Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 51, 18 April 1929 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

Kulou "Iho la ko Miss Kale poo' ilalo no kikahi mau sekona & ea ae la oia lluna, a 1 mai la: "Ke hookaumaha mai nel oe I Uo'u noonoo maniuli o kou hoole ma! aole e kuai I kau mau mea i makemake ai na kou mau makjsft. Heaha hoi kou kumu e ae ole mai nei i ko'n manao e hele lcaija e. kuaī 1 kau mau iKea 1 inakemake £ii na kou mau makua?" , Olelo aku la o Wilamaiki: "O ke kumū ea, aole a'u dala e hiki ai ke kual ia mau mea." ! "Ua olelo mua aku hoi au/HT oe, ina. oe e ae e Koi pu me a'u raa ka moku hookahl, na'u e haawi aku i "ke dala ia oe e kual ] al ia mau mea?" j *'Ae, ke hoomanao r«ei no au [ 1 kau olelo ana mai pela, aka, ; aole au i ae ato 1 .kau'wa i olelo ' mai al pela." | "No ke aha hōl kou mea e ae ; ole mai nei i keia wa?" j "No ka mea ina na kau da!a ! e kuai ana ia mau mea,' alaila, i = " • ■" ia piau' mau makua, a aole no hoi ia he ; aloha mai ia'n aku aia laua." ! "Heaha hoi ka like ole o'ia, no | 4ta mea, e holhoi .hmi mal ana 1 no hoi oe i ka'u mau daia e hooHIo ia aku ai rio kela mau mea?" j "Pela paha kou manao. aka'. ( aōle peia ko'u manao, a aole no ( . hoi o'u makemake e aie i ka ha'i | dala. Ina wau e nele i ke dala, | ■ he makemake ho au na ko'u mau lima ponoi no e īmi i ka'u dala. • 1 Nolaila, e kala mai oe ia'u, a e 1 hoopoina loa kaua i ke kamanio ' * anā mahma b kela mau maka- j na." Mamuli o ka paākiki 'loa o | WUaniaiki, h&i ole ia Miss Hale ! ke hookikina mai iaia e hele la- ] ua e kuai i na ko ! Wilamaiki mau makua me kana dala. - He like ole ko Miss Hale mau makua me ko Wilamaik:, oiai he i nui ka waiwai o kona mau ma- f kua a he ilihune loa hoi ka Wi- j lamaki mau makua, aka nae. ] ua loaa i ko ia nei makua ke- ! kahi mea waiwai nui 1 loaa ole ! hoi i ko Miss Hāle mau mākua,! oia hoi ka- hilina'i Ika Palapalā ] Hemolele, a na ia hilinai o la.ua 1 i ka Palapala Hemiolele i koi mai! iā laua e a'o i ka laua keiki ma 1 na alahela o ia Buke. a ke hoo- ! maopopo nei o Miss Hale i ka | HSa ha a'o ana aka Baibala. | Aole »o i hoomaopopo nui loa J 0 Wilamaiki i ka v;aiwai nui o j ka Paiapala Hemolele i kona wa ] e noho ana me kona mau'ma- ! ; kua, oiai no nae oia e pulama | ana, no i na a'o ana a ia Buke, j ; ' a!|cS,' 1 kona kaā-wale ana mai !• kPha mau makua mai, akahl no s ; oia a hoomaopopo loa i ka wai-1 wai nui o ka Palapalā Hemolele, i; no ka mea. me :hē mea la, oiai j; oiā i kaawale mai ai mai kona |] mau makua mai, aka nae, ma- [i muli o kona heluhelū pinepine \) 1 kana Hālhala I na la a pau, ! i me he mea la 1 he makua no ke- j ] : kahi e noho kokoke mai ana me j, ia i na la apau, no ka inea, he hauoli mau kona manao elike ] no me k'ona kulana mau ma ka ] home. i WĪUMAĪKI i A hiki mai la i ko laua nei i t manawa e kau aku ai ma ke kaa i j no ka holo ana i kahi o ka moku j \ a laua e kau aku ai, aloha aku I ; la laua nei i na hoa kula e ko- ' i koke mai ana a holo aku la ke ] j kaa, a no ka loihi no hoi o ka !j ' moku, haule aku la o Wilamaiki ! Ē hiamoe a na Miss Hale oia i ho- j j ala mai i ko laiia kokoke ana i kahi o ka uwapo, Hele aku la j laua ike kee.i.a e loaa ai ko laua r ; kikiki o ka moku a haiia mai la r aole e holo ana ka mqku ika wa > maa mau, no ka meā ua loaa ! ia kekahi poino i kekahi wahi o v ka moku a'elua la i koe alaila a makaukau ka moku no ka holo ] aku, No ia mea, hele aku la laua } v e huli 1 wahi no laua e moe ai j i na po elua a laua e kali ai i ] ka • moku.. l.oaa ko Wilamaiki! o iumi ma kekahi wahi hnle hoo- j e limalima, a o ko Miss Hale hoi jk raa kekahi hokele o ia wahl ! 1] I ka 3a mahope iho o ka po 'o mua a laua I moe ai n»a k"Ui k wahl, htki m.u hu o Mih- H.<'o i ko Wilam.iiki wal. e jmhi> hm 1 ] a loaa no o Wilamalki ni'i ak i v i ka iua o ka ana } he> n-ii k ai e ike ia Wihuua'kl, nol. i i<\ t> Wilamaiki iaia. a ike o,a , Ke i' pioloke o na kamaalnn o 1 •no .uiea aoJe i ikeia oi-, n,ai !

