Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 40, 30 January 1930 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHAIA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA NAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHI [ARTICLE]
HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI
HE KEIKI I HANAU KUPANAHAIA
HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA NAKUA
ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHI
1 ka kakou npio WUamaiki i : hoi al e moe ahlki \_ k,iJiQla elua 0 ka wanao, hoalaia ae la knna 'Mii ana e ?<eknhi llma wnliino i hoopa iho m-.i papaliPH a i IhiWi-l.-muiki, i kii mai l< ,ni hi oe e hflf- ki'ha ma kai- hunkai hoi 1 ko kakoo home. E ala koke a(> oe a ko-i!o 5 kou a l)oomakaukau nr> keia htir«kai me ka hokalia <>le. Tloko o !>mi minuke e hoea hou mai no nu a e pono oe e makaukau ia i,::inawa a' >' he)e no kaua me k;* hnokaulu? hou ole f?ku" 0 k-a leo ka Wilamaik) i 3oho me ka pa o kela lima ma kon;\ papalma hema, aka nae, aole oia i ike i ke kino, no ka mea, mamuli o ka Ikaika lo; o ka makahiamoe i kau iho maluna o koua mau mak», ua hiki ole iaia ke hoowaka ae 3 kona mau mak» a no ia mea iio hoi. 'namua o ka haalele ana iho o kn v?ahint' ia Wilomaiki, papai iho la nia ' kona papalinā hema :i hoohuli mai la ke lu;a U \T.lb n -.ĪU ine ka ōl< lu "ānalīial, "ua loVif- ;Ucu l<i oe i ka'u olelo. a o ka honkowa-i le uo kou pono. E hoomanaol iloko o uir.: mau minuko t hoea hou mei au, a ioa' aole oe i makaukau, e laweia ana oe e a'u elik;- :oe kou kulana e loaa mai ai i,r : Mai puka i> iwahoo kou lui» " .i'nua o ko'i, hiki alui mai. :: > uo hoī e' hr-'o e hai aku ia hfii i keia mea." i Ika p.jm ana o keia pt.u oleloa ka wjil 'r.e, nalohia ak j la oia me ka no o ka;puīc,v-o ko Wilamaiki lumi. L r a liln ?A kr-ia i-&iea 1 nopua '-,i I ■> mai i. W£la ?;■; Von&o fh( 'n ola e hele :" ■: 7:imi o 'lp : ;ua. < hoike al , ;nea," f n'i papa ia arw mal V keia r>v t hine, nialeau !ho la oia fka puk« iwaho o kona īuml a' hele aku i ka lumi o na maknn. O knkahi manao iho īa oia, aia no paha lrela wahine mawaho o ka ha'kahi i kali ai o ka piha ae o k'--!a mau minuke he "umi. a ina tia e puka ano iw?lio no k.i I_e!e aku i ka lumi o ra ms!:i " e ike ia mai ana oia, a heaha l:i ka mea e hanaia nni saia maluaa ona. •Ua e U mailuna m _ ii o e;ona wahi moe. noonoo m>- }* t , awnu i ka ann kiipono e ha> na ai no kei o elo a keia vanine, Aole oia i maopopo ov.-ii ments rra ki fKlo Enelani) h«: mea w*ahahee ia, aole he oiaio iloko ona." Heaha mai ana la ka ko kakoii hoaloha e olelo mai ai no keid maū pauku maopopo lea loa maoli o na olelo ame'ka Ē ninau aku no hdi au ip. kakou apau, heaha la ko k ikoiji manao nō kela mau pauku"' h<i' pohihihi anei ko laua mau oje'o ame ko' laua līe okor. inei ko laua manao inai ka me:i tke maopopo loa ia iīio? Ua paii anei na kanawai o ke Akua? īj; aa h.aipnle. Vn i he poe io"kakōu. pehea ! I.kakou manaoio maoll. A nnoi ke matt nei no ta raa'\ o '-.a kanawai kakou Akua ame-kana Keiki Kamakahi? Aole no au e kol akij: 3na e pane i-'oi kāleou i ke a| kea ina aole n oiikon makemaktj» s hana pela, , t kn. ke hoohamai maia aku nei kolamu o Ke Makai i ka ]>■-.■ apati e makeoaake ana e pane maluna o kel ia man wnau ne la i na wa af paū a oūkou e makeniake ai. m# ka nana ole ina pāha ua kulike ka oul-.:r\ra pāne '.re ka'u iole paha o kakou lunnka - nawai n:a k-. h.oiv,ja nei, ro keia tnea, aka ok- ipila hemole!i|j wale no. n e k \k\ i nn hoi -n.a ka lani. Mai i m a ouk iu m.i aole i like k; 11 kou » iu tr..i rue kr.'u Ao'le "o !:o! :i e 'm hene!-.er,r 1 kek i1 me.i ?. i 010 i ini'M ("> (to'.u iin! nu; N\ale n.> e ; :5 > kakou huli u-" iko S olo'e a ke Akna Mtl-» e ina no : kinohi ,;ka. in.i e i ka huh ,t-> \OIO UO e V ■ ?\.i . ae e k.: niuik: o k,:'!) 1 . -ualamalan-.- 'v'a ro . o h > pipi ai k. u',: ahikM w. ' - ku wa e a s; :iku :r.;v .•■ .•« leukin tnv Aole i pau
