake me na maHemake o e hoopuni aua iaia. O ke kumu iho la ia o &a palo 9 keia ao-o.na iini ame na makemake o ka mea hookahl e paio ana me na koi a ka lehulphu. O ka hoomaopope ana i k«a mea iloko o ke ola j ana o keikl ka mea nana e haaj.wi mai ia kakou i ka ike e pili i ana i ke kulana o ke keiki a loaa | hoi ia kakou ka hoomaopopo i ks ano e ao aku ai ia lakou. Elua niea.a ka makua e hoomaopopo ai. <1) E ao oia i ke keiki e ike i ka nui 0 kana e hoohaahaa mal ai malalo 0 na ko; ame na makemake a kona poe nunui, a (2) e ao oia i ke keiki : ka palena o kana mau koi eo ka hookoia o kona mau makemake Oi.a hoi kahi ana e ku ai no kona kuleana iho, kahi hoi ana e hik; al ke hoopepe aku ai malalo e ka kona poe nunui. a kanaka makua hoi. Ina e hookuuia ke keiki .1 mee | hoopunahele loa ia a hiki i koa^ ■ manao ana ua hiki iaia ke ko: « j hookoia mai. kona mau make- | make apau me ka nana ole i ka j pono q kekahi, e lilo ana ia ; jmea hooku'iku'i ia hai a i iioa j paio ao na poe he lehuiehu ma- ■ hope aku, a he kanaka anuni ; ana oia ma kona ola,ana maj hope aku. E ulu mai ana "keia pilikia i ke keiki mamuli o ko»a ' ao o!e ia i kahi e pau ai 0 kona ! kuleana^koi. ■ Ma kekahi aoao hoi, ma hoi e j limanulia ke keiki i na wa apau a khial mau ia kona mau make- | make i na wa "apau, e lilo ana no ia i mea e pono ole ai 0 ia keiki mahope aku, a mailoko maj 1 0 na keiki i hanaia pela» na kehki nunuha a hoohaunaele. O ka j mea nui loa a 0 ke kahua no hoi je pono ai ke ao aiia'i ke keiki j oia ko ka makua imi ana i aiahele 110 na makemake 0 ke keiki e hookoia ai me kona ike ihe aole o kona mau niakemaks apau ke hookoia i na \va apau, no ka mea. aoie he makaukau i ona 1 ke koho ana I na makej make kupono, oiai he opiopie ! oia. j He makemake i:a keiki e hooio. fHe makeinake e ikeia mai, ina I no paha he malihini kai hiki |mai 1 kou home. Makemake oia e hana i kekalii mau hana e ike ia mai ai oia, me ka nana ole ina yaha he mau hana maikai ia a aole paha, aka aia ka pono o .kona ikeia mai. I kekahi manawa, iiana na keiki i na hana.e t hoohilahilaia ai : kona makua a houwi okia e ka poe kipa mai 1 kou hale. Elua waiwai nm iioko o ka man.a ao 0 ka makuu i ke keikl, He ūaheie ia e ao ia ai ke keiki I e hookupoiio ae laia me ka auna l 0 ka Kome a he mea hoi e ao ai pehea ia hoīke ai i j k.Oiia mau īiai ame kona mau j makemake. Aole hookauniaha o i ka maaa eialo; he iioohanau mai lia i ke kulana onipaa a hauoli j no ka mea he ao mai ia i ke keI iki i kana wahi e heie ai apau | iho. E ao aiu īa iaia e ike oia i kona palena a kuleana iwaena 0 I ka iehulehu, a e kaupalena at\a jhoi 1 ke khulehu mai ka hehi ana ma ilalo. Aia wale no a ioaa ( ku *ke ame ka hoomaopopo i ke j keiki a hookupono oia i koua m*a ke-i me ko ka iehuiehu ma i ke ano kauiike e loaa iaia ks j kulana maikii -.loko o keia oU |aim. Hc lehuiehu wale na kaua 4tti m,\e na kaoitu ana a m m? • ku* l k&u iho ai maiuna o u« keiki me ka kupj.no ole & 10411