kela kakahiaka mai a hiki wil* i ka Miss Hale hoea ana aku. Hai maopopo ia mal la iaia nei aole na kamaoina i ike aia la i hea o 'vVu.> i r'nki. Hoomaka mai la ko Miss Hale noonoo e hoopilikia iaia no keia nalow&le honiia ana o kona hoaloha. I ka hoopaa ana o Wilamaiki i ka lumi nona, ua āelike oia me na makua o ka home iīaila kona mau ai ana apau, a 1 kona ike oleia ana i ka aina kakahiaka, hele aku la ka makuakane f o ka home ē kikeke ma kona lu|mi ā noka pane le'o ole mai mailoko wehe okoa ia aku la ka i puka a hemo mai la no ia me ] ka maalahi oiai ī ko Wilamaiki ipuka ana a'hele aole oia i W i : ka puka a paa. Manao iho la Jakou la malia paha ua hele o ' Wīlamaiki i ka holoholo i kakaj hiaka nui loa a hala loa i kahi ] loihi a ai aku la paha oia i ka I halē aina, aka, e ho! mai ana ' paha oia i ka haie no kona ama j awakea. Nolai'la, kali iho la o fTvli'ss"TTāte"aTiālā' T l6ā''ka n" ; aina awakea aole no i hoi mai ■ o Wilamaiki, No ia hoi ole mai ] o kona hoaloha, kaumaha loa īa 1 Iho la oia, Hoi aku la oia no ;kojna hokeīe me ka mānāo maikai ] ole. I hele no hoi oia i ko Wila- ] maiki wahi e noho ana no kona ilni no e loaa kekahi mau hoo- : ma'lamalama ana mai ia ala mai fno kekahi mau mea no e pili ana j i 'kekahi mau mea o ka Baibala. | Hiamoe ole iho la oiā ia po no - | ka noonoo nui i keia ike ole ia : • o 'Wllimaiki, I kakahiaka nūi ae ] | o kekahi la, a oia no hoi ka 3a | e haalele iho ai o ka moku ia j I wahi, he'e aku la no oia 1 kahi ! ! o Wiiimaiki ma, a i kona hiki ] ' ana aku e noho mai ana na ona j ! o ia wahi me ke kaumaha no ka j ' mea aole I hoi mai o Wilamaiki j ; ia po, Ninau aku la o Miss Hale. | : "tTa lawe pu anei o Wilimaiki! j i kona wahi paiki ame na mea ! ; apau?" Hoole mai la na kama- ! aina o ka home me kā I ana mai: j "Ua hele wale no o Wilamaiki me ke kuka ole a eia no kona mau mea apau iloko o kona lumi." . Olelo aku la ō Miss Hale: "Ē hele ana 'Bi.ii e hoike i ka oihana i makaikiu i keia mea, O komaua | la keia e kau ai i ka moku a e j haalele ana ka moku iloko o na 1 hola eha mai keia hola aku. a ] mamua o ka holo ana d ka moku, aole maopopo ia'u ka'u mea e hana ai. Ua loaa ko maua niau kikiki moku, a pehea la ka Manao au e noho ana au a rio'j kekahi moku aku, oi'ai aole e i apoīio ko u lunaikehala i ko'u' hpi a haalele iaia mahope f no ka ).nea na'u oia i koi" e hoi j i keia -v,a Aole no ona makema- i ke; e hoi koke, a o ko'u pakela ! koi, ae kela e hoi pu me a'u, E ha'oha'oia mai ana nae au e kuu ! mau makua ke hiki ole aku au 1 i ka home i ka wa i hQomaopopo j ia. E kakau no nae au i leka ia [ laua i ole e lele mai ko. laua ha- ' uii i ko'u hoea ole aku." 1 Olelo mai la ka makuakane o ' ka home: "He manao maikai kela au i olelo mai la e hele e hoike i keia mea i ka oihana makaikiu, a malia o loaa iā lakou j ke huli aku. Tia paha'oha'o au i i keia nalowale honua o ko hoa- I loha, no ka mea, ma ka'u nana j aku me he mea la he keiki mai- 1 kai maoli keia." Pane aku la o j Miss Hale: "'Ae, he pololei kela. j He keiki helu ekahi keia, a oia ' ana paha ka helu ekahi o ko ma- j kou kula i keia makahiki ae, no I ka mea, he keiki hikiwawe loa ! keia o ka holo o ka ike ma kana j mau ha.awina mai kona la 1 ko- ] mo ai i ke kula i kela maka- j hiki aku la, a oia nei wale no < ke keiki 4 ikeia ka pau o elua ] papa i ka makahiki aole no hoi oia wale, aka, oia !; iho la ka oi o kona papa i ka la I koike iho la o ke kuia, oiai no j nae he hapa wale iio o ka ma I ieahiki kula kona manawa iloko I o kela papa a he hapa i ka papa j ekolu," Olelo mai la ka makuā--! kane o ka home. "Pela nd ka'u j ike aku i ke ano o kela keiki, A-} [>le oia i like me ke ano o na I keiki e ae a pau. O na keikl e j s ke hiki lakoxi i ke kulanakau-! elike me keia, e makaau j AHle ana no ia poe keiki, a o| keiki hoi, aole i kana nmi { ■iona noho malie, a o ka puke f h<> la kana mea nui i ha wa a! a maua i hoeunaopopo fli ? ,va." |