Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 19, 5 September 1929 — HE MELE PULE NO NA WAA A KANA NO KA MOOLELO O KANA AME NIHEU Buke IV A FORNANDER, MAHELE III [ARTICLE]

HE MELE PULE NO NA WAA A KANA NO KA MOOLELO O KANA AME NIHEU

Buke IV A FORNANDER, MAHELE III

Kakaula mai e Theodore Kelsey. Ua noi ia na manao o ka leh«lehu. Hapai i kela waa mana ia Kana a hiki i Haupu. (Ka-ha-pula) 53. O Uli ia ka wahine ua lana ia e. .; . Ua pau ka waa i ka hana ia, a na UU e malama. Uli, god of sorcery; Uii, faie. (Ka-ha-pula)/ Lana, alana. (Kuplhea). 54. O Popo-alaea ka wahlne ua lana ia e. Hiki ke hoppill Popo-alaea 1 ka honua nel, aana i hooulu ka laau-waa. E hoolana ia iiku ana o Hina; ke iana nel oia iluna o Haupu i kau ia o ke kua o ka honu. (Ka-ha-pula), , Popo, pokaa i ke kaula. (Luahiwa). O Popo-alaea kekahl aliiwahir ne no Hana, Maui, a i ole kokoke Haila, i pee ileko o kekahi ana. Ua ike ia ke aka o ke kahili iloko 0 ka wai, a ua pepehi ia ke aliiwahine. Mahope mai paha keia moolelo. (mea kakau). 155. O ka wahine 1 ua lana ia e. Pili ka maile i ka hihlia o ke aloha, ka aala ame ka makemai ke. Aloha ka wahine i kana kei iki. Ile, aliali, hulali, uliuU a hohonu e like la me ke kai; anuanu a ano hoopau eha; ola na manao pili. Ua hinuhinu a ua nani a aala ka lau o ka maile. iUa u'-i o Kana. (Ka-harl>tila). Ua makaukau a palekana. na waa.no na Akua wahine. (Kupihea). Ua komo ia ka maile laulii o Ko'iahi ma Oahu, aia mauka o i Kamaile iloko o na mele, (lokepa>... 56. O Hanee ia-kake ke kahuna kui la. , Kakekake, lewa i o i a ne'i. Hanee-ia kake, aole e hanee iho ana ka pe'a (ka la). He kahuna kupua e malama ina la. K&ke, shwffie cards, donkey engtne (moves lreikht up and down) Han«e, helole'i. ka poe hana meue'newkake (H. B, Nalimu;. r Malia paha he olelo hoohenehene keia e pili ana i ka hooko oie ia ana o na wanana a ke kahuna o Kapepeekauila kekahi. (mea kakau). 157, Oke amo na o Kona la. Amo, ioad, auamo. Na, kena mea. Moe o Kana io Uli la ma

Kona. /Ka-ha-pula), AraOj e kau ka llma tea ka I«ako & me ke ama ame na muku l (welau o na iakeo)- a hapai. cjas. lokepai. Ke amo; huki ka pe'a lluna he amo ia. O kona, oia ke poo o ka laau pe'a. Naj kahi mawaena 0 ka o o ka pe'a ua kapa ia he na (middle part of the sprit 1 .Pe'a kipakipa (kipakipa, oim'ipa'i raa "keia a xnt kēiā aoaoi Hawaii, Kauai) jib. (Molokai, Laiiai, Maui komohana (kepakepa, Maui hikina)). Pe'a kepakepa, jib. (Oahu. Beckley j. Kumu paepae, ka huina o ka paepae a me ke kia. Pe'a 'oe, topsail ('oe, huii mua, huli ke aio). Ku nakona, main,mll. Nakona, ola ka laau. O elua 'noa. (Luahiwa) 58 O kalkai ana o Kona la Kaika'i, hele o Kana (streteh•d) io Ult la ma Kona, (Ka-ha-pula) O kaikal, ino ke kal, (James lokepa) O kaikai, rough sea (Kupihea) O kalkai, inoino, nul ka makani pa ma Kona. (Luahiwa). Pili Kona, Hawaii, 1 ke kai malino, ke kai maokiokl (vari-! egated sea), a me ka malie. Ke j ku la o Haupu iloko o ka la'i me ka manao ole e hiki mai ana ka ino, ka okaikai, ka plUkia, (mea kakau). 59. Ka hookumu ana o ka la. E kaa ana na pe'a, a e hoomaopopo mai ana ka la e holo aku ai. (Ka-ha-pula). Kahi.e pa mau ai ka la. (Kupihea). 60. 'Ka-noho ka ie iluna'ae. . Oka Aumakua maluna ae oia ka mea e hei ai na hoa palo. (present entanglements) (Ka-ha-pula). Ka nohoj'S | kahl o ke poo o ke 0 ua kapa Ja he noho. (Luahiwa) O ka ie pe'a he le moena ia, he lauhala keokeo i ulana ia e ka wahine a piha kanakolu, kanaha, a oi aku na ie. Aiaila humuhumu a loaa ka pe'a. Humu 1 ke kaula a paa mawaho o ka pe'a. Ua puka ma kaW o ka a (ka o?) ame ka paepāe. Oka puka aia maluna o kahi o ka pe'a e huki ai iluna o ka pou. He kaula ma ka lako o ka pe'a (kumu o ka pou o ka pe'a). Hookahi kapual ameka hapa paim ka laula o ie. Hana ke kala naaaae. malalo "plīu o Ji.u pe &. v/ e kaohi ai ka pe'a a holo ka waa imua. (Nalimu). Ka ie iluna ae, oia ka ie 0 ka pe'a malalo loa. Ka noho, ka poho o ka pe'a, kahi a ka makaai e noho al. (Kupihea). 61. Winiwini ka ie iluna ae. Ua oi oi na nuku o na maftu kiai o Haupu. Ua wae ia na uhane nana -e pale i ka pilikia mai kela a me kela apana o ka waa ae, a e lanakila maluna o ka mana o ka aoao enemi. ■(lXa-ha-pula). Ua winiwlni ka ie iluna loa e pili ana i ka welau o ka o. (Kupihea). Winiwini, oia ke poo o ke kia. (Luahlwa). 62. O Ka-uhi-ka-makar,i ka ie— iluna—ae. Noho. oia kahi i hul na kaula hoopaa kia malalo pono o kahi wlniwini. Pili ka makani i ka huhu a me ka pi,Ma. (Ka-ha-pula) Ka uhi, kahi e hoopaa ai o ke ? kaula ma ka winiwini o >:e kiā. | (Luahiwa). | Kauhi, e pani i ka makani. : eNalimu). ! Ua hui ia ka ieie ame ka iauI hala iloko o ka pe'a. 1 AOLE I PAU