Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 32, 7 December 1933 — HE KOHU OLE KE KUE A NA KAUKA I KA PILA E AE ANA IA ALEXANDER KAONOHI E LAWELAWE I KA LAPAAU [ARTICLE]

HE KOHU OLE KE KUE A NA KAUKA I KA PILA E AE ANA IA ALEXANDER KAONOHI E LAWELAWE I KA LAPAAU

He mea oiaio ahiki ole ke hoopaapaaia me ka loaa 0 na kumu kupopo no ia hoopaapaa aria aku no ka hiki loa i na laau Hawaji ke hoola i na ma'i e ola ai elike no me ka hiki i na laau haole a laau e aeke hoola i ka ma'i, a oi aku no paha na laau Hawaii ,no ka mea mai waena mai no ka rnea ma'i kau a i ole inuia. Aole pela na laay e ae, aka ua hana mua ia aioko o na omole a i ole j\& kini paiha, a waiho mai iloko o na halekuai laau no ka manawa lolhi alai»a 3oaa mai i ka mea ma'i, nolaila ua ano emi mai ka i&aika, Ua hookomoia lloko o ka ahaolelo kuloko he pila e hoamana aua i ka lapaauia o ka poe ma'i me na laau Hawaii a ela pu hoi m* ka lomilomi ana, i ke kau 0 keia ahaolelo i na mahiua'mua o keia makahiki, aka aole ia i holo. I keia kau kuikawa, hookomo houia raai la no ia pila kanawai, a holo raa .ie aponoia ana o ka hoike a ke koniike ola o ka hale e na lunamakaainana, ak;a aole 1 maopopo kamea e hanaia mai ana no ia pila iloko o ke kenake. Ma ka haiawai a ke komike ola o ke kenake, ua hoea ae kekan; mau kauka e kue i ka pila, Olelo ae o ia mau kauka, aole oia i lohe ma Amelika i kekahi ano lapaau elike me ka ka pila a hoakaka noīaila, aole oia i manao he mea kupono e hooholoia ka pila, aka ua pane aku o Mr. Alexander Kaonohi, ka mea i haiia mai ia'u ua loaa iaia ka inoa kauka, a e kapa ana au iaia ma keia hope aku he kauka, ua hele oia i ke kula o ke ano i hoakakaia maloko o ka piia a ua puka pono mailoko mai o ia kula me ka loaa ana iaia he hoomaikai i .|£apaia diploma. laa no aole i lohe keia haole i ke ano lapaau o keift ano. aole no ia he mea e lilv ai ke ano la,paau a keia kauka Hawaii e makemake n<-i e lapaau aku me ka ae ana mai o ke kanawai i mea oh- Ile hoike kela i ka hupo a īke ole o keia ka.uka no ka heluhelu ole i jaa mea e pili ana i ka lapaau mawaho ae o ka lakou ano lapaau. Aole e nele ka puka o keia ano lapaau iloko o na nupepa o kahi e hoonaauaoia ana ka poe no ka loaa aku ia lakou o ka lapaau malalo o keia ano, a pehea Ja i ike ole ai keia kauka a i ole o kekahi kauka e ae paha, Hookahi mea m.aopopo loa i. ike mau ia, o ia ke kue mau 0 na kauka lapaau laau, o ia hoi ka poe M. P. i na poe apau e hoao ana'e lawe mai i kekahi ano lapau okoa ae mawaho o ka lakou ano lapaau. Pelr. no keia poe kauka 1 kue ai i ka poe kauka lomilomi i hoao ai no ka manawa loihi e aeia lakou e lawelawe i ka lakou ano lapaau mamuli o ka hooholoia ana o kekahi kanawai e hoamana ia lakou e hoohana aku i ka lakou ano lapaau ana, aka i ka makahiki 1925, ia'u iloko o ka hale o na lunamakaainana, holo iho la ke kanawai a kela poe i hooikaika ai ia kau, me ka loaa ana mai o na palapala noi me na inoa lehulehu e kakoo ana i ke ano la.paau a kela poe e hoao ana e hoamanaia e ke kanawai. Nui ka poe lalawai a kiekie o ka aina nei i kakauinoa i ka palapala noi e kakoo ana i ka hooholo mai o ka ahaoleio i ka lakou kanawai e hooikaika ana, a mamuli o ia mau inoa, hiki ole i ka poe kue iloko o ka ahaolelo ke hoole, no ka mea, o na inoa o na kiaaina mua kekahi o Kawaii nei ame jyt.poe kiekie e ae elike m.e ia. E olelo ana ka palapala poe i kakauinoa ai, ua lapaauia lakou malalo o na la"welawe ana a kekahi o na kauka e hoohana ana i keia ano lapaau a ua loaa ia lakou ka ponp ame ke ola. 1 Aole au i ike he palapala noi mai ka poe kiekie mai 0 ka aina e noi ana i ka ahaolelo no ka hooholoia mai o ka pila kmawai a keia kauka Hawa.ii e hooikaik nei e hooholoia mai e ka ahaolelo, aka ua nui ka poe i hele inai 1 na hoa o ka hale o na lunamakaainana a hoike mai i ka loaa ana ia iakou o ka pono ame ke ola ana o ko lakouj ma'i i ola ole a i oluolu ole i sia kauka mua a lakou i hele ai, nolaila ke kumu ikaika loa o ka hale o na lunamaka-' ainana i ke kakoo i kela pila, a he kakaikahi loa ka poe i koho kue i ua pila la, Ua nui no ka alunu o ka poe kauka e lapaau nei i keia wa, i ka makemake ole e komo hou mai kekahi poe e hoohana i ka, lakou ano lapaau i ike ai a i ikeia no hoi e kekahi hapa o ka lehuiehu i ka loaa o ka pono, a o ke kumu maoli no ia o ke keakea o keia poe kauka i ka hooholoia o keia pila e ka ahaolelo, loa e hooholo mai ke kenake i keia pila, alaila hookahi aku aie nui i koe a oia paha ka ale nui loa. o ia ke kiaaina. Ke kakaulnoa mai ko kiaaina mahop: e ka holo ana o keia pila, alaila pono, aka i kakauinoa ok mai kela, alaila pau ka manaolana no keia mau makahiki aku e Hiee nei. Hookahi a kakou hana pono e na Hawaii e hana ai o ia ka hoopii aku i na leo pule imua o ka nohoalii o ke Kahuna Lapaau Nui o ke ao holookoa, o ia ko kakou > Makua Lani, a ina no hoi e hele ana na ekalesia Hawaii

ma o na komike la paha e |noi aku i ka oluolu i k.o kakou kiaaina e kakau iho oia i kona inoa nt> ke'apono ana i keia pila, alaila maikai loji, elike no hiJ -me ka hele o kekahi mau hoahanau <> kekahi mau :ekalesia o kakou imua o Kiaaina Farrm£toh mua I ka 1 hooholoia ai ke kanawai kue Lapule ncj ke noi ana aftu aole e kau ke kiaaina i kona pulima majlunA o ia ka®uvs(i, a ua ikeia no ka lanakila o ia hana a ia mau halpule. H*e ikaika ka pule a ke kanaka pono'a e lanakila ixin no ia, a oi loa aku hoi ā he mau haipule e lokahi an'4 maluna o keia kumuhana, aok no e nek Ija maliu mai 010 Makua Uini ina Oia e ike mai at|a ua kupono ka kakou noi. O ko lala makemake i\o nae ke hnnaia ! v ! ]: w