keia wahine, aka, 1 nao wale iho ia -no f4a- o-kn vahine -•■no keia nana i hoauwa niua laia mnnnia koke aku n< nolaila, aole maopopo iaia kt ' mea poai t ftkar ~>oho?o ?ho la oia e komo io oi kona lole a ka.li aku o ka h< i heu mai 0 kela waliino me 1 na upu ana iloko iho ona, hbea liou ole ma.i oia, Me ka Awiwi' nu' 'ia i komo ai i kona lole, a i k« paa ana no hoi o kr-n? lole, li' ke ana ke kikekf :i:a ko pulia kona lumi, a. o kona hana p> no Mi-. Rn hele aku c y. he i ka puka me kona mana' hauoli, ina hoi kolo Kie.i e kik ;e tnai la o kekahi o ns_. eīemoaile, no ka mea, oleu.' iho !a < a iloko iho ona ; ua puka kela ;'af)irie mai'loko aku o kona lunī me ka wehe oleia o ka puk;; a ina paha Ria keia, ina >a komo mai no oia me ka weT:? oleia o ka piika. ;. ; I kona_ wehe ana \ku i ba puka a.ia hoi ua pouii koka ilia. la ka :ikc a kona riau maka a hiki ole. iaia ke hoo naoiopo aku owai la ka mc?. e ku mai ana ma tea puka. - He makemak.- kna e nināu iku owai la k?3a 3r*a, aka, marmia o ka puka a: i aku o kekahi mapuna hv.ai elo mai iaia aku, pa e mai la 'ia i ka leo papa mai isra mea v ku mai ana 1 mai la: "Mai ho puka iki oe i kekahi olelo, aka e noho hamau loa oe i na '-ekona apau > kau iho auanei iiekahi haawina maīuna ou au ; makemake j]e ai. O ka "hamau vale no kou mea e pono ai, a aC: no hoi au d hoopolao .anu ia oj. He m&nao i np ko'vi i isii h i ku pun'i o I-:a lumi a e naolē kaua." ike maopopt.. Iho la o WilaSii, ao!o ana hana kuponf; e hana ai aka o i.a hoolohe w.ile nn i ka 3eo o ka vahine. Nav'liwaiī ioa iho 3a kona manao a hiki ole iaia ke kue aku i na oleio a ka wahine a aole no hoi e hiki iaia ke hoopupu iho. Nolaila, pani aku la oia i ka puka 0 kona lumi noe elike me ke kauoha a ka wahine a kaha mai la e hahai iaia. .. Aole ana hahaī ana mai, no ka mea, lalau mai la ka wahine 1 kona lima akau a alakai aku la iaia elike nie ka puahiohio makani ka us mea o ka I:olo. Ike iho la oia aole keia he wahine maoli, aka, he waliine kupua. Na keia mea i hooia loa mai i ka manao ana i koho mua ai i ka wa i puka ai ka wahine mai kona lumi aku me ka weho ole i ka puka, o ka wahine no keia nana oia i hoauwana mamua koke aku no. Aole ona makemake e lawe hou ia i kahi o kela mau iua huna ona i lawe mua ia al, a manao oia e olelo aku i ka waiune ia inanao ona, aka, hapai koke ae I& ka wahine i kekahi iiuia oiia i kona waha a haawi mai la i £a hoailona papa, a kinai wale iho la no ola ia manao ena. Ikē maoli iho la o WUamaiki, ua lilo maoli oia i paahao na keia wahine. Aole he wahi huaolelo puka mawaena o laua nei ahiki wnlo i ko Wūaiiuaki pa'uhia Uta ia ana e ka uukahiamoe, a ma ia wahi iiku. aole i maopopo ka mea i hanaia, a aole no hol oia i ike i kokahi mea. Me he mea ia ua uhi mai la ka mana o ka ; ne lualuna o kona mau mak naluna o kona kino holok pau loa iho la kona ike i kekahi mea, • AOLE l PAU o na \>ix» noho ma Pltubvug. I\«csvUnanw, ua \n lakou ka pomaikai 0 ka haāo ana mnh.uui <> na kaa uullaAlanni Ua hanaia keia mo kA \ kn-okoa loa ae mai kekahi kaa o keka'm mau a ®i loaa pu ia poi;o e kokua ana ija haumana. o holo ana «ne k#akahele no 45 nvīle o kft liom. $> kona mau puka-i»nis«bo l^ume ole hF> uft n;i noho »ic na kupono e ponio ole ai. tfa hanaia na panaheie me na'papa Kupono e pakika ole ai, 4 U& hoohikoia me na kukui uwlla, a maiuna- ae o keia aole i ao na uku e holo ai s aka. $ BiUa i '