mau he mau hopena pono olf 4ie uu> wale o la mau KaomJ i papa u*ia e hiki \ ka mu.kua ke kapae ae ina e hoao ka makua e loaa i ke koikl kekahi umu alahele e puka al kona mau makemake nic ka hooplllklei vle aku " ia hal. llc hiki ioa ke ao ia ke keiki a ioaa iaia ka hlkl u hoopuka ia kona mau makemake. t kupono ai i ka makemake o ka iehulehu. 1 mea hoohalike,. he hiki ke ao ia ke keikl e hooio a , e hooikeike iaia Iha riia ka hana , ana i Uekahi mau mea maikai, e i iike paha m« ka lawe ana i ke , pa meaono imua o ka lehuiehu, ~a i oie.ma ka lawe ana mai paha i waieinu no na malihini i kipa mal ma ka home a peia aku. X kekahi m%nawa aku nei i hala ike aku nei au i kekahi kanaka e iapaau.ana 1 kona kaa j okomopila oiai kana wahi keiki ( uuku o eiima paha makahiki, e j.hoao ana e kokua i kona makua- | kane. Ua waiho ka. makuakam j i kana mau mea maluna o | ke pakaukau o kahi ke|.iki liilii. hoi, no kona makemake i loa e kokua i ka makuakane iawe I hoomau mai la oia i na mea t hana a kona makuakane i ma- | kemake oie al. Ina wa apau a | kahi keiki e lawe mal ai i kekahi imea hana, e huhu mau ia aku , ana oia e kona makuakane, me i ka oleloia aku e hoihoi liou oia i i ka mea 'nana ma kahi i loaa a.i i iaia. Mahope iho, i ka mak'. make j ana o ka makuakane i kahaI male, a i ka maopopo ana iaia ua waiho hewa ia e kahi keiki | ma kahi e ioaa koke ole ai, pii ae ( ia kona huhu a pai aku la i ke j keiki; a alala kahi keiki a holo i me ka uwe iloko o ka hale, j Hiki no ke kolio aku ua ioaa j aku ia ka manao ano e i kahi i keiki i ke ano o.keia mea he [mana o ka makua. He kakai- | kahi wale no paha na makuakane e iike me keia ka naaupo a hoomaopopo oie. aka he hoike keia e hoike mai ana i ka hiki ioa ke hookele hewa ia ka manao maikai a eleu o ke keiki mamuii o ka hemahema o ka makua. Mai pono 3oa ina i īmi kela j makuakane i alahele e hiKi ai i | kana keiki ke hooko i kona iim je kokua, oiai he momi ia e uiu j ae aiia iioko ona. Ua hiki ioa i jka makuakane, no ka pono o I kana hoomaheie ana i ke keiki, ike manao nui ole i ka naiouale jana o ka hamale a huikau ana i pana o kana mau mea hana. Q j ka mea nui loa i keia miuuke, i oia ke kokua aku i ka makemakē j iioko o ke keiki e kokua i ka mai kuakane e ulu ae a mahuahua. i Kuiai ia aku ia ka manaoiana l o kela keiki, a iie hana nui ka i hoao hou ana aku e hoi hou mjj. i keia ikaika o ka uianao ik>ko o ike keiki e kokua i ka makua- ; kane. Aoie e nui ,ka manawa o i keia makuakane e pau ina oia i I manao nui i ka pono o ke ao ana j i ke keki a hoomanawauui e iaii ii ka hamale, aka mamuli o kela i iiana hemahema ana, ua mū ioa *aku ka poiuo i ioaa. ma o ka loaa ana aku la o ka manao okea i iioko o ke keiki. komo aku U I manao iioko oaa, he por.o o!e ka ! ka hoao e kokua i kona mahuai kane. i He pono ina mak.ia e uumi - ikaika ioa l ko lakon :nau nva- • «&o, ina na pai>« ua pono oīe keiki, no ka pono o ke ao ana ī ke keīki.