Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 40, 13 February 1936 — HAIOLELO A KA PERESIDENA HOOLELEIA MAI MA KA RADIO A LOAA IA KAKOU MA HAWAII NEI [ARTICLE]

HAIOLELO A KA PERESIDENA

HOOLELEIA MAI MA KA RADIO A LOAA IA KAKOU MA HAWAII NEI

(Hoomauia) E lawe anei makou ! lea mana o na maliaaiiiaiia iloko o ko makōu lima ma o ka hoopakele ana ia lakou mai ka iiio ana aku o ko l&kou mau home ame na waiwai e ae apāu a Jakou i liookomo aku ai 1 ka iakou mau dala liilii maloko 6 kekalii mau āhahui hoopukapuka loaa, ma o ka hana ana i na kanawai e kokua ai ia lakou, mai na apuhi wale ana mai a kekahi poe apuka?" I ka hooko ana aku i ka manao o na kanawai o ka aina nei i hoohoio ia e ka ahaolelo, aole loa e hiki ke paani wale ia no ma ka imiloaa apuka ana a ma kekahi ano apuhi okoa ae paha, no ka mea, o ka mana o ke kanawai i hana ia ai f he mea paakiki loa kona hoololiloli wale ia ana, a o ka hoopa'i o ka poe e hoao ana e pulapu wale no i na manao oiaio 0 ua kanawai la f e mihi ana lakou maioko o na haiepaahao o ke aupuni, a e ike ai lakou i ka hewa o ka lakou mea i hana ai. Nolaila, e na hoa hanohano o ka ahaoleio, € ike mai 1 keia mau koi a ke kanaka ilihune. Ina o ka makemake keia o keia poe keonimana, e hoike aku lakou ia mea imua o ka ahaolelo o Ainerika Huipuia. Mai huna iho i ko lakou mau manao oiaio maloko o na koloka liulu hipa, hoike ae i ko lakou ma.nao me ka oiaio. Ua hoike aenei makou i ka oiaio o ko makou aoao iho, a he mea maikai hoi no lākou e hoike oiaio ae i ko lakou mau manao oiaio ame ka lakou mau hana no ka pono o ka lahui. Ina he mau hala kekahi e loaa ana ma ka makou mau lawelawe hana ana i na mahina he 34 ī hala aenei. ke iini nui nei au e ike iho i ka iakou ,mau pane ana ame ka iakou mau kue ana. Ua makaukau mau au e waiho iho i ka'u peni maluna o ko'u pakaukau no ka pono oiaio ame ka holomua o ka Iahul Amen'ka mai na keiki Kilii a hiki wale aku i na poe 1 kolopnpū, a ke hauoli nei uu i ke kukuli haahaa ana aku i ua hala ame na hewa apau a'u i hana ai iloko aenei o keia mau mahine he Iloko o na lima o ke aupuni o na makaainana, ua pololei keia, aka. iloko o na Uma o na pohai kalaiaina a anunu mana, elilo ho auanei keia i mau umii-hfto i ka !i-_ ma o na makaainana. Haawi aku i ka loa o ke kanla t>like me ka iakou i make-n-.ike a na lakou no auauei ia e a-na kupono iho no ka ion k-ipono no ko īakou mau kania-i. A heaha ka lakon mau pono kaua e >iakaka maf &i? O ka lakou mau mea kaua? He mau mea kaua hoomaka'uka'u ka lakouī O ka'u o olelo nei, o na mea walo no a kakou e hopohopo ai, oia hoi, ko kakou hopohopo ana no ia kakou iho. He pololei keia mau mea apau e ik« i& nel i keia ia elike !a me na ls mua mai o ka makahiki 1988. Aka. o ko lakou hopohopo o keia la, «ole ia he mau hopohopo maoli iho, He niau hopohopo moeuhane ko lākou i hoohui ia me na laau-make, hapal* ia ae U mn o a maanei me na hooiilo nui ame ka nana ponoi ana no a keia poe kanak*» ka poe i uw* leo Hiau i na i» i haia ae;—■ iioopAkele mai ia makou, iioopakt v ie mai ui makou, o pau auanei makou \ ka mar iie Juunai piha ko'u ua loaa i ka ahaolelo o Amenka Haipuia īiii huoiii«>opopo ai'iA >. r,ii kumu, ua īnakaukau iU\\e nuil : kekah; niAU Winu*iuria o ka poe : o hooma'a inai i koia uhm'ie hi-omaka'u-0 ka uuiliinia ame ka :;ooko o ka aina elike :v,c i;i i heohole i& e k«

Ahaolelo, he mea pono e loaa na hoopakele ana a hiki mai i ka wa e haawi ia iho ai na kakoo piha ana e na mana hookolokolo kiekie o ka aina nei, Ua loaa ka mana piha i ka ahaolelo a ua hiki pu ia lakou e huli i kekahi aīahele e hoopakele ai i ko lakou mau inākemake apau. O ko'u mau manao ua pono ka kakou mau hana apau. E hoihoi hou mai i na loaa apau o ka lehulehu, a'u i hoomaopopo ai i kona hoonui mau ia ana iloko aenei o na makahiki ekolu i haia. E kakoo pu me ka hooholomua ana i ka oihana mahiai o ka aina nei, elikē me ia e īke la nei kona hoi hou ana mai me kona mana apau.

Malalo iho la o keia mau ano ae la, hiki mai la kakou ma kahi o na koena o ko ka lahui bila haawina, a hoomahuahua loa ia ka loaa o ka lehulehu, mailaila mai na loaa auhau apau me ka hoonui hou ole ia ana o na auhau hookuapapanui maluna o ka lahuui. Pela i loaa ai ia'u ke kuleana e hiki ai ke olelo ae, o ka manawa elua o ka noho ana o ka ahaolelo o ke kau 74 o ka ahaolelo, a i hookumu ia maluna o na kanawai, aole he mau auhau hou e hookau ia maluna o ka lahui maluna ae o ka auhau e ike ia nei i keia la, aole he pono e auhau hou ia ka lahui, a i ole, aole no i makemake ia 1 mau auhau hou no ka hoopakele ana i ka waihona o ka lehulehu. (Aoleipau